• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Dawno temu w Trójmieście. Historia i współczesność na zdjęciach

Katarzyna Moritz
13 listopada 2015 (artykuł sprzed 8 lat) 
  • Zdjęcie Bramy Wyżynnej z 1874 roku, zestawione ze współczesnym.
  • Budowa Zieleniaka pod koniec lat 60. XX wieku. Wieżowiec budowano od góry.
  • Teatr Wybrzeże współczesny i z XIX wieku.
  • Ulica Chlebnicka tuż po II wojnie światowej i obecnie.
  • Zamiast budynku Lotu przed II wojną światową stał hotel Danziger Hof.

Miłośnicy historii mają okazję do ciekawej wędrówki w czasie. Na stronie Pahtio.pl są bowiem zdjęcia z Trójmiasta i okolic pokazane tak, że wystarczy tylko przesunąć suwak na zdjęciu, by znaleźć się w XIX czy na początku XX wieku.



Paweł Tarełko dzięki temu, że ma łatwiejszy dostęp do Archiwum Państwowego, zestawia stare zdjęcia z nowymi. Paweł Tarełko dzięki temu, że ma łatwiejszy dostęp do Archiwum Państwowego, zestawia stare zdjęcia z nowymi.
Stronę Pahtio.pl od grudnia 2013 roku prowadzi Paweł Tarełko, początkowo razem z kolegą Adamem Korzeniewskim. Pomysł na historyczne zdjęciowe podróże zaczerpnęli z portalu Dawno temu w Krakowie.

Ułatwiony dostęp

- Dzięki temu, że mam dostęp do zdjęć z Archiwum Państwowego, przeniosłem to także na nasz lokalny grunt, gdzie byliśmy chyba pierwsi. Robię to wyłącznie hobbistycznie - wyjaśnia Paweł Tarełko, na co dzień pracownik Archiwum Państwowego w Gdańsku, gdzie zajmuje się dygitalizacją zbiorów. Z  wykształcenia jest pedagogiem, a także fotografem, dzięki czemu sam robi współczesne zdjęcia dawnych obiektów.
Ponad sto kompilacji zdjęć na portalu pochodzi z różnych okresów historycznych. Pokazują niektóre dzielnice i miejsca w Gdyni, skąd pochodzi Tarełko, ale też z Sopotu, Tczewa. Dominują zdjęcia Gdańska.

- Zawsze zaczyna się od wyboru zdjęcia z dawnych lat. Im starsze zdjęcia, tym lepiej to wychodzi, dlatego dużo jest zdjęć np. z okresu Wolnego Miasta Gdańska, bo na nich widać spory kontrast - tłumaczy Tarełko.
  • Skwer Kościuszki w Gdyni, fotografia czarno-biała pochodzi ze zbiorów APG oddział Gdynia lata 70 autor T. Link.
  • Nieistniejąca już odkryta pływalnia na Polance Redłowskiej w Gdyni.
  • Gdynia rok 1934, skrzyżowanie ulic 10 Lutego i Władysława IV. Fotografia czarno-biała pochodzi ze zbiorów APG oddział Gdynia.
  • Obchody 1 maja 1954 rok, Gdynia skrzyżowanie ulic 10 lutego i Świętojańskiej. Zdjęcie czarno-białe pochodzi ze zbiorów APG.

Widać to szczególnie na niedawno udostępnionym zdjęciu Bramy Wyżynnej z 1874 roku, gdzie jeszcze są wały i fosa. W 1895 wały zostały całkowicie zniesione, a fosa zasypana. Na współczesnym zdjęciu jedynymi punktami, które łączą historię ze współczesnością jest Brama Wyżynna i  Katownia.

- Najczęściej szukam miejsca, w którym stał fotograf przed laty, ale nie zawsze się da i nie zawsze zdjęcia nakładają się idealnie. W przypadku dawnego zdjęcia Bramy Wyżynnej, wykonano je z Bastionu św. Elżbiety, ale jakbym współczesne wykonał z tego samego miejsca, to na pierwszym planie byłyby domy, które zasłaniają widok. Dlatego musiałem stanąć w trochę innym miejscu, bliżej skrzyżowania za Huciskiem - wyjaśnia Tarełko.
Pomaga współczesna technika

Czy interesują cię historyczne fotografie?

Ponadto przy zestawieniach zdjęć trzeba wziąć pod uwagę to, że starsze aparaty różniły się technicznie od obecnych, miały inne matryce, obiektywy. Na szczęście kompilację starego z nowym mogą wspomóc programy komputerowe. Najważniejsze jednak jest to, by główny obiekt pokrywał się ze współczesnym zdjęciem.

Na wielu prezentowanych zdjęciach wielu obiektów w ogóle nie ma w krajobrazie. Jeszcze w latach 60. XX wieku, stojąc przy Dworcu Głównym, w pełnej krasie był widoczny, obecnie zupełnie zasłonięty z niemal każdej strony, budynek Dyrekcji Kolei, nie ma natomiast w tym krajobrazie dźwigów Kone, które - podobnie jak Zieleniak - pojawiły się w latach 70. XX wieku.

Molo w Sopocie w 1970 i 2014 roku. Molo w Sopocie w 1970 i 2014 roku.
- Trójmiasto cały czas się zmienia, to jest nieuniknione i  właśnie to jest najważniejsze, co chcę pokazać - podkreśla Tarełko.
W Sopocie poważne zmiany w krajobrazie pojawiły się 10 lat temu, doskonale to widać w zestawieniu choćby ze zdjęciami z lat 60. czy 70. XX wieku. Wejście na molo miało zupełnie inny szyld, przy Grand Hotelu widać stare Łazienki Północne.

W Archiwum Państwowym jest też duży zbiór gdyńskich fotografii, szczególnie od lat 50. do 70. Gdynia jest stosunkowo młodym miastem, jednak w ostatnich latach znacznie zmieniła się Świętojańska, pl. Grunwaldzki, powstały wieże Sea Towers, choć jeszcze w wielu miejscach nie widać tak dużego kontrastu jak np. w Gdańsku.

Pod nazwą Pahtio kryje się nazwa Portal Architektoniczno-Historyczny Trójmiasta i Okolic. Obecnie ma on raczej formę bloga niż portalu, niemniej raz w tygodniu pojawiają się tam nowe zdjęcia. Te starsze są opatrzone obszernymi notatkami, nowsze, szczególnie te z dość znanymi obiektami, opisy mają raczej lakoniczne.

Ostatni wpis z 6 listopada prezentuje wykonane w latach 90. XIX wieku w sepii zdjęcie Szkoły Wojennej przy ul. 3 Maja. Obecnie mieści się tam Urząd Pracy. Natomiast działająca tam do 1918 roku Kriegsschule, czyli podchorążówka, w ciągu ponad 25 lat funkcjonowania wypuściła około 4,5 tys. adeptów. Pobierał w niej nauki m.in. Lothar von Richthofen, starszy brat Manfreda, asa lotnictwa niemieckiego z czasów I wojny światowej słynnego "Czerwonego Barona", a także Erwin Rommel, czyli "Lis Pustyni" z okresu II wojny światowej.

Miejsca

Opinie (105) 3 zablokowane

  • prace fajne, ale ze z samochodami beznadziejne. wystarczyło poczekać na lepszy moment do zdjęcia... (2)

    • 7 2

    • Kiedyś gdańszczanie mieli samochody. Teraz samochody mają gdańszczan.

      • 1 0

    • A to dlaczego? A niech zagraniczniakom gul skacze, że u nas też zachodnie wozy są!

      • 1 1

  • błąd w artykule

    Manfred Freiherr von Richthofen nie uczęszczał do Szkoły Wojennej w Gdańsku. Był absolwentem szkoły kadetów w Berlinie Lichterfelde. Powiela Pani błąd, na który dało się nabrać wielu. Absolwentem gdańskiej szkoły był jego młodszy brat Lothar. Warto sprostować

    Odpowiedź redakcji:

    Dziękujemy za sugestię. Treść została poprawiona.

    • 8 0

  • Na afterbefore.pl lepiej to robią

    Bez sensu porowywac ze soba dwa totalnie rozne kadry...

    • 11 2

  • Rewelacja!

    Szacunek dla pana Pawła za przygotowanie tych zdjęć, możliwość porównania miejsc sprzed kilkudziesięciu lat z tym jak wyglądają dzisiaj daje niesamowite wrażenie!

    • 8 6

  • Znalazł się odważny.... (1)

    O Matko, to nie tylko Kosycarze robili zdjęcia, kto pozwolił innym i co teraz będzie ?

    • 5 0

    • Nic nie będzie, bo Kiszczak zmarł.
      Teraz to odważni...

      • 1 2

  • fajne hobby, fajne efekty :)

    • 5 0

  • Sory, ale mnie się nie podoba efekt zestawień tych fotografii.

    .

    • 6 6

  • Mała krytyka

    Większość zdjęć świetnie zestawiona, ale w przypadku Bramy Wyżynnej naprawdę nie udało się zrobić zdjęcia bez drzewa na 2/3 kadru?

    • 5 2

  • wyburzyć Zieleniak (4)

    na własne oczy widzicie co po kilku latach zostaje z "nowoczesności".

    • 1 7

    • Ok (2)

      Jesli chodzi o Zieleniak to masz rację, mieszkam tu od 12 lat i za każdym razem jak go widzę to dziwnie się czuję. Pamiętam pierwszy raz. Szok i osłupienie. Jak można prawie na Starym Mieście w towarzystwie przepięknego Dworca Głównego postawić takiego kiczowato-dennego-ochydnego POTWORA? Na wjeżdzie z Wrzeszcza do starego Gdańska wali po oczach coś tak wielkiego i wstrętnego.Wizytówka buraka ze wsi w miejscu budowanym przepięknie od stuleci. Stare miasto w Gdańsku jest najpiękniejsze w Polsce.Kto pozwolił to zielone paskudztwo tam umieścić. NIE ROZUMIEM. Zróbcie mu jakąś inną elewację, samo czyste szkło może by tak nie raziło.

      • 2 4

      • Skoro mieszkasz w Gdańsku dopiero od 12 lat,

        to jest ci wybaczone, że nie pojmujesz, co to Zieleniak. Dla nas to taki sam symbol jak LOT. Pewnie też jedziesz do "centrum", a nie Gdańska i na Piecki - Migowo, a nie Morenę

        • 2 1

      • Jak można pisać, że Zieleniak stoi PRAWIE na Starym Mieście?

        Wstydź się, mieszkasz tu już 12 lat a jeszcze nie wiesz gdzie jest Stare Miasto?

        Przecież to ewidentny brak szacunku do miasta i jego historii!

        • 0 0

    • redakcja minusuje :P

      jak dla mnie mogą go zburzyć z wami w środku.

      • 0 1

  • Można było uratować przedwojenny teatr... (1)

    Budynek nadawał się do odbudowy - wnętrza szlak trafił, ale konstrukcja i zewnętrzne elewacje były do odratowania (zważywszy na fakt, że wiele zabytków odbudowywano od gołej ziemi). Woleli jednak wyburzyć i postawić klocka jakim jest Teatr Wybrzeże. Podobny los miał podzielić dworzec główny. Jego szczęśliwie po wojnie oszczędzono.

    Brama Wyżynna również lepiej prezentowała się na tle neo-manierystycznego gmachu Danzingerhoffu niż na tle kurduplowatego modernistycznego pawilonu....

    • 8 2

    • Przecież uratowano. Obecny jest na konstrukcji starego. Zrezygnowano tylko z ornamentów.

      • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane