Rodzina Uphagenów odegrała w życiu mieszkańców Gdańska rolę znaczącą, obecność zaznaczyła również we Wrzeszczu.
Choć wielu z nas kojarzy w Gdańsku przy ul. Długiej okazałą i piękną kamienicę znamienitego gdańszczanina Jana Uphagena, to mało kto wie, że przy al. Grunwaldzkiej 5 , w dawnym Pałacu Ślubów, miał on swój dwór Mon Plaisir i olbrzymie włości po obu stronach alei.
Ulica Jana Uphagena w tę sobotę będzie obchodzić swoje święto. Jednak nie będzie ono cykliczne, jak w przypadku święta ulicy Mariackiej, następne będzie może... za sto lat. Organizowane jest bowiem w ramach obchodów stulecia muzeum wnętrz mieszczańskich Dom Uphagena, jednego z najstarszych tego typu muzeów w Europie Północnej.
Dlaczego właściwie impreza odbędzie się we Wrzeszczu, a nie w Gdańsku, gdzie jest najbardziej znany dom Jana Uphagena i siedziba muzeum?
- Sama nazwa ulicy już podpowiada nam odpowiedź. Ponadto przy al. Grunwaldzkiej 5, w dawnym Pałacu Ślubów, znajduje się dwór należący do potomków Jana Uphagena. Chcemy przywrócić w świadomości mieszkańców Gdańska, że dwór ten jest związany z rodziną Uphagenów, ale przy okazji warto także przypomnieć o tej nieco zapominanej części miasta - podkreśla dr Ewa Barylewska-Szymańska, kierownik oddziału Domu Uphagena Muzeum Historycznego Miasta Gdańska.
Teren we Wrzeszczu, od potoku Królewskiej Doliny, po obu stronach obecnej alei Grunwaldzkiej, łącznie z Politechniką Gdańską, wyznaczał granicę rozległej posiadłości Jana Uphagena. Zakupił ją z ogrodem i dworem Mon Plaisir (Moja Przyjemność,) który zbudował już pod koniec XVII wieku burmistrz Gdańska, Gabriel von Bömeln. Jan kupił jednak posiadłość od swojego sąsiada z ul. Długiej, Ernesta Remusa.
- Nabył go stosunkowo późno, osiem lat przed śmiercią. W tym dworze zmarł 17 listopada 1802 roku. Dwór przekazał, bo mimo że był dwukrotnie żonaty nie posiadał potomstwa, bratankowi- wyjaśnia Szymańska.
Niestety miejsce to nie przetrwało w 1813 roku oblężenia wojsk napoleońskich. Jednak bratanek - Jan Karol Ernest, już w 1814 roku postawił na starych fundamentach dworu stryja nową posiadłość, która stoi do dziś. Wewnątrz do tej pory można podziwiać czarne oryginalne drewniane schody i piękne drzwi. Niestety dwór nie jest w najlepszym stanie, po tym jak przez ostatnie 25 lat służył za Pałac Ślubów, obecnie mieści się w nim Regionalne Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarządowych, które nie ma pieniędzy na remont.
- Rodzina Uphagenów ten rozległy teren posiadała przez cały wiek XIX, jednak pod koniec wieku ich sytuacja finansowa nie była najlepsza i postanowili go sprzedać. Miasto zainteresowało się zakupem - wyjaśnia dr Szymańska.
W 1897 roku Rada Miasta zadecydowała o zakupie gruntów za sumę 250 tys. marek. Niebawem na części terenu powstała siedziba Technische Hochschule (Wyższej Szkoły Technicznej obecnie Politechniki Gdańskiej), a po drugiej stronie Grunwaldzkiej grunt sparcelowano na działki i sprzedano.
Powstawały w okolicy nowe okazałe wille, bogatych kupców, fabrykantów czy urzędników najwyższego szczebla. W dawnym Domu Nauczyciela,a obecnym hotelu, mieszkali profesorowie Wyższej Szkoły Technicznej.
Jednak pierwszym domem który powstał, w 1908 roku, jest okazała willa Rudolfa Patschego, właściciela słynnej wytwórni likierów (Gustaw Springer & Nachfolger Likör Fabrik). Jest ona obecnie siedzibą Gdańskiego Klubu Biznesu, jest tam także restauracja "Villa Uphegena", która mylnie sugeruje że dom należał do Uphagenów.
- Mieszkańcy miasta, ale także towarzystwo na rzecz upiększania Wrzeszcza, zbuntowali się i postanowili walczyć by część obszaru nie uległo parcelacji. W efekcie w 1913 roku otwarto tutaj publiczny park. Zachowana aleja kasztanowa i lipowa są reliktem dawnego parku Uphagena. Oczywiście z czasem dosadzono też nową roślinność, ale o tym 15 września najlepiej opowie pani dr Katarzyna Rozmarynowska podczas naszego święta - zapowiada Szymańska.
O roli Jana Uphagena i jego rodziny, nie tylko w Gdańsku, ale także we Wrzeszczu, będzie można się więcej dowiedzieć w sobotę od godz. 10 podczas Święta ulicy Uphagena.
Jan Uphagen, (ur. 1731, zm. 1802), rajca Gdańska, ławnik i bibliofil. Zebrał ponad 10 tysięcy dzieł, 280 rękopisów, około 160 map i sztychów. Jego biblioteka prawie w całości została przekazana Bibliotece Rady Miejskiej w 1879 r. (obecnie siedziba Biblioteki PAN). Co ciekawe z funkcji rajcy zrezygnował protestując przeciwko przyłączeniu Gdańska do Królestwa Prus w II rozbiorze Polski. Jego kamienica (Dom Uphagena) przy ul. Długiej 12, przebudowana po 1775 w stylu rokoko przez J. B. Dreyera, stała się po jego śmierci - na mocy testamentu - muzeum istniejącym w niezmienionej postaci do 1945. Po powojennych pracach rewaloryzacyjnych, od 1998 roku, działa tam muzeum wnętrz mieszczańskich, oddział MHMG.
Potomkowie brata Jana, Karola Henryka i jego drugiej żony, Laury Leonardy żyją do dziś, mieszkają niedaleko Lubeki w Niemczech i utrzymują stały kontakt z muzeum. Peter Uphagen, był w Gdańsku 17 lipca, na inauguracji nowego wnętrza muzealnego podwórza Domu Uphagena.
Uphagenowie wywodzili się z Flandrii. Zaliczani oni byli do jednych z najbogatszych rodzin. W 1775 roku umarł Piotr Uphagen. W spadku pozostawił on znaczny majątek (każde z jego dzieci otrzymało ok. 600 000 talarów). Jan Uphagen, jego syn, urodził się w Gdańsku 9 lutego 1731 roku.
Pro-niemieckim niedoukom: Flandria to dzisiejsza Belgia.
11 lat
132
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-09-12 20:19
Nie ma pieniędzy na remont ?
Skąd my to znamy ? Bloki przed i po wojenne( komunalne) nie doczekały się remontów ,pomimo płaconych czynszów.Obecnie miasto sprzedaje takowe ,aby lokatorzy mogli je remontować.Dwór przez 25 lat służył za pałac ślubów, a teraz oddano Organizacjom Pozarządowym .Albo wyremontują albo się rozsypie ?
oli
11 lat
20
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-09-12 21:45
1813 (2)
Francuzi? A ja myślałem, że w 1813 to Rosjanie oblegali Gdańsk :)
11 lat
27
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-09-12 23:18
moja uwaga
No widzisz jaką wiedzę mają ci co smarują te negatywy.Żenada to łagodne określenie na takich osobników.
toja,nie oszołom.
11 lat
16
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-09-13 08:14
Zle napisałes! W 1813 Gdańsk oblężyły wojska rosyjskie, tak jak napisałes - oraz wojska pruskie!
11 lat
71
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-09-12 23:03
byl bibliofiem? (1)
To Co? -dymał ksiazki
pytek
11 lat
02
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-09-12 23:20
moja odpowiedź
A co? absolwentowi trzech klas po wiedzy!!
toja,nie oszołom.
11 lat
11
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-09-12 23:15
moja opinia (1)
Właśnie chodzi mi o ten idiotyzm z nazwaniem willi Patschego jako Uphagena,niby chodzi o restaurację ale laik przyjmie to za nazwę budynku.Czy nikt z władz czy też instytucji miasta nie może zareagować i zlikwidować ten kretynizm,a swoją drogą daje to też dobre wyobrażenie o tych niby "biznesach" jako tępych tłukach.
toja,nie oszołom.
11 lat
60
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-09-13 10:38
To już jest napisane w tresci newsa Katarzyny, oszołomku.
11 lat
41
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-09-21 20:47
"Przedwojenna pocztówka z willami..."
Sprostowanie.Pocztówka pochodzi ze zbioru Mariusza Janeckiego.
, w dawnym Pałacu Ślubów, miał on swój dwór Mon Plaisir i olbrzymie włości po obu stronach alei.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
