• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wizje centrum Gdańska z 1962 r. Miasto szerokich ulic i samochodów

Maciej Naskręt
1 lutego 2014 (artykuł sprzed 10 lat) 
  • Makieta śródmieścia Gdańska. Widok od południa na Wyspę Spichrzów.
  • Główne Miasto. Na makiecie nie ma Krowiego Mostu nad Motławą.
  • Widok na śródmieście Gdańska od zachodu. Na zdjęciu widać Trasę W-Z (ul. Podwale Przedmiejskie).
  • Na pierwszym planie przebieg dwujezdniowej ul. Hucisko i dalej ul. Podwale Staromiejskie. Widok od zachodu.
  • Targ Drzewny i Hala Targowa w centrum Gdańska.
  • Stadion żużlowy i okolice ul. Elbląskiej. Na makiecie umieszczono zgodnie z planem szkołę. Przewidziano tam także estakadę umożliwiającą wjazd z ul. Elbląskiej na planowaną ul. Nową Wałową - dzisiaj ul. Głęboką.
  • Przebieg Trasy W-Z w dzielnicy Długie Ogrody.
  • Centrum Gdańska. Widok na makietę od strony Góry Gradowej.
  • Rejon Biskupiej Górki i Starego Przedmieścia.

Trasa W-Z zamiast Długich Ogrodów, dwujezdniowa ul. Podwale Staromiejskie, a także wieżowiec w miejscu dzisiejszego parku im. Czesława Niemena. Taką wizję śródmieścia miały kilkanaście lat po wojnie władze Gdańska. Swój pomysł urzeczywistniły, ale tylko na makiecie.



Gdańsk lata 60. - wizje planistów



Jak oceniasz pomysły gdańskich planistów z lat 60.?

Miniatura śródmieścia Gdańska została przygotowana w 1962 r. na podstawie planów zagospodarowania przestrzennego. Przedstawiała miasto z 1980 r. W okresie PRL makietę można było podziwiać na pierwszym piętrze gdańskiego magistratu. Na makiecie zostały zaznaczone budynki projektowane, istniejące, zabytkowe i przemysłowe oraz drogi, kolej, zieleń i woda.

Z upływem czasu i z powodu niezrealizowanych obietnic, makieta stała się kulą u nogi ówczesnych władz. Postanowiono usunąć ją z urzędu. Na szczęście zanim została rozebrana, ktoś wcześniej miniaturę uwiecznił na kliszy. Zdjęcia po 1989 r. trafiły na półki Archiwum Państwowego w Gdańsku.

Ówcześni planiści miejscy mieli "odważną" koncepcję budowy Trasy W-Z w centrum. Miała ona przebiegać od ul. Siennickiej zobacz na mapie Gdańska przez ul. Długie Ogrody zobacz na mapie Gdańska. W rejonie Stągwi Mlecznych zobacz na mapie Gdańska droga miała przechodzić nad Nową Motławą i zająć tereny, na których dziś znajduje się Hotel Novotel. Dalej droga łączyłaby się z istniejącym Podwalem Przedmiejskim.

Historia Gdańska - ciekawostki planistyczne



Inną ciekawostką są dawne plany budowy ul. Podwale Staromiejskie zobacz na mapie Gdańska. Według powojennych planistów miała być to droga dwujezdniowa. Obecnie posiada ona jedną nitkę. Dlatego niegdyś planowano zająć m.in. pl. Kobzdeja zobacz na mapie Gdańska, czy tereny przy Hali Targowej. Rondo wokół Targu Drzewnego zostałoby tym samym powiększone dwukrotnie.

Na makiecie z 1962 r. znajdują się także wieżowce. Pierwszy to Zieleniak, który zbudowano w latach 1965-1971. Kolejnym obiektem jest wieżowiec posadowiony na terenie obecnego parku im. Czesława Niemena. Na szczęście nie został wybudowany. Podobnie jak następny obiekt przy ul. Łagiewniki. Co ciekawe, na dawnej makiecie nie są uwzględnione dwa wysokościowce - Organika Trade, a także Hotel Hevelius przy ul. Heweliusza zobacz na mapie Gdańska. Oba obiekty były budowane na początku lat 70.

Plany rozbudowy - Gdańsk lata 60.



Z dawnych planów nie powiodła się próba zabudowy blokowiskiem Wyspy Spichrzów od strony Nowej Motławy. Projektem na wyrost okazała się też droga dwujezdniowa łącząca śródmieście z Portem Północnym i nowym mostem nad Martwą Wisłą w rejonie dzisiejszego Polskiego Haku. zobacz na mapie Gdańska

Dzisiaj architekci krytycznie oceniają ówczesne pomysły zabudowy śródmieścia. - Znam tę makietę. To była modernistyczna wizja miasta. Na szczęście nie wszystko ówczesnym planistom się udało z niej zrealizować. Władzom miasta zabrakło przede wszystkim pieniędzy na urzeczywistnienie swoich pomysłów - mówi prof. dr hab. Piotr Lorens, architekt, pracownik Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej.

Gdańscy planiści, co ważne, nie byli jednak wyjątkiem na świecie. Modernizm w połowie ubiegłego wieku objął niemal całą Europę i Amerykę Północną. - Amerykanie mieli najmniej szczęścia, bo mieli najwięcej pieniędzy i rozpruli choćby centrum Bostonu autostradą. Obecnie odchodzi się od tamtych rozwiązań, chowa się m.in. autostrady pod ziemię, w ich miejsce projektuje się przyjazną ludziom przestrzeń - mówi Lorens.

Podobnie jest też w Gdańsku - od początku tego wieku podejmuje się działania zmierzające do ochrony historycznej części miasta. Południowa Obwodnica Gdańska, otwarta w 2012 r. wyprowadziła ruch tranzytowy z miasta. Z centrum Gdańska mają zniknąć kolejne samochody po otwarciu tunelu pod Martwą Wisłą, co ma nastąpić w połowie 2015 r., i wybudowaniu ul. Nowej Wałowej - tzw. małej obwodnicy śródmieścia Gdańska.

Opinie (179) 3 zablokowane

  • Na Zaroślaku stoją cztery cziesięciopiętrowe punktowce,identycznie jak na makiecie..

    • 8 1

  • Nie przewidzieli klatek

    dla czupakabry

    • 1 0

  • "Południowa Obwodnica Gdańska, otwarta w 2012 r. wyprowadziła ruch tranzytowy z miasta." Guzik z pętelką! Podwale Przedmiejskie jak korkowało się od Okopowej do Bramy Żuławskiej, tak korkuje się dalej.

    • 10 5

  • Już niedługo szwabska V kolumna peło pod wodzą budynia zrealizuje tę chorą wizję

    Żadnych PO-PiSów tylko Polska Racja Stanu

    • 2 9

  • Plany sobie

    zycie sobie.

    Jak zawsze.

    • 3 0

  • 1WYLOT

    z centrum AKTUALNY zuzel KORKI bis

    • 1 0

  • No chyba Pan żartuje albo kpi z czytelników

    "Podobnie jest też w Gdańsku - od początku tego wieku podejmuje się działania zmierzające do ochrony historycznej części miasta."

    A co z estakadą idącą przez historyczną Stocznię Gdańską. Nie mówiąc już o całej tej sytuacji i jej sprzedaży za bezcen, budowie ECS dla żon posłów PO i całej tej niewyjaśnionej, zagmatwanej i godnej pożałowania sprawie, w której zaprzepaszczono i zniszczono już co się tylko dało.

    • 17 2

  • Bierzcie przykład z zagranicznych dziennikarzy, skoro tak na zachód pędzicie:

    wwww/thestar.com/news/world/2014/01/27/gdansk_shipyard_sinking_from_freedom_to_failure.html

    Warto przeczytać.

    • 2 2

  • Całe szczęście...

    ...że tego nie zrealizowali straszna tandeta

    • 2 3

  • ''Ale tu nie można dać budynku bo jest jezioro''

    A jak tak to nie ... a, nie, dobrze, dobrze to jezioro damy tutaj :D

    • 2 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane