Burzliwe dzieje krzyża na Kamiennej Górze

Michał Sielski

26 stycznia 2014 (artykuł sprzed 10 lat)

Opinie (247)

Najnowszy artykuł na ten temat Kamienica Dorszów: o kobiecie, która straciła nazwisko

Najnowszy krzyż musiał być największy, by nie zasłoniły go coraz dorodniejsze drzewa.

Najpierw usunęli i spalili go Niemcy, drewniany krzyż spiłowały też władze komunistyczne. Obecnie górujący nad Kamienną Górą zobacz na mapie Gdyni 25-tonowy kolos jest już kolejnym w tym miejscu. Na pewno najbardziej solidnym i stojącym najdłużej w historii.

Wbrew obiegowym opiniom, w 1963 roku krzyż na Kamiennej Górze jeszcze stał. Ówczesne władze usunęły go dopiero później.

Historia krzyża sięga czasów międzywojennych. Gdy Kamienna Góra nie była jeszcze zabudowana, powstał pomysł, by na jej szczycie postawić Bazylikę Morską. Miało to być miejsce zadumy dla korzystających z portu żeglarzy, ale też punkt orientacyjny dla tych, co na morzu.

Ostatecznie bazylika nie powstała, bo Kościołowi zabrakło na nią funduszy. Wierni też bardziej byli skupieni na budowie portu i miasta, niż na wznoszeniu świątyni. Ale w najwyższym punkcie Kamiennej Góry stanął krzyż. Wtedy podawano, że wzgórze wznosi się na 46 m n.p.m., dziś wszystkie źródła podają, że to 52 m n.p.m.

Zobacz także: Działki na sprzedaż, historyczny krzyż pod ochronę.

Krzyż stał dumnie na szczycie przez sześć lat. Ale zaczęła się II wojna światowa, Gdynię zajęli Niemcy. Okupanci szybko zaczęli wprowadzać swoje porządki. "Ordnung" najpierw zmiótł nazwę dzielnicy i Kamienna Góra została przemianowana na Steinberg. Teoretycznie niewielka różnica, ale słowa tego tłumaczyć na polski nie było wolno - w mieście miał być używany tylko język "rasy panów". W 1939 roku usunięto oczywiście także krzyż, który nie licował z powagą terenowej placówki Gestapo, która znajdowała się w pobliżu przy niedawnej ul. Korzeniowskiego zobacz na mapie Gdyni

, przemianowanej na Prinz Eugenstrasse. Poza tym - przecież Adolf Hitler przejeżdżający przez plac swojego imienia (obecnie Skwer Kościuszki zobacz na mapie Gdyni

) nie mógł oglądać tak paskudnych obrazów. Krzyż został więc porąbany i spalony.

Do czasu wyzwolenia Gdyni oczywiście nie było mowy o postawieniu go ponownie. Ale praktycznie tuż po wojnie krzyż wrócił na swoje miejsce. Nie wiadomo dokładnie ile czasu nowy-stary symbol stał. W "Bedekerze Gdyńskim" Kazimierza Małkowskiego możemy przeczytać, że komunistyczne władze usunęły go w 1961. Innego zdania jest jednak jeden z emerytowanych dziennikarzy gdyńskich.

- Dysponuję zdjęciami, z których jednoznacznie wynika, że jeszcze latem 1963 roku krzyż stał na swoim miejscu [zdjęcie obok tekstu - red.]. Natomiast w 1967 roku już go na pewno nie było, a w jego miejscu stała wieża triangulacyjna - zapewnia Michał Sikora, urodzony w 1934 roku.

Czytaj też: Gdyński krzyż portowy - pamiątka budowy miasta.

Obojętnie jednak który rok uznamy za właściwy, pewne jest, że krzyż usunęli oczywiście przedstawiciele komunistycznej władzy, która prowadziła walkę ze wszystkimi przejawami religijności. Nie wiadomo jednak, kto wydał polecenie - czy krzyż przeszkadzał władzom miejscowym, czy może zlecenie przyszło z "samej góry". Wiadomo jednak, że krzyż został spiłowany i zabrany.

Gdy zmienił się ustrój, zmieniło się też podejście do krzyża. Postawiono więc go ponownie i tak, jak uprzednio - był on drewniany. Ale od razu zaczęto myśleć o czymś bardziej trwałym, co nie byłoby tak podatne na zawieruchy - także polityczne. Krzyż miał być trwały i widoczny. Nie bez znaczenia pozostawał również fakt, że Kamienna Góra zarosła drzewami, które częściowo skryły nawet jej najwyższy fragment.

Zdecydowano więc, że krzyż będzie metalowy. Solidne dzieło miało w zamyśle stać przez długie lata. I stoi - od jesieni 1993 roku. Żaden z poprzedników nie górował nad Kamienną Górą tak długo. Obecny krzyż ma 25 metrów wysokości i waży 25 ton. Został uroczyście poświęcony 3 maja 1994 roku przez arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego. W imprezie brała udział kompania honorowa Marynarki Wojennej, orkiestra i licznie zgromadzeni oficjele. Krzyż zaprojektowany przez architektów Wojciecha Dworskiego i Janusza Jarzębowicza wykonała Stocznia Remontowa "Nauta" w Gdyni.

Michał Sielskim.sielski@trojmiasto.pl

Opinie (247) 4 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-01-31 10:13

przyjdą jeszcze pedały i go usuną, nie bójta się. (1)

10 lat
- 3 3
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-12-11 18:02
  
  A TY CO ..
  
  A TY CO !!!!!!!!!!!!!! WYPOWIADASZ SIE W IMIENIU P.....OW!!!!!!!!! ODGRAZASZ SIE W IMIENIU BRACI SWOICH.
  
  PALUCH
  9 lat
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  A TY CO !!!!!!!!!!!!!! WYPOWIADASZ SIE W IMIENIU P.....OW!!!!!!!!! ODGRAZASZ SIE W IMIENIU BRACI SWOICH.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-04-05 23:50

Krzyż byl i będzie stał (1)

Ludzie tam gdzie stoi krzyż to i tak teren kościoła więc krzyż stał z małymi przerwami. Teraz to już symbol Gdyni. Ja jako rodowity mieszkaniec kamiennej góry nie wyobrażam sobie jej bez tego krzyża. A tym co patrzą na niego z dołu bo ich nie stać na zamieszkanie na kamiennej górze siedźcie sobie dalej na dole i jak wam się nie podoba to łba do góry nie zadzierajcie

Hubert
10 lat
- 5 5
Twoja opinia

Zmień treść

Ludzie tam gdzie stoi krzyż to i tak teren kościoła więc krzyż stał z małymi przerwami. Teraz to już symbol Gdyni. Ja jako rodowity mieszkaniec kamiennej góry nie wyobrażam sobie jej bez tego krzyża. A tym co patrzą na niego z dołu bo ich nie stać na zamieszkanie na kamiennej górze siedźcie sobie dalej na dole i jak wam się nie podoba to łba do góry nie zadzierajcie
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-12-11 17:43
  
  PANIE HUBERCIE Z ;LBAMI' TO JEST TAK;NIE WIDZA JAK ICH PIES sr* NA TRAWE CZY CHODNIK,CHLEJA PIWO I SRU BUTELKA W KRZAKI,,NIC NIGDY NIKOMU-BO PO CO DOBRE SLOWO.NIC IM NIE PRZESZKADZA ,NIIICCCCC ,NICCCCCCCC,NNNNIC -TYLKO TEN KRZYZ.. BO LBY TO ISTOTY KTORE NIE MAJA MOZGU TYLKO G...O Z ROZBITYM SZKLEM- OT CALA ICH FILOZOFIA MYSLENIA ZAWARTA JEST W TEJ PROSTEJ MIESZANCE.
  
  STEFOLUDEK
  9 lat
  - 0 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  PANIE HUBERCIE Z ;LBAMI' TO JEST TAK;NIE WIDZA JAK ICH PIES sr* NA TRAWE CZY CHODNIK,CHLEJA PIWO I SRU BUTELKA W KRZAKI,,NIC NIGDY NIKOMU-BO PO CO DOBRE SLOWO.NIC IM NIE PRZESZKADZA ,NIIICCCCC ,NICCCCCCCC,NNNNIC -TYLKO TEN KRZYZ.. BO LBY TO ISTOTY KTORE NIE MAJA MOZGU TYLKO G...O Z ROZBITYM SZKLEM- OT CALA ICH FILOZOFIA MYSLENIA ZAWARTA JEST W TEJ PROSTEJ MIESZANCE.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-12-10 12:51

zaden pomnik nie jest tak opluwany jak krzyz!!!!!!WSTYD I GLUPOTA

Jestem ateistka ,dlaczego opluwacie t e n krzyz???!! Powiem tak ; ;'wszyscy jestesmy chrystusami''(tytul filmu) i kazdy nosi swoja korone cierniowa--stwierdzilam to pewnego dnia gdy siedzialam na lawce patrzac na t e n krzyz.Nie przeszlam golgoty,nie okaleczyla mnie korona cierniowa,nie pilam octu ponizana i bita,nie doswiadczylam udreki umierania dosiegnela mnie choroba ktora zabija powoli.Symbol krzyza pozwolil mi w t y m miejscu zastanowic sie nad swoim zyciem mam 55lat i wiem ze niektorzy maja jeszcze gorzej ale nie latwiej niz mial czlowiek z krzyza.

STEFOLUDEK
9 lat
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

Jestem ateistka ,dlaczego opluwacie t e n krzyz???!! Powiem tak ; ;'wszyscy jestesmy chrystusami''(tytul filmu) i kazdy nosi swoja korone cierniowa--stwierdzilam to pewnego dnia gdy siedzialam na lawce patrzac na t e n krzyz.Nie przeszlam golgoty,nie okaleczyla mnie korona cierniowa,nie pilam octu ponizana i bita,nie doswiadczylam udreki umierania dosiegnela mnie choroba ktora zabija powoli.Symbol krzyza pozwolil mi w t y m miejscu zastanowic sie nad swoim zyciem mam 55lat i wiem ze niektorzy maja jeszcze gorzej ale nie latwiej niz mial czlowiek z krzyza.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-12-11 17:20

zaden pomnik ...................................................

PRZEPRASZAM PISALAM POD WPLYWEM IMPULSU I PRZEJEZYCZYLAM SIE......OSTATNIE ZDANIE POWINNO BRZMIEC;SYMBOL KRZYZA POZWOLIL MI W T Y M MIEJSCU ZASTANOWIC SIE NAD SWOIM ZYCIEM, MAM 55LAT I WIEM ZE NIEKTORZY MAJA JESZCZE GORZEJ ALE NIE GORZEJ NIZ MIAL CZLOWIEK Z KRZYZA...........SLOWO ;LATWIEJ; JEST NIEODPOWIEDNIE.

STEFOLUDEK
9 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

PRZEPRASZAM PISALAM POD WPLYWEM IMPULSU I PRZEJEZYCZYLAM SIE......OSTATNIE ZDANIE POWINNO BRZMIEC;SYMBOL KRZYZA POZWOLIL MI W T Y M MIEJSCU ZASTANOWIC SIE NAD SWOIM ZYCIEM, MAM 55LAT I WIEM ZE NIEKTORZY MAJA JESZCZE GORZEJ ALE NIE GORZEJ NIZ MIAL CZLOWIEK Z KRZYZA...........SLOWO ;LATWIEJ; JEST NIEODPOWIEDNIE.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-12-24 21:32

odpowiedz na;krzyze w miescie ni e sa symbolami'

ola to -jak napisal stefoludek-banalny element obrazu,siedzi teraz przy stole wigilijnym i korzysta z dobrodziejstw wolnychd dni.bo dla takich osob symbolika chrzesijanstwa to fe,takze olka -do roboty ,chocby i w liscie dmuchac ,na kamiennej fulll lisci.nie jestes godna aby celebrowac swieta .

nad wyraz szczera
9 lat
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

ola to -jak napisal stefoludek-banalny element obrazu,siedzi teraz przy stole wigilijnym i korzysta z dobrodziejstw wolnychd dni.bo dla takich osob symbolika chrzesijanstwa to fe,takze olka -do roboty ,chocby i w liscie dmuchac ,na kamiennej fulll lisci.nie jestes godna aby celebrowac swieta .
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-02 11:01

Krzyż kamienna gora

Inicjatywa postawienia 25m oswietlonego krzyża od Ks Proboszcza Wierzbowskiego par. NMP Królowej Polski przy ul.Swietojanskiej--godna kaplana

Marek W
6 lat
- 0 2
Twoja opinia

Zmień treść

Inicjatywa postawienia 25m oswietlonego krzyża od Ks Proboszcza Wierzbowskiego par. NMP Królowej Polski przy ul.Swietojanskiej--godna kaplana
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-01-26 18:07

Krzyż

Krzyż jest w dalszym ciągu Punktem Orientacyjnym dla tych co na morzu , widoczny z bardzo daleka .I tak ma zostać na stałe .Pozdrawiam stary marynarz .

3 lata
- 2 2
Twoja opinia

Zmień treść

Krzyż jest w dalszym ciągu Punktem Orientacyjnym dla tych co na morzu , widoczny z bardzo daleka .I tak ma zostać na stałe .Pozdrawiam stary marynarz .
Regulamin dodawania opinii