• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Sejm zdecydował: rok 2011 rokiem Jana Heweliusza

Katarzyna Moritz
17 grudnia 2010 (artykuł sprzed 13 lat) 
W gdańskiej bibliotece PAN znajduje się jedyny oryginalny portret astronoma. Namalował go Daniel Schultz. W gdańskiej bibliotece PAN znajduje się jedyny oryginalny portret astronoma. Namalował go Daniel Schultz.

Jan Heweliusz będzie patronem roku 2011 - zdecydowali w czwartek wieczorem posłowie na przedostatnim w tym roku posiedzeniu. Tylko w Gdańsku odbędzie się 400 poświęconych mu imprez.



Logo obchodów roku Jana Heweliusza. Logo obchodów roku Jana Heweliusza.
W przyszłym roku gdański astonom i piwowar będzie obchodził 400. rocznicę swoich urodzin.

- Gdańszczanie dobrze kojarzą Heweliusza, ale w całej Polsce już tak nie jest. Nadszedł czas, byśmy wykorzystali potencjał, który tkwi w tej postaci. Heweliusz był działaczem społecznym, naukowcem, browarnikiem, człowiekiem wielu talentów. Warto o nim mówić więcej - tłumaczyła niedawno Anna Czekanowicz, dyrektor biura prezydenta Gdańska ds. kultury.

Z okazji jubileuszu jego urodzin, w Gdańsku szykowanych jest 400 wydarzeń na 400 urodziny astronoma. Już 30 stycznia w Filharmonii Bałtyckiej wystąpi wielka gwiazda jazzu, Cassandra Wilson. Trwają już prace, prowadzone przez gdańskich i toruńskich naukowców, przy budowie pierwszego na świecie zegara pulsarowego. Zaplanowano też, że w Borach Tucholskich powstanie 90 metrowy radioteleskop i obserwatorium astronomiczne im. Jana Heweliusza. Ma to być najnowocześniejszy ośrodek radioastronomii na świecie.

Na obchody przygotowano już specjalne logo, uruchomiono portal internetowy JanHeweliusz.pl. Do druku przygotowane są już kalendarze, książki, w tym o żonie astronoma. Ogłoszono konkurs na film fabularyzowany o Heweliuszu. W przyszłym roku Jan Heweliusz będzie "patronował" Nocy Muzeów, Jarmarkowi Św. Dominika czy Świętu Miasta.

Treść ustawy, którą w czwartek wieczorem przyjęli posłowie:

Jan Heweliusz - astronom, ławnik i miejski rajca, piwowar i drukarz, malarz, podróżnik, "Gdańszczanin Tysiąclecia", "polski Leonardo da Vinci".

Twórca prototypu zegara wahadłowego i wybitny badacz ciał niebieskich. Uważany za twórcę nowoczesnej selenografii. Na dachach swych trzech domów zbudował obserwatorium astronomiczne, które wyposażył we własnoręcznie skonstruowane znakomitej jakości teleskopy i przyrządy pomiarowe, czyniąc je ówcześnie najlepiej wyposażonym tego typu obiektem na świecie.

Heweliusz był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli świata nauki XVII wieku. Jako pierwszy z obywateli Rzeczypospolitej został przyjęty w poczet członków słynnego Królewskiego Towarzystwa Naukowego w Londynie. Gdańskie Obserwatorium odwiedzali monarchowie: Jan Kazimierz, Maria Ludwika i Jan III Sobieski, zaś wsparcia finansowego, oprócz królów Polski, udzielał mu także Ludwik XIV.

Był autorem ponad 20 wielkich dzieł, a wyniki swych studiów i obserwacji drukował w swojej własnej drukarni.

Stworzył podwaliny współczesnej astronomii i na stałe wpisał się w historię światowej nauki.

W 2011 roku przypada czterechsetna rocznica Jego urodzin. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza rok 2011 Rokiem Jana Heweliusza."

Zobacz także

Opinie (64) ponad 10 zablokowanych

Wszystkie opinie

  • Opinia wyróżniona

    no to teraz trzeba zmienić kalendarz

    by dni starczyło na te wszystkie imprezy ;) kurcze, 400 bib w 365 dni, jak my to zniesiemy?? ;)

    • 35 1

  • Jan Heweliusz (5)

    Był browarnikiem i radnym miasta Gdańska oraz astronomem królewskim królów Władysława IV i Jana III Sobieskiego.

    • 7 2

    • astronomem czy astrologiem? (4)

      • 0 6

      • Hevelius (3)

        Był gdańskim Niemcem, to oczywiste

        • 2 13

        • (1)

          ... a Kopernik była kobietą. To oczywiste.

          • 15 3

          • a może Curie Skłodowska też ?!?

            • 10 0

        • narodowość Heweliusza

          400 lat temu nie myślało się o narodowości tak jak dzisiaj.
          Heweliusz był lojalnym poddanym polskiego króla (Janowi III podarował nawet gwiazdozbiór), więc jeżeli ktoś już koniecznie chce nakładać dzisiejsze schematy na ówczesne realia (co jest dość głupim przedsięwzięciem) to Heweliusz byłby Polakiem.

          Podobnie Kopernik broniący Olsztyna dla króla Polski w 1521.

          • 10 1

  • lubiłem Heweliusza (2)

    miał taką fajną goryczkę.

    • 37 1

    • (1)

      no i niestety holendersy ży... zamkneli borwar

      • 4 1

      • Dlatego wolę wyschnąć z pragnienia, niż kupić choćby jedno piwo z grupy Żywiec.

        Dlatego zawsze zanim kupię sobie browara, to patrzę czy przypadkiem nie jest robiony przez grupę żywiec.
        A te oszusty wykupili już sporo dobrych, dawnych polskich marek i w ich miejsce sprzedają swoje szczyny.
        NIE KUPUJĘ więc i namawiam wszystkich, którym drogie jest wspomnienia Gdańskiego Browaru, o NIEKUPOWANIE piw: Żywiec, Specjal, Tatra, Heineken, Warka, Leżajsk, Brackie i Desperados,

        • 5 0

  • Jan Heweliusz - astronom, ławnik i miejski rajca, piwowar i drukarz, malarz, podróżnik, "Gdańszczanin Tysiąclecia",

    Do dziś się nic nie zmieniło.

    Urząd miasta,renoma,spółki,mycie rąk,kilka mieszkań,interesiki i monopol na różne sfery życia w GD.

    • 9 2

  • J. H. (2)

    "kiedy Heweliusz wybrany został Starszym Gdańskiego Cechu Browarników. Zgodnie z rodzinną tradycją warzył on wówczas słynny gdański specjał - piwo jopejskie."

    "W centrum Gdańska w zabytkowym kościele św. Katarzyny znajduje się epitafium Heweliusza wraz z posadzkową płytą nagrobną z rodzinnym herbem Żuraw, pod którą został pochowany. Inskrypcja ta jest dobrze zachowana."

    • 11 0

    • jopejskie czy eujopejskie? bo juś sie pogubijem w tym wsiśkim! (1)

      • 4 0

      • Haha się uśmieałem:)!

        • 1 0

  • strach bedzie otworzyć lodówke:-) mi też heweliusz kojarzy się z bardzo dobrym piwem (1)

    tak se myślę, że niektórym to nawet 400 000 imprez niczego nie przybliży, bo są chronicznie i trwale odporni na wiedzę

    • 7 3

    • Nie wszyscy są tacy jak Ty...

      Niektórym wystarczy 1/2 imprezy, a czasem nawet nie potrzebują imprez by nie być ztetryczałymi dziadami twego pokroju...

      • 3 0

  • nie nazywał się HeweliuSZ tylko Hevelke z łaciny używał również Hevelius (7)

    to w kwesti sprostowania

    • 10 5

    • Niemiec (4)

      Był on gdańskim Niemcem, ale dla nas prawda ta jest niewygodna.

      • 4 6

      • Nie był niemcem kolego ... (3)

        mimo ze jeżdził i studiował w całej europie nie był Niemcem . Mówił w łacinie, jak również po Niemiecku ale taki tu był wtedy obowiązujacy język. Dzieła naukowe nie wychodziły wteyd w innym języku jak łacinie.

        • 4 4

        • Do Cebuli (2)

          I na pewno po polsku,bo jakby ze swoim krolem rozmawial.
          Cebula cos ci sie chyba pomieszalo.W rzeczypospolitej (Gdansku) obowiazywal
          jezyk polski ?

          • 0 0

          • tylko 3% mieszkańców Gdańska rozmawiało wtedy w języku polskim

            • 0 0

          • Rozmawiać mogli po polsku, łacinie, niemiecku. Zarówno Władysław IV jak i Jan III Sobieski byli ludźmi wykształconymi i językami obcymi władali.

            • 0 0

    • o spolszczeniach typu "Krzysztof Kolumb", "Mikołaj Kopernik" czy "Fryderyk Szopen"

      słyszał?

      • 3 1

    • Heweliusz był Polakiem

      Gdyby mógł publikowałby po polsku. Znany był z umiłowania Polski - wieczorami strugał przy kominku orzełki w koronie.

      • 4 0

  • Opinia wyróżniona

    Piwo Heweliusz a wina miasta (2)

    Był browar - było piwo Heweliusz miasto sprzedało - browar zamknięto - nie ma piwa Heweliusz :(

    A browar w Gdańsku miał markę, tradycje i dobrą jakość piwa. Miastu nie zależało na tym.

    • 30 1

    • a czy browar był własnością miasta, tzn. czy to była spółka/zakład miejski ?

      • 0 0

    • Była też Szkola Podstawowa nr 71 im. Jana Heweliusza teraz im Hanzy...a kto to była ta Hanza? ;)

      • 3 0

  • Opinia wyróżniona

    a co z zegarem słonecznym nieopodal pomnika astronoma?

    metalowy został skradziony ze dwa lata temu, miał być wstawiony nowy z tworzyw sztucznych ale nadal go nie ma

    • 16 0

  • Johann Hewelcke był Niemncem (13)

    Jego rodzice byli Niemcami. Mieszkali w Gdansku który nazywał sie wtedy Danzig.

    • 7 17

    • Mam pomysł! Zmieńmy nazwę "Polska" na np. "Norwegia" i staniemy się bogatym krajem!!

      lewatywa dla wszystkich!!

      • 12 2

    • Johann Hevelke był Gdańszczaninem

      A Gdańsk zawsze był po prostu gdański, choć przechodził z rąk do rąk, spod polskiej administracji pod niemiecka, uzyskiwał niepodległość, zawsze pozostał Gdańskiem, wolnym i autonomicznym, jak nie prawnie to duchem, GDAŃSK ZAWSZE GDAŃSKI!!!!!

      • 14 4

    • w XVII wieku Danzig?

      brawo brawo...

      • 8 4

    • Do niemca (5)

      Zmień imię na Stephen i przyjedź do nas do Vaterlandu. Tylko tu nie potrzebujemy na zmywaki. Jak jugole czy turki coś zostawia, to może się załapiesz.
      Aha, na naszych wysypiskach zakaz nocowania ejst surowo przestrzegany

      • 7 2

      • Fakt (3)

        Każdy naukowiec wie, że Hevelius był gdańskim NIEMCEM. Nie jest to nic dyskusyjnego, po prostu fakt, z którym się nie dyskutuje...

        • 4 2

        • a głąb zawsze głąb

          • 0 0

        • Fachowiec od czego? Od gadania bez sensu?
          Fachowiec przede wszystkim wie, że nakładanie dzisiejszych kalek narodowościowych na rzeczywistość sprzed 400 lat to co najmniej śliskie zajęcie.
          A wiele faktów pozwala stwierdzić, że był (także? przede wszystkim? ) Polakiem.

          • 0 1

        • Do polskiego Niemca

          narodowości niemieckiej w tamtych czasach jeszcze nie było ! I tyle !

          • 0 0

      • Alte ganziger

        masz kompleks edypa czy co a może twoją matkę niemiec zgwał...... i masz teraz paradoks kłamcy czy może jesteś z LPR albo jednej z bojówek faszystowskich

        • 0 0

    • (2)

      Nie masz Stefanie racji. Gdańsk z czasów Heweliusza nie nazywał się jeszcze Danzing, i choć był miastem wielonarodowym, jego mieszkańcy uważali się za poddanych królów polskich, jakbyś chciał wiedzieć: Władysława IV i Jana III Sobieskiego. Niemców gdańszczanie mieli dość od czasów krzyżackich. Heweliusz nie nazwał odkrytego gwiazdozbioru imieniem władcy niemieckiego, tylko "Tarczą Sobieskiego", nie pisał listów do Prus, tylko do Warszawy i tytułował się w nich najwierniejszym sługą Króla Jego Mości, a nie był to król Pruski. Nie do Berlina słał w darze swoje pięknie wydane książki. I w końcu nie z Berlina otrzymywał stypendia i fundusze na dalsze badania nieba.
      Gdańsk przestał być Gdańskiem po śmierci Hewelisza, Sasi oddali go Prusakom.
      Była to kara za pomoc, jakiej gdańszczanie udzielili polskiemu królowi Stanisławowi Leszczyńskiemu. Aha, znalazłam w archiwum wpis świadczący o tym, że rodzice Hewekiusza zapisali go do Gimnazjum Gdańskiego, które wszak było szkołą polską. Warto trochę znać historię własnego miasta - ot co.

      • 2 1

      • Hanka - dużo racji ale z tym polskim stypedium to się nie rozpędzaj (1)

        wszak troche kasy dostał ale nie można powiedzieć że były to kwoty znaczące. A nazwa gwiazdozbioru "Tarcza Sobieskiego" nie pochodzi z pochwalstwa króla i wdzęczności za dary a jest pochwałą czynu - Odsiecz Wiedeńska który przeto rozsławił króla w całej Europie. Sam Hevelcke w jednej ze swoich prac tak to właśnie określił. Startowałem kiedyś w konkursie wiedzy i troche książek przeczytałem

        • 0 0

        • Witaj Cebula

          A konkurs był pewnie w LO nr 17... Nie wiem, czy kwoty były znaczące, ale pozwoliły na odbudowanie domu i obserwatorium po pożarze. Król Francji był hojniejszy, ale i bogatszy, a Sobieski sam wolał wziąć, bo jak wiesz, jego żona miała duże potrzeby, a i do wojska z własnej kieszeni dopłacał... Pochwała czynu? Na pewno. Tylko, że tergo czynu dokonał polski król i jego rycerze, a jak nasi wygrają z Juve, to jakoś nam duma narodowa wzrasta - przepraszam za trywialność porównania. Protestancki gdańszczanin nie bardzo przejąłby się obroną katolickiej Europy, gdyby triumfator nie mienił się być jego przyjacielem. W tle wiedeńskiej wiktorii miga postać cesarza Leopolda I i kto by chciał, mógł sławić jego wpływ na zwycięstwo pariasa, bo kudy Sobieskim herbu Janina do Habsburgów. A Leopold jakoś szczególnej wdzięczności Polakom nie okazywał. Papież również.
          Kiedyś z narodowością było tak, że człowiek mógł kłaść się spać jako polski Ślązak, a budzić się jako Czech, bo w nocy odbyło się weselisko, a ziemia na której żył była posagiem panny młodej. W Gdańsku żyli Polacy, Niemcy, Holendrzy, Anglicy, Flamandowie, ale jeszcze w XVIII w. powiedzenie komuś "Niemiec" oznaczało obrazę. Gdańsk niemiecki był za Krzyżaków. Druga ostra akcja prusycyzacji Gdańska rozpoczęła się po wojnie północnej (1700 - 1721) mi trwała do 1945 roku. W innych okresach Gdańsk uważał się za perłę w koronie Rzeczpospolitej i dziwi mnie, że taki jeden z drugim ni z gruszki ni z pietruszki "wali", że Gdańsk nie był Gdańskiem, tylko Danzingiem (od początku swych dziejów), a Hewelusz i Kopernik to Szwaby, bez względu na ich poczucie przynalężności narodowej i czyny, które świadczyły, że bardziej czuli się związani z Rzeczpospolitą niż Germanią.

          • 0 0

    • Warto szukać i czytać

      Rodzina pochodziła z Holandii ! ! !

      • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane