Gazetowa rubryka kryminalna z szablą w roli głównej nikogo w XVIII w. nie dziwiła. "Kryminałki" czytał zapewne sam król August III. Historia widziana oczami dziennikarzy żyjących w czasie, kiedy ona się działa, jest naprawdę ciekawa.
- Najciekawsze są dla mnie gazety najstarsze i polskojęzyczne. Bardzo interesuję się staropolskim językiem - mówi
Andrzej Kamiński, kolekcjoner i badacz starej prasy.
- Posiadam "Kuryer Polski" z 1759 r. Bardzo, bardzo ciekawy, sporo się w tym czasie działo. Przypomnę, że to wychodziło za czasów naszego przedostatniego króla Augusta III. W tych gazetach przewija się wojna 7-letnia, były opisywane działania wojskowe, które toczyły się - niestety - na terenach polskich. Można wyczytać ciekawe rzeczy związane z życiem codziennym, dotyczące ludzi, są też reklamy książek. Jest też rubryka, którą dzisiaj nazwalibyśmy "kryminalną". Tyle, że tu i język jest oryginalny, i sytuacja ciekawa. Jedna z notatek opisuje napad z bronią w ręku. Dzisiaj byłby to np. pistolet. W tamtym czasie był to napad z szablą w ręku.
Ciekawy jest też "Przegląd Wileński" z 1915 r. - są w nim puste miejsca wskazujące, że tu działała cenzura. Dzisiaj w takiej sytuacji zamieniono by tekst na inny. Wtedy nie było to takie łatwe. Z resztą gdyby można było podmienić tekst, to ludzie nie widzieliby efektów działania cenzury. Tu nawet cennik jest ciekawy: cena numeru pojedyńczego 2 kopiejki, na kolei - 3 kopiejki. W kolekcji Andrzeja Kamińskiego jest też "Głos Polski" z 1921 r., a więc z okresu, kiedy kształtowała się państwowość polska. W "Ilustracji Polskiej" można przeczytać relację z pobytu w Gdyni Lorda Baden-Powella, twórcy i założyciela światowego skautingu - są fotki i tekst dotyczący jego pobytu wśród harcerzy. Przypomnijmy, że na Polance Redłowskiej stoi jego pomnik.
Historii najnowszej można się uczyć z gazet z okresu II wojny światowej. Są egzemplarze - bardzo zniszczone - z okresu działań podczas Powstania Warszawskiego. Jest w nich dużo informacji dotyczących aktualnej wówczas chwili, są relacje z frontu bojowego w Warszawie, opisywane są walki pozycyjne na wszystkich frontach Warszawy, jest informacja o obsadzeniu zamku. Dużo ciekawych rzeczy. "Życie Warszawy" z 1 listopada 1944 r. poświęcone jest już poległym powstańcom. Jest też "Życie Warszawy" z 5 maja 1945 r. - na kilka dni przed oficjalnym podpisaniem kapitulacji Niemiec oraz z 11 maja - kilka dni po podpisaniu kapitulacji.
- To naprawdę ciekawy okres w naszym życiu, kiedy Polska była całkowicie rozbita, a jednak prasa wychodziła i coś na tych łamach trzeba było ludziom przedstawić - mówi kolekcjoner.
- Gazety zbieram od dawna. Troszeczkę się tego uzbierało. Szperam, bo mnie po prostu interesuje historia. Cofam się do czasu urodzin moich rodziców, do roku 1935. To przyjemnie otworzyć gazetę i przeczytać, co działo się w dniu urodzin swoich rodziców. Co działo się za czasów naszych dziadów, pradziadów. Cofać się w historii - dla mnie jest to bardzo ciekawe. Panie zapewne zachwycą się "Tygodnikiem mód i powieści" wydawanym od 1858 r. To pismo ilustrowane dla kobiet - najnowsze trendy w modzie pokazują przepiękne i niezwykle szczegółowe rysunki. Jest też prasa satyryczna, np. "Wróble na dachu" z 1934 r. Można sprawdzić, z czego śmiali się wtedy Polacy.
A teraz cytat - zagadka. Pytanie brzmi jaką datę może nosić "Rzeczpospolita" w której na pierwszej stronie czytamy: "Sejm. Dzisiejsze posiedzenie sejmu otworzył pan Marszałek o godz. 10 minut 40. Na sali komplet posłów bardzo niewielki. Ławy rządowe - puste. Po odczytaniu interpelacji przystąpiono do obrad nad ordynacją wyborczą do sejmu i senatu". Odpowiedź: sobota, 6 maja 1922 r. - wydanie wieczorne.
Wystawę "O czym pisały gazety od XVIII wieku do pierwszej połowy XX wieku" można oglądać w Domku Żeromskiego w Gdyni Orłowie (ul. Orłowska 6) do 26 listopada. Wystawa czynna jest w soboty w godz. 11 - 14.30 oraz w niedziele w godz. 10 - 14.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
