• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Gdańsk: wielki plan rozbudowy dróg

Michał Brancewicz
12 października 2009 (artykuł sprzed 14 lat) 
Otwarty prawie 8 lat temu most wantowy to na razie jedyny fragment Trasy Sucharskiego. Otwarty prawie 8 lat temu most wantowy to na razie jedyny fragment Trasy Sucharskiego.

W tym tygodniu ruszają prace przy Południowej Obwodnicy Gdańska, ale ta trasa tylko częściowo rozładuje gdańskie korki. Dopiero gdy gotowe będą Nowa Słowackiego i Trasa Sucharskiego, Gdańsk wreszcie odetchnie.


Mapa przebiegu ul.Nowej Słowackiego i Trasy Sucharskiego. Mapa przebiegu ul.Nowej Słowackiego i Trasy Sucharskiego.

Oba przedsięwzięcia pilotuje GIKE 2012, na której czele stoi wieloletni szef ZDiZ-u Romuald Nietupski. Oprócz tego spółka kieruje pracami nad innymi najważniejszym inwestycjami drogowymi i komunikacyjnymi Gdańska: m.in. budową Trasy W-Z czy Gdańskiego Projektu Komunikacji Miejskiej III.

GIKE została powołana specjalną ustawą o Euro 2012, jednak już wiadomo, że część z inwestycji na pewno do czasu mistrzostw nie powstanie. Nie zmienia to faktu, że są one wciąż potrzebne i to nie tylko ze względu na organizację piłkarskich mistrzostw Europy, ale by rozładować ruch we wciąż rozwijającym się Trójmieście.

Czy plan rozbudowy dróg ma szanse na powodzenie?


Czy po Euro 2012 spółka wciąż będzie istnieć, by dokończyć to, co rozpoczęła? Tego na razie nie wiadomo, ale plany ma dalekosiężne, a realizacja wielu z nich zakończy się nawet w 2-3 lata po mistrzostwach.

Dwie najistotniejsze inwestycje, to budowa tras: Nowej Słowackiego i Sucharskiego. Pierwsza ma zapewnić lepszy dojazd z lotniska do Wrzeszcza i dalej w kierunku stadionu w Letnicy. Druga, w połączeniu z Południową Obwodnicą Gdańska, umożliwi wyjazd z miasta i dojazd do portu z ominięciem centrum. Razem będą kosztować prawie 2 mld. zł.

Nowa Słowackiego podzielona jest na cztery etapy. Ze względu na sposób finansowania, w jej skład wchodzi także jeden z odcinków Trasy Sucharskiego. Jest to odcinek z tunelami pod Martwą Wisłą. Rozbudowa środkowego odcinka zobacz na mapie Gdańska trasy (3,35 km), gdzie zaczęły się pierwsze wyburzenia, rozpocznie się we wrześniu 2010 r. i potrwa do końca 2013 r. Na fragmencie od skrzyżowania z Potokową do al. Rzeczpospolitej powstanie m.in. estakada nad al. Grunwaldzką i nowy wiadukt nad torami kolejowymi. Koszt to ok. 400 mln. zł.

Jako drugi realizowany będzie tzw. odcinek lotniskowy zobacz na mapie Gdańska (2,8 km). Tutaj ulica przebiegać będzie nieco inaczej niż obecnie, gdyż potrzebne jest zrobienie miejsca na rozbudowę terminalu. Termin realizacji: od czerwca 2011 r. do grudnia 2013 r. Ten odcinek jest nieco tańszy i pochłonie ok. 350 mln. zł.

Odcinek dolny zobacz na mapie Gdańska (2,1 km), przy stadionie od al. Hallera do ul. Marynarki Polskiej równolegle do ul. Uczniowskiej, również zakończony zostanie wraz z końcem 2013 roku. Będzie to zarazem część Drogi Zielonej. Prace ruszą we wrześniu 2011 r. Jest on najtańszym ze wszystkich fragmentów i będzie kosztował 150 mln. zł. Na trasie powstanie wiadukt nad torami i dwa tunele dla pieszych zmierzających na stadion.

Najdroższy odcinek zobacz na mapie Gdańska, faktycznie wliczany do Trasy Sucharskiego, ale finansowany ze środków na Nową Słowackiego, ma długość 2,6 km i kosztuje 700 mln. zł. Zawrą się w nim także dwa tunele, oba o długości ok. 1,2 km. Tunele będą dwupasmowe, osobne dla każdego kierunku ruchu. Tutaj prace ruszą szybciej niż przy dwóch wcześniejszych odcinkach, ale potrwają rok dłużej. Początek planowany jest na marzec 2011 r., a zakończenie w grudniu 2014 r.

- Z racji ogromnych kosztów korzystać będziemy tylko z jednej maszyny drążącej tunel - zdradza Romuald Nietupski, szef GIKE. - Urządzenie przekopie się na drugą stronę Martwej Wisły i potem zacznie kopać z powrotem.

Patrząc na mapę widać jednak wyraźnie, że nawet jeśli powstaną już wszystkie cztery odcinki Nowej Słowackiego, to i tak dojazd z Portu Lotniczego do stadionu nie będzie pełny. Brakujący fragment zobacz na mapie Gdańska od al. Rzeczpospolitej do al. Hallera wypełni tzw. Nowa Gdańska. Na razie nie wiadomo jednak kiedy powstanie.

Natomiast Trasa Sucharskiego (9 km) podzielona została na trzy odcinki. Dwa z nich powstaną w okresie od marca 2011 r. do grudnia 2013 r. Pierwszy poprowadzi od nieistniejącej jeszcze Południowej Obwodnicy Gdańska do ul. Wosia Budzysza zobacz na mapie Gdańska. To, że POG powstanie, jest już bowiem pewne. We wtorek podpisana została umowa między GDDKiA i wykonawcą.

Drugi fragment prowadzić będzie od ul. Wosia Budzysza do węzła Ku Ujściu zobacz na mapie Gdańska, gdzie spotka się z odcinkiem pod Martwą Wisłą i odbije w trzeci fragment zobacz na mapie Gdańska, prowadzący do portu. Budowa tego odcinka powinna zająć okrągły rok, począwszy od maja 2011 roku.

Cała Trasa Sucharskiego kosztować będzie ok. 650 mln zł.

- Łącznie wykupimy 250 ha gruntów pod nowe pasy drogowe i wyburzymy ponad 300 obiektów - opisuje skalę inwestycji prezes Nietupski.

Wszystkie terminy to oczywiście na razie szacunki. Wszystko uzależnione jest od zdobycia pozwoleń na budowę i dofinansowania unijnego.

Inwestycje prowadzone przez GIKE:

Gdański Projekt Komunikacji Miejskiej etap III - 718 mln zł
Budowa Europejskiego Centrum Solidarności - 292,8 mln zł
Zintegrowany System Zarządzania Ruchem TRISTAR - 109,3 mln zł
Budowa Trasy W-Z (Kartuska - Otomińska) - 100 mln zł
Budowa Trasy Sucharskiego - 1 687,0 mln zł
Przebudowa ul. Jana z Kolna - 120 mln zł
Parkingi zewnętrzne i komunikacja w dzielnicy Letnica - 30 mln zł
Odwodnienie terenów pod stadion Arena Bałtycka - 16 mln zł
Trasa Słowackiego - 650 mln zł
Infrastruktura kanalizacyjna - kolektor WM-1 Kliniczna - Wyspa Ołowianka - 70 mln zł
Integracyjny węzeł drogowy Gdańsk - Śródmieście - 140 mln zł

Opinie (209) 2 zablokowane

  • A co z tunelem pod Martwą Wisłą ? (2)

    tunel pod Martwą Wisłą nie będzie budowany? Przecież bez tego tunelu centrum Gdańska nadal będzie zakorkowane!

    • 7 6

    • polecam podstawówkę

      i naukę czytania

      • 0 0

    • czytać, czytać i jeszcze raz czytać

      będzie budowany, jest o tym w artykule.

      • 3 0

  • K...a krew człowieka zalewa. (3)

    Codziennie czytam tu o nowych inwestycjach drogowych, tymczasem NIC SIĘ NIE DZIEJE ! Jakiś niemrawy wygasły remont Łostowickiej, przystanki przenosili już w cztery różne miejsca na odcinku 50 metrów. W tych artykułach cały czas tylko oddalają terminy realizacji inwestycji. Można przecież jak nie ma pieniędzy robić coś na raty jak na przykład bezkolizyjny zjazd z Obwodnicy w Kartuską od strony Pruszcza. Jest miejsce! Róbcie chociaż coś a nie cały czas piszecie jak ma być cacy za 5-10 lat!

    • 41 3

    • głupoty gadasz

      • 0 0

    • NIC SIĘ NIE DZIEJE - bzdura. Nie widać efektu, bo prace przygotowawcze to kilka lat zwięczonych pozwoleniem na budowę, a pracy w tym czasie w terenie nie widać. Co do zjazdu w ul. Kartuską, to zobacz chociażby wiadomości z września, o wydaniu decyzji lokalizacyjnej na Węzeł Karczemki i czym ona skutkuje.

      • 0 3

    • popieram w 100 %

      j.w.

      • 3 2

  • Na euro 2012 i tak nie zdążą. (7)

    Będą straszne korki i cała Europa zobaczy jaki u nas jest bałagan i zacofanie. Gdańsk jest i będzie zawsze zakorkowany. Gdyby w sezonie letnim wiecej korzystano z rowerów byłoby git.

    • 57 33

    • a dlaczego mają zdążyć?

      Po polskich drogach porusza się kilkanaście milonów samochodów, w tym kilka milionów rocznie z zagranicy. Na meczyk w 2012 przyjedzie kilkadziesiąt tysięcy kiboli z Europy, w tym samochodami - bardzo nieliczni. Pytanie więc, czy te rozwiązania komunikacyjne są dla tych nielicznych kiboli? Chyba nie. Czas skączyć z bezsensownymi dywagacjami czy zdązymy na Euro.

      • 0 0

    • Gdańsk powinien być wolnym miastem (3)

      • 5 9

      • No jasne

        a Polska powinna skoncentrować się na Gdyni. Wtedy o takich sprawach jak istniejąca obwodnica, południowa obwodnica, kolej metropolitalna moglibyśmy zapomnieć. No ale mielibyśmy skansen jak wielu tu sobie marzy, a i tego nie wiadomo, bo taka odbudowa zabytków to masa pieniędzy. Rafineria i inne strategiczne (stol. woj.) sprawy byłyby w Gdyni i nawet nie byłoby "wszystko zaczęło się w Gdańsku". :-) Wbijcie sobie do głowy, że w obecnym kształcie (otwartej) Europy leżymy na peryferiach także Polski. Podobnie leżeliśmy na peryferiach w Prusach i nie ma co udawać, wtedy też rozwijaliśmy się stosunkowo słabo jak na bycie w jednym z najdynamiczniejszych państw świata. Wystarczy porównać nas z rozwojem Wrocławia w tamtym okresie (hala stulecia, dworzec, liczba mieszkańców). Dobrym porównaniem niech będzie przeładunek w portach Gdańska i Gdyni w okresie międzywojennym.

        • 0 1

      • Powinien ?

        Jest wolnym. Tak właściwie to powolnym !

        • 8 5

      • jest wolnym, bardzo, bardzo powolnym

        • 19 6

    • Śmiech Na Sali

      Wszystkie te prace zostaną zakończone najwcześniej w 2013 roku :D Czyli (jeżeli nie będzie poślizgu) rok po mistrzostwach (a że u nas nie zdażyło się żeby zdążyli czyli w roku 2014). Tak więc na Euro wszyscy będą musieli jeździć starymi drogami, wtedy to dopiero będą korki ;/
      Ahh ta Polska... Piękny Kraj Ale Żyć Tu Się Nie Da...

      • 3 1

    • albo co gorsza zdążą...

      i wtedy za jakies 6 lat wszystkie te drogi będą wymagały kapitalnego remontu...

      • 6 1

  • A co z Armii Krajowej?????? (2)

    kiedy połączenie z obwodnicą??????

    • 10 0

    • Spieprzyli Kartuska przecinajac ja w-z a moglo byc tak pieknie

      jakby w-z wpadala w obwodnice na wys. Szadolek . No ale Auchan stracilby czesc klientow. WSZYSTKO FFOORRSSAAAAAAAAAAA!!!!!!!

      • 0 0

    • jest

      • 1 3

  • drogi są drogie na co wskazuje sama nazwa

    po co budować lepiej planować uzgadniać tworzyć biura dyrekcje nie trzeba się taplać w błocie ,na mapach z 1927rr widać ,że do Gdańska wiodło więcej dróg niż obecnie a natężenie ruchu raczej mniejsze,nie buduje się miasta tylko rozbudowuje dawne wioski folwarki a drogi pozostają te same albo jest ich mniej ,wiec korki są i będą zawsze to jakiś argument aby podnieść akcyzęna paliwo "bo trzeba budować drogi" na papierze oczywiście

    • 1 0

  • A kiedy Świętokrzyska i Jabłoniowa?

    Tylko stawiają światła

    • 1 0

  • TO JEST TA OSZCZĘDNOŚĆ!! URZĘDASÓW!!

    Cześć Trasy Sucharskiego wybudowana z funduszy na NOWĄ SŁOWACKIEGO! CO ZA IDIOTYZM!!!!!!!!!!! 3ba to nazwac fundusz na sucharskiego i słowackiego.. a nie za pieniądze słowackiego sucharski dostanie... :/ Wpakujcie Cały Hajs w Słowackiego i zróbcie chociaż 1 porządną i długotrwałą drogę z dogodnymi rozjazdami i dużą przepustowością, bo co nam z nowej słowackiego jak autobusy zaraz przechrzczą nową trase czyniąc ją zdezelowaną... Oszczędzając. po za tym jak macie fundusze to sprawcie tak by przy novotelu sie nie korkowało, zróbcie jakis dogodny i bezpośredni dojazd do obwodnicy. Puknijcie się w głowy... urzędasy.. .Guano wiecie o potrzebach szarych Ludzi... :/

    • 0 0

  • Niech jak najwięcej zrobią do tego EURO2012 bo znając życie po imprezie znowu zabraknie motywacji....

    • 1 0

  • AH to EURO 2012! (1)

    Nie trzeba się tak przejmować EURO 2012. Nasi sąsiedzi znają nasze drogi i jak bardzo daleko nam do choćby Murzynów. Raz wiozłam służbowo Szweda z lotniska i tak mi powiedział : - Ja osobiście wolałbym przyjechać samochodem, ale wiem jakie u Was są dziury w tych drogach więc wolałem samochód zostawić w domu. Tak byłam wściekła za to co powiedział i gotowa byłam przyłożyć mu torbą po łbie, ale gdy tak troszkę ochłonęłam, stwierdziłam, że facet ma naprawdę rację, ale jak bardzo było mi wstyd........za te właśnie drogi.

    • 3 1

    • nasze drogi

      A w Rosji i na ukrainie byłaś? Tam dopiero się "jeździ"!!!

      • 0 0

  • Dlaczego to wszystko tak wolno trwa ?! (34)

    • 181 14

    • (6)

      Bo przygotowanie inwestycji drogowej to nie pieczenie ciasta.

      Przeciętny czas przygotowania i realizacji inwestycji drogowej w Europie Zachodniej to około 7 lat, z czego prace przygotowawcze, efektu których nie widać gołym okiem to około 4-5 lat. Ale w Polsce twierdzenie jest jedno na okres przygotowania: "kase biorą, nic nie robią i kradną"

      • 8 9

      • to nie pieczenie ciasta (3)

        dlatego w Polsce buduje się 7 km autostrad rocznie

        • 9 3

        • spróbuj wypiec 7km ciasta, ciekaw jestem ile ci to zajmie!:-)

          • 0 0

        • w tej chwili w budowie jest ponad 320 km autostrad i ponad 200 km drog ekspresowych (1)

          Cykl budowy trwa okolo 2 lat. Ponadto w tym roku podpisane zostana umowy na budowe kolejnych 300km autostrad

          • 3 2

          • Słowackiego pewnie "w budowie" od dziesięcioleci

            • 3 1

      • Ale przygotowania do Słowaka (1)

        powinny były się zacząć dużo wcześniej

        • 4 0

        • pewnie tak, ale się nie zaczęły, a zarówno odcinek lotniskowy, jak i odcinek od Hallera do Marynarki Polskiej posiadały tylko koncepcje, a dopiero spółka Nietupskiego zleciła wykonanie dokumentacji projektowej.

          Pełna zgoda, powinno zacząć się przygotowania wcześniej, a nie w 2009r.

          • 3 0

    • Ponieważ Gdańskiem od wielu lat rządzi klan Inicjałów (1)

      Zaczęło się oczywiście od Franciszka Jot. Nawet obecny prezydent miał przez pewien czas szanse zostać Pawłem A, ale na szczęście znalazła się faktura na ten jego garaż czy inny gratis.

      • 16 2

      • zostaw budynie i kiesiele w spokoju

        ty wiesz ile tu trzeba ryb nakarmic bedac prezydentem miasta? masz małe pojecie o rzadzeniu...

        • 3 0

    • tatatata (7)

      W polsce szybko to tylko sie kradnie pieniadze

      • 33 10

      • jak pis dojdzie do władzy

        jak pis dojdzie do władzy to nikt nic nie wybuduje bo kazdy przetarg bedzie badało 20 urzedów i kazdy doszuka sie nieprawidłowosci

        • 1 3

      • nie ma jak zabójczy NEWS w poniedziałek z rana (4)

        W gdańsku się gada, w gdyni buduje... pozdrawiam

        • 27 35

        • Przepraszam,czy budowa w Gdyni oznacza 2km trasy Kwiatkowskiego w 20 lat?
          Czy mi się wydaje, że w Gdańsku estakada POG-a powstanie w 2,5 roku i będzie miała 2,8km?

          • 7 1

        • do wiadomości

          a te 8 negatwnych opini? skąd to się bierze? bo czy nie mam racji

          • 3 11

        • śmieszne te ludziki w ktyni

          • 11 7

        • i powtórzę to raz jeszcze

          szklane domy... szklane domy, jednym słowem utopia

          • 17 10

      • dzikun czy ty jesteś robalem takim co się na haczyk zakłada ?

        • 13 12

    • trwać to może długo albo krótko

      nie wolno!

      • 0 1

    • TUNEL (3)

      smiech na sali, to ile oni ten tunel beda budowac? 3 lata?

      TO ja mam pytanie, to jak w Chorwacji wybudowano tyle tuneli w ciagu 5 lat? - jak dobrze kiedys naliczylem, bylo ich 15, a najdluzszy mial 8 km, nie liczac kladek dla zwierzat, ktore mialy po 500m. Kraj ten nie jest w UE, a drog mozemy im tylko zazdroscic. Przez 5 lat wybudowano 500km autostrad w trudnym terenie gorskim.

      Czy w Polsce wszystko musi sie tak ciagnac w zolwim tempie? to my juz jak w Afryce, ze trzeba nas bacikiem poganiac do roboty?

      Jesli Sopot chce budowac swoj tunel pod ul. Niepodleglosci - ma miec on okolo 4km, to biorac pod uwage budowany tunelek przez ponad rok czasu, majacy zaledwie 100m, to jak dobrze mi wychodzi w obliczeniach, po 40 latach wkoncu bedzie mozna smigac tunelem im. Karnowskiego ;)

      Polska to jednak kraj pelen mozliwosci ;) lol

      • 17 3

      • kilka przydatnych informacji (2)

        1. Chorwacja rzeczywiście zbudowała bardzo dużo autostrad i świetnie to wygląda, ale jak przyszedł kryzys, to się okazało, że kraj jest tak zadłużony, że rząd mógł tylko podać się do dymisji, bo innego wyjścia z sytuacji nie znalazł.

        2. Wielu "ekspertów" takich jak Ty uważa, że trudny teren, to teren górzysty, a jak jest płasko, to teren jest łatwy i tyle. To, że na Trasę Sucharskiego wydamy tyle pieniędzy uważasz pewnie za przekręt. Wynika to oczywiście z niewiedzy, więc wyjaśnię. Trasa Sucharskiego na długich odcinkach biegnie po niestabilnych gruntach. Stabilne są niżej i to tam trzeba oprzeć całą drogę. Nie wiem, jak głęboko jest do warstwy nośnej na Żuławach, ale może to być od kilku do kilkudziesięciu metrów i na taką głębokość trzeba zrobić słupy betonowe co 0,5-1m.

        3. Tunele w skałach buduje się dużo łatwiej i taniej niż pod korytem rzeki (wody podskórne i niestabilny grunt).

        4. Tunel pod Sopotem jest nierealny (technologicznie oczywiście możliwy, ale bardzo drogi), ale dzięki temu, że wybrano taką opcję można było uwolnić tereny zarezerwowane pod drogę czerwoną, na których powstały salony samochodowe. Drogi nie będzie, tunelu nie będzie, za kilka lat Sopot będzie jednym wielkim korkiem, a ludzie nadal uważają, że Karnowski dobrze rządzi.

        5. Polska to jednak kraj pełen możliwości ;)

        • 17 3

        • ad1)autostrady w Chorwacji budowali amerykanie za kasę z dzierżawy
          ad2-3) tunel ( 3 x 50 km) pod kanałem La Manche wybudowali w 7 lat .

          • 4 0

        • z calym szacunkiem dla podanych przez Ciebie danych, ale gdyby nasz kraj mial teren podobny do Chorwacji, wtedy bysmy slyszeli, ze powolna budowa drog spowodowana jest wlasnie uksztaltowaniem terenu i jego skalistym podlozem.

          U nas w kraju zawsze znajdzie sie przeszkoda, zawsze cos nie pasuje.

          Co do kryzysu w Cro, to przyznac ze bedac tam nie mozna tego odczuc, a wrecz przeciwnie i nie tylko na wybrzezu, ale nawet w glebi kraju. Co wiecej, gdyby nie blokowanie przez Slowencow akcesji Cro do EU, to dawno juz by tam byli.

          ps. nic nie mowilem o przekretach ;)

          • 6 3

    • "Czy po Euro 2012 spółka wciąż będzie istnieć, by dokończyć to, co rozpoczęła?" (4)

      Nie trudno się domyślić dlaczego to będzie tyle trwało. Po co się śpieszyć jeśli można mieć robotę parę lat dłużej?

      • 24 4

      • do 2013 bo tak miało być (3)

        Perspektywa budżetowa UE jest do 2013 i dlatego prawie wszystkie projekty kończą się w 2013. Tak miało być. To, że wygraliśmy Euro 2012 i politycy stwierdzili, że zrobimy wszystko o rok szybciej było, jak widać, jedynie zaklinaniem rzeczywistości. Nie ma i nigdy nie było szans na zbudowanie wszystkich dróg do 2012.

        • 12 0

        • Dobra wymówka (2)

          tylko np. Słowackiego to miało być już dawno, a nie na Euro.
          Jakoś GDDKiA ogłosiła swoje przetargi by zdążyć.
          Miasto nawet na ten kikut WZ nie jest w stanie. Słowak to inwestycja, na którą czekamy od początku prezydentowania PA i teraz słyszymy, że najlepiej przygotowany odcinek ruszy za rok, a inne za dwa lata!

          • 10 0

          • Miał być budowany były nawet plany które sfinansował właściciel GB ale niestety na planach nie było mowy o moście który ma powstać dla KM ;)

            • 0 1

          • Gdyby ktoś nie wyrzucił prośby o dofinansowanie Słowackiego i Sucharskiego
            (patrz Jarosław K. i Jacek K.)z listy, to byłyby gotowe na EURO.Głosujcie na PiS
            to wgl tego nie zbudujemy...

            • 5 3

    • bez sensu

      jak coś może wolniej lub szybciej trwać?

      • 0 0

    • opcja jest jedna...

      ...przełóżmy Euro!:)

      • 6 1

    • trzeba sie przebic przez mur urzednikow i durnych przepisów na przykład budowa Empire State Building trwała troche ponad rok. Niestety żyjemy cały czas w socjaliźmie:/, czy PO, PIS, SLD, PSL... wszystko to socjaliści albo nieudolni i leniwi liberalowie.

      • 2 0

    • A co z odcinkiem

      drogi między Rzeczpospolitej a Hallera? Czteropasmowy ruch ma zostać wtłoczony w odcinek Kościuszki, a może JP2?

      • 4 1

    • Miej bardziej flegmatyczne podejście do życia, to będzie ok. To że naspidowany jesteś to tylko i wyłącznie twoja wina. Rzuć to świństwo.

      • 2 2

    • (1)

      Lepiej wolno niż w ogóle, po tylu latach jeżdżenia po dziurach cieszę się, że prawdopodobnie za 5 lat będzie lepiej, zamiast się zastanawiać czemu nie za 3...

      • 13 3

      • też się cieszę, że kolejne pokolenia mają szansę

        • 8 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane