28 kwietnia 1924 r. polski złoty zadebiutował jako jedyny oficjalny środek płatniczy państwa polskiego. Reformę przeprowadził premier i minister skarbu Władysław Grabski. Stabilny złoty świadczył o sukcesie scalania ziem polskich po okresie zaborów i stał się fundamentem suwerenności gospodarczej Rzeczypospolitej.
Obowiązkowa płatność gotówką. NBP chce ustawowych gwarancji
tak, czasy się zmieniają, pieniądz też musi
10%
widzę pozytywy, ale nie jestem do końca przekonany(a)
11%
nie to zbyt duża ingerencja w moją wolność
79%
- Reforma okazała się wielkim sukcesem, ponieważ nie tylko zaowocowała uzdrowieniem finansów publicznych, lecz stanowiła także impuls do rozwoju gospodarczego państwa. Jej efektem było również znaczne wzmocnienie pozycji Polski na arenie międzynarodowej - mówi Grzegorz Jeż, doradca w Departamencie Edukacji i Wydawnictw NBP.Marka polska zmienia się w polskiego złotego
Po odzyskaniu niepodległości w listopadzie 1918 r. bardzo szybko podjęto decyzję o utworzeniu nowego banku emisyjnego oraz wprowadzeniu nowej waluty polskiej - złotego. W grudniu 1923 r. powstał rząd
Władysława Grabskiego, którego gabinet stanął przed zadaniem przeprowadzenia reformy skarbowej i walutowej. Sejm udzielił rządowi specjalnych pełnomocnictw. Dokonano licznych oszczędności, nałożono daniny majątkowe, urealniono podatki, energicznie rozpoczęto walkę z inflacją oraz przeprowadzono sanację systemu bankowego. Dzięki działaniom naprawczym udało się ustabilizować kurs dotychczasowej waluty - marki polskiej. Zwiększono rezerwy dolarowe, które wraz ze zgromadzonymi zapasami złota miały stanowić zabezpieczenie nowej waluty.
Waluta oparta na parytecie złota i walut wymienialnych
Złoty zadebiutował w kwietniu 1924 r. Jego wartość została dokładnie skalkulowana. Nowa polska waluta opierała się na parytecie złota i walut wymienialnych.
Jeden złoty stanowił równowartość 9/31 g złota, 100 zł odpowiadało wartości jednej uncji trojańskiej, zaś 1 kg kruszcu kosztował 3 444 złote. Jeden dolar był wart 5,18 zł, a wartość polskiego pieniądza została związana z frankiem szwajcarskim. Ustalono, że nowa waluta musi mieć pokrycie w złocie i walutach obcych przynajmniej w 30 proc. Równocześnie podjęto decyzję o wycofaniu z obiegu dotychczasowego środka płatniczego. Kurs wymiany określono na
1 800 000 marek polskich za jednego złotego.
100 lat polskiej waluty
Za emisję złotego odpowiedzialny był Bank Polski Spółka Akcyjna, nowo powołany bank emisyjny, który zastąpił Polską Krajową Kasę Pożyczkową, instytucję utworzoną jeszcze przez okupanta niemieckiego w okresie I wojny światowej. Reforma okazała się wielkim sukcesem, ponieważ nie tylko zaowocowała uzdrowieniem finansów publicznych, lecz stanowiła także impuls do rozwoju gospodarczego państwa. Jej efektem było również znaczne wzmocnienie pozycji Polski na arenie międzynarodowej.
Coraz częściej płacimy elektronicznie
Ja wynika z danych Fundacji Polska Bezgotówkowa ponad
65 proc. wszystkich transakcji detalicznych w sklepach i
punktach usługowych w Polsce jest realizowanych bezgotówkowo. W 2023 r. udział gotówki w liczbie transakcji detalicznych spadł o 3 punkty procentowe do poziomu
35 proc. w 2023 r. klienci najczęściej korzystali z cyfrowych form płatności w sklepach z obuwiem i odzieżą (
70 proc.), supermarketach i hipermarketach (
69 proc.), księgarniach, kioskach, sklepach papierniczych (
65 proc.), drogeriach, aptekach oraz na stacjach paliw (
64 proc.). Z kolei gotówką najczęściej płaciliśmy za usługi realizowane w domu (
60 proc.), u fryzjera (
56 proc.) oraz za naprawy w warsztatach i salonach samochodowych (
52 proc.).
Znajdź najbliższy bankomat w twojej okolicy
Czy gotówka daje wolność i większą swobodę?
Wciąż jednak nie brak przeciwników cyfrowego pieniądza. Jak twierdzą przedstawiciele Instytutu Spraw Obywatelskich, banki systemowo profilują, czyli przetwarzają dane klientów w sposób zautomatyzowany. Taki model elektronicznego zbierania danych klientów prowadzi do ich segmentowania. Czy tego chcemy, czy nie chcemy, nasze dane są używane w celu budowy modeli scoringowych i służą np. do automatycznego podejmowania decyzji kredytowych.
- Pozyskiwanie danych o obywatelu sprawiło, że stał się on głównym źródłem zarobku. Stworzył się nowy popyt o charakterze krajowym i globalnym - zbieranie informacji o obywatelu, o jego zachowaniach, o jego majątku, wydatkach - to nic innego jak inwigilacja. Inwigilacja jest środkiem, a nie celem, służy gromadzeniu danych, które się po prostu sprzedaje. W związku z tym, że w coraz mniejszym zakresie my, jako obywatele, poddajemy ocenie, interesujemy się tym, co robią politycy, daliśmy się ogłupić. Nie po raz pierwszy ani ostatni, natomiast daliśmy się ogłupić założeniu, że cyfryzacja jest postępem - podkreśla prof. Witold Modzelewski, prezes Instytutu Studiów Podatkowych.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
