• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Nietypowe kamienice nad kanałem Raduni

Katarzyna Moritz
24 marca 2017 (artykuł sprzed 7 lat) 
  • Budynek pod adresem Zaroślak 3. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Na Stoku 40. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Zaroślak. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Na Stoku 40. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Zaroślak 3, Gdańsk Biskupia Górka.

Na elewacjach kamienic wzdłuż kanału Raduni, szczególnie na wysokości ul. Zaroślak zobacz na mapie Gdańska, widoczne są schody, po których zostały tylko poręcze i drzwi umieszczone kilka metrów nad ziemią.



Czy dawne mostki powinny być odbudowane?

W internecie bez problemu można znaleźć galerie zdjęć pod tytułem "Architekt płakał jak projektował" albo "fuszerki budowlane". Są one pełne przykładów bezsensownych projektów lub kompletnie nieudanych wykonań. Schody prowadzące donikąd, okno przedzielone stropem między piętrami, niedające się otworzyć drzwi - jest tego mnóstwo.

Pochodzące z końca XIX i początku XX wieku kamienice stojące przy ul. Zaroślak i Na Stoku w Gdańsku mają pewne elementy, które sprawiają że także mogłyby się znaleźć w takiej galerii. Bo np. w elewacji od strony kanału Raduni znajdują się drzwi i schody, po których zostały tylko poręcze. Ale wbrew pozorom to nie efekt niedouczenia architekta, ani partactwa wykonawcy sprzed lat.

Skąd się wzięły drzwi donikąd?

Dziś drzwi w elewacji wyglądają dziwnie, ale przed laty prowadziły do nich mostki, przerzucone nad kanałem Raduni.

- 100 lat temu Gdańsk wyglądał zupełnie inaczej. Nad Radunią były dziesiątki mostków a przy rzece stało wiele domów, do których wchodziło się od strony wody. Na głównym kanale Raduni łowiono ryby, używano go do celów transportowych, kąpano się w nim - wyjaśnia prof. Jakub Szczepański z wydziału architektury Politechniki Gdańskiej, który kanałowi Raduni poświęcił swój doktorat.
Gdy jednak mostki zniknęły, drzwi przestały być potrzebne. A dzisiejsi mieszkańcy i tak nie korzystają z kanału, tak jak robili to ich poprzednicy, przed stu laty.

  • Nieistniejące mostki przy kamienicy przy ul. Na Stoku 40. Kamienica istnieje do dzisiaj, nie ma jednak balkonów.
  • Jeden z mostków przy dawnym domu przy ul. Na Stoku 31 koło kościoła Menonitów. Zdjęcie z okresu 1890 - 1900.
  • Nieistniejące mostki przy kamienicy przy ul. Na Stoku 40. Kamienica istnieje do dzisiaj, nie ma jednak balkonów. Pocztówka z 1904 roku.
  • Wiele łodzi cumowało na kanale Raduni, także w pobliżu ujścia do Motławy, jeszcze na początku XX w.
Zresztą nic dziwnego, bo kanał na terenie Śródmieścia Gdańska nie ma ciągłości, by móc po nim pływać. Pod al. Armii Krajowej płynie bowiem w podziemnej rurze, potem wychodzi na ziemię przy targach Siennym i Rakowym, by znów zniknąć pod ziemią i w ten sposób pokonać Wały Jagiellońskie.

Kiedyś, dzięki kanałowi Raduni, który w XIV wieku zbudowali Krzyżacy, w Gdańsku istniała gęsta siatka kanałów na Starym i Dolnym Mieście. Przy nich działało 20 różnorodnych młynów, pływały setki łódek, do których wsiadało się prosto z kamienic.

W średniowieczu istniały dwie główne odnogi kanału. Północny kanał był szerszy, nazywano go niekiedy Wielką Radunią. Węższa, południowa odnoga nosiła miano Małej Raduni. Te dwa cieki łączyły się ze sobą w kilku miejscach. Kanał doprowadzał wodę m.in. na teren Starego Miasta, który był dawnym okręgiem przemysłowym Gdańska. Krzyżacy wykorzystali naturalną różnicę poziomów terenu (dochodzącą w Starym Mieście do 4 m), dzięki czemu woda mogła napędzać kilkanaście młynów w okolicy.

Wraz z postępem technicznym, pojawieniem się maszyn parowych, od XIX wieku Kanały Raduni zaczęły tracić na znaczeniu i część z nich zaczęła zanikać. Pięć lat temu opisaliśmy, odnalezienie jednej z odnóg kanału. Nastąpiło to po tym, jak pod oknami mieszkańców przedwojennej kamienicy przy ul. Podzamcze 6 zobacz na mapie Gdańska zaczął niespodziewanie zapadać się chodnik.

Kanały Raduni materiał z 2012 roku.



Warto też podkreślić, że kanały te często też bywały dość uciążliwe dla mieszkańców, bo poza napędzaniem młynów, służyły do pobierania z nich wody dla celów przemysłowych i z czasem stawały się brzydko pachnącym ściekiem.

Opinie (124) 1 zablokowana

  • ale kanał w tym Gdańsku... (2)

    Czy i tam plynie kanał budyniu?

    • 24 114

    • Szkoda że nie płynie kanał z inteligencją (1)

      bo byś musiał z połowe pewnie wypić

      • 26 5

      • o miłośnik alpag haha

        ty nadal wierzysz że inteligencja jest w postaci 0,75litra i ma steżenie 11% dobre

        • 6 7

  • (3)

    Kamienice też ładne nie co to teraz betonowe kloce obłożone styropianem

    • 162 1

    • szklane raczej

      • 3 3

    • to się tam

      Przeprowadź. Powodzenia

      • 3 3

    • dokładnie

      i były piekne balkony i tyle drzew doodokła a teraz tylko beton i smrod spalin.. gdzie te drzewa?

      • 14 0

  • kiedyś mieli fantazję. (12)

    Wstyd dzisiejsi architekci!

    • 191 5

    • (9)

      Jaki wstyd ? Jedni wolą tatuaże, kolczyki i inne ozdobniki, inni cenią czystą skórę. Podobnie jest z architekturą. Czysta forma jest również piękna. Beton, szkło i metal nie są gorsze od słomy, gliny i drewna. To taki mały zaczyn do dyskusji. Proszę bez obelg.

      • 13 21

      • (3)

        Ta pewnie piękne są te kwadraty betonowe, to jak kupić coś pięknego w biedronce.

        Bzduro architekta

        • 25 8

        • (2)

          Rzecz gustu. Jeden woli bukiet wiejskich kwiatów a inny gałązkę storczyka. Jestem przekonany, że naszymi gustami kierują względy emocjonalne. Zobaczcie jak urządzają swoje mieszkania młodzi ludzie. To czysty modernizm. Za kilkadziesiąt lat nasze uwielbienie dla eklektyzmu będzie uważane za dziwactwo.

          • 10 4

          • (1)

            Jeden woli jak skrzypce grają drugi jak nogi śmierdzą - to lepsze porównanie.

            • 7 2

            • Ja właśnie wolę czyste nogi.

              • 6 1

      • (2)

        Czysta forma to klasyczna architektura - ozdobniki to np. barok. Betonowe klocki to nie jest architeltura w ogóle wiec skończ z tą "Czystą formą" (Witkacy się w grobie przewraca).

        • 9 1

        • (1)

          Możesz mieć wątpliwości co do językowej formy mojej myśli. Zastanów się jednak czego bronisz. Jeszcze raz spójrz na to kolorowe zdjęcie zamieszczone w artykule. Przecież to kicz w najczystszym wydaniu. Ogrodowy świat krasnali w formacie king size. Chcesz mieszkać w takim mieście ?

          • 4 5

          • Typowy przykład secesyjnej kamienicy nazywasz kiczem ?

            Niech zgadnę : architekturę skończyłeś w Niecieczy ?

            • 4 0

      • (1)

        Dlaczego betonowi i aluminium przeciwstawiłeś błoto i słomę nie standardowe materiały - np. Kamień i cegłę??

        • 9 0

        • Ponieważ uznałem, że to skrajne elementy. Kamień i cegła występują na naszym terenie zarówno w późnośrednowiecznym budownictwie jak i w obecnym.

          • 6 0

    • Opery w Sydney

      raczej nie projektował jakiś emerytowany miłośnik niemieckiego kiczu.

      • 13 3

    • Ciekawe z jaką fantazją Górski wybuduje tam nowe kamienice, pewnie już zaciera ręce i czeka na rewitalizację dzielnicy

      • 5 0

  • Niegdyś piękne były te kamienice (przed wojną) teraz syf jak na biskupiej górce (1)

    Adam Pawłowicz znany mieszkalnik i kontownik

    • 91 15

    • teraz będą dwa wiadukty 8 pasów nowe rozjazdu na Zaroślaku i wycięta zieleń pod 500 samochodowy parking

      tak was ale i nas, gdańszczan, Budyń z Drelichem załatwili

      • 9 2

  • To beka jo. (2)

    Jam myślał że to pijany Kazik drzwi wstawiał.

    • 12 19

    • Na szczęscie wtedy kaszubów do prac budowlanych nie zatrudnaili

      to i partactwa nie było jo

      • 16 8

    • To jest tzw. architektoniczne jp*dl

      • 4 0

  • Fotografia nr 3 to ilustracja jak się kończy wpuszczanie lumpenproletariatu do kamienic. (6)

    Przed wojną mieszkali tam ludzie dobrze zarabiający ale nie o to chodzi. Chodzi o to że oni pracowali na własne utrzymanie! Obecnie kamienica zasiedlona jest ludzmi od pokoleń na zasiłkach społecznych.
    Tak to się kończy.
    Podobnie jest na starym mieście w Gdańsku z tym że tam lumpenproletariat albo powymierał albo został wykwaterowany.

    • 101 18

    • (3)

      Możesz mnie chamem zwać, możesz mi w mordę dać

      Lecz od Zaroślaka wont, bo krew się będzie lać

      Wiec znakiem tego, nie bądź lebiegą

      Przyhamuj buzię i nie gadaj więcej nic

      • 10 1

      • (2)

        Sam to ułożyłeś ? Dawaj drugą zwrotkę...

        • 4 0

        • Jak tu zaraz nie przeprosisz, to dostaniesz miedzy oczy (1)

          chyba dobrze tez bys wiedzial, ze nie jestem jak ty, lebiega.
          I na koniec ci pocisne,
          trzym swa jadaczke sliczna
          bo ci skinśnie znakiem tego, ze to ty jestes lebiegą.

          • 0 3

          • Słabo, tylko na tyle Cię stać ???

            • 2 0

    • (1)

      teee słoik, a podasz może jakieś źródło, co do wykształcenia mieszkańców naszej ulicy ? a wiesz, kto tu mieszkał i mieszka ?

      nie masz danych.... nie wiesz..... tiaaaa.....

      no to zapraszamy serdecznie do nas

      powabimy się wspólnie w zabawę pt. "walnij barana" - wiesz na czym polega ?

      a to na tym, że będziemy obserwować jak koło śmietników (tam gdzie obsunęła się skarpa w 1979r.) będziesz brał rozbieg i swoją durną łepetyną będziesz walił w drzwi bunkra (tam gdzie Skiba z Big Cycem nagrywali teledysk)
      powtórzysz walnięcie tak cirka 11-12 razy i wtedy może dostaniesz od nas dyplom certyfikowanego cymbała z dodatkowym bonusem czyli odpowiednią i gwarantowaną w 100% pieczątką na Twoim szanownym słoikowym zadku

      zapraszamy serdecznie - przyjdź już dziś - nie zwlekaj

      • 9 1

      • Pewnie sam jest na zasiłku od pokoleń, dlatego mierzy wszystkich swoją miarą...

        W budynku przy ul. Zaroślak 1 mieszkało wielu zacnych ludzi, np. Śp. Tadeusz Chrzanowski - architekt, wieloletni Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku, współzałożyciel Teatru Bim-Bom, Członek Honorowy Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków, na dole Pani Doktor Ostrowska oraz Danziger von Tokarski, wyżej rodzina Talaśków ( przedsiębiorcy ), Kopińscy ( szlachta ), Olszewscy oraz Dyrektor Wojewoda na trzecim piętrze

        • 8 2

  • czesto widze jak rdzenni mieszkańcy oruni dolnej wraz z całymi rodzinami (6)

    Spacerują po dzielnicy z przewodnikiem w ręku i zgłębiają historie tego miasta

    • 66 8

    • A przewodnik jest w płynie

      a dokładniej jest go 0,75 litra i ma moc 11 do 16%

      • 24 19

    • czy po procentach nie obowiązuje zasada,

      ze nazwy miast, i dzielnic piszemy z dużej literki ?

      • 11 4

    • (1)

      Nie ma Oruni dolnej. Wiem to bez przewodnika.

      • 18 1

      • wiadomo że nie m oruni dolnej

        ale tak się przyjęło i już tak zostanie

        • 4 2

    • Stefanie z Szadółek...

      zjedz snikersa, bo zaczynasz gwiazdorzyć

      • 17 0

    • rdzeni mieszkańcy w wiekszości nie żyją

      • 6 3

  • Bylo pueknie niczym wenecja (2)

    A jest gdansk 2017 RP

    • 59 0

    • Wenecja w Gdańsku
      też ostatnio AltaAqua była tylko że we Wrzeszczu w Galerii Bałtyckiej.

      • 5 0

    • Raczej Amsterdam!

      • 6 0

  • Krzyżacy zrobili dla Gdańska i mieszkańców więcej (6)

    Więcej niż obecni włodarze. Głosowałbym na nich. Co ciekawe wogole nie gromadzili osobistego majątku.

    • 68 36

    • Taaaa (3)

      Dziwnym trafem Gdańszczanie ich wypędzili i rozebrali ich twierdze aby nie wrócili haha

      Krzyżacy budowali taaa
      Budowali obywatele z których krzyzacy ciagneli podatki

      • 29 4

      • Wtedy taka była metoda głosowania. (2)

        Ale przez 150 lat na trojmiasto pl dobrze o nich pisano. Sam czytałem jak mieszkańcy chwalili inwestycje Wielki Młyn i kanał.
        Jaki polityk teraz utrzyma sie na urzędzie 150 lat ?

        • 24 3

        • Co to wtedy było 150 lat, jak jeden kościół potrafili tak długo budować? Dla nas teraz dekada to niemal epoka, ale wtedy czas płynął tak jakby wolniej. W epoce kamiennej istotne wynalazki i zmiany sposobu życia zdarzały się co 1000 lat, za Krzyżaków - powiedzmy - co 100. Zanim się ludzie zorientowali, że im źle się dzieje i zanim to odczucie dotarło do świadomości ogółu, zanim cokolwiek zrobiono i zorganizowano - 150 lat zlatywało jak nic.

          • 5 1

        • Problem taki że z tego młyna ostro kasowali. Bardzo rozwinęli miasta cywilizacyjnie ale później nie dawali wolności i kładli łapę na każdym szelągu, co bogatemu miastu z potencjałem w handlu z Polską nie mogło sie podobać.

          • 5 0

    • Krzyżacy to by się dziś przydali,

      żeby ściąć kilku z urzędu i tym coby przeżyli wbić do łbów co i jak w sztuce budowlanej.

      • 16 3

    • Za to gromadzili zakonny

      i nie potrzebowali niczyich głosów, sami brali co chcieli siłą.Takie głupie gadanie typu kiedyś to było lepiej czy ktos tam był lepszy

      • 10 0

  • (4)

    Bylo pieknie, teraz nie jest. Jest byle jak. Czas by zaczac inwestowac w rewitalizacje calego srodmiescia.

    • 95 0

    • trzeba by wyburzyć forum Radunia na początek...

      • 12 6

    • Na pocztówkach teraz też jest pięknie (1)

      Jak się z rzadka trafi real-foto z tamtych czasów, to nieco inaczej wygląda. Na podwórza tych kamienic w ogóle nikt się z aparatem nie zapuszczał, a ciekawie tam bywało, oj bywało...

      • 8 1

      • Te wychodzi drewniane z serduszkiem

        I ogólny syf.
        To było miasto prowincjonalne...

        • 1 8

    • Gdansk

      Tak było pięknie a teraz jest tandeta i syf.

      • 9 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane