W razie nieobecności przełożonego lub jednego z pracowników zazwyczaj wyznaczana jest osoba, która przejmuje jego obowiązki. Jednak co zrobić w przypadku, kiedy sytuacja w zakładzie pracy wymaga podjęcia ważnych decyzji? Kto jest odpowiedzialny za ich konsekwencje? Z takim pytaniem zwrócił się do nas czytelnik.
Więcej porad prawnych w serwisie Praca
Na pytanie odpowiada
Patrycja Roszczyniała -
adwokat z
Kancelarii Adwokackiej Patrycja Roszczyniała
Nawiązując stosunek pracy, pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Zakres obowiązków pracownika związany jest z rodzajem świadczonej pracy (zajmowanym stanowiskiem) i określają go przepisy prawa pracy różnej rangi (art. 9 KP), postanowienia umowy o pracę oraz - jeżeli chodzi o ich konkretny kształt - zwyczaj zakładowy.
Zakładając, że wykonywana przez czytelnika
praca nie należy do prac szczególnie niebezpiecznych, wskazać należy,
że pracownicy wykonując swoją pracę., nie muszą pozostawać pod permanentnym nadzorem/obserwacją przełożonego (w przypadku czytelnika - "szefa") nad sposobem czy też właściwym tempem wykonywanych czynności. Wystarczy bowiem wskazanie zadania i zakreślenie terminu jego wykonania, a następnie kontrola jakości i terminowości wykonanej pracy (zob. wyr. SN: z 18.2.2016 r., II PK 352/14, Legalis oraz z 4.12.2019 r., II PK 97/18, Legalis). W związku z powyższym pracownicy podczas nieobecności pracodawcy powinni wykonywać nałożone na nich obowiązki.
Odpowiedź na przedstawione przez czytelnika pytanie sprowadza się zatem do analizy, czy w danym przypadku podjęta decyzja mieściła się w zakresie nałożonych na pracownika obowiązków.
Jeśli podjęta decyzja należała do obowiązków któregoś z pracowników. to będzie mógł on ponieść odpowiedzialność za ewentualną szkodę.
tak, w mojej pracy jest taki obowiązek
40%
nie, ponieważ robi to mój przełożony
18%
nie, nikt mnie nie zastępuje
42%
Z przepisów Kodeksu pracy (dalej jako: k.p.) wynika, że pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w przepisach niniejszego rozdziału (art. 114 k.p.). Odpowiedzialność materialna pracownika jest ograniczona w zakresie, w jakim pracodawca lub inna osoba przyczyniły się do jej powstania albo zwiększenia (art. 117 k.p.). W tym miejscu warto wskazać, że
przyczynienie pracodawcy może polegać np. na niewłaściwej organizacji pracy bądź na braku odpowiedniego nadzoru, instruktażu i kontroli.
Niektóre z podjętych przez pracownika decyzji, o których mowa w skierowanym do redakcji pytaniu, mogą być
działaniami w granicach dopuszczalnego ryzyka. Są to takie działania, które są podejmowane w celu przysporzenia korzyści pracodawcy. Prawidłowość takich decyzji pracownika powinna być oceniana według okoliczności istniejących w chwili podejmowania decyzji. Dodatkowo oczekiwanie osiągnięcia korzyści musi być uzasadnione w świetle aktualnego stanu wiedzy w danej dziedzinie (prawdopodobieństwo osiągnięcia korzyści musi być większe niż poniesienie straty), a
przewidywana korzyść musi być większa niż ewentualna strata (komentarz do art. 117 KP red. Sobczyk 2023, wyd. 6/Korus). Wówczas zgodnie z treścią art. 117 §2 k.p. pracownik nie odpowiada za szkodę wynikłą w związku z działaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka.
W przypadku gdy wspólnie podejmowana decyzja wyrządziłaby szkodę pracodawcy, to każdy z pracowników ponosi odpowiedzialność za część szkody stosownie do przyczynienia się do niej i stopnia winy. W przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie stopnia winy i przyczynienia się poszczególnych pracowników do powstania szkody, odpowiadają oni w częściach równych (art. 118 k.p.).
Odpowiadając na pytanie czytelnika, odpowiedzialność za podjętą decyzję zależy w szczególności od rodzaju tej decyzji, faktu, czy jej podjęcie należało do jego obowiązków pracowniczych, czy wystąpiła szkoda po stronie pracodawcy, a także, czy decyzja podjęta przez pracownika nie była działaniem w granicy dopuszczalnego ryzyka. Dodatkowo to
na pracodawcy spoczywa obowiązek wykazania okoliczności uzasadniających odpowiedzialność pracownika oraz wysokość powstałej szkody.
Warto również zaznaczyć, że w przypadku
nieumyślnego wyrządzenia szkody odszkodowanie nie może przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
