• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wizje centrum Gdańska z 1962 r. Miasto szerokich ulic i samochodów

Maciej Naskręt
1 lutego 2014 (artykuł sprzed 10 lat) 
  • Makieta śródmieścia Gdańska. Widok od południa na Wyspę Spichrzów.
  • Główne Miasto. Na makiecie nie ma Krowiego Mostu nad Motławą.
  • Widok na śródmieście Gdańska od zachodu. Na zdjęciu widać Trasę W-Z (ul. Podwale Przedmiejskie).
  • Na pierwszym planie przebieg dwujezdniowej ul. Hucisko i dalej ul. Podwale Staromiejskie. Widok od zachodu.
  • Targ Drzewny i Hala Targowa w centrum Gdańska.
  • Stadion żużlowy i okolice ul. Elbląskiej. Na makiecie umieszczono zgodnie z planem szkołę. Przewidziano tam także estakadę umożliwiającą wjazd z ul. Elbląskiej na planowaną ul. Nową Wałową - dzisiaj ul. Głęboką.
  • Przebieg Trasy W-Z w dzielnicy Długie Ogrody.
  • Centrum Gdańska. Widok na makietę od strony Góry Gradowej.
  • Rejon Biskupiej Górki i Starego Przedmieścia.

Trasa W-Z zamiast Długich Ogrodów, dwujezdniowa ul. Podwale Staromiejskie, a także wieżowiec w miejscu dzisiejszego parku im. Czesława Niemena. Taką wizję śródmieścia miały kilkanaście lat po wojnie władze Gdańska. Swój pomysł urzeczywistniły, ale tylko na makiecie.



Gdańsk lata 60. - wizje planistów



Jak oceniasz pomysły gdańskich planistów z lat 60.?

Miniatura śródmieścia Gdańska została przygotowana w 1962 r. na podstawie planów zagospodarowania przestrzennego. Przedstawiała miasto z 1980 r. W okresie PRL makietę można było podziwiać na pierwszym piętrze gdańskiego magistratu. Na makiecie zostały zaznaczone budynki projektowane, istniejące, zabytkowe i przemysłowe oraz drogi, kolej, zieleń i woda.

Z upływem czasu i z powodu niezrealizowanych obietnic, makieta stała się kulą u nogi ówczesnych władz. Postanowiono usunąć ją z urzędu. Na szczęście zanim została rozebrana, ktoś wcześniej miniaturę uwiecznił na kliszy. Zdjęcia po 1989 r. trafiły na półki Archiwum Państwowego w Gdańsku.

Ówcześni planiści miejscy mieli "odważną" koncepcję budowy Trasy W-Z w centrum. Miała ona przebiegać od ul. Siennickiej zobacz na mapie Gdańska przez ul. Długie Ogrody zobacz na mapie Gdańska. W rejonie Stągwi Mlecznych zobacz na mapie Gdańska droga miała przechodzić nad Nową Motławą i zająć tereny, na których dziś znajduje się Hotel Novotel. Dalej droga łączyłaby się z istniejącym Podwalem Przedmiejskim.

Historia Gdańska - ciekawostki planistyczne



Inną ciekawostką są dawne plany budowy ul. Podwale Staromiejskie zobacz na mapie Gdańska. Według powojennych planistów miała być to droga dwujezdniowa. Obecnie posiada ona jedną nitkę. Dlatego niegdyś planowano zająć m.in. pl. Kobzdeja zobacz na mapie Gdańska, czy tereny przy Hali Targowej. Rondo wokół Targu Drzewnego zostałoby tym samym powiększone dwukrotnie.

Na makiecie z 1962 r. znajdują się także wieżowce. Pierwszy to Zieleniak, który zbudowano w latach 1965-1971. Kolejnym obiektem jest wieżowiec posadowiony na terenie obecnego parku im. Czesława Niemena. Na szczęście nie został wybudowany. Podobnie jak następny obiekt przy ul. Łagiewniki. Co ciekawe, na dawnej makiecie nie są uwzględnione dwa wysokościowce - Organika Trade, a także Hotel Hevelius przy ul. Heweliusza zobacz na mapie Gdańska. Oba obiekty były budowane na początku lat 70.

Plany rozbudowy - Gdańsk lata 60.



Z dawnych planów nie powiodła się próba zabudowy blokowiskiem Wyspy Spichrzów od strony Nowej Motławy. Projektem na wyrost okazała się też droga dwujezdniowa łącząca śródmieście z Portem Północnym i nowym mostem nad Martwą Wisłą w rejonie dzisiejszego Polskiego Haku. zobacz na mapie Gdańska

Dzisiaj architekci krytycznie oceniają ówczesne pomysły zabudowy śródmieścia. - Znam tę makietę. To była modernistyczna wizja miasta. Na szczęście nie wszystko ówczesnym planistom się udało z niej zrealizować. Władzom miasta zabrakło przede wszystkim pieniędzy na urzeczywistnienie swoich pomysłów - mówi prof. dr hab. Piotr Lorens, architekt, pracownik Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej.

Gdańscy planiści, co ważne, nie byli jednak wyjątkiem na świecie. Modernizm w połowie ubiegłego wieku objął niemal całą Europę i Amerykę Północną. - Amerykanie mieli najmniej szczęścia, bo mieli najwięcej pieniędzy i rozpruli choćby centrum Bostonu autostradą. Obecnie odchodzi się od tamtych rozwiązań, chowa się m.in. autostrady pod ziemię, w ich miejsce projektuje się przyjazną ludziom przestrzeń - mówi Lorens.

Podobnie jest też w Gdańsku - od początku tego wieku podejmuje się działania zmierzające do ochrony historycznej części miasta. Południowa Obwodnica Gdańska, otwarta w 2012 r. wyprowadziła ruch tranzytowy z miasta. Z centrum Gdańska mają zniknąć kolejne samochody po otwarciu tunelu pod Martwą Wisłą, co ma nastąpić w połowie 2015 r., i wybudowaniu ul. Nowej Wałowej - tzw. małej obwodnicy śródmieścia Gdańska.

Opinie (179) 3 zablokowane

  • Adamowicz i Gorski kolejny:)

    • 4 1

  • Coś tu nie gra

    Taka wstrętna komuna a nie przewidziała wyburzenia żadnego kościoła? Wszystkie na makiecie odbudowane, a przecież wtedy jeszcze św. Brygida to były ruiny. Tylko dworzec chcieli wymienić na modern.

    • 16 5

  • czy wrócił

    A co z wizją budynia zeby wrócił napis lenina nad brame?

    • 4 2

  • smiala wizja

    ktora zostala w wielu elementach zrealizowana.

    • 2 0

  • wnykol, w Sierpniu 80 stocznia z pewnością nie była im. Jarosława, że

    o Maciarewiczu nie wspomnę. Z pewnością była to Stocznia Gdańska P.P. im. Lenina.

    • 4 2

  • i tak za duzo z tego g... zostalo zrealizowane. ciekawe, ze nawet mostu krowiego mialo nie byc.

    tu widac caly "geniusz" tego myslenia, wedlug jeszcze bardziej radykalnych propozycji ze starego Gdańska mialy pozostac nieliczne ruiny jako pamiatka po wojnie a samo miasto mialo byc miejscem dla blokow i samo soba przedstawiac jedna wielka ulice. sen wielu dzisiejszych kierowcow. zmaterializowana wizja tego pomyslu jest na wschodzie w tzw. kaliningradzie.

    • 12 2

  • PRL rządzi.

    • 2 5

  • to samochody też miały byc szerokie? patrz tytuł

    • 4 3

  • A teraz te nieuki radni od pierogów i partyjnego poklepywania się chcą tunele zasypywać (1)

    Boże chroń ten kraj przed pseudo politykami których interesuje tylko własna korzyść . Bo was odwołamy na jesień !!!! Pamiętajcie o tym!!!!

    • 12 10

    • sam się poklep pajacu

      a jak ci tunele nie pasują, to masz problem blachosmrodzie

      • 4 7

  • gdzie so BASENY w tem miescie what ?

    • 4 4

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane