• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Chełm miał kiedyś swoją ul. Długą

Michał Sielski
13 lutego 2010 (artykuł sprzed 14 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat O Cyganie i Krzyżakach, czyli początki Suchanina
Chełm od wielu lat jest dzielnicą przede wszystkim mieszkalną - sypialnią Gdańska. Nie zawsze tak jednak było. Chełm od wielu lat jest dzielnicą przede wszystkim mieszkalną - sypialnią Gdańska. Nie zawsze tak jednak było.

Dzisiejsza dzielnica Chełm, nazywana niegdyś Nową Górką, miała własnego burmistrza i ratusz, a w odwiedziny do prężnej mieściny pod Gdańskiem wybrał się nawet sam król Stefan Batory.



Czy miasteczka i wsie pod Trójmiastem będą kiedyś wchłonięte przez większe miasta?

Nazwa "Chełm" - jak wiele innych w Trójmieście - powstała wskutek pomyłki, a konkretnie nieudolnego tłumaczenia. Ta dzielnica Gdańska była kiedyś odrębnym ośrodkiem miejskim, nazywanym Immediatstadt Stolzenberg. W późniejszych dokumentach również dominuje niemiecka nazwa Stolzenberg, która znaczy "Nowa Górka".

Po wojnie nie przetłumaczono jednak nazwy dosłownie, ale wykorzystano jedynie jej drugi człon: "berg". A to słowo w potocznym tłumaczeniu z języka niemieckiego może też oznaczać hełm. Nie wiadomo, czy z powodu powojennej zawieruchy, czy też wciąż militarystycznych nastrojów, nazwa "Chełm" szybko się przyjęła.

Niewiele jednak brakowało, a Chełm byłby osobnym miastem. Podobnie, jak inna, "zbuntowana" niegdyś dzielnica - Siedlce, postawił na biznes i świetnie sobie radził. W XVIII wieku król pruski, Fryderyk II, utworzył tu miasto. Z własnym burmistrzem, radą miejską, urzędem pocztowym i, przede wszystkim, niższą niż w Gdańsku akcyzą oraz cłem. Chełm miał nawet swoją reprezentacyjną ul. Długą, w jej miejscu dziś przebiega ul. Lubuska zobacz na mapie Gdańska.

Miasto zamieszkiwało ponad 10 tys. mieszkańców, głównie rzemieślników i świetnych zdunów, którzy szczycili się wyrobem znanych do dziś tzw. "pieców polskich".

Na początku XIX wieku miasto zrównali jednak z ziemią Rosjanie oraz Prusacy i przetrzebiony ośrodek został w 1814 roku przyłączony do Gdańska.

To był koniec chełmskiej autonomii, choć wcześniej miasto opierało się najeźdźcom. W XV wieku osadę spalili Husyci i dwukrotnie Krzyżacy, w 1577 roku rzeź zafundowali mieszkańcom Nowej Górki sąsiedzi - gdańszczanie, którzy bronili się przed zakwaterowaniem tam oddziałów króla Stefana Batorego, mającymi krwawo stłumić zbuntowany Gdańsk. Mimo wielu zniszczeń, Stefan Batory na kilka dni zamieszkał wraz ze swoją świtą w kilku nie spalonych domach.


Chcesz wiedzieć, co oznacza nazwa twojej dzielnicy? Interesuje cię pochodzenie nazw innych dzielnic i osiedli w Trójmieście? Śledź nasz cykl historyczny poświęcony trójmiejskim nazwom.

Opinie (136) 7 zablokowanych

  • Panie Michale

    Stolzenberg wcale nie tłumaczy się na "Nowa Górka". To nazwa własna "nietłumaczalna". Pytałem "moich" Niemców przed laty o to.

    • 0 0

  • CHełm

    mam znajomych i od lat mieszkają na pohulance

    • 0 0

  • Autorowi coś nie wyszło.. (8)

    'Stoltzenberg' to na pewno nie 'Nowa Górka'. W dosłownym tłumaczeniu można przetłumaczyć tę nazwę jako 'Dumna Góra' lub 'Góra Dumnych'. Autor powinien był bardziej przyłożyć się do jakości swoich opowiastek o Chełmie.

    • 29 40

    • zgadza sie (3)

      tlumaczenie do misia. "stolz" = "duma", "berg" = "gora".

      • 4 1

      • do niemca w kaloszach (2)

        "stolz" - "duma", ale "berg" to nie "gora" tylko "GÓRA" !!!
        Rzeczywiście jesteś niemcem w kaloszach!
        Albo Polakiem w kapciach skoro nie umiesz prawidłowo polskiego słowa napisać.

        • 0 5

        • wracaj do szkoły (1)

          cyt. "jesteś niemcem w kaloszach!"

          i zapytaj "pani profesor" z jakiej litery pisze się narodowość

          • 4 0

          • Z siakiej ...

            • 0 0

    • Zdecydowanie. Chełm oznacza pogańską górę a nie nakrycie głowy. I nie jest to błąd ortograficzny.

      • 2 0

    • poczytaj źródła (2)

      i przeproś autora

      • 15 5

      • Dumna Góra (1)

        Nie wiem co mówią na ten temat "źródła", ale dla mnie rówinież dosłowne tłumaczenie to "Dumna Góra".

        • 8 4

        • a teraz jest durna góra

          • 5 5

  • Ujeścisko (6)

    No to, jak juz jestesmy tak blisko to moze teraz artykul o Ujeścisku???

    • 22 12

    • (1)

      ujeścisko jako dzielnica powstało ze wsi lezacej pod miastem i przez nie z czasem wchłoniętej. tam od wielu juz lat zawsze była wieś Ujeścisko

      • 13 1

      • wieś ujeścisko - 10 domów i staw , kiedys jeszcze sad albo nawet dwa gdzie dorastająca młodzież z młodego Chełmu chodziła na pachtę :)

        • 0 0

    • Opis pod zdjęciem zacznie się wtedy tak:... (1)

      Ujeścisko od wielu lat jest dzielnicą przede wszystkim mieszkalno-przelotowo-korkową. Nie zawsze tak jednak było.

      • 29 2

      • Dobre...

        • 0 0

    • Ujeścisko było jest i będzie czymś niepotrzebnym między miastem a Obwodnicą.

      Jak podają znani profesorowie dawniej w ujeścisku znajmowały się ślady cywilizacji jednak były tam prymitywne że postanowiono wybudować tam osiedla pól uprawnych.

      • 3 2

    • Ujescisko to byla dzielnica cyganska

      kiedys zamieszkiwana wylacznie przez Romow,

      • 10 1

  • (1)

    Chełm a ja zawsze myślałam że to chodziło o ten Chełm na Lubelszczyźnie i dlatego nadano taką nazwę by spolszczyć tę ziemię.

    • 9 26

    • czyjeś myslenie tak jak obietnice nie poparte czynami są nic nie warte

      • 0 0

  • Kasia (3)

    Wydaje mi sie ze autor sie pomylil bo to ul.Biernackiego mieszkam tam od 25 lat i mam zdjecia przy tym trabancie (byl mojego sąsiada ) wiec cos tu chyba jest nie tak...:(

    • 0 1

    • W artykule jest wspomniana ulica Lubuska, co sugeruje, że na zdjęciu powinna być ta ulica. Nie mniej jednak, jest to ulica Biernackiego. Pozdrawiam sąsiadkę :)

      • 1 0

    • baba to nawet nie wie gdzie mieszka!

      szok!

      • 0 1

    • przecież Biernackiego jest na Chełmie

      więc o co ci chodzi????

      • 0 0

  • (1)

    na Chełmie gdzie rzucisz kamieniem tam diler proszę Państwa narkotykowy.
    Ale ja wiem gdzie i niedługo to będzię ciągnęła ten nielegalny interes.

    • 3 4

    • a co cie oni interesuja ty spoleczniaku

      kto chce ten cpa, a kto nie chce - ten niech sie zajmie soba

      • 0 1

  • .

    Pozdrowienia dla pani Haliny Pękalskiej - nauczycielki z VII Lo na Chełmie . Wspaniała kobieta teraz mi jej brakuje .

    • 0 0

  • (2)

    Polaki rozwalile Stolzenberg,teraz jest tutaj brud,smrud i bieda mocna!
    Prussien dobre plan,rondo,ulice jest Strassebahn teraz.
    Polaki oddajt unser Danzig,das ist schon Tausend Jahre stadt!

    • 2 8

    • (1)

      Puknij się w łeb, tutaj nie było Stolzenberg, pamiętam w latach 70 tu nic nie było, zwykłe łąki, a tam, gdzie jest Ujeścisko to rosły ziemniaki.

      • 2 2

      • Puknij sie w leb? Rathaus nein daleko od rondo Stolzenberg historische dumm.
        Polake alles robi scheisse. Scheisse Polake!

        • 0 4

  • Chełm pochodzi od hełmu ?

    mocno wątpię. Trzeba bardziej się przykładać do 'historycznych' wypocin

    • 4 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane