• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Zaangażowane historyczne graffiti w Trójmieście

Marcin Stąporek
14 kwietnia 2013 (artykuł sprzed 11 lat) 
Tak wyglądał Kaszubski Smok w ciągu ul. Wyspiańskiego. Tak wyglądał Kaszubski Smok w ciągu ul. Wyspiańskiego.

Kaszubskie smoki, pociąg pancerny, swastyki, nazistowskie hasła - gdańskie mury kryją wiele tajemnic. Wiele z nich dopiero dziś ukazuje się naszym oczom, inne właśnie znikają.



Mury naszych miast niejednokrotnie bywały areną walki politycznej. Ślady haseł pisanych w latach osiemdziesiątych czy dziewięćdziesiątych są często widoczne do dziś, choć wiele znika na naszych oczach - na przykład w związku z wyburzaniem budynków byłej Stoczni Gdańskiej. Da się jednak odnaleźć przykłady haseł politycznych czy nawet graffiti z czasów znacznie dawniejszych.

Pisząc np. o rozbiórce domów przy ulicy Partyzantów wspomnieliśmy o znajdującym się na jednym z nich, wymalowanym farbą wezwaniu "Wählt Liste..." (Głosujcie na listę...). Na ceglanej fasadzie banku przy ulicy Bogusławskiego w Gdańsku przetrwał ślad malowanego z szablonu napisu z lat pięćdziesiątych "Niech żyje Front Narodowy" (można ten szablon dość precyzyjnie datować, gdyż organizację o takiej nazwie utworzono w PRL w 1952 r., a już w 1956 r. została ona przemianowana na Front Jedności Narodu).

Osoby przechodzące ostatnio pod torami kolejowymi przejazdem w ciągu ul. Wyspiańskiego zobacz na mapie Gdańska, przygotowywanym do remontu w związku z przebudową i modernizacją linii kolejowej, mogły dostrzec, że spod warstw starych tynków wyłania się graffiti z rysunkiem swastyki. Widoczne są dwa takie same rysunki na przeciwległych ścianach tunelu. Powyżej i poniżej swastyk można rozpoznać ślady liter, które uważniejszy obserwator rozpozna jako hasło "Deutschland erwache!". Jest to sławetne hasło "Niemcy, przebudźcie się!", z którym Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników pod wodzą Adolfa Hitlera szła do wyborów w Niemczech (a także w Wolnym Mieście Gdańsku, gdzie lokalnym liderem, czyli gauleiterem, był oddany współpracownik führera Albert Forster).

Zwracasz uwagę na napisy na murach i w tunelach?

W Rzeszy Niemieckiej ostatnia kampania wyborcza miała miejsce w 1933 r., a po zdobyciu władzy narodowi socjaliści od razu przystąpili do likwidacji systemu demokratycznego. W Wolnym Mieście Gdańsku, ze względu na opiekę Ligi Narodów, musieli działać nieco bardziej powściągliwie i po wyborach do lokalnego parlamentu (Volkstagu) w 1933 r. odbyły się jeszcze jedne wybory, które miały miejsce 7 kwietnia 1935 r.

Jest dość prawdopodobne, że graffiti odsłonięte we wrzeszczańskim tunelu pochodzą właśnie z okresu wyborów w 1933 lub 1935 r. Dodajmy jeszcze, że ta niezbyt chlubna pamiątka historii zapewne zniknie po wykonaniu remontu tunelu pod nasypem kolejowym.

Ciekawostką, a w pewnym sensie ironią historii jest fakt, że do niedawna jedną ze ścian tunelu zdobił mural autorstwa Emila Gosia (namalowany w ramach akcji "Traffic Design"), przedstawiający walkę pociągu opancerzonego "Smok Kaszubski" we wrześniu 1939 r. przeciw niemieckim czołgom. Mural ten został obecnie usunięty, ale można mieć nadzieję, że po remoncie tunelu będzie odtworzony. Prawdopodobnie jego twórca nie wiedział, że pod muralem znajduje się znacznie od niego starsze graffiti, wykonane przez tych, którzy ponoszą odpowiedzialność za wybuch II wojny światowej.

O autorze

autor

Marcin Stąporek

- autor jest publicystą historycznym, prowadzi firmę archeologiczną. Pracował w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku i Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Gdańsku. Obecnie jest pracownikiem Biura Prezydenta Gdańska ds. Kultury.

Opinie (74) 6 zablokowanych

  • Fajny ten smok (1)

    • 86 11

    • ee

      Już go nie ma...

      • 3 2

  • Lewaccy faszyści z SLD, RP i PO za totalitaryzmem, cenzurą i za cywilizacją śmierci (12)

    "W Rzeszy Niemieckiej ostatnia kampania wyborcza miała miejsce w 1933 r., a po zdobyciu władzy narodowi socjaliści od razu przystąpili do likwidacji systemu demokratycznego."

    To samo dzieje się obecnie. Istnieje powszechna nie-akceptacja dotychczasowego systemu sprawowania władzy, jednak ścisły związek polskojęzycznych mediów z władzą, dla której "polskość to nienormalność", z sondażownią, z urzędasami odrzucającymi rejestrację partii pod byle pretekstem itd sprawia, że mamy demokrację niewiele różniącą się od tej za komuny.

    • 57 73

    • a co się dziwisz ? NSDAP to żydostwo, NKWD i PZPR też. (1)

      do dzisiaj te same karaluchy i pasożyty siedzą u góry i rozdają karty.

      • 6 12

      • ? chory czy zaczadzony?

        wiedz, że warto kwestionować takie poglądy, co niniejszym czynię

        • 10 3

    • SZACUNEK

      Dla tych którzy tworzą Narodowe Grafiki

      • 9 5

    • koles sie wypowiedzial (1)

      a niektorzy co sie nie zgadzaja niech popra argumentami a nie wyzywaja drugiego czlowieka dla mnie jestescie prostakami

      • 4 7

      • Jakimi argumentami, tam jest tylko bełkot

        Jak za komuny bym przemówienie jakiegoś partyjnego widział, dużo nowomowy, zero treści.

        • 2 1

    • w wiekszosci to elektorat PO (1)

      ktoremu TVN wypral lepetyne,wstyd

      • 9 5

      • Tak? A Dumny Elektorat Pisu to chyba w szkołę podstawową kamieniami rzucał,

        skoro nie dostrzega pierwszego debilizmu (a jest ich kosmicznie wiele w tej wypowiedzi, przepraszam bełkocie dziecka, które ma 40stopniową gorączkę)w zestawieniu "lewaccy faszyści".

        • 0 0

    • cywilizacja śmierci? (2)

      ...jak ulał pasuje do watykanowa......no i miłujmy pana przybitego gwoździami do krzyża, toć to sama cywilizacja życia i miłości buahuahauh

      • 2 3

      • (1)

        twoja wypowiedź to dopiero znak ignorancji - brawo - jak nie masz nawet podstawowej wiedzy, nawet nie wiary, tylko wiedzy a nie wypisywałbyś takich paszkwili

        • 0 0

        • Wiary w Jana PAwła II? Przecież to bałwochwalstwo.

          Wiedzy? Jakiej wiedzy? Cóż chyba relatywny ten kościół katolicki, skoro błogosławi żołnierzy i posyła im kapelanów, a sprzeciwia się aborcji. Nie ma więc prawa stosować takich słów, skoro jego doktryna namawia do skupiania się na tym, co po ŚMIERCI, oraz zgody lub obojętności na wojnę. Widzisz? Wszystko można tłumaczyć różnie, kościół robi dokładnie to samo, tyle tylko, że przykrywa się wtedy "tradycją", "urządzeniem tego świata" lub "ludzką słabosćią".

          • 0 0

    • I PiS, oni przedewszystkim.

      • 0 2

    • Swoją drogą, jakie to fascynujące, że człowiek potrafi być tak popie***y

      Wszystko na odwrót, każda logika i każde pojęcie. Wszystko. A co najzabawniejsze jakoś trzyma się to kupy, jeśli np. przeczytałby to kosmita z zerowym pojęciem o tym, co się dzieje w tym kraju. No może miałby jeszcze jakiś problem z tą całą "cywilizacja śmierci", która sama w sobie jest nic nieznaczącym frazesem.

      • 0 0

  • SZACUN dla niektorych grafficiarzy!!!! (2)

    Bo jak patrze na ich malunki to uwazam ze czesc z nich jest ARTYSTAMI. Niedocenianymi ,nierozumianymi , artystami ktorzy nie dostali szansy . A niektore zaznaczam , niektore, in bazgroly sa PIEKNE , naprawde trzeba miec talent zeby na scianie sprayem wymalowac cos takiego, istne dziela sztuki nieraz sie widzi. Oczywiscie sa tez i dziadowskie bazgroly , ale niektore....az stane i popatrze...

    • 76 23

    • Pamiętaj... (1)

      Nie czyń drugiemu co tobie nie miłe. I maluj na swojej własności i to jest sztuka !!! Szare budynki też mają właścicieli i taki kolor im odpowiada. Jeżeli nie lubisz tego koloru to zaproponuj właścicielowi zmianę za odpowiednią zapłatę koloru ściany, o ile Cię na to stać !!!

      • 18 5

      • chory czy zaczadzony? ci graficiarze robią wszystkim przysługę zamalowując

        stare obleśne budynki, a właściciele tych budynków powinni co roku płacić wysoką karę za psucie wszystkim widoku

        • 3 4

  • Kolejnym niechlubnym malunkiem ... (2)

    jest wizerunek "bolka" na Pilotów.

    • 61 34

    • podobnie jak spieczony kartofel na wawelu (1)

      • 5 9

      • takich jak ty powinno się trzymać w szpitalu psychiatrycznym! nadawał byś się na kapo w nazistowskim obozie koncentracyjnym!

        • 4 2

  • W trójmieście jest kilka godnych pochwały prac

    Niestety pozostałe 99% to zwykłe bazgroły dzieciaków lub innych fanatyków piłki nożnej, a szkoda.

    • 61 9

  • no i (1)

    oszołomy i wandale !!!
    tyle w temacie

    • 22 35

    • mowisz o swoich rodzicach gimbusie?

      • 3 2

  • jednym z moich faworytów jest J...ać renomę na garażach w Gdańsku :)

    • 41 12

  • OD BIEDY GRAFFITI MOŻNA NAZWAĆ PEWNĄ FORMĄ SZTUKI

    ...w nadmiarze szarości betonów i kamiennych światów. Ale tylko w takim środowisku. O pięknie graffiti można mówić wyłącznie gdy kontrastuje ono z brzydotą otoczenia..

    • 11 21

  • miasto wygląda jak śmietnik (3)

    wszędzie reklamowe tablice, przyczepy i szmaty (największy obciach to reklamy ze zdjęciami mięsa i skarpet).
    bloki pomalowane w pstrokate kolory,
    I do tego jeszcze ma być graffiti...
    Proponuję przekroczyć zachodnią granicę i zobaczyć, jak powinna wyglądać przestrzeń publiczna. Choć nie wszystko wygląda tam idealnie, to i tak oczy o wiele mniej bolą.

    • 63 8

    • Bardzo apetyczne reklamy!!

      Szczególnie schab wieprzowy bez kości.

      • 4 0

    • pełna zgoda tt!!!

      • 2 2

    • graffiti nie pasuje do twojej układanki zgorzkniały starcze... co do reklam i pstrokatych bloków pełna zgoda

      • 2 2

  • Graffiti'' to sztuka ludzi ktorzy nie moga sie pogodzic z faktem iz nie posiadaja talentu ! (6)

    Jest to pewnego rodzaju fobia i choroba ktora polega na braku akceptacji faktu iz z talentem sie nalezy urodzic. Wszelcy graficiarze to w wiekszosci ludzie nachalni ktorzy probuja na sile cos udowadniac. Gdyby byli dobrymi artystami to nie musieliby po nocy bazgrac swoich rysuneczkow na murach. Przeciez mozna legalnie uprawiac dzis sztuke tylko to musi byc sztuka a nie bazgroly i napisiki !

    • 28 43

    • (2)

      No i pewnie uważasz, że własnie taki jest np. Banksy?
      Ale co ja się tutaj wychylam , skoro Ty nawet nie wiesz o kim piszę?

      • 9 9

      • HAHA ! To Banksy tez pisze na scianach '' H,,,j w Du...e '' na nowych fasadach ? (1)

        Bo rozumiemy z twojego wywodu '' Inny '' ze Banksy chodzi i niszczy odnowione fasady oraz zabytki i wypisuje tam brednie :). Moze to ty nie wiesz kim jest Banksy ! Trzeba miec pewne zasady a nie uwazac ze kazdy '' bezmozgowy graficiarz '' dewastujacy budynki oraz pociagi to jakis wielki artysta bo '' H,,,,ja rozowego namalowal i podpisal srutututu'' Tez mi wielka sztuka. Jestes Artysta to prosze "" zamiast lazic po nocy i spelniac swoje chore wyimaginowane wizje '' mozesz is do urzedu miasta , przedstawic projekt itd i zapewne znajada ci sciane gdzie sie spelnisz artystycznie . Zapewne by super wygladaly ciekawe projekty w przestrzeni publicznej ale pamietaj ze to ma byc dobrze zrobione i ludzie to powinni zaakceptowac a nie ze polecisz w nocy i cos nabazgrolisz bo ty wiesz lepiej co jest dobre a ze komus zniszczysz fasade to juz ci zwisa. Wiec albo chcesz byc Artysta albo gowniarzem latajacym w nocy jak palant i piszacy oraz bazgrajacy jakies pierdy pod mostami i na scianach domow.

        • 11 4

        • No cóż Panie "bez podpisu",

          ja właśnie tak nie uważam ".....Bo rozumiemy z twojego wywodu '' Inny '' ze Banksy chodzi i niszczy odnowione fasady oraz zabytki i wypisuje tam brednie :).......".
          Wystarczyły tylko przeczytać te dwa zdania ze zrozumieniem ;-)ale rozumiem, dzisiaj niedziela po H....ej sobocie więc będę wyrozumiały.

          • 2 1

    • Posłuchaj jesteś głąbem (1)

      Graffiti PRAWDZIWE GRAFFITI jest to sztuka która narodziła artystów tj. TUSE.
      Gów..o się znasz i dlatego piszesz bzdury.

      • 3 5

      • Naprawdę miałeś ciężką sobotę i nie kumasz co czytasz i co piszesz. Zdecyduj się w końcu, czy Banksy jest tym PRAWDZIWYM GRAFFICIARZEM, czy nie jest.
        Raz piszesz, że Banksy to nie jest zwykły grafficiarz, a jak przyznaje Tobie racje, to wyzywasz mnie od głąbów i gamoni. Daj sobie spokój z tym pisaniem dzisiaj bo masz problemy z ogarnięciem samego siebie.

        • 1 0

    • twój post to wypociny człowieka który nie może się pogodzić z tym że jest gamoniem

      • 2 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane