Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Długa podróż króla Jana do Gdańska

Michał Stąporek
26 czerwca 2012 (artykuł sprzed 11 lat) 
Opinie (55)
  • Jan III Sobieski stoi na Targu Drzewnym w Gdańsku od 1965 r. Jan III Sobieski stoi na Targu Drzewnym w Gdańsku od 1965 r.

    Jan III Sobieski stoi na Targu Drzewnym w Gdańsku od 1965 r.

    fot. MK/galeria trojmiasto.pl

  • Pomnik czyszczono wodą z dodatkiem kwasu. Na zdjęciu prace konserwacyjne przeprowadzane przez pracownika Miejskiego Przedsiębiorstwa Budowy i Konserwacji Terenów Zielonych w marcu 1973 roku. Pomnik czyszczono wodą z dodatkiem kwasu. Na zdjęciu prace konserwacyjne przeprowadzane przez pracownika Miejskiego Przedsiębiorstwa Budowy i Konserwacji Terenów Zielonych w marcu 1973 roku.

    Pomnik czyszczono wodą z dodatkiem kwasu. Na zdjęciu prace konserwacyjne przeprowadzane przez pracownika Miejskiego Przedsiębiorstwa Budowy i Konserwacji Terenów Zielonych w marcu 1973 roku.

    fot. Zbigniew Kosycarz/KFP

  • 8 maja 1904 r. na Targu Drzewnym odsłonięto Kriegerdenkmal, obelisk upamiętniający historyczne zwycięstwa Armii Niemieckich. 8 maja 1904 r. na Targu Drzewnym odsłonięto Kriegerdenkmal, obelisk upamiętniający historyczne zwycięstwa Armii Niemieckich.

    8 maja 1904 r. na Targu Drzewnym odsłonięto Kriegerdenkmal, obelisk upamiętniający historyczne zwycięstwa Armii Niemieckich.

    znaleziono na rzygacz.webd.pl

26 czerwca 1965 roku w Gdańsku odsłonięto pomnik króla Jana III Sobieskiego, monarchy, który odwraca się plecami w kierunku Głównego Miasta.



Takie usytuowanie pomnika doskonale obrazuje okoliczności, w jakich król przywędrował do Gdańska. A o tym, że te okoliczności były wyjątkowe, możemy się przekonać choćby spoglądając na umieszczoną na cokole pomnika tablicę z inskrypcją - "Królowi Janowi III miasto Lwów".

Bo faktycznie, pomnik, który został odsłonięty w Gdańsku 26 czerwca 1965 roku na Targu Drzewnym zobacz na mapie Gdańska, powstał 67 lat wcześniej na zamówienie i za pieniądze miasta Lwowa. Jego autorem jest lwowski rzeźbiarz Tadeusz Barącz, sam postument odlano w brązie, w wiedeńskiej firmie Artura Kruppa. Cokół pomnika z szarego piaskowca wykonała lwowska pracownia kamieniarska, należąca do rzeźbiarza Juliana Markowskiego.

Pomnik uroczyście odsłonięto 20 listopada 1898 roku. Postument stanął na skwerze na Wałach Hetmańskich, czyli tzw. Corso, najbardziej eleganckiej, spacerowej części miasta. Uprzedzając nieco fakty napiszmy, że dziś w tym miejscu stoi pomnik narodowego wieszcza Ukrainy, poety Tarasa Szewczenki.

Choć pomnik powstał w czasach, gdy Polska była rozbita i znajdowała się pod zaborami, ówczesne władze nie przeciwstawiały się uhonorowaniu postaci króla Jana III Sobieskiego. Nie bez znaczenia było to, że chodziło o zwycięzcę spod Wiednia, o którym dobrą pamięć zachowały także władze Cesarsko-Królewskich Austro-Węgier.

Problem jednak pojawił się, gdy polski przed wojną Lwów został zajęty przez Armię Czerwoną w 1944 roku. Wiadomo było, że pomnik będący dowodem polskiego charakteru Lwowa nie przetrwa w mieście, które odtąd miało mieć ukraińską historię i sowiecki charakter. Najpierw chciano więc Sobieskiego przerobić na bohatera powstań ukraińskich Bohdana Chmielnickiego, jednak ostatecznie - w 1950 roku - przekazano go Polsce.

Zanim pomnik trafił do Gdańska, przez prawie 15 lat stał w parku pałacu w Wilanowie. Ostatecznie ustawiono go Targu Drzewnym. Miejsce wybrano nieprzypadkowo. Od 1904 roku aż do zakończenia II wojny światowej, w tym miejscu stał inny pomnik. 14-metrowy obelisk symbolicznie upamiętniał żołnierzy z Gdańska i okolic, którzy walczyli w XIX-wiecznych wojnach toczonych przez Prusy z Danią, Austrią i Francją. Sobieski miał być polskim odpowiednikiem podobnych, choć o dwa stulecia starszych, sukcesów polskiego oręża.

Nieprzypadkowo wybrano kierunek, w którym król jest zwrócony. O ile pierwotnie, we Lwowie, postać była zwrócona twarzą na południowy wschód, skąd na miasto najczęściej nadchodziło niebezpieczeństwo, o tyle w Gdańsku król zwrócony jest na Zachód, jakby to właśnie tam spodziewał się zobaczyć nieprzyjacielskie hordy...

Gdy pomnik odsłaniano w 1965 roku, na jego cokole nie było wspomnianej na wstępie inskrypcji, przypominającej o lwowskim pochodzeniu pomnika. Zamontowana je dopiero po roku 1989. Obecne tablice zostały wykonane w latach 90., a ich autorem jest rzeźbiarz Czesław Gajda, który w latach 80. dokonał rekonstrukcji innych części kartusza.

Ostatnia ciekawostka wiąże się z osobą modela, który pozował rzeźbiarzowi. W króla Jana wcielił się bowiem lwowski przedsiębiorca Marian Stipal, którego prawnukiem jest Leszek Pękalski, znany sopocki fotograf.

Zdjęcia: Długa podróż króla Jana do Gdańska

Miejsca

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (55) 2 zablokowane

  • 2012-06-26 15:01

    Jasiu! jesteś nasz!!!

    11 lat

    • 3 1

  • 2012-06-26 18:05

    Naprawdę nikt o tym nie wie? (1)

    Zapytajcie byłych oficerów politycznych którzy teraz pobierają sowite emeryturki - ZA PRL JEŚLI JAKIKOLWIEK BOHATER NARODOWY NA POMNIKU WSKAZYWAŁ SZABLĄ LUB BUŁAWĄ KIERUNEK - TO MÓGŁ TO BYĆ TYLKO KIERUNEK ZACHODNI. Broń Boże wschodni. Jaja były jak raz w jednostce nadgorliwy oficer polityczny dopatrzył siię na reprodukcji obrazu "Bitwa pod Lenino" że czołg tam namalowany skierowany jest lufą na wschód. A reprodukcja ta w dziesiątkach egzemplarzy wisiała na ścianach każdej jednostki, boć z pozoru - jak najbardziej prawomyślna. Ale po uwagach tego spotrzegawczego politycznego natychmiast zniknęła. Ci co pamiętają PRL i slużyli w tym czasie w armii - pamiętacie?

    Jak właściwie rozliczono politycznych?

    11 lat

    • 0 3

    • 2012-06-26 18:27

      co racja to fakt

      11 lat

      • 1 1

  • 2012-06-26 18:47

    Jan III Sobieski!!!!!!!!!!!!!

    Wielki strateg i Patriota-Król!

    Alexander W. (Prot)

    11 lat

    • 2 0

  • 2012-06-26 18:55

    W zeszlym roku na meczu Lechii kibice przygotowali oprawę odnosząca sie do tego pomnika i jego historii, ale przeciez nikt o tym nie napisze bo i po co, lepiej napisac o zlych kibolach i dawac do tego stare filmy z awantur z lat 90-tych

    L.G.

    11 lat

    • 2 3

  • 2012-06-26 22:17

    Moja Mama ma zdjecie przed tym pomnikiem we Lwowie :)

    Pozdrawiam

    Wszystkich :)

    miki

    11 lat

    • 1 1

  • 2012-06-26 22:21

    Podoba mi sie ta myśl !

    Pozdrawiam

    miki

    11 lat

    • 0 0

  • 2012-06-26 22:52

    szok

    Leszek Pekalski????????
    Czy to nie wampir z Bytowa??????
    Ö)

    11 lat

    • 1 0

  • 2012-06-26 23:09

    (2)

    Precz z tworzeniem pseudo legend gdanskich. Sobieski moze sobie stac, ale w Gdyni. Gdansk zawsze mial w tym miejscu jedyny sluszny pomnik i nalezy go przywrocic!

    11 lat

    • 0 5

    • 2012-07-02 12:47

      "Zawsze" tzn. od 1904 do końca wojny?

      11 lat

      • 0 0

    • 2020-06-27 13:12

      Kriegerdenkmal na Targu Drzewnym

      nie stal dokladnie/idealnie w tym samym miejscu, w ktorym ustawiono pomnik Sobieskiego !
      poza tym to bym monument poswiecony zolniezrom z Gdanska i okolic, poleglym w roznych wojnach w latach 1864- 1871 ! obelisk w wys 14m "przetrwal" dzialania wojenne sowietow w dobrym stanie! co sie z nim stalo?!! po 1904?!

      3 lata

      • 0 0

  • 2020-06-26 21:06

    pomn ik Sobieskiego

    czas zwrócić lpomnik do Lwowa

    3 lata

    • 0 0

  • 2020-06-27 16:02

    Dziś by uciekł ze zdradzieckiego Gdańska albo wyciął by w pień urzędasów !!!!!!!!!!!

    gdaanszczanin

    3 lata

    • 0 1

1
2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3242)

Najczęściej komentowane

Aleksandra Kosiorek wygrała II turę wyborów w Gdyni

Aleksandra Kosiorek prezydentem Gdyni

Nowi lokatorzy zburzyli spokój w kamienicy

Nowi lokatorzy zburzyli spokój w kamienicy

więcej

Najczęściej czytane