Dżuma w Gdańsku

Katarzyna Moritz

21 maja 2009 (artykuł sprzed 15 lat)

Opinie (134)

Zaraza w 1709 r. na wielokrotnie publikowanej rycinie Samuela Donneta.

Takie maski nosili medycy podczas zarazy.

Świńska grypa to pestka, w porównaniu z plagą, jaka dotarła do Gdańska 300 lat temu - czyli dżumą. Przyniosła ona śmierć 25 z 60 tysięcy ówczesnych mieszkańców. W kontekście tamtych wydarzeń w Gdańsku do piątku goszczą naukowcy, którzy "zmierzą się" z epidemiami dawnego i współczesnego świata.

"Na świecie było tyle dżum, co wojen. Mimo to dżumy i wojny zastają ludzi zawsze tak samo zaskoczonych" - pisał Albert Camus w swej powieści "Dżuma".

Nie inaczej było w Gdańsku w 1709 roku. Rok wcześniej epidemia zaatakowała Rzeczpospolitą, ale szczęśliwym trafem nie dotarła do Gdańska. Mieszkańcy miasta myśleli, że wygrali los na loterii, ale następnej wiosny choroba rozwinęła się na wielką skalę także w Gdańsku. Do końca roku na dżumę zmarło 40 proc. mieszkańców.

Tysiące gdańszczan z przerażeniem obserwowało u siebie i najbliższych straszne objawy choroby. Były takie, jak to opisywał Giovanni Boccaccio w "Dekameronie" po pierwszej wielkiej epidemii, która spustoszyła Europę (także Gdańsk) w latach 1346-1352. "W pachwinach i pod pachą pojawiały się nabrzmienia, przyjmujące kształt jabłka i zwane przez ludzi szyszkami. Wkrótce te śmiertelne opuchliny pojawiały się i na innych częściach ciała...."

- Gdańsk, w przeciwieństwie do Poznania, nie został zamknięty. Nie wpuszczano jedynie polskich flisaków, bo podejrzewano, że to przez nich epidemia dotarła do Gdańska - mówi Piotr Paluchowski, historyk z Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. - Początkowo chorych próbowano hospitalizować, potem nie było już miejsca. Z tego czasu pochodzi nazwa Dom Zarazy w Oliwie, gdy w Domu Bramnym urządzono lazaret dla mieszkańców okolicy. Ciała chowano w zbiorowych mogiłach, poza murami Gdańska. Co ciekawe, z miasta nagminnie uciekali lekarze.

Mimo, że dżuma przerażała jak mało która choroba, w XVIII wieku coś już o niej wiedziano, więc próbowano ją leczyć. Pozostali w Gdańsku medycy chodzili w specjalnych maskach w kształcie ptasich dziobów (mieścił on olejki wonne, chroniące przez fetorem zwłok).

- Niektóre praktyki były dość swoiste. Do leczenia stosowano wywar z ropuch. Gotowano je najpierw bez wody, potem zalewano winem i taki wywar podawano chorym. W XVI wieku na Stogach działał szewc, który zasłynął produkcją cudownego rzekomo leku. Tak naprawdę był to jedynie wyciąg z różnych owoców - opowiada Paluchowski. Chorzy chwytali się wszystkiego. Zalecano np. palenie tytoniu i picie alkoholu! Osób nietrzeźwych dżuma miała się nie imać.

W końcu - jak pisze Albert Camus - "dżuma polega na zaczynaniu wszystkiego od nowa".

Tragiczne wydarzenia związane z zarazą zaważyły na dalszych losach społecznych, gospodarczych i politycznych Gdańska i Pomorza. - Epidemia trwała do końca 1709 roku. Wśród 25 tys. zmarłych było wielu rajców, przez to zmieniła się całkowicie struktura miejska, społeczna, ustał handel Wisłą - opisuje Piotr Paluchowski.

Wydarzeniom sprzed 300 lat, a także współczesnym epidemiom poświęcona jest trwająca od czwartku do piątku, otwarta dla wszystkich chętnych sesja naukowa w Dworze Artusa "Dżuma, ospa, cholera". W ciągu dwóch dni wystąpi na niej 16 prelegentów z różnych dziedzin: historii, medycyny i archeologii.

Katarzyna Moritzk.moritz@trojmiasto.pl

Miejsca

Dwór Artusa Gdańsk, Długi Targ 43/44

Wydarzenia

Dżuma, ospa, cholera. Konferencja w trzechsetną rocznicę wielkiej epidemii w Gdańsku w 1709 r. 21 - 22 maja 2009 (5 opinii)

Opinie (134) ponad 10 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-05-22 08:14

podobny do tego czarnego co dostał 14,6mln zwrot VAT

xxx

kartofel
14 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

xxx
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-05-22 08:58

Oświecony (4)

Mam 30 lat i wiem rze w trujmieście żądzi LECHIA.

14 lat
- 0 4
Twoja opinia

Zmień treść

Mam 30 lat i wiem rze w trujmieście żądzi LECHIA.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-05-22 09:30
  
  o tak ! Lechia ponad rzycie !
  
  lg
  14 lat
  - 1 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-05-22 13:18
  
  PATOLOGIA na MAXA
  
  ANALFABECI!!!! MASAKRA!!
  
  3m
  14 lat
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ANALFABECI!!!! MASAKRA!!
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-05-22 15:23
  
  hahahaha
  
  "że" przez "rz", tego jeszcze nie widizałem!!! mam nadzieje, że to taka "prowokacja', a jeśli nie to łojojojojoj...
  
  zakalec
  14 lat
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  "że" przez "rz", tego jeszcze nie widizałem!!! mam nadzieje, że to taka "prowokacja', a jeśli nie to łojojojojoj...
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-01-06 22:00
  
  Słaby trolling
  
  jajco
  9 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Słaby trolling
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-05-22 13:40

"Zalecano np. palenie tytoniu i picie alkoholu! Osób nietrzeźwych dżuma miała się nie imać" Stosuje codzienie... Przezorny zawsze ubezpieczony

;)
14 lat
- 5 0
Twoja opinia

Zmień treść

"Zalecano np. palenie tytoniu i picie alkoholu! Osób nietrzeźwych dżuma miała się nie imać" Stosuje codzienie... Przezorny zawsze ubezpieczony
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-05-22 20:30

miejsce pochówku (2)

jedno z miejsc pochówku ofiar epidemii znajduje się na zapleczu restauracji Amazonka w Gdańsku-Oliwie. Dawniej stał tam krzyż i i nagrobek ale ślad po nich zaginął gdy rozpoczęto budowę sklepiku i wspomnianej Amazonki.
Może trzeba to odbudować?

darek
14 lat
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

jedno z miejsc pochówku ofiar epidemii znajduje się na zapleczu restauracji Amazonka w Gdańsku-Oliwie. Dawniej stał tam krzyż i i nagrobek ale ślad po nich zaginął gdy rozpoczęto budowę sklepiku i wspomnianej Amazonki. Może trzeba to odbudować?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-05-23 08:09
  
  juz tylko czekac jak Budyn zarządzi by postawiono tam pomnik
  
  14 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  juz tylko czekac jak Budyn zarządzi by postawiono tam pomnik
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-12-15 20:04
  
  nie ruszac tego miejsca bo mogą tam spac zarazki dzumy
  
  .
  12 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  nie ruszac tego miejsca bo mogą tam spac zarazki dzumy
  Regulamin dodawania opinii
Opinia została zablokowana przez moderatora
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2009-05-22 21:56
  
  czarna zaraza
  
  inaczej -czarna stonka.Brali kasę od zaborców ,i tylko to się liczy.
  'Polsko, twa zguba w Rzymie'
  J. Słowacki
  
  ateista 58
  14 lat
  - 0 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  inaczej -czarna stonka.Brali kasę od zaborców ,i tylko to się liczy. 'Polsko, twa zguba w Rzymie' J. Słowacki
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-12-20 16:26

dziś też !!!!

mamy rodzaj dżumy skoro ustał całkiem handel wiślany

wwp
12 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

mamy rodzaj dżumy skoro ustał całkiem handel wiślany
Regulamin dodawania opinii