Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Długa podróż króla Jana do Gdańska

Michał Stąporek
26 czerwca 2012 (artykuł sprzed 11 lat) 
Opinie (55)
  • Jan III Sobieski stoi na Targu Drzewnym w Gdańsku od 1965 r. Jan III Sobieski stoi na Targu Drzewnym w Gdańsku od 1965 r.

    Jan III Sobieski stoi na Targu Drzewnym w Gdańsku od 1965 r.

    fot. MK/galeria trojmiasto.pl

  • Pomnik czyszczono wodą z dodatkiem kwasu. Na zdjęciu prace konserwacyjne przeprowadzane przez pracownika Miejskiego Przedsiębiorstwa Budowy i Konserwacji Terenów Zielonych w marcu 1973 roku. Pomnik czyszczono wodą z dodatkiem kwasu. Na zdjęciu prace konserwacyjne przeprowadzane przez pracownika Miejskiego Przedsiębiorstwa Budowy i Konserwacji Terenów Zielonych w marcu 1973 roku.

    Pomnik czyszczono wodą z dodatkiem kwasu. Na zdjęciu prace konserwacyjne przeprowadzane przez pracownika Miejskiego Przedsiębiorstwa Budowy i Konserwacji Terenów Zielonych w marcu 1973 roku.

    fot. Zbigniew Kosycarz/KFP

  • 8 maja 1904 r. na Targu Drzewnym odsłonięto Kriegerdenkmal, obelisk upamiętniający historyczne zwycięstwa Armii Niemieckich. 8 maja 1904 r. na Targu Drzewnym odsłonięto Kriegerdenkmal, obelisk upamiętniający historyczne zwycięstwa Armii Niemieckich.

    8 maja 1904 r. na Targu Drzewnym odsłonięto Kriegerdenkmal, obelisk upamiętniający historyczne zwycięstwa Armii Niemieckich.

    znaleziono na rzygacz.webd.pl

26 czerwca 1965 roku w Gdańsku odsłonięto pomnik króla Jana III Sobieskiego, monarchy, który odwraca się plecami w kierunku Głównego Miasta.



Takie usytuowanie pomnika doskonale obrazuje okoliczności, w jakich król przywędrował do Gdańska. A o tym, że te okoliczności były wyjątkowe, możemy się przekonać choćby spoglądając na umieszczoną na cokole pomnika tablicę z inskrypcją - "Królowi Janowi III miasto Lwów".

Bo faktycznie, pomnik, który został odsłonięty w Gdańsku 26 czerwca 1965 roku na Targu Drzewnym zobacz na mapie Gdańska, powstał 67 lat wcześniej na zamówienie i za pieniądze miasta Lwowa. Jego autorem jest lwowski rzeźbiarz Tadeusz Barącz, sam postument odlano w brązie, w wiedeńskiej firmie Artura Kruppa. Cokół pomnika z szarego piaskowca wykonała lwowska pracownia kamieniarska, należąca do rzeźbiarza Juliana Markowskiego.

Pomnik uroczyście odsłonięto 20 listopada 1898 roku. Postument stanął na skwerze na Wałach Hetmańskich, czyli tzw. Corso, najbardziej eleganckiej, spacerowej części miasta. Uprzedzając nieco fakty napiszmy, że dziś w tym miejscu stoi pomnik narodowego wieszcza Ukrainy, poety Tarasa Szewczenki.

Choć pomnik powstał w czasach, gdy Polska była rozbita i znajdowała się pod zaborami, ówczesne władze nie przeciwstawiały się uhonorowaniu postaci króla Jana III Sobieskiego. Nie bez znaczenia było to, że chodziło o zwycięzcę spod Wiednia, o którym dobrą pamięć zachowały także władze Cesarsko-Królewskich Austro-Węgier.

Problem jednak pojawił się, gdy polski przed wojną Lwów został zajęty przez Armię Czerwoną w 1944 roku. Wiadomo było, że pomnik będący dowodem polskiego charakteru Lwowa nie przetrwa w mieście, które odtąd miało mieć ukraińską historię i sowiecki charakter. Najpierw chciano więc Sobieskiego przerobić na bohatera powstań ukraińskich Bohdana Chmielnickiego, jednak ostatecznie - w 1950 roku - przekazano go Polsce.

Zanim pomnik trafił do Gdańska, przez prawie 15 lat stał w parku pałacu w Wilanowie. Ostatecznie ustawiono go Targu Drzewnym. Miejsce wybrano nieprzypadkowo. Od 1904 roku aż do zakończenia II wojny światowej, w tym miejscu stał inny pomnik. 14-metrowy obelisk symbolicznie upamiętniał żołnierzy z Gdańska i okolic, którzy walczyli w XIX-wiecznych wojnach toczonych przez Prusy z Danią, Austrią i Francją. Sobieski miał być polskim odpowiednikiem podobnych, choć o dwa stulecia starszych, sukcesów polskiego oręża.

Nieprzypadkowo wybrano kierunek, w którym król jest zwrócony. O ile pierwotnie, we Lwowie, postać była zwrócona twarzą na południowy wschód, skąd na miasto najczęściej nadchodziło niebezpieczeństwo, o tyle w Gdańsku król zwrócony jest na Zachód, jakby to właśnie tam spodziewał się zobaczyć nieprzyjacielskie hordy...

Gdy pomnik odsłaniano w 1965 roku, na jego cokole nie było wspomnianej na wstępie inskrypcji, przypominającej o lwowskim pochodzeniu pomnika. Zamontowana je dopiero po roku 1989. Obecne tablice zostały wykonane w latach 90., a ich autorem jest rzeźbiarz Czesław Gajda, który w latach 80. dokonał rekonstrukcji innych części kartusza.

Ostatnia ciekawostka wiąże się z osobą modela, który pozował rzeźbiarzowi. W króla Jana wcielił się bowiem lwowski przedsiębiorca Marian Stipal, którego prawnukiem jest Leszek Pękalski, znany sopocki fotograf.

Zdjęcia: Długa podróż króla Jana do Gdańska

Miejsca

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (55) 2 zablokowane

  • 2012-06-26 06:19

    no autostradą to on nie jechał... (7)

    pisowiec jeden

    polak

    11 lat

    • 7 70

    • 2012-06-26 06:28

      (1)

      Co ma piernik do wiatraka pajacu ?:)

      observateur

      11 lat

      • 29 0

      • 2012-06-26 08:36

        odpowiem, choć ten tekst nie jest do mnie:

        MĄKĘ

        ;P

        11 lat

        • 6 1

    • 2012-06-26 09:50

      miniaturka Kriegerdenkmal stoi (1)

      na skrzyzowaniu Łostowickiej i Kartuskiej

      autor:

      11 lat

      • 0 2

      • 2012-06-26 10:24

        nie całkiem

        Pomnik na Siedlcach upamiętnia poległych w I WŚ. Czyli może i forma podobna, ale treść nieco inna ;)

        Stolzenberger

        11 lat

        • 2 0

    • 2012-06-26 10:19

      Jak Ci nie wstyd tak bluźnić tutaj!!! (2)

      Z resztą czego tu oczekiwać jak się podpisujesz mała literą

      11 lat

      • 0 2

      • 2012-06-26 10:31

        Strzały (1)

        Przy trzeciej sylabie słychać strzały!

        Brzoza

        11 lat

        • 5 6

        • 2012-06-26 20:12

          masz coś z głową - takie żarty śmieszyły 2 lata temu a teraz są już żenujące

          mentor

          11 lat

          • 0 0

  • 2012-06-26 06:38

    powinien stać w innym miejscu (13)

    konkretnie przed kaplicą królewską, tam gdzie obecnie jest fontanna. Widok od strony grobli byłby wtedy absolutnie nieziemski...

    Danziger

    11 lat

    • 18 22

    • 2012-06-26 06:50

      moja opinia (7)

      Powinien stać we Lwowie. Przegraliśmy II wojnę, straciliśmy ponad połowę przedwojennego terytorium i taki jest los przegranych. Tylko emeryci z LWP i ich dzieci są dumni z tej przegranej..

      11 lat

      • 14 14

      • 2012-06-26 07:15

        kolego, dziekowac wujkowi Stalinowi (4)

        to byl rzeznik, ale dzieki niemu nie mamy w Polsce drugich Balkanow na dawnych Kresach Wschodnich, Lwow jak i inne miasta to byly polskie wyspy na ukrainskim litewskim badz bialoruskim morzu, obecnie nie mamy konfliktow narodowosciowych, stracilismy Kresy ale zyskalismy ziemie zachodnie, o wiele lepiej zurbanizowane, wiekszy dostep do morza

        taka prawda

        11 lat

        • 10 16

        • 2012-06-26 10:32

          racja...

          Nasi ojce krwawili o ten dostęp do morza, jego brak nas dusił przez stulecia, a teraz...

          Teraz flota pod polską banderą to głównie jachty i mali rybacy. Reszta poszła precz, aferalnie, wraz z rozkradaną "komuną". Żal, a polscy marynarze w 90% są u obcych. Przed II wojną, z małym dostępem, było lepiej.

          Teraz idioci chcą przegrodzić Motławę mostem do FISHARMONII, a potem ją zasypać i zrobić parking, i supermarket. A Neptuna zastąpić miejskim pisuarem.

          tc2

          11 lat

          • 5 4

        • 2012-06-26 17:37

          Odpowiedź

          "taka prawda" napisał "g. prawdę". Symptomatyczne...

          11 lat

          • 0 0

        • 2012-06-26 17:52

          idioci, bez Kresów jesteśmy nikim

          11 lat

          • 0 0

        • 2012-06-26 17:57

          taka prawda

          zadanie:
          Gimnazjalisto: opierając się na podobnych przesłankach napisz jakiego problemu pozbawił nas Adolf Hitler, a wnioski przekaż z podobnym odkrywczym entuzjazmem.
          (też tak łatwo przychodzi?)

          g prawda

          11 lat

          • 2 0

      • 2012-06-26 07:16

        jest jak jest (1)

        Powinien tam stać ale nie stoi i oby nigdy moje czy Twoje dzieci nie musiały ginąć za to by Tam mógł stać. Jest jak jest a miejsce przy kaplicy królewskiej ewentualnie w okolicach parku Danusi było by swietne.

        prapista

        11 lat

        • 8 3

        • 2012-06-26 17:36

          ?

          A jak cię wywalą, np. za Ural, to tez pokornie napiszesz, że tak ma być?

          11 lat

          • 0 0

    • 2012-06-26 08:27

      Przed Kaplicą Królewską

      której jest inwestorem !

      BaTh

      11 lat

      • 6 4

    • 2012-06-26 08:40

      co racja to racja :) (3)

      widok z Jasiem III na tle Kaplicy Królewskiej i Mariackiego byłby obłędny niemniej jednak COŚ na Targu Drzewnym stać musi a Jaś III świetnie się tam komponuje

      11 lat

      • 4 1

      • 2012-06-26 11:20

        Przy Kaplicy Królewskiej mógłby stanąć Kazimierz Jagiellończyk. (1)

        W końcu to on wyrwał po 100 latach Gdańsk Krzyżakom.

        otco

        11 lat

        • 6 1

        • 2012-06-26 16:15

          Gdańsk sam się wyrwał Krzyżakom

          A Kaziu tylko to przyklepał Pokojem Toruńskim.

          11 lat

          • 1 0

      • 2012-06-27 20:48

        Krola pod kapilice

        a na miejsce Janka postawic Lecha...

        11 lat

        • 0 0

  • 2012-06-26 07:18

    więcej takich artykułów!!

    Zachwycamy się innymi miastami i państwami... ale na dobrą sprawę mało kto zna historię i ciekawe swojego miasta i np. nie potrafiłoby oprowadzić swoich gości nigdzie poza Długą i Neptunem ;/

    gabryś

    11 lat

    • 59 0

  • 2012-06-26 07:35

    jak tak dalej będzie się dziac w Europie... (2)

    to trzeba liczyc, że Król Sobieski powstanie z piedestału i ponownie nas obroni. Tylko, że teraz chyba będzie trzeba odsieczy nie na wiedeń lecz Bruksele//Strasburg.

    11 lat

    • 22 14

    • 2012-06-26 08:27

      W Rzeczpospolitej (1)

      król muzułmanom nadawał szlachectwo. Oddziały tatarów czy tzw. królewskich janczarów wiernie jemu służyły, więc nie uprawiaj tutaj dziecinnej demagogii/

      eh

      11 lat

      • 8 2

      • 2012-06-26 10:12

        logiczne, że nie można wszystkego do jednego wora wrzucać ale chodzi o pewien symbol

        11 lat

        • 3 0

  • 2012-06-26 07:55

    Przywroccie poprzedni pomnik, on bardziej tam pasuje (1)

    smieszek

    11 lat

    • 15 38

    • 2012-06-26 09:55

      stoi na Lostowickiej

      taki troche poobijany

      kalol

      11 lat

      • 1 3

  • 2012-06-26 08:25

    kogiel mogiel (4)

    Dzięki bandzie trojga , która sprzedał Polskę w Teheranie i Jałcie mamy to co mamy. Poprzesuwali granicę ,wyrzucili ludzi z domów. I teraz u nas stoi Sobieski a we Lwowie Szewczenko.

    Marian Koniuszko

    11 lat

    • 24 10

    • 2012-06-26 08:42

      gościu, (3)

      znakomita większość (o ile nie wszystkie) granic na przestrzeni wieków została poprzesuwana w jedną czy drugą stronę więc nie chrzań - tak będzie lepiej :)

      11 lat

      • 6 3

      • 2012-06-26 09:00

        Ej cwany gapa (2)

        No i co mamy się cieszyć z tego faktu? Lepiej dla kogo ?

        Marian Koniuszko

        11 lat

        • 3 2

        • 2012-06-26 12:56

          posłuchaj Marianku, (1)

          tu nie chodzi o lepiej czy gorzej a o sam fakt przesuwania
          co do tego, że będzie lepiej - czytaj ze zrozumieniem ;P - lepiej będzie jak przestaniesz chrzanić farmazony

          11 lat

          • 1 2

          • 2012-06-27 08:42

            mój boże ...

            Przepraszam nie doczytałem Pana błyskotliwej riposty. Na salonach się Pan tak wyrobił ?

            Marianek

            11 lat

            • 0 0

  • 2012-06-26 08:52

    Piękny pomnik Jana III Sobieskiego trzeba torchę oczyścić, należy się Jemu. (1)

    Miejsce doskonałe.

    Tadziu

    11 lat

    • 33 0

    • 2012-06-26 10:33

      a poza tym to właśnie miejsce uświęciły demonstracje pierwszej Solidarności

      11 lat

      • 3 0

  • 2012-06-26 09:53

    kobieta czy mężczyzna ?

    ..rzeźbiarz Czesława Gajda, który w latach 80. dokonał rekonstrukcji innych części kartusza...

    11 lat

    Odpowiedź redakcji:

    Dziękujemy za zwrócenie uwagi na pomyłkę. Treść została poprawiona.

    • 4 1

  • 2012-06-26 10:17

    Jest jeszcze Westerplatte

    11 lat

    • 2 2

  • 2012-06-26 12:05

    A my to może nie jesteśmy Miastem Lwów ? Hmmm (4)

    Siara

    11 lat

    • 18 2

    • 2012-06-26 12:58

      przede wszystkim jesteśmy miastem lwów :D (2)

      i bram :)

      11 lat

      • 8 0

      • 2012-06-26 14:57

        Oi czepiasz się. (1)

        Miał być cudzysłów, ale wiesz... złośliwa klawiatura :-)

        Siara

        11 lat

        • 3 0

        • 2012-06-26 18:25

          spoko loko

          Miasto Lwów czy miasto lwów - wsio rawno ;)
          chodzi przecież o to samo i całkiem dobrze komponuje się ze Lwowem ;)

          się nie czepiam się :)

          11 lat

          • 4 0

    • 2012-06-26 22:23

      Fajna Konkluzja

      Podoba mi się !!!

      Pozdrawiam

      miki

      11 lat

      • 0 0

1
2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3245)

Najczęściej komentowane

Rowery Mevo blokują miejsca parkingowe

Rowery Mevo blokują miejsca parkingowe

Traficary jak kiedyś Mevo. Porzucane gdzie popadnie, rozbijane i niszczone

Traficary jak Mevo. Porzucane i niszczone

więcej

Najczęściej czytane