O nas
Kaplica Królewska (kościół filialny pw. Ducha Świętego, św. Jana Chrzciciela i św. Andrzeja Apostoła) jest jedynym przykładem barokowej architektury sakralnej na terenie gdańskiego Głównego Miasta.
Kaplica Królewska (kościół filialny pw. Ducha Świętego, św. Jana Chrzciciela i św. Andrzeja Apostoła) jest jedynym przykładem barokowej architektury sakralnej na terenie gdańskiego Głównego Miasta, jest również symbolem opieki, jaką król Jan III Sobieski roztoczył nad mniejszością katolicką w zdominowanym przez protestantyzm mieście.
Decyzją króla kaplica miała stanąć na terenie zabudowań plebanii mariackiej i stanowić północną część tego czworoboku zabudowy. W lipcu 1678 r. położono kamień węgielny, a w maju 1781 r. zakończono budowę. Fundatorem kaplicy byli król Jan III Sobieski i prymas Andrzej Olszowski (legat zapisany w testamencie). Wraz z włączeniem Gdańska do Państwa Pruskiego (1793 r.) ustał królewski patronat nad kaplicą. W 1840 r. powołano przy niej parafię pw. Ducha Świętego.
W 1945 r. wnętrze kaplicy uległo wypaleniu, a mury kamieniczki zachodniej zostały zniszczone aż do poziomu parteru. W latach 1946-48 odrestaurowano kaplicę, w 1970 r. odbudowano kamieniczki a w 1995 r. opracowano projekt jej rewaloryzacji i przeprowadzono kompleksową konserwację elewacji i dachów.
Barokowa kaplica łączy w swej koncepcji architektonicznej układ budowli centralnej z podłużnym. Za autora głównej koncepcji uważa się architekta królewskiego - Tylmana van Gameren, autor ostatecznej redakcji projektu nie jest znany. Realizatorem budowy był budowniczy miejski - Barthel Ranisch. Dekoracja rzeźbiarska fasady przypisywana jest Andreasowi Schlüterowi Młodszemu.
Trójosiową fasadę zdobią pilastry w wielkim porządku, portal ujęty został po bokach kolumnami dźwigającymi przerwany naczółek. Zasadnicze wnętrze kaplicy znajduje się na poziomie piętra (portal główny jest tylko przejazdem na dziedziniec plebanii mariackiej). Włączenie w przestrzeń sakralną aneksów pierwszego piętra kamieniczek jest koncepcją wtórną. Oryginalne wyposażenie kaplicy nie zachowało się.
Oprac. ROBiDZ w Gdańsku
Kaplica Królewska (kościół filialny pw. Ducha Świętego, św. Jana Chrzciciela i św. Andrzeja Apostoła) jest jedynym przykładem barokowej architektury sakralnej na terenie gdańskiego Głównego Miasta, jest również symbolem opieki, jaką król Jan III Sobieski roztoczył nad mniejszością katolicką w zdominowanym przez protestantyzm mieście.
Decyzją króla kaplica miała stanąć na terenie zabudowań plebanii mariackiej i stanowić północną część tego czworoboku zabudowy. W lipcu 1678 r. położono kamień węgielny, a w maju 1781 r. zakończono budowę. Fundatorem kaplicy byli król Jan III Sobieski i prymas Andrzej Olszowski (legat zapisany w testamencie). Wraz z włączeniem Gdańska do Państwa Pruskiego (1793 r.) ustał królewski patronat nad kaplicą. W 1840 r. powołano przy niej parafię pw. Ducha Świętego.
W 1945 r. wnętrze kaplicy uległo wypaleniu, a mury kamieniczki zachodniej zostały zniszczone aż do poziomu parteru. W latach 1946-48 odrestaurowano kaplicę, w 1970 r. odbudowano kamieniczki a w 1995 r. opracowano projekt jej rewaloryzacji i przeprowadzono kompleksową konserwację elewacji i dachów.
Barokowa kaplica łączy w swej koncepcji architektonicznej układ budowli centralnej z podłużnym. Za autora głównej koncepcji uważa się architekta królewskiego - Tylmana van Gameren, autor ostatecznej redakcji projektu nie jest znany. Realizatorem budowy był budowniczy miejski - Barthel Ranisch. Dekoracja rzeźbiarska fasady przypisywana jest Andreasowi Schlüterowi Młodszemu.
Kaplica właściwa zbudowana jest na rzucie wpisanego w prostokąt krzyża greckiego, z nieco wydłużonymi ramionami osi głównej. Nad największym przęsłem środkowym, na 4 pięciobocznych filarach, umieszczona jest kopuła na ośmiobocznym tamburze. Całość dopełniają dwie trzykondygnacyjne kamieniczki z barokowymi wolutowymi szczytami.
Trójosiową fasadę zdobią pilastry w wielkim porządku, portal ujęty został po bokach kolumnami dźwigającymi przerwany naczółek. Zasadnicze wnętrze kaplicy znajduje się na poziomie piętra (portal główny jest tylko przejazdem na dziedziniec plebanii mariackiej). Włączenie w przestrzeń sakralną aneksów pierwszego piętra kamieniczek jest koncepcją wtórną. Oryginalne wyposażenie kaplicy nie zachowało się.
Oprac. ROBiDZ w Gdańsku