• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

"Rzeźba gwałciciela nie była nieobyczajna". Sąd odmawia wszczęcia postępowania

Małgorzata Zimnoch
4 marca 2014 (artykuł sprzed 10 lat) 
Zdaniem sądu rzeźba Szumczyka nie może być uważana za wybryk, czyli "przejaw głupstwa, wariactwa czy dowcipu", nie jest też nieobyczajna, chociaż jej drastyczna forma może budzić kontrowersje. Zdaniem sądu rzeźba Szumczyka nie może być uważana za wybryk, czyli "przejaw głupstwa, wariactwa czy dowcipu", nie jest też nieobyczajna, chociaż jej drastyczna forma może budzić kontrowersje.

Nie będzie postępowania przeciwko autorowi rzeźby przedstawiającej radzieckiego żołnierza gwałcącego ciężarną kobietę - zdecydował Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe. Według sądu praca studenta gdańskiej ASP jest "głosem artysty w dyskusji o przemocy i dlatego wszczęcie postępowania w tej sprawie było niedopuszczalne".



Rzeźba została usunięta przez służby miejskie kilka godzin po ustawieniu jej przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, obok radzieckiego czołgu. Rzeźba została usunięta przez służby miejskie kilka godzin po ustawieniu jej przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, obok radzieckiego czołgu.
- W ocenie sądu opisany wyżej czyn obwinionego nie wypełnił znamion wykroczenia z art. 140 k.w., to jest nie stanowił nieobyczajnego wybryku, ani też innego wykroczenia - poinformował Tomasz Adamski, rzecznik prasowy Sądu Okręgowego w Gdańsku.

W uzasadnieniu decyzji dotyczącej rzeźby Jerzego Bohdana Szumczyka, która w październiku ubiegłego roku stanęła przy al. Zwycięstwa zobacz na mapie Gdańska we Wrzeszczu, sąd podkreśla, że "zgodnie z art. 140 k.w. odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten, kto publicznie dopuszcza się nieobyczajnego wybryku.(...)Należy odpowiedzieć na pytanie, czy zaprezentowanie w przestrzeni publicznej przez artystę rzeźby może być ocenione jako wybryk, tj. czy zachowanie takie wykracza poza ramy społecznie przyjętych norm. Na tak postawione pytanie możliwa jest odpowiedź twierdząca, ale tylko w sytuacji, gdy poza takie ramy wykroczy treść przedstawienia, jakie dana forma artystyczna wyraża."

Jak oceniasz decyzję sądu?

Tymczasem według sądu dzieło nie wyczerpywało przytaczanych w uzasadnieniu definicji słowa "wybryk" oraz pojęcia "nieobyczajny". Dlatego określnie rzeźby mianem "nieobyczajnej" i "wyuzdanej" sąd nazywa uproszczeniem i zniekształceniem.

"Umieszczenie jej w kontekście, tj. w pobliżu czołgu, który w 1945 roku brał udział w walkach przeciwko Niemcom w Gdańsku, pozwala dokonać ścisłej interpretacji, na którą zresztą zwrócił uwagę sam autor rzeźby, wedle której rzeźba odnosi się bezpośrednio do historii Gdańska i masowych zgwałceń, jakich na terenie miasta dopuszczać się mieli na Niemkach żołnierze radzieccy. (...) Mamy do czynienia z przedstawieniem naturalistycznym i dramatycznym, bez wątpienia jednak nie wulgarnym, czy obscenicznym. Nie są eksponowane intymne części ciała. W przedstawieniu widoczna jest w pierwszym rzędzie przemoc, seksualność jest jedynie jej elementem."

Sąd w uzasadnieniu podkreślił również, że rzeźba Szumczyka w żadnym razie nie może być uważana za przejaw głupstwa, wariactwa czy dowcipu.

"Należy zważyć, że w naszej kulturze temat zgwałcenia pozostaje nadal tabu; widoczna jest tendencja do przemilczania faktu istnienia takich zachowań. Należy też podkreślić, że tematyka gwałtów wojennych pojawiła się intensywniej w świadomości społecznej i w kulturze stosunkowo niedawno. Rzeźba "Komm Frau" wpisuje się zaś w społeczną i artystyczną debatę dotyczącą tej kwestii. Głos w tej dyskusji zabrany przez artystę (choć młodego) i w sposób dosadny (umieszczenie naturalistycznego przedstawienia w przestrzeni publicznej) nie może być uznany za wybryk nieobyczajny."

Sąd oparł się również na tezach sformułowanych przez Jarosława Warylewskiego, profesora nauk prawnych z Uniwersytetu Gdańskiego, który specjalizuje się w zagadnieniach relacji prawa do kwestii związanych z obyczajnością, a według którego dzieło sztuki "nie jest niemoralne wtedy, gdy uraża przeciętne, «normalne» uczucie wstydu i moralności ogółu, lecz jeżeli gorszy człowieka o otwartym umyśle artystycznym, starającego się zrozumieć sztukę.

Rzeźba - w ocenie sądu - nie była wulgarna, a kontrowersje wokół sprawy spowodowane były jej drastyczną formą. Sąd w uzasadnieniu podkreśla też fakt, że w przestrzeni publicznej i w mediach nie brakuje obrazów nagości, które nie są odbierane jako nieobyczajne. "Sytuacja ta dowodzi jednoznacznie, że powodem potępienia wystawienia w przestrzeni miejskiej rzeźby "Komm Frau", był fakt, że jej odbiór rodził przykre, być może wstrząsające odczucia, ale ze względu na zaskoczenie i zawarty w nim ładunek przemocy, a nie seksualności."

Mecenas Donat Paliszewski, który reprezentuje Jerzego Bohdana Szumczyka, jest zadowolony z decyzji sądu.

- Nie było podstawy do prowadzenia takiego postępowania, co właśnie potwierdziło uzasadnienie sądu. Tematyka gwałtu i ogólnie przemocy wobec kobiet jest powszechna w sztuce od wieków. Jeżeli natomiast chodzi o miejsce ekspozycji - cóż, artysta chce się dzielić emocjami i dlatego próbuje dotrzeć do jak największego grona odbiorców. Działania artystyczne w strefie miejskiej, publicznej, są normą na całym świecie.

***

W październiku 2013 roku obok czołgu we Wrzeszczu stanęła rzeźba radzieckiego żołnierza, który trzyma leżącą pod nim ciężarną kobietę za włosy i wkłada jej do ust lufę pistoletu. Autorem dzieła "Komm Frau" był Jerzy Bohdan Szumczyk, student gdańskiej ASP. Dzieło już kilka godzin później zostało usunięte przez służby miejskie ze względu - jak stwierdziła policja - na zbyt kontrowersyjny charakter. Młody artysta w listopadzie 2013 r. usłyszał zarzut dopuszczenia się nieobyczajnego wybryku. Policja skierowała sprawę do Sądu Rejonowego.

Miejsca

Opinie (149) 7 zablokowanych

  • łoj tam (5)

    takie dziecinne wygłupy. Wielki mi rzeźbiarz. Zrobił na drukarce 3D i szpanuje.

    • 30 142

    • jasne. niech stoi.. uczmy mlodziez braku szacunku do kobiet... (2)

      co tam ciaza, co tam nieletnia.. byle zaliczyc... co za pokrecony palant wpadl na taki pomysl...

      • 9 69

      • Hmm (1)

        Taki wniosek z tego przekazu powinien zachęcić cie do wizyty u psychologa

        • 71 7

        • cie tez psych

          • 3 8

    • to ukraina

      tam lezy dymana przez kacapow z cccp

      • 6 1

    • A drukarka sama się zaprogramuje? Ktoś model musi stworzyć.

      • 0 1

  • Zamiast promować sztukę i młodych artystów to się ich (8)

    gania i oskarża o zgorszenie. Sztukę trzeba rozumieć ale starsze pokolenie od razu jest obrażone bo nie ma tam nic religijnego.

    • 135 56

    • dziad artysta co pisze na klozetach (7)

      panie kolego mam 27 lat i nie uważam by starsze pokolenie potepiało wyżej opisaną rzeźbe. Chociaż by dla tego ,że wielu z mieszkańców Gdańska mogło by opowiedziec bardzo dużo na temat takiej przemocy. Co rzeczywiście miało miejsce. Ta rzeźba to tylko małe piwo przy tym co działo sie na prawde. Podczas wojny.Autor powinien dołożyc jeszcze 10 rzołnierzy w kolejce i było by w 50 % prawdziwie.
      A teraz najlepsze.
      Wiesz czemu ludzie gwałceni bici i poniżani podczas wojny właśnie w taki sposób jak ta kobieta ,przedstawiona na tej rzeźbie, zachowali zimną krew. Ponieważ w ich rzyciu panuje szeroko pojete słowo religia.
      Tylko dla tego.
      Jak dla mnie jesteś kimś w rodzaju chłopczyka w obcisłych spodniach z szalikiem, który podnieca sie pierdołami wykraczającymi poza wyczucie kultury ,smaku i przedewszystkim szacunku do drugiego człowieka.
      A co do sztuki obrażającej uczucia religijne Chrześcijan. TO przeczytaj konstytucje rzeczy pospolitej .Jest tam zapis na temat religi. JAk nie rozumiesz przeczytaj opis do tego punktu. Jak nie zrozumiesz dalej zapytaj kogoś mądrzejszego o wyjaśnienie. I wtedy połącz słowo sztuka z kulturą. Dodaj jeszcze rozumiec.

      • 19 25

      • Tylu rzołnierzy nie widziałem w rzyciu. (2)

        Pewnie te osoby nie miały czasu na edukację, skoro robią takie błędy.

        • 27 8

        • pewnie tak (1)

          po 1 każdy si myli pisząc szybko.
          po 2 nie edukacja świadczy o czyś takim jak mądrośc .Edukacja to tylko wiedza. Wiedze można wykorzystac lub zmarnowac bedac wyedukowanym głupcem.
          Znawcą sztuki współczesnej geji lebijek i wszelkich innych zdegenerowanych nacji.

          Dzieki za uwage. :) Bo do czegoś trza sie uczepic...

          • 8 25

          • Cos Ci sie pomerdalo z inteligencja. Pewnie dlatego bo tym razem rowniez szybko pisales.

            • 13 6

      • Analfabeta.

        Nie ośmieszaj się. Do szkoły było pod górę?

        • 19 7

      • 27 lat i jeszcze szkoły nie skończyłeś ? (2)

        Bo wnioskuję po pisowni że nie skończyłeś...

        • 14 6

        • no i mamy typowych gamoni (1)

          zaden z was gamonie chyba nic nie zrozumial. Prznajmniej nie czyta ze zrozumieniem.
          Nie zgadzacie sie zemna.ok ale jak widac nikt z was nie ma nic do powiedzenia. poza tym ze gdzies wystepuja bledy. tak szczerze to mam to gleboko z tylu siebie. Widac jak na dloni ze poza slownikiem ortografi to reszta zero. przeciez wyuczyc sie wiersza na pamiec potafi kazdy. pozdrawiam panow uczonych

          • 8 13

          • pewnie nie zrozumieli, bo nie po polsku było napisane. Trzeba mocno się skupić i wgłębić, żeby te nieortograficzne wypociny bez grama poprawnej składni i interpunkcji jakkolwiek zrozumieć.
            PS. Gramatyka i ortografia były w szkole podstawowej wykładane mniej-więcej do poziomu piątej klasy.

            • 2 0

  • Tak było .... (6)

    Tak było i trzeba o tym mówić !!! Ruscy jechali po całości ! Nie wchodzić Putinowi teraz po palcu bo polityka !

    • 171 22

    • Bzdury piszesz. (1)

      • 10 20

      • To ty piszesz bzdury

        Budyń właśnie na POprawne POlitycznie włażenia w d... takim putinom narobił w gacie i kazał usunąć. A tacy jak Putin słabych i poprawnych politycznie mają w głębokim poważaniu - dla niego to tchórze, o których nawet nie warto myśleć. Pokazuje to zresztą na Ukrainie.

        • 12 3

    • to mów o innych również.Robili to samo albo jeszcze gorzej bo odbierali życie (3)

      byłem tydzień temu w Szpęgawsku 7 tys. Polaków rozstrzelanych i wrzuconych do dołów, wcześniej w Piaśnicy, jeszcze większa skala mordu na inteligencji polskiej.Zgwałcona żyła dalej, tamtym odebrano życie "z marszu". Ja wiem że to niewygodne zrobić pomnik zabijającego lub gwałcącego Polkę ,Niemca czy Ukraińca czy Polaka wyklętego ale dowalić "ruskim" to jest to.Jak mawiali klasycy :zachowanie takie jest "na bazie i po linii." wykorzystując przy tym do tego celu dzieciaka z wydz.rzeżby ,młodego rusofoba. W przestrzeń poszedł sygnał że można ,napiętnowania nie będzie.

      • 5 7

      • (2)

        Niemcy byli agresorami, Rosjanie byli " WYZWOLICIELAMI". Trzeba być agentem aby sugerować, że gwałt to tylko mniejsze zło.

        • 15 3

        • (1)

          Chyba że przyjmiemy trochę inną wersję: Niemcy byli agresorami, a Rosjanie też, tyle że mniej krwawymi. Rosjanie odbili nas Niemcom żeby nas sobie podporządkować. Nie przyszli nas wyzwalać. Taka jest prawda. No i oczywiście byli okupantem lżejszym, bo nie planowali nas wymordować, zwolnić lebensraum. Zamierzali nas tylko eksploatować.

          • 5 3

          • kto minusuje?

            Przeciez to prawda... Komus prawda moze nie odpowiadac, ale prawdzie to najczesciej nie przeszkadza.

            • 2 0

  • Po prostu pokazał prawdę hsitoryczna o tzw "wyzwoleniu Polski" przez Armie Czerwoną (15)

    Tak to niestety wyglądało, a ruscy nie rozróżniali - Niemka - Polka - co nie oznacza że popieram gwałcenie kogokolwiek.

    Przecież 6 lat wcześniej AC napadła 17 września 1939 roku na Polskę, ile tam było gwałtów i mordów - a mało kto o tym mówi.

    Rosjanie i Ukraińcy - przecież co wyrabiali Ukraińcy z Polakami na wschodzie kraju, oni rozrywali końmi kobiety na kawałki, to było straszne....

    Bogu dzięki za AK, przynajmniej chłopaki pare wiosek obronili przed bandami a to miemiec a to rosjan a to ukraińców

    • 235 13

    • Rozrywali konmi kobiety a kawalki? Widziales, czy dziadek kolegi twojego wujka opowiadal? (1)

      • 1 80

      • Opinia została zablokowana przez moderatora

    • Chochoły (9)

      "Rzeźba została usunięta przez służby miejskie kilka godzin po ustawieniu jej przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, obok radzieckiego czołgu"
      ale czołg, symbol zniewolenia wielu narodów Europy, dalej stoi przy głównej arterii miasta i ani władzom miasta ani mieszkańcom nie przeszkadza.

      • 35 3

      • (7)

        Nikt też nie zwraca uwagi na nazwę arterii al. Zwycięstwa. Czyjego zwycięstwa ? Na pewno nie naszego.

        • 9 8

        • Nie masz pojęcia o czym piszesz. (4)

          Obecna nazwa została nadana w 1956 roku na wniosek studentów PG i jest związana z końcem ery stalinizmu. Nie ma ona nic wspólnego ze zniewoleniem!

          • 9 2

          • kombinatoryka w akcji (2)

            Pierwszy raz słyszę takie pokrętne tłumaczenie nazwy tej Alei, tym bardziej, że co roku z okazji "wyzwolenia" Gdańska wspominany jest czołg... bo sam czołg na piedestale sugeruje absolutnie coś innego.

            • 2 4

            • stary a głupi? (1)

              To jak, kiedy i dlaczego nadano taką nazwę nie jest żadną tajemnicą.

              Nawet jeżeli ktoś tej historii wcześniej nie słyszał to (zamiast dawać świadectwo swojej niewiedzy jak przedmówca) sam sprawdzi w źródłach jak było naprawdę.

              • 1 0

              • Czasy PRL upadły już 25 lat temu a kompromitujące zaszłości i propaganda tegoż systemu w rozkwicie.
                Jeżeli nazwa alei ma pozostać, to w jej ciągu powinny powstać pomniki naszych zwycięzców takich jak: Chrobry,Jagiełło, Żółkiewski, Sobieski , Batory, Piłsudski a nie chrzanić o końcu ery stalinizmu.

                • 0 3

          • Winno by:
            na wygodny dla komunistów wniosek studentów PG zmieniono nazwę alei od 1945r al. Rokossowskiego na al. Zwycięstwa.
            Taka ogólnikowa nazwa była wygodna dla rządzących i można było ją dowolnie interpretować.

            • 0 0

        • odpowiedni pomnik

          Jeżeli miała by zostać dotychczasowa nazwa Alei, to w miejscu czołgu należy postawić pomnik zapomnianemu w naszej historii powojennej hetmanowi Stanisławowi Żółkiewskiemu, który dokonał pogromu wojsk rosyjskich pod Kłuszynem 04.07.1610.

          • 1 3

        • wolales stara nazwe?

          Adolf hitler strasse? Bo ja niekoniecznie

          • 5 2

      • Mam pomysł

        Na miejscu po usunięciu czołgu postawić rzeźbę dwóch husarzy na koniach z napisem
        Kłuszyno, Anno Domini, 04.07.1610.
        Jestem bardzo ciekawy, czy jest rzeźba husarii w Polsce, formacja która przyczyniła się do najważniejszych naszych zwycięstw.

        • 2 0

    • (1)

      Polacy tez nie sa swieci. Terazniejsi zolnierze polscy dla zabawy potrafia ostrzelac arabska wioske patrzac cywilowi w oczy.

      • 5 15

      • Kazdy narod ma swoich zwyrodnialcow.

        • 11 0

    • zawsze mozesz byc pierwszy co o tym mowi

      zawsze mozesz byc pierwszy co o tym mowi

      • 0 0

  • moja śp. babcia (4)

    Została zgwałcona przez "wyzwolicieli" w 1945.
    A teraz będą wyzwalać Krym...

    • 147 14

    • i pewnie jesteś potomkiem gwałciciela (3)

      • 7 53

      • czubek

        Zastanow sie co piszesz

        • 35 6

      • A ty czyim jesteś potomkiem?Wiesz? (1)

        • 23 1

        • Listonosz...tfu! Poczty Polskiej

          • 13 1

  • rozsądny wyrok (4)

    • 78 13

    • czy tylko ja widzę glowę konia, która ułożyła się z wierzby nad rzeźbą??? (3)

      dobre...

      • 5 5

      • Tak tylko ty

        • 5 0

      • widzę : raczej ŁEPEK chomika ! ( w dużym powiększeniu )

        • 2 0

      • a podziel sie z nami co brales?

        • 3 0

  • p. ADAMOWICZ (3)

    ... skoro w Gdańsku było miejsce w publicznych instytucjach dla "instalacji artystycznych" obrażających chrześcijan to teraz po wyroku sądu powinien pan znaleźć miejsce dla rzeźby dokumentującej działania Rosjan w naszym mieście. Dlaczego przed Dworcem Głównym PKP może być miejsce dla rzeźby przedstawiającej gdańskie dzieci wyganiane przez Niemców w czasie II wojny światowej, a decyzją Budynia usunięto rzeźbę przedstawiającą mieszkankę Gdańska gwałconą przez Rosjanina w czasie tej samej wojny ??????????????? Kogo się boisz ADAMOWICZ ???? PUTINA ??????

    • 112 12

    • a kto na sile przykrecal napis lenina na stoczni (1)

      Budyn podszty jest bolszewia

      • 17 4

      • teraz to już będzie chyba putyń a nie budyń.

        • 0 0

    • wiesz kto stawiał tą rzeźbę przed dworcem i z jakiego narodu pochodził ?

      niepostawienie tej rzeźby i niesfinansowanie jej byłoby uznane jako antysemityzm

      • 15 4

  • Gość miał niestety rację... (5)

    wystarczy porozmawiać ze starszymi ludźmi. Jak weszli ruscy to uciekał kto żywy. Wystarczyło iść ulicą i taki mógł Cię zabić bo się krzywo spojrzałeś. Zwykła dzicz ale teraz trzeba być we wszystkim POprawnym... ;/

    • 114 12

    • (1)

      a ci starsi ludzie to pewnie hansy helmuty albo inne berty

      • 3 8

      • nie mierz wszystkich swoją miarą

        • 6 1

    • Ci "wyzwoliciele" zastrzelili kuzynkę mojej babci (2)

      Za to, że miała niemiecko brzmiące nazwisko. Była kaszubką. Co prawda nie w Gdańsku, ale niedaleko.

      • 5 0

      • (1)

        dokładnie, u mnie w rodzinie tez potwierdzają tę opinię- Ruscy byli najgorsi

        • 2 1

        • Bez przesady. Gorsi od Niemców to jednak nie byli. Nie zamordowali tylu naszych co Niemcy. Niemcy robili to metodycznie, tysiącami.

          • 0 1

  • a dzisiaj spadkobiercy bolszewikow podaja sie za emancypanki (3)

    Walczą niby o prawa kobiet a ich tatusiowie brali udział w zbrodniach ech to polskie zakłamanie

    • 43 16

    • co to jest "emancypanka"? (2)

      • 3 0

      • Taka mała maenpacynka. (1)

        • 0 0

        • Nie mała tylko elektroniczna mancypanka. Czyli e-mancypanka, tak jak e-mail.

          • 0 0

  • To nie gwałciciel tylko ruskek niosący pomoc w trosce o bezpieczeństwo kobiety (4)

    • 64 10

    • no i dziecka w łonie matki.

      • 9 0

    • (1)

      zwykła swołocz ze wschodu

      • 2 2

      • a ty skąd ?

        • 0 0

    • 1. Interpunkcja.

      2. To i tak nie jest napisane po polsku.

      • 1 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane