Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Co kryje w sobie stuletni budynek PKP?

Marzena Klimowicz-Sikorska
7 lipca 2011 (artykuł sprzed 12 lat) 
Opinie (184)
Przywilej wchodzenia na główne schody miał kiedyś wyłącznie dyrektor PKP. Przywilej wchodzenia na główne schody miał kiedyś wyłącznie dyrektor PKP.

Przywilej wchodzenia na główne schody miał kiedyś wyłącznie dyrektor PKP.

fot. Piotr Pędziszewski/trojmiasto.pl

Co kryje w sobie świetnie zachowany budynek dyrekcji PKP w Gdańsku, który szczęśliwie ominęła wojna? Kilometry korytarzy, oryginalne wyposażenie, lawaterze na każdym piętrze, obrotowe drzwi, piękne żyrandole i spory kawałek dobrze zachowanej historii, którą można zwiedzać.



Jeden z wielu lawaterzy, czyli niewielkich fontann. Jeden z wielu lawaterzy, czyli niewielkich fontann.

Jeden z wielu lawaterzy, czyli niewielkich fontann.

fot. Piotr Pędziszewski/trojmiasto.pl

Oryginalny żyrandol w holu głównym. W tle resztki okiennego witrażu. Oryginalny żyrandol w holu głównym. W tle resztki okiennego witrażu.

Oryginalny żyrandol w holu głównym. W tle resztki okiennego witrażu.

fot. Piotr Pędziszewski/trojmiasto.pl

Wnętrze budynku PKP niewiele zmieniło się do dzisiejszych czasów. Wnętrze budynku PKP niewiele zmieniło się do dzisiejszych czasów.

Wnętrze budynku PKP niewiele zmieniło się do dzisiejszych czasów.

mat. prasowe

Sala konferencyjna do dziś wygląda tak samo. Sala konferencyjna do dziś wygląda tak samo.

Sala konferencyjna do dziś wygląda tak samo.

mat. prasowe

Budynek dyrekcji PKP w Gdańsku. Budynek dyrekcji PKP w Gdańsku.

Budynek dyrekcji PKP w Gdańsku.

fot. Piotr Pędziszewski/trojmiasto.pl

W samym centrum Gdańska, tuż za Zieleniakiem, mieści się z zewnątrz niepozorny budynek dyrekcji PKP. Na szarej fasadzie giną cztery z ośmiu rzeźb, które przetrwały obie wojny światowe. Tymczasem wnętrze - niczym wehikuł czasu - przenosi nas do roku 1914, kiedy to oddano budynek, który do dziś niewiele się zmienił, do użytku.

Budynek przy dzisiejszej ul. Dyrekcyjnej 2-4 zobacz na mapie Gdańska od początku swojego istnienia należał do kolei. Kiedy na początku XX w. działkę pod nim kupiły Królewskie Koleje Pruskie, znajdował się tam lazaret. Wyburzony doszczętnie, ustąpił miejsca okazałemu, budowanemu z rozmachem, wyposażonemu ze smakiem i lekkim przepychem gmachowi kolei. Autorem samej idei tego, jak obiekt ma wyglądać, i jego głównym projektantem był Alexander Rüdell, główny radca ds. Budownictwa Kolejowego w Królewskich Kolejach Pruskich. Współpracował z nim Giebelhausen, etatowy architekt kolei. Nad procesem wnoszenia gmachu czuwał natomiast miejscowy architekt z Gdańska - Eitner.

- Podczas II wojny światowej nieznacznie ucierpiał dach budynku. Natomiast ślady na kolumnach przy wejściu nie są po kulach, a najprawdopodobniej po rurze z betonem, która pękła podczas budowy Błędnika. Innych zniszczeń nie ma, dzięki czemu budynek tak świetnie się zachował - mówi Joanna Górska, specjalista od PR w firmie PKP SA Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Gdańsku.

Dech w piersiach zapiera już po przekroczeniu progu, a raczej po przejściu przez zabytkowe drzwi obrotowe, które działają nieprzerwanie od blisko stu lat. - Wyposażone są w specjalny mechanizm, który pozwala złożyć skrzydła tak, by można było wpuścić czy wypuścić wiele osób na raz. To nie jedyne takie nowoczesne rozwiązanie, jakie w tamtych latach zastosowano. Budynek od początku wyposażony był m.in. w windy tzw. paciorkowe. Były to trzy kabiny połączone w pionie, które non stop kursowały w górę i w dół i, co ciekawe, nie miały drzwi. Wsiadanie i wysiadanie wymagało niezłego refleksu. Windy wymieniliśmy dopiero jakieś 15 lat temu. Do tego czasu trzeba było nauczyć się umiejętnego korzystania z nich - mówi Górska.

Ilość "nowinek" technicznych zastosowanych w gmachu przy Dyrekcyjnej budzi podziw. Budynek wyposażony został m.in. w centralne ogrzewanie, centralę telefoniczną, pozwalającą na wykonywanie 600 połączeń jednocześnie, dwadzieścia stanowisk telegraficznych, a także system przeciwpożarowy i system wczesnego ostrzegania przed niebezpieczeństwem. Komunikaty o zagrożeniu i ewentualnej ewakuacji były podawane przez radiowęzeł. Są też lawaterze - fontanny, które służyły do przemycia rąk i napojenia spragnionych petentów. Dziś, choć nieczynne, wciąż są jedną z ozdób tego miejsca.

- Ciekawostką jest też mechanizm połączonych zegarów. W budynku znajdował się tzw. zegar - matka, do którego podłączone były dwa, zachowane do dziś, zegary. Żeby przestawić godzinę, wystarczyło zmienić ją na zegarze głównym, a ten automatycznie przestawiał pozostałe. Ten mechanizm znajduje się m.in. w budynku Dworca Głównego w Gdańsku -dodaje Joanna Górska.

Z parteru, zdobionego marmurem, wchodzimy na główne schody. To przywilej, bo kiedyś mógł nimi chodzić wyłącznie dyrektor PKP. - Na dole stał ochroniarz, który pilnował, by nikt, poza dyrektorem, nie chodził po głównych schodach. Pracownicy mieli do dyspozycji własne klatki schodowe - po prawej i lewej stronie schodów głównych. Hierarchia była więc jasno określona - dodaje.

Na półpiętrze, w centralnym miejscu holu, stoi monument przedstawiający orła. To jedno z kilku miejsc pamięci poświęconych ludziom, którzy oddali życie w obronie tego gmachu.

- W latach 20. budynek ten był ostoją polskości, bo kolej była w polskich rękach. Tu swoją siedzibę miała m.in. Macierz Szkolna i Harcerstwo. To właśnie harcerze 1 września 1939 r. bronili go przed Niemcami, którzy po zdobyciu gmachu ulokowali tu główną siedzibę SS - opowiada Joanna Górska.

Na piętrze natomiast podziwiać można salę konferencyjną, która swoją rolę spełnia do dziś. - Drzwi prowadzące do niej zostały odkryte niedawno, około pół roku temu, podczas remontu. Wcześniej kryły się pod otynkowaną płytą pilśniową. Po zdjęciu płyty okazało się, że na drzwiach jest piękny, oryginalny wzór zielonego marmuru, który sto lat nie widział światła dziennego - dodaje.

Sama sala, mieszcząca nawet 50 osób, robi wrażenie. Okryte suknem ściany i dwa mosiężne żyrandole przypominają o czasach świetności tego miejsca. Salę do dziś można wynająć na konferencję.

W budynku do niedawna znajdowało się Muzeum Kolejnictwa. Wówczas gmach był nagminnie odwiedzany przez dzieci i młodzież. Odkąd przeniesiono go do Warszawy, nikt nie podziwia niesamowitego wnętrza gmachu PKP.

- Jeśli znajdą się chętni, planujemy organizowanie wycieczek z przewodnikiem po gmachu - mówi Górska.

Żeby dowiedzieć się więcej o wycieczkach, można dzwonić do sekretariatu PKP Nieruchomości pod numery: (58) 721 49 00 lub 721 54 11.

Korzystałam z pracy magisterskiej: "Monografia Gmachu Gdańskiej Dyrekcji Kolei", autorstwa Katarzyny Wojtczak z  Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego.

Miejsca

  • PKP Gdańsk, Dyrekcyjna 2-4

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (184) ponad 20 zablokowanych

  • 2011-07-07 11:49

    mogli by zadbac o niego z zewnątrz, no ale wiadomo szary brudny gdański tok myślenia.

    12 lat

    • 5 1

  • 2011-07-07 12:29

    taki budynek powinien byc siedzibą prezydenta miasta (1)

    Prezydent z jedynie słusznej partii powinien miec okazałą siedzibę dla siebie

    12 lat

    • 3 6

    • 2011-07-07 14:20

      dla mnie PO nie jest jedyną słuszną partią, wolę po prostu ich niż PiS

      a prezydent Gdańska mimo że z ich partii jest najgorszym jaki kiedykolwiek mógł rządzić w tym mieście

      Doktor Pai Hi Wo

      12 lat

      • 1 2

  • 2011-07-07 14:02

    W Polskich rekach i to sie rozleci (6)

    smutna prawda

    rocci

    12 lat

    • 9 7

    • 2011-07-07 14:13

      (1)

      w Polskich rękach, to ten budynek jest od 1918

      12 lat

      • 4 0

      • 2011-07-07 14:18

        niedowiary, to polacy lepiej budowali od niemca

        12 lat

        • 2 0

    • 2011-07-07 17:11

      rocci minela wojna , skonczyl sie PRL i budynek stoi (1)

      cos ci sie pomylilo

      12 lat

      • 2 1

      • 2011-07-07 18:27

        ten budynek tez byl wybudowany przez szwabów... teraz to stoi i GNIJE jak caly gdansk, wazne ze wszedzie WALESA, SOLIDARNOSC I PAPIEZ aha i czasami jeszcze troche wiecej SOLIDARNOSCI I STOCZNIOWCOW...

        mev

        12 lat

        • 3 4

    • 2011-07-07 20:18

      (1)

      tak twierdzą folksdojcze.

      kerdus

      12 lat

      • 0 0

      • 2011-07-08 19:19

        twoj ryj to foklsdojcz

        12 lat

        • 0 1

  • 2011-07-07 14:18

    podoba mi sie taka architektura w przeciwieństwie do

    brzydkich budynków jakie powstają teraz. To jest na prawdę zarąbiste

    lala bebe

    12 lat

    • 13 0

  • 2011-07-07 17:12

    Skandal ! (1)

    Opodatkowac to ! Jak on taki fajny to go opodatkowac !

    asior

    12 lat

    • 1 1

    • 2011-07-07 17:26

      przecież jest - chyba

      12 lat

      • 1 2

  • 2011-07-07 17:19

    Zadajmy sobie pytanie czego niema w tym budynku ???? (3)

    bo mi sie wydaje ze niema tam wlasciwych ludzi ktorzy potrafili by ogarnac calosciowo PKP , a nie rozdrabniac to na spolki ,spoleczki i takie tam .
    Jeszcze 25 lat temu kiedy w tym budynku funkcjonowala Polnocna DOKP , dworce kolejowe to nie byly zlepki kramikow + MC bula ,podrozny mal gdzie sie zatrzymac ,zjesc i wypic przez cala dobe . Pociagow bylo duzo wiecej i jezdzily duzo czesciej ale dzis nikt tego nie pamieta .

    12 lat

    • 12 2

    • 2011-07-07 17:26

      (2)

      człowieku, co ty pierdzielisz - w tym budynku nie siedzi górka PKP, tylko pracownicy regionalnych filii

      sam się ogarnij!

      12 lat

      • 3 2

      • 2011-07-07 23:51

        (1)

        czy wogole wiesz jak 25 lat temu bylo zorganizowane PKP ??? czy wiesz co to Centralna DOKP - Warszawa , Wschodnia DOKP - Lublin Północna DOKP - Gdańsk , Pomorska DOKP - Szczecin , Zachodnia DOKP - Poznań , Dolnośląska DOKP - Wrocław , Śląska DOKP - Katowice , Południowa DOKP - Kraków , co jest teraz , teraz sa spolki i spolki corki , spolki wnuczki , spolki od torow i od pradu osobno .
        wystarczy przeczytac ze zrozumieniem

        12 lat

        • 2 1

        • 2011-07-08 08:47

          Kpisz, czy o drogę pytasz? Co mnie obchodzi, co było 25 lat temu! Teraz siedzą tu pracownicy regionalnego oddziału PKP SA - pojmij tą prostą sprawę.

          12 lat

          • 0 0

  • 2011-07-07 17:22

    Windy wymieniono ok 22 lata temu

    enen

    12 lat

    • 2 1

  • 2011-07-07 17:29

    CUDO!!!!!!!!!!

    asia

    12 lat

    • 5 2

  • 2011-07-07 18:28

    a indywidualnie mozna (1)

    czy kto wie czy indywidualnie wpuszczają do środka? - bo w artykule napisane jest tylko o grupach zorganizowanych

    rudzielec

    12 lat

    • 5 0

    • 2011-07-07 22:02

      przy wejściu po pr.stronie stoi ,,kapo"

      emeryt

      12 lat

      • 1 0

  • 2011-07-07 18:30

    S.

    A ja byłam tam na stażu znam wiele tajemnic ;), ale ogólnie było super :D

    12 lat

    • 2 3

2
3
4
5
6

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3243)

Najczęściej komentowane

Nowi lokatorzy zburzyli spokój w kamienicy

Nowi lokatorzy zburzyli spokój w kamienicy

Ruszają rozmowy ws. stanowisk w Gdyni

Ruszają rozmowy ws. stanowisk w Gdyni

więcej

Najczęściej czytane