• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Blisko 100-letnie latarnie objęte ochroną

Patryk Szczerba
13 września 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 

Przedwojenne latarnie na ul. Puckiej. Film z marca.

Pochodzące z lat 30. XX wieku latarnie przy ul. PuckiejMapka w Chyloni zostały objęte ochroną konserwatorską. Podobnych urządzeń było w Gdyni mnóstwo, ale w czasie PRL-u zniknęły podczas wymiany ulicznego oświetlenia. Ostały się prawdopodobnie tylko te dwie.



W okolicy twojego zamieszkania są zabytki?

O ochronę konserwatorską dwóch latarni zaczęli kilka tygodni temu zabiegać członkowie Gdyńskiego Klubu Eksploracji Podziemnej.

To stowarzyszenie zajmujące się ochroną zabytków i obiektów o wartości historycznej, zwłaszcza tych związanych z obronnością.

Dzięki ich inicjatywie można m.in. zwiedzać schrony przy ul. Morskiej 189Mapka.

Dzień otwarty schronu przy Morskiej. Film archiwalny


Dlaczego latarnie należało ochronić?



Jak wyjaśniają członkowie GKEP, dwie latarnie przy ulicy Puckiej 34 pochodzą z lat 30. XX w. i są prawdopodobnie ostatnimi zachowanymi gdyńskimi latarniami ulicznymi z okresu międzywojennego, na który przypada dynamiczny rozwój Gdyni.

- Przed II wojną światową tego typu charakterystyczne latarnie oświetlały ulice miasta, o czym świadczą fotografie archiwalne. Wyróżniała je charakterystyczna smukła forma - wieloboczne, lekko zwężające się ku górze słupy zwieńczone są żelbetowymi wspornikami, na których były zamontowane płaskie, metalowe oprawy żarówek - opisuje Michał Szafrański z Gdyńskiego Klubu Eksploracji Podziemnej.

Latarnie stały na terenie prywatnym



Latarnie zostały zlikwidowane w czasach PRL-u, w trakcie kompleksowej wymiany oświetlenia gdyńskich ulic.

- Egzemplarze w gdyńskiej Chyloni ocalały tylko dlatego, że usytuowane były na za ogrodzeniem działających tu zakładów rybnych - wskazuje Szafrański.
Na początku roku Gdyński Klub Eksploracji Podziemnej wystosował wniosek o objęcie ich ochroną konserwatorską. Latarnie zostały wpisane do ewidencji przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na początku września.

Miejsca

Opinie (132) 6 zablokowanych

Wszystkie opinie

  • Kto? (13)

    Kto zapłaci za święcenie tych latarni?

    • 41 70

    • ty

      • 0 0

    • Wszyscy tacy pragmatyczny (1)

      i najchętniej zniszczyli by wszystko co jest nienowoczesne i nieekonomiczne - czasem warto by pomyśleć, że za kilkanaście, kilkadziesiąt lat takie historyczne elementy miejskiej architektury będą nie lada gratką. Chwała ludziom, którzy chcą wykładać kasę na takie rzeczy.

      • 8 1

      • No właśnie ta decyzja narzuca właścicielowi wykładanie kasy, której być może wcale nie chce wykładać

        Najpierw stajesz się posiadaczem jakiejś rzeczy, a dopiero później nią rozporządzasz. A tutaj ktoś nakazuje właścicielowi co może robić ze swoimi latarniami i jeszcze ma za to płacić! To jest bolszewizm w czystej postaci.

        • 1 1

    • Czaskoski

      On lubi płacić za takie tam

      • 4 3

    • Szkoda słó

      Na takie komentarze. Oby takie osobniki jak pytający. Co to ma do rzeczy? A w ogóle pomysłałeś/aś zanim napisałeś/aś? To zapewne nigdy świecić nie będzie, bo jest na terenie prywatnym. Ważne, żeby zostały ochronione i nie przepadły. Ale niektórzy niczego poza forsą (nawet jeśli o nią nie chodzi) nie widzą...

      • 4 4

    • (4)

      Wyłącz TVN włącz myślenie)

      • 14 26

      • Wyłącz TVPis.

        Zacznij myśleć.

        • 10 5

      • ale cię wszyscy pojechali kmiocie

        • 4 2

      • to cut, to cut, same siem palom

        • 1 4

      • Tylko Rydzyk TiWi cię nawróci

        • 17 6

    • Od stu lat ktoś płaci

      • 13 0

    • Przyjdzie ksiądz i poświęci "co łaska"

      Albo mozesz jeszcze na Wielkanoc spakować taką latarnię do koszyczka i poświęcić sam

      • 11 3

    • ty

      a niby kto?

      • 10 1

  • Latarnie

    Wiekszzość i to w centrum zostalo usunietych już w tym wieku,a nie za komuny.

    • 1 0

  • Niedawno zlikwidowano takie latarnie przy osiedlu Pustki Cisowskie i nie mówić tu o PRL-u .

    • 2 0

  • Szczurek objęty ochroną konserwatorską - blisko 30lat siedzenia na stołku

    • 2 0

  • Opinia wyróżniona

    Znam te latarnie (11)

    Tak się składa, że stara elektrotechnika to moje hobby. Łącznie z tym, że zbieram stare oprawy oświetleniowe. Nad tymi z terenów Wilbo rozmyślałem od ostatnich przeszło 20 lat. Dobrze, że ktoś się nimi zainteresował, bo na to już sam sił nie miałem :).
    Do autorów tekstu - nie ma w zasadzie niemal żadnej prawdy w tym, że za PRLu wykoszono te słupy. To nieprawda. Jeszcze na przełomie lat 80 było ich bardzo dużo. Oczywiście częśc i owszem - np. 10. Lutego. Ale cały Skwer Kościuszki, większość Świętojańskiej do końca PRL miała te słupy zachowane! Jedynie zmieniały się na nich oprawy - na Skwerze do końca lat 90(!) były na tych słupach oprawy świetlówkowe z lat 50/60 typu OUSF, a na świętojańskiej i uliczkach prostopadłych na tych słupach domontowano po jednej lub dwie oprawy rtęciowe typu OURW. Słupy gremialnie i bez żadnego pomyślunku wykoszono od drugiej połowy lat 90 aż do początku lat 2000. Nikt z mądrali w magistracie nawet przez chwilę nie zastanowił się, że to zabytki pamiętające początki tego Miasta, jeszcze z czasów Kwiatkowskiego. Najłatwiej było dać jakieś dziwne landary z odbłyśnikami, jakie mamy na Świętojańskiej. Ani to ładne, ani np pasujące do modernizmu - jedynie drogie i brzydkie. Jak Stowarzyszenie będzie miał kłopot z przeniesieniem tych lamp z Puckiej, to zgłaszam się na ochotnika w ich przechowywaniu! Nawet mogę jedną ustawić na mojej posesji :)

    • 77 5

    • Takie same latarnie są na terenie Stoczni Gdanskiej (2)

      • 1 0

      • Na terenie Stoczni Gdańskiej są podobne, ale jednak inne spłupy. (1)

        W przeciwieństwie do poziomych, gdyńskich wysięgników, te gdańskie są uniesione pod kątem do góry.

        • 0 0

        • I tak i nie - te uniesionymi ku górze są dalej, w okolicach Wałowej i Rybaków Górnych. Na terenie samej stoczni są faktycznie do złudzenia podobne z ramionami prostymi, ale nie są całkiem identyczne.

          • 0 0

    • Też je skądś kojarzę (1)

      Bodaj że w KL Auschwitz są identyczne.

      • 0 2

      • "Bodaj że" nie...

        • 2 0

    • (2)

      Słupy tak, ale charakterystyczne poziome ramiona - to już nie.

      • 0 0

      • Świetlówki lub rtęciówki wisiały na tych poziomych ramionach jak najbardziej. Niczego nie zmieniono poza samą oprawą.

        • 0 0

      • Tamte też miały te betonowe wysięgniki.

        • 1 0

    • ale to właśnie te oprawy oświetleniowe ... mają wartość historyczną

      słupy są bezwartościowe

      • 0 4

    • Po co przenosić? Chylonia nie może mieć zabytków? (1)

      • 0 0

      • Z bardzo prostej przyczyny

        Tam może się zdarzyć, że zarządca terenu, albo nowy właściciel bezwiednie lub celowo usunie je i zniszczy. Nikt potem się do tego nie przyzna i sprawa się rozejdzie. Jeśli ktoś zapewni im bezpieczeństwo, to niech sobie stoją na Chyloni do końca świata. Ale z tym niestety bywa różnie i już nie takie zabytki znikały i nikt nic nie wie.

        • 4 0

  • Podobe latarnie sa tez w Gdansku przy ul. Lisia Grobla.

    • 0 0

  • Takie same są w Gdańsku na ulicy Gazowniczej! (4)

    Ej fajnie mała architektura też zasługuje na ochronę.

    • 39 15

    • Niby w ktorym miejscu? Niczego takiego tam nie ma.

      • 0 0

    • A na każdej latarni wisi flaga (2)

      "uwaga zabytek" a pod latarnią panienka z okienka

      • 3 1

      • (1)

        panienka tez historyczna?

        • 4 0

        • Przy jednej stoi Frau Heidi, przy drugiej Lili Marleen.

          • 1 0

  • załóżmy, że macie na własność baseny pa Polance Redłowskiej i konserwator zalicza je do zabytków

    Nie możesz sprzedać, nie możesz zburzyć i zbudować coś innego, ale musisz remontować za swoje?

    • 0 0

  • Słupy należy przenieść (2)

    Powinni przenieść je na Skwer Kościuszki i zamontować na nich wierne repliki opraw produkcji A. Marciniak (wierne pod względem wymiarów, kształtów i materiałów z tymi przedwojennymi).
    Dla przechodniów powinna być umieszczona informacja że są to oryginalne słupy z oprawami jakie przed wojną oświetlały ul 10 Lutego, czyli jedną z najlepiej oświetlonych ulic w naszym kraju przed wojną.

    • 6 0

    • "Powinni" - kto taki powinien? (1)

      Czyje są te latarnie? Jeśli Twoje to zrób to co mówisz. A jeśli nie Twoje to po co wtrącasz się w nie swoje sprawy? Czy ja mam Ci mówić co powinieneś zrobić ze swoimi latarniami?

      • 0 1

      • co się unosisz - jest dyskusja i każdy ma prawo zaproponować pewne rozwiązanie

        Przecież nie napisał, że musi, lecz że powinni. A decyzja i tak nie do nas należy.

        • 0 0

  • w Polsce sporo właścicieli było na siłę wyróżnianych a to tymi latarniami, a to starym młynem, (1)

    pałacykiem, oborą itp. I od tego momentu zwykle ma kłopot, bo nie może zamienić na nowszy model, czasami trudniej sprzedać teren z taką pamiątką. Jeśli my, społeczeństwo, chcemy opiekować się jakimś starociem, a nie jest to opłacalne dla właściciela, to jest tylko jedno rozwiązanie - my, naród, wykupujemy staroć i najlepiej przenosimy w inne słuszne miejsce.

    • 3 0

    • W pełni się zgadzam

      Zamiast powrócić do naturalnego prawa polegającego na tym, że to właściciel rozporządza swoim majątkiem znowu kroczymy do jakichś komunistycznych metod uwłaszczania majątków różnych ludzi i to jeszcze na ich koszt. Wszyscy się tu podniecają ochroną "zabytków", ale to tylko do czasu, aż to im jakiś urzędas zacznie dyrygować co mogą zrobić ze swoją własnością. Wtedy dopiero będzie święte oburzenie.

      • 1 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane