• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

150 lat temu na ulice wyjechały pierwsze tramwaje

MKo, kk
19 lutego 2023 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (150)
W tym roku gdańskie tramwaje obchodzić będą 150 lat. Na zdjęciu piętrowy tramwaj konny na Długim Targu w 1893 r.
W tym roku gdańskie tramwaje obchodzić będą 150 lat. Na zdjęciu piętrowy tramwaj konny na Długim Targu w 1893 r.

Pod koniec czerwca minie 150 lat od uruchomienia w Gdańsku pierwszych tramwajów konnych. Z tej okazji miasto zaplanowało dla mieszkańców m.in. festyn komunikacyjny, wystawę zabytkowych biletów czy kursy historycznymi tramwajami. Obchody okrągłego jubileuszu potrwają do końca roku.



Korzystając z komunikacji miejskiej w Gdańsku wolisz poruszać się:

Pierwszą trasę, liczącą 9,3 km, wytyczono między Górą Gradową przez 3 Maja, al. Zwycięstwa i Grunwaldzką do ul. Pomorskiej. Wzdłuż linii powstały 23 przystanki, które obsługiwało 18 piętrowych wagonów wyprodukowanych w Hamburgu. Siłą napędową było najpierw 100, a potem 160 koni.

W 1894 r. istniejący przewoźnik Danziger Strassen Eisenbahn zostaje przejęty przez berlińską firmę Allgemeine Elektricitäts-Gesellschaft za kwotę 1,25 mln marek. Warunkiem sprzedaży jest szybka elektryfikacja sieci tramwajowej.

Pierwszym odcinkiem tramwaju elektrycznego była trasa Śródmieście-Siedlce oraz Śródmieście-Orunia. W 1896 r. elektryfikacja objęła całą sieć, a tramwaj konny przeszedł do historii.

Pocztówka z tramwajem konnym na Długim Targu. Pocztówka z tramwajem konnym na Długim Targu.

Dwa fundamenty rozwoju: komunalizacja i Unia Europejska



Na początku XX wieku trwa intensywny rozwój komunikacji tramwajowej. Budują się kolejne trasy m.in. do Nowego Portu, Jelitkowa, Siedlec (do rozpoczęcia I wojny światowej istnieje już 10 linii obsługiwanych przez prawie 100 tramwajów).

W czasie wojennej zawieruchy następują intensywne zmiany kadrowe. Ze względu na pobór do wojska w 1915 roku pracę rozpoczęły pierwsze konduktorki.

Według Sebastiana Zomkowskiego, dyrektora Zarządu Transportu Miejskiego w Gdańsku, obecna kondycja transportu publicznego opiera się na dwóch fundamentach.

- Pierwszym kamieniem milowym w rozwoju była komunalizacja spółki przeprowadzona w 1921 roku. Wcześniej był to prywatny biznes, narażony na różnego rodzaju zawirowania, co powodowało, że był chwiejny, niestabilny. Często funkcjonowanie komunikacji było zawieszane, co sprawiło, że zapadła decyzja o wykupie pakietu większościowego w spółce przez miasto - przypomina Zomkowski.
Po I wojnie po początkowych cięciach kursów nastąpiło odbicie i kolejny etap rozwoju gdańskiej sieci tramwajowej. Do II wojny światowej udało się odbudować flotę do 104 wagonów silnikowych i kolejnych 99 wagonów doczepnych. Długość tras wynosiła 43,5 km.

Tramwaj na ul. Długiej w 1947 r. 12 lat później ruch pojazdów szynowych przekierowano na Podwale Przedmiejskie.
Tramwaj na ul. Długiej w 1947 r. 12 lat później ruch pojazdów szynowych przekierowano na Podwale Przedmiejskie.
Po wojnie nowe polskie władze podjęły decyzję o odbudowie infrastruktury tramwajowej. Pojazdy rozproszone po całym mieście ściągano samochodami ciężarowymi w pobliże zajezdni Wrzeszcz. Z 229 wagonów żaden nie nadawał się do eksploatacji, a 26-30 (w zależności od źródła danych) skierowano od razu do kasacji.

W 1951 r. rozpoczyna się dostawa pierwszych wagonów powojennej produkcji krajowej - Konstali N. Pod koniec lat 60 - Konstale 102N. Od połowy kolejnej dekady sukcesywnie przez ok. 15 lat do Gdańska docierają tramwaje Konstal 105N, a potem 105Na. Pozwalają one nie tylko na stopniowe wycofanie z eksploatacji "enek", ale przede wszystkim na obsługę nowej, ważnej trasy przez Zaspę-Przymorze, gdzie powstały duże zespoły zabudowy mieszkaniowej.

Ulica Kartuska po przejściu frontu wojennego w 1945 r.
Ulica Kartuska po przejściu frontu wojennego w 1945 r.
Była pętla z wyjątkowym przejazdem, dziś jest park Była pętla z wyjątkowym przejazdem, dziś jest park

W 1997 r. dotarł do Gdańska pierwszy fabrycznie nowy tramwaj po zmianach ustrojowych. Były to dwa egzemplarze Konstali 114Na, które wyróżniały się niewielką niskopodłogową częścią.

Jak wskazuje Zomkowski, drugim kołem zamachowym było wstąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku a następnie pozyskanie środków na nowoczesne tramwaje i autobusy.

- W latach 90 jakość taboru była fatalna, a sama infrastruktura też znajdowała się w kiepskim stanie. Po wejściu do Unii wszystko się zmieniło, możliwa była modernizacja taboru i rozwój całej sieci.
Jedną z przygotowanych atrakcji są kursy historycznymi tramwajami GAiT. Jedną z przygotowanych atrakcji są kursy historycznymi tramwajami GAiT.
Obecnie we flocie Gdańskich Autobusów i Tramwajów znajduje się 141 tramwajów. W tym roku 14 z nich przewidziana jest do modernizacji. Rocznie na komunikację miejską Gdańsk wydaje ok. 600 mln zł.

Jest też perspektywa na przyszłość. Zmianą jakościową ma być długo oczekiwana budowa nowej trasy tramwajowej GPW, a więc z Gdańska Południe do Wrzeszcza.

- To klucz do rozwoju sieci transportowej w Gdańsku. Innej drogi nie ma - dodaje Zomkowski.
Obecnie we flocie Gdańskich Autobusów i Tramwajów znajduje się 141 tramwajów. Obecnie we flocie Gdańskich Autobusów i Tramwajów znajduje się 141 tramwajów.

Opowiastka o historii tramwajów w Gdańsku emitowana podczas przejazdu al. Grunwaldzką we Wrzeszczu.

MKo, kk

Miejsca

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (150)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane