Zabieranie posiłku do pracy nie powinno nikogo dziwić, szczególnie gdy pracownik spędza w niej ok. 8 godzin. Jednak czy ta kwestia jest w jakiś sposób uregulowana prawnie? Z takim pytaniem zwrócił się do nas czytelnik.
Chciałbym się zapytać, czy przepisy prawo reguluje w jakiś sposób kwestię spożywania posiłków i picia kawy w czasie pracy? Kierownik w mojej pracy mówi, że nie wolno nam robić sobie przerw na jedzenie. Jestem chory na cukrzycę, dlatego muszę regularnie przyjmować leki i jeść.Na pytanie odpowiada Andrzej Fortuna - radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna
Jakkolwiek przepisy prawa pracy nie mówią wprost o prawie pracownika do spożywania posiłków (poza wyjątkami odnoszącymi się do sytuacji, gdy to pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi stosowny posiłek), to jednak prawo takie można wyprowadzić z szeregu innych norm prawnych.
Nie mam zatem wątpliwości, że pracodawca nie może zabraniać pracownikowi spożywania posiłków czy picia napojów, aczkolwiek należy mieć na uwadze, że pracodawca może nałożyć w tym zakresie pewne ograniczenia wynikające z obiektywnych okoliczności. W szczególności nie zawsze jest choćby technicznie możliwe, aby jednocześnie jeść i pracować. Nadto niekiedy nie jest to wskazane z uwagi na współpracowników czy klientów obecnych przy stanowisku pracy danej osoby - gdyż może nieść za sobą różnego rodzaju nieprzyjemne zapachy czy też wpływać na ocenę profesjonalizmu firmy w oczach osób z zewnątrz.
24 sierpnia 2024
(47 opinii)
15 sierpnia 2024
(59 opinii)
25 lipca 2024
(60 opinii)
Ustawodawca przewiduje jednak, że pracownik, którego dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin, ma prawo do co najmniej 15-minutowej przerwy. Jeśli wymiar ten jest dłuższy niż 9 godzin - pracownik ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, a jeśli wymiar czasu pracy przekracza 16 godzin - pracownikowi należy się kolejna co najmniej 15-minutowa przerwa.
Przerwy te są wliczane do czasu pracy, a więc należy się za nie normalne wynagrodzenie (art. 134 Kodeksu pracy). Przy czym - co istotne - liczba przerw winna być nie do czasu zaplanowanego dla pracownika, ale do czasu rzeczywistego wykonywania przez niego pracy w danym dniu.
tak, najczęściej mam swoje posiłki
84%
nie, ale kupuję je w czasie pracy
8%
nie, bo pracodawca zapewnia mi wyżywienie
4%
staram się nie jeść w czasie pracy
4%
Chwila wykorzystania takiej przerwy może być ustalona odgórnie przez pracodawcę w ramach jego kompetencji organizacyjnych albo też decyzja, kiedy ją wykorzystać, może zostać pozostawiona przez pracodawcę pracownikowi. Wewnątrzzakładowe regulacje w tym zakresie mogą być zawarte w Regulaminie pracy, a jeśli pracodawca nie jest zobowiązany do jego sporządzania - w różnego rodzaju wewnętrznych zarządzeniach itp. Co jednak istotne, w związku tym, że przerwa wliczana jest do czasu pracy,
pracodawca ma także prawo określić miejsce wykorzystywania przerwy. Innymi słowy - ustawowa przerwa nie uprawnia pracownika do samowolnego opuszczenia zakładu pracy. Niemniej niewątpliwie podczas takiej przerwy pracownik ma prawo spożyć swój posiłek.
Nieudzielanie pracownikom wymaganej przepisami przerwy stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracowniczym.Dodatkowo osoby pracujące przy monitorach ekranowych co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy mają prawo do
5-minutowej przerwy (także wliczanej do czasu pracy) po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego - o czym stanowi § 8 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Ten czas również może być spokojnie wykorzystany na spożycie szybkiego posiłku.
Odrębną natomiast kwestią jest to, że niekiedy rodzaj wykonywanej pracy czy rodzaj zakładu pracy uzasadnia wprowadzenie pewnych ograniczeń co do spożywania posiłków. Przykładowo
za w pełni słuszne uznaje się wprowadzanie zakazów spożywania posiłków na poszczególnych stanowiskach pracy - czy to związanych z obsługą urządzeń, jakie mogłyby ulec uszkodzeniu, czy też - jak wyżej wspomniano - w sytuacji stanowisk związanych z obecnością klientów. Wprowadzenie przez pracodawcę powyższych ograniczeń uznawane jest za wykonywanie przez pracodawcę jego prawa do ustalania organizacji i porządku w procesie pracy - a naruszenie przez pracownika takich zasad może się wiązać z odpowiedzialnością porządkową czy może nawet niekiedy uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę. Co więcej, niekiedy przepisy wprost nakładają na pracodawcę obowiązek niedopuszczania do spożywania posiłków w miejscu pracy - gdy procesy pracy powodują występowanie czynników rakotwórczych, biologicznych o działaniu zakaźnym i innych stwarzających niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia pracowników (§ 101 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy).
Jednakże powyższe nie może być w żadnym wypadku powiązane z całkowitym zakazem spożywania posiłku. Byłoby to niezgodne z zasadami współżycia społecznego, a w szczególności w stosunku do osób, które ze względów zdrowotnych zmuszone są zadbać o systematyczne posiłki. Takie zakazy mogłyby być także potraktowane jako naruszenie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy i naruszenie praw pracowniczych.
Co więcej, należy mieć na uwadze, że
niekiedy pracodawcy są zmuszeni zapewnić pracownikom pomieszczenie na spożywanie posiłków - dotyczy to pracodawców zatrudniających powyżej dwudziestu pracowników na jednej zmianie (chyba że u tychże pracodawców wykonywana jest jedynie
praca biurowa), jak również pracodawców, u których pracownicy są narażeni są na kontakt ze szkodliwymi środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi, materiałami biologicznie zakaźnymi albo przy pracach szczególnie brudzących (§ 29 załącznika nr 3 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy).
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
