Od 2026 roku nowe budynki użyteczności publicznej oraz mieszkalne wielorodzinne będą musiały być tak projektowane, by możliwe było zorganizowanie w ich garażach podziemnych miejsca doraźnego ukrycia ludzi. Ustawa nazywana "schronową" jest właśnie procedowana w sejmie.
nie, ale mam zaplanowane gdzie się w razie czego ukryć
8%
Po inwazji na Ukrainę
budowa przydomowych schronów zyskała na popularności. Oferty firm, które obok domu gotowe są zbudować prywatny bunkier, w którym przeżyć można nawet w trudnych warunkach zewnętrznych, zaczęły docierać do właścicieli domów jednorodzinnych.
W tym przypadku na własnej działce zbudować można sobie, mniej lub bardziej profesjonalne, miejsce ukrycia.
Mieszkańcy budynków wielorodzinnych nie mają powszechnego dostępu do takich miejsc. Ostatni schron w Trójmieście wybudowany został w 1992 roku, na dodatek obecnie brakuje przepisów, które normowałyby wszelkie zasady powstawania miejsc ukrycia dla ludności.
W bloku, byłym szpitalu i pod peronem - schrony i bunkry w Trójmieście
Schrony. Nowe prawo
Teraz temat deficytu schronów został poruszony przez ustawodawcę, który, jak wynika z uzasadnienia dla nowo tworzonej ustawy, wsłuchał się w głosy samorządów, które nie mają podstaw prawnych by realizować zadanie polegające na ochronie ludności.
Potrzebę ich realizacji potwierdzają także opinie czytelników Trojmiasto.pl, którzy w ankiecie ocenili, że budowa schronów jest ważniejsza niż kolejne place zabaw.
- Jak pokazuje doświadczenie ostatnich trzech dekad, obecne prawodawstwo okazuje się nieskuteczne nie dając jednostkom samorządu terytorialnego wystarczającej podstawy prawnej i narzędzi do realizacji obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa ludności. [...] brakuje stosownych przepisów definiujących zadania z zakresu obrony cywilnej, wyznaczających właściwe do ich realizacji podmioty, w zakresie budowli ochronnych brakuje w przepisach definicji takowych budowli, co jest problemem w projektowaniu oraz tworzeniu nowych miejsc ukrycia. Problem ten był jasno wskazywany w raportach Najwyższej Izby Kontroli z lat 2012, 2014 i 2016. W efekcie Polska jest krajem o jednej z najniższych liczbie miejsc w budowlach ochronnych dla ludności cywilnej w Europie i regionie. Brak definicji i norm technicznych uniemożliwia faktyczną ocenę liczby i jakości ukryć i schronów oraz tworzenie takich miejsc - czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy, który w lipcu miał swoje pierwsze czytanie w sejmie. Przedstawione
przepisy dzielą budowle ochronne na schrony i ukrycia. Aby można je realizować konieczne jest wprowadzenie zmian do Prawa budowlanego, Ustawy o gospodarce
nieruchomościami, Ustawy o planowaniu przestrzennym i Ustawy o zarządzaniu kryzysowym. Nowe prawo definiować ma nie tylko zasady projektowania i budowy takich obiektów, ale także zasady zarządzania takimi obiektami oraz dostępu do wody, żywności oraz opieki medycznej w takich miejscach.
Gdzie jest najbliższy schron? Powstała specjalna mapa
Gdzie powstawać mają schrony?
- W garażach wielostanowiskowych, które przynajmniej częściowo zagłębione są w gruncie (a więc także pod budynkami wielorodzinnymi,
- w budynkach użyteczności publicznych realizowanych w ramach inwestycji celu publicznego,
- w budynkach biurowych usytuowanych na terenach zakładów pracy o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym lub terenach zamkniętych niezbędnych dla obronności państwa, o ile nie przewidziano w nich schronów.
W tych miejscach znajdować się mają
pomieszczenia spełniające przynajmniej minimalne wymagania ukrycia dla takiej liczby osób, która wynika z założeń projektowych dla danego budynku lub zespołu budynków.
Z kolei nowo powstające fragmenty np. metra powinny spełniać wymagania schronu.
Mój dom to moja twierdza. Jak to osiągnąć?
Miejsca ukrycia z grubymi ścianami i awaryjnym zasilaniem
Wymagania dla powyższych ukryć doraźnych przewidziane już zostały w projekcie rozporządzenia wykonawczego. Powinny one:
- posiadać wydzielenie strefy ochronnej w garażach (dla liczby do 300 osób) ścianami grubości min. 40 cm z podwójnymi drzwiami ochronno-hermetycznymi,
- zapewniać zasilanie oświetlenia awaryjnego z akumulatorni,
- mieć zaprojektowane dodatkowe wyjścia z garażu poza tzw. obszarem zgruzowania w przypadku zawalenia się budynku,
- zostać wyposażone w ręczne zasuwy (przepustnice) wentylacyjne o klasie szczelności D,
- posiadać w garażach urządzenia nasłuchowe (odbiornik UKF z anteną wyprowadzoną do szybu wyjścia zapasowego) oraz higrograf i termometr.
Ustawa schronowa. Przepisy wymagają dopracowania
W uzasadnieniu do nowego prawa mowa, że
pilne wprowadzenie zmian w przepisach pozwoli na jak najszybsze rozpoczęcie długotrwałego procesu budowy systemu budowli ochronnych dla ludności cywilnej oraz tworzenia stosownych planów i procedur w zakresie zarządzania kryzysowego.
Jak zwykle w przypadku "pilnie wprowadzanego prawa" strony, których mają dotyczyć zmiany szybko obnażyły błędy w założeniach ustawodawcy. Padły tu głosy m.in. ze środowiska deweloperskiego.
Mieszkańcy Trójmiasta: róbmy przegląd schronów, a nie budujmy place zabaw
- W przypadku większych projektów mieszkaniowych (powyżej 300 mieszkańców) w garażach podziemnych będzie trzeba wydzielać dodatkowe strefy ochronne. Obowiązek ten może kłócić się z zapisami w planach miejscowych, które często wskazują limity powierzchni kondygnacji podziemnej. Pojawienie się tej sprzeczności zablokuje realizację planowanych inwestycji. Duże trudności wiązać będą się również z obowiązkiem zapewniania dodatkowego wyjścia z garażu poza tzw. obszarem zgruzowania w przypadku zawalenia się budynków. Taka inwestycja będzie wyzwaniem dla projektów powstających na granicach działek budowlanych, gdzie trzeba będzie projektować specjalne szyby pionowe - wyjaśnia Aleksandra Kordalewska, radca prawny w Polskim Związku Firm Deweloperskich. - Dlatego tak ważne jest poprawienie projektu.
Budowa nowych schronów. Źródła finansowania
- Przystosowanie nowo budowanych budynków do funkcji ochronnej dla ludności cywilnej zwiększa koszty ich budowy jedynie o 1,5% zgodnie z analizami Szefa Obrony Cywilnej Kraju oraz Państwowej Straży Pożarnej - czytamy w uzasadnieniu do ustawy zmieniającej Prawo Budowlane. Po stronie wykonawczej szybko pojawiła się riposta tego wyliczenia.
- Z analizy jednej z firm zrzeszonych w Polskim Związku Firm Deweloperskich wynika, że w tym momencie na rynku nie ma dostępnych przepustnic wentylacyjnych o wskazanej w rozporządzeniu klasie, podobnie jak i drzwi/bram ochronno-hermetycznych. Ich ceny mogą więc wkrótce stanowić przedmiot spekulacji i doprowadzić do jeszcze wyższych kosztów realizacji. Dziś w przypadku konieczności realizowania ukryć doraźnych, wzrost kosztów szacujemy na 300 zł do metra kwadratowego powierzchni użytkowo-mieszkalnej - wskazuje Aleksandra Kordalewska.PZFD wyliczył także, że zrealizowanie inwestycji, którą w drodze decyzji administracyjnej trzeba będzie wyposażyć w schrony (wyższa klasa ochrony niż ukrycie), będzie natomiast o 30 proc. droższe niż standardowego projektu.
W nowym prawie zaproponowane mają być narzędzia zachęcające inwestorów indywidualnych i komercyjnych do budowy i ewidencjonowania budowli ochronnych poprzez stosowne ulgi podatkowe. Organy ochrony ludności (np. burmistrz czy prezydent miasta) będą mogły przekazywać środki na pokrycie kosztów budowy budowli ochronnych.
- Finansowanie ma jednak dotyczyć do 80 proc. poniesionych wydatków. A to oznacza, że nakłady na dodatkową infrastrukturę ochronną będą mogły, ale nie będą musiały, być refinansowane. A jeśli już, to nie w pełnej wysokości - wskazuje w swoim stanowisku PZFD.
Nieruchomości
Zależy ci na lokalizacji? Sprawdź na naszej mapie inwestycji mieszkaniowych i biurowych, gdzie aktualnie w sprzedaży są nieruchomości z rynku pierwotnego.
W bloku, byłym szpitalu i pod peronem - schrony i bunkry w Trójmieście
Gdzie jest najbliższy schron? Powstała specjalna mapa
Mój dom to moja twierdza. Jak to osiągnąć?
Mieszkańcy Trójmiasta: róbmy przegląd schronów, a nie budujmy place zabaw
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy