• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Biletomaty: siedmiu chętnych odeszło z kwitkiem. Umowa sprzyja monopoliście?

Maciej Korolczuk
23 września 2015 (artykuł sprzed 8 lat) 
W Gdańsku automaty biletowe obsługuje tylko jedna firma. Chętnych jest więcej, ale do wyłonienia kolejnych operatorów nie dochodzi. W Gdańsku automaty biletowe obsługuje tylko jedna firma. Chętnych jest więcej, ale do wyłonienia kolejnych operatorów nie dochodzi.

Siedem firm chciało w ostatnich latach ustawić swoje biletomaty na ulicach Gdańska, ale żadnej się to nie udało. Dlaczego? Według naszych ustaleń na przeszkodzie może stać jeden z zapisów w umowie między ZTM Gdańsk a jedynym operatorem biletomatów w mieście, firmą Avista.



Czy w Gdańsku powinno być więcej biletomatów?

W Gdańsku jest obecnie 49 automatów biletowych, w których podróżni mogą kupić bilet jednorazowy, doładować kartę miejską czy telefon komórkowy. Umowa między Zarządem Transportu Miejskiego a operatorem urządzeń, firmą Avista, została podpisana w 2010 r. Ponieważ jest to umowa handlowa, oznacza to, że jej finansowe warunki, np. wysokość udzielonego przez ZTM rabatu na sprzedaż biletów w automatach, są tajemnicą pomiędzy obiema stronami.

Okazuje się jednak, że jeden z zapisów umowy dotyczy nie tylko relacji między Avistą a ZTM-em, ale wpływa także na inne firmy, które chciałyby świadczyć gdańszczanom identyczne usługi.

W paragrafie 7. umowy, który opisuje obowiązki ZTM, zawarty jest punkt mówiący o tym, że Zarząd Transportu Miejskiego zobowiązuje się do "niewyrażania zgody na zainstalowanie automatów biletowych innego wykonawcy w promieniu co najmniej 100 metrów od lokalizacji instalowanego Automatu Biletowego Wykonawcy".

Oznacza to, że w najbardziej uczęszczanych, a co za tym idzie - najbardziej rentownych - miejscach, takich jak węzły przesiadkowe, nie staną urządzenia nowego operatora biletomatów.

Umowa między ZTM a firmą Avista, w której znalazł się sporny warunek (punkt 6 w Obowiązkach Zamawiającego). Umowa między ZTM a firmą Avista, w której znalazł się sporny warunek (punkt 6 w Obowiązkach Zamawiającego).
Czy taki zapis nie faworyzuje tylko jednego gracza rynkowego? ZTM odpiera ten zarzut. Władze ZTM przekonują, że zapis w umowie ma rację bytu i zachęca nowych operatorów do stawiania automatów, ale w takich miejscach, jak np. w południowych dzielnicach, gdzie brakuje miejsc sprzedaży biletów.

- Montaż dwóch czy trzech automatów różnych operatorów na jednym przystanku, np. przy dworcu głównym, nie ma sensu - przekonuje Jerzy Dobaczewski, dyrektor ZTM. - Według nas nowy operator powinien instalować urządzenia tam, gdzie ich jeszcze nie ma. Nie ma powodu, by powielać te same lokalizacje, choćby z punktu widzenia ich rentowności.
ZTM uważa, że gdy na jednym przystanku będą stały dwa automaty, spadną średnie obroty danego urządzenia, co może przełożyć się na jego likwidację.

- To byłoby działanie na szkodę podróżnego, na co nie chcemy i nie możemy sobie pozwolić - przekonuje Dobaczewski.
Firma Avista, od 2009 r. należąca do niemieckiego przedsiębiorstwa Scheidt&Bachmann GmbH, jednego z potentatów w dziedzinie systemu poboru opłat na całym świecie, operatorem biletomatów jest tylko w Gdańsku.

- Automaty należące do Scheidt&Bachmann GmbH stoją też m.in. w Warszawie, Wrocławiu, Bydgoszczy i Lublinie, ale urządzenia obsługiwane są już przez innych operatorów - mówi Ewa Dąbrowska z firmy Avista.
W stolicy problemu nie ma

Na pytanie, dlaczego w innych miastach operatorów jest kilku (np. w Warszawie ponad 500 urządzeń obsługuje ZTM, Mennica Polska oraz krakowska firma ASEC) usłyszeliśmy, że stolica jest większym miastem od Gdańska, a ZTM wcale nie wyklucza współpracy z kolejnymi operatorami.

W Warszawie oceniają to jednak inaczej.

- Wychodzimy z założenia, że to pasażer decyduje o tym, w jaki sposób chce kupić bilet. Może to zrobić w biletomacie stacjonarnym stojącym na przystanku, biletomacie mobilnym wewnątrz pojazdu, może też kupić bilet w kiosku albo przez telefon. Nie możemy mu w żaden sposób narzucić takiego, a nie innego rozwiązania. Z naszej perspektywy wydaje się, że zapis o minimalnej odległości 100 metrów od urządzenia nie jest korzystny dla pasażera. Dlatego na wielu przystankach w stolicy stoją obok siebie biletomaty różnych operatorów - informuje Igor Krajnow, rzecznik prasowy ZTM w Warszawie.
Siedmiu chętnych, ani jednej podpisanej umowy

Jerzy Dobaczewski zapewnia, że gdański ZTM jest otwarty na współpracę z innymi operatorami. - Zapisy o minimalnej odległości 100 metrów w naszej ocenie nie monopolizują rynku. Nie chronimy też w ten sposób interesu operatora, zapewniając mu najlepsze lokalizacje. Jesteśmy w stanie wskazać wiele innych miejsc, w których ustawienie biletomatów ma sens. Może to zrobić Avista albo każda inna firma, która się do nas zgłosi - podkreśla Dobaczewski.
Tyle tylko, że w ostatnich latach do ZTM zgłosiło się aż siedem firm zainteresowanych ustawieniem w Gdańsku swoich urządzeń. Jest wśród nich m.in. Wincor Nixdorf Sp. z o.o. (firma zajmująca się biometrycznym uwierzytelnianiem transakcji w bankomatach czy samoobsługą w sieciach handlowych), Mennica S.A. (operator kart miejskich m.in. w Bydgoszczy, Jaworznie, Lublinie, Poznaniu, Suwałkach, Wrocławiu), Krajowa Izba Rozrachunkowa (oferująca m.in. zestawy do e-podpisu), Emtal Sp. z o.o. (firma zrealizowała w Gdańsku m.in. System Informacji Pasażerskiej), IT-Trans (posiada system internetowej sprzedaży biletów komunikacji kolejowej).

Z żadną z nich nie podpisano jednak umowy. Dlaczego?

- Wymienione firmy, zainteresowane postawieniem biletomatów, zwróciły się do ZTM w Gdańsku w formie pisemnej o udostępnienie m.in. warunków umowy. Warunki umowy dotyczącej postawienia biletomatów w Gdańsku zostały im udostępnione. Firmy te jednak na różnym etapie wymiany korespondencji nie kontynuowały dalszych rozmów z nami - informuje Zygmunt Gołąb, rzecznik prasowy Zarządu Transportu Miejskiego w Gdańsku. Nie wyjaśnia jednak, dlaczego do zawarcia umów nie doszło.
Jedną z firm, które chciały współpracować z ZTM była też firma ASEC, jeden z trzech operatorów podobnych urządzeń w Warszawie. Tomasz Boryczko, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu ASEC przyznaje, że tam o podobnych zapisach nie było mowy.

- Lista lokalizacji automatów jest wyznaczana przez Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie, lecz nie ma żadnych ograniczeń typu odległości pomiędzy automatami. Oczywiście - rentowność w lokalizacjach jest różna, ale ze względu na interes społeczny musi być zapewniony dla pasażerów szeroki dostęp do sieci sprzedaży biletów. Operator również może proponować lokalizacje, lecz nie zawsze są one akceptowane przez ZTM. Trzeba też pamiętać, że ZTM często na podstawie informacji o planach rozwoju w mieście wie, gdzie będzie duży ruch pasażerski i sugeruje lokalizacje do instalacji automatów. Często wydają się one operatorowi mało atrakcyjne, ale praktyka w wielu przypadkach pokazuje, że tak nie jest - mówi Tomasz Boryczko.
W procesie uruchomienia w mieście sieci automatów ważna jest nie tylko atrakcyjna lokalizacja, ale także - a może przede wszystkim - kwestie techniczne. Okazuje się, że i z tym jest problem.

- Aby możliwa była sprzedaż biletów elektronicznych w naszych automatach musimy mówiąc w dużym uproszczeniu, otrzymać informacje techniczne dotyczące sposobu kodowania biletów elektronicznych w działającym systemie. Ponieważ Gdańsk nie jest właścicielem tego rozwiązania, a jest nim prywatna firma, która kiedyś je dostarczyła, zwróciliśmy się do niej kilkakrotnie z pytaniem czy te dane zostaną nam udostępnione, jednakże do dnia dzisiejszego nie dostaliśmy żadnej odpowiedzi - przyznaje Tomasz Boryczko.
Wkrótce liczba automatów w Gdańsku wzrośnie, ale minimalnie: z 49 do 50.

- Jeden z biletomatów na Przeróbce został zdemontowany na czas remontu, który właśnie się zakończył. W ciągu kilku dni biletomat powinien zostać podłączony - wyjaśnia Zygmunt Gołąb.
Liczba biletomatów w Gdańsku nie zmieniła się od 2011 roku.

O opinię zapytaliśmy Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Ten jednak nie zajął jednoznacznego stanowiska, mimo że zapis w umowie ZTM z Avistą ogranicza konkurencję i dostęp do rynku dla potencjalnych kontrahentów (art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji).

- Stwierdzenie, czy dana praktyka narusza przepisy antymonopolowe wymaga dokładnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności w toku postępowania - ocenił Ernest Makowski, Starszy Specjalista z UOKiK.
  • Jak tłumaczy ZTM, nowe biletomaty mogą pojawić się na ulicach Gdańska, ale muszą stanąć w nowych lokalizacjach.
  • W automacie można kupić bilet jednorazowy, doładować telefon czy kartę miejską.
  • Jeden automat to dla firmy koszt ok. 100 tys. zł.
  • W Gdańsku automaty biletowe obsługuje tylko jedna firma. Chętnych jest więcej, ale do wyłonienia kolejnych operatorów nie dochodzi.

Targi Trako 2015 w Amber Expo

Opinie (156) 3 zablokowane

  • Dziwne a dlaczego te 7 firm nie chce stawiać biletomatów w Gdyni i w Sopocie (20)

    Dlaczego te 7 firm nie chce stawiać automatów do biletów w Sopocie czy w Gdyni, nie mówiąc już o Pruszczu, Rumi czy Wejherowie.
    Szkoda że dziennikarz nie zadał sobie trudu i się nie dowiedział od ów 7 firm tylko szuka dziury w całym.

    • 55 122

    • Bo Gdynia z założenia nie chce biletomatów, a Sopot nie emituje własnych biletów (5)

      • 17 5

      • bo cały pomysł z biletomatami jest poroniony (4)

        i z góry skazany na porażkę,
        rozwiązanie nieadekwatne, bezsensowne,
        na dodatek niemożliwe do zrealizowania w polskich realiach,
        strata czasu i pieniędzy, których nam już nikt nie odda

        • 2 27

        • W Warszawie dzialaja... (1)

          • 8 1

          • a w Hanoverze nie działają

            co za głupie porównanie,
            to sadź kokosy i pomarańcze
            bo w Grecji działają i rosną

            • 0 0

        • (1)

          Bezsenowne jest to, że od kierowcy/motorniczego nie kupię biletu na jeden przejazd za 3 złote, a jedynie droższy godzinny za 3,60. Pomijam to że nie zapłacę kartą i czesto usłyszę - "nie mam wydać" a czasem nawet "nie mam biletów".

          A przystanków, w okolicy ktorych nie kupisz biletu jest od cholery.

          • 12 5

          • No i dobrze, jak nie masz biletu to musisz zapłacić 60gr za gapiostwo, następnym razem kupisz bilet w kiosku i nie będziesz motorniczemu zawracać gitary. W Gdyni rozwiązali to jeszcze śmieszniej i są te karnety z nieparzystą liczbą biletów, zawsze ci zostaje jeden właściwie bezużyteczny i to jest też opłata za gapiostwo.

            • 1 5

    • "od ów 7 firm" (8)

      Nowa moda się zrobiła jakaś. Najpierw gimnazjaliści pokochali słowo "bynajmniej", bo im się wydawało takie eleganckie - oczywiście w znaczeniu "przynajmniej". Od jakiegoś czasu obserwuje gigantyczny wzrost popularności słowa "ów", też zawsze w błędnej odmianie, a właściwie bez odmiany. Matolki, to się odmienia, a jak odmieniać nie umiecie, to napiszcie "tych" firm - naprawdę, lepiej jest wyrazić się nieco mniej wyrafinowane, za to bez błędu :)

      PS. Powinno być "od owych 7 firm"

      • 69 3

      • (7)

        czytelnictwo spada
        lekcji języka polskiego też jakby mniej
        dziennikarze niedouczeni
        skąd więc mają być poprawne wzorce?

        • 24 2

        • zamiast polskiego, będzie religia (5)

          • 30 5

          • a zamiast Polski będzie Watykan (2)

            po co nam język polski, zastąpimy go państwem religijnym i przyjmiemy obcą, rzymsko-katolicką władzę nad nami i zostaniemy wiernymi, poddanymi psami,
            ksiądz ma zawsze rację a owieczki mają prawo się bać i całować go po złotych pierścieniach i tłustym brzuchu

            • 6 9

            • Matole do psychiatry (1)

              Tobie parchu, jak jasiowi, wszystko się kojarzy. Idź do psychiatry

              • 5 11

              • dziękujemy za tą wypowiedź

                i za potwierdzenie,
                że mamy rację co do katotalibanatu

                • 0 0

          • zamiast polskiego, nauka o gender

            • 3 3

          • Otóż to, ludność niepiśmienna jest łatwiejsza do manipulowania,

            co historia Kościoła brutalnie udowadniała.

            • 8 4

        • jakby

          teraz wszystko jest jakby

          • 1 0

    • w Pruszczu stoi biletomat ZTMu. Kula w płot!

      • 6 2

    • Od tego jest dziennikarz

      • 1 0

    • W Wejherowie bez problemu kupisz bilet u kierowcy.

      • 2 4

    • (1)

      Może w tych miastach nie tak łatwo robić przewałki.

      • 46 15

      • Ja już widzę jak na przystanku jest więcej biletomatów niż ludzi.

        • 20 3

  • Jast pare miejsc tzw węzłów przesiadkowych gdzie nie ma biletomatów i to działa ze szkodą dla pasażwrów

    • 0 0

  • u nas władza zawsze wie lepiej niż pasażer, więc skąd potem tyle negatywnych komentarzy?

    a może czas na zmianę myślenia u włodarzy...

    śmiać się czy płakać, oto jest pytanie czytając te newsy

    oprogramowanie niedostępne, monopol nie monopolem, jakieś dziwne tłumaczenia, brak jasnego stanowiska UOKIK...

    • 0 0

  • (4)

    Awaryjne dziadostwo. Platnosc karta to tylko teoria. W wielu miastach automaty sa instalowane w pojazdach komunikacji z mozliwoscia platnosci karta i dzieki temu kierowcy maja spokoj. Taka opcja przerasta wyobraznie gdanskich glupkow z magistratu.

    • 132 14

    • W Gdańsku jest prawie 300 autobusów i 120 tramwajów a biletomatów tylko 50, nie da się tego sprawiedliwie podzielić.

      • 0 0

    • nie prawda!! (1)

      Codziennie jeżdżę komunikacja, notorycznie kupuje bilety i ładuję karty, płacąc karta lub gotówka. Chyba tylko raz był nieczynny. Zawsze świetnie działa, nigdy nie brakuje reszty, żeby widać drobne. Dramatem sa maszyny DOM, gdzie trzeba płacić drobnymi i nie można karta! Te ZTM sa bardzo dobre!!!!

      • 11 2

      • A ja bardzo czesto nie moglem doladowac miesiecznego w automacie pod krewetka. Dlatego przerzucilem sie na internet. Moze o to im chodzi?

        • 4 2

    • Dziwne, ja nigdy nie miałem problemu z zapłatą kartą. Przeważnie tak robię, bo gdybym kartą chciał zapłacić w kiosku 3,00 albo 3,60 to kioskarka odesłała by mnie do psychiatry. A toa po co mam tracić drobne, które przydadzą mi się za chwilę w sklepie. Biletomat to naprawdę skomplikowana maszyna i ma prawo się zepsuć od czasu do czasu.I uważąm ,że psują się rzadko. No chyba,że ktoś umyślnie futruje je guzikami.

      • 22 3

  • Budyń znowu sprzedał kawałek d*py...

    • 1 0

  • Dlaczego nie ?

    Myślę, że trzy biletomaty w tak ruchliwym miejscu jak dworzec to powinien być standard . Ludzi jest dużo i często kolejka pod biletomatem. Dlatego ja osobiście wolę kupić bilet po drodze pod tunelem , które są w wielu punktach kiosków. Zapis w umowie zakazujący stawianie biletomatów przez inne firmy nie bliżej niż 100m, to eliminacja konkurencji. Jeśli została zaakceptowana przez ZTM to o czymś to świadczy.

    • 5 0

  • Taaa... (4)

    Rączka rączkę myje.

    • 161 8

    • precz z biletomatami !!!

      zróbcie tak jak wawie lub wrocławiu

      • 0 0

    • Głęboka komuna.

      A mówią, że mamy wolny rynek.

      • 1 1

    • Kup pan bilecik...

      mamy różne i na każdą okazję

      • 9 0

    • Kup pan bilecik

      • 5 0

  • 4 odpowiedź w ankiecie:

    -powinny być w pojazdach!

    • 0 1

  • zniesc bilety dla mieszkancow

    i problemy sie rozwiaza.

    • 1 1

  • pytanie do autora artykułu: (1)

    do kiedy obowiązuje umowa?

    • 4 0

    • 10

      ponoć 10lat

      • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane