17 grudnia jest okazją nie tylko do wspomnienia ofiar masakry robotników, do której doszło 46 lat temu na ulicach Gdyni, ale i do łączącego gdynian doświadczenia, jakim sześć lat temu był udział w zdjęciach do filmu "Czarny czwartek", opowiadającego o zdarzeniach z Grudnia 1970.
tak, liczę, że najbliższe lata przyniosą rozwiązanie i ukaranie winnych23%
raczej tak, ale minie jeszcze dużo czasu zanim poznamy pełną prawdę19%
raczej nie, chyba za dużo czasu zostało zmarnowanego36%
nie, nie ma na to szans22%
- Żartuję, że pół miasta wzięło udział w tym pospolitym ruszeniu. Sam dostałem informację od koleżanki pracującej w firmie producenckiej. Spotkałem na planie masę znajomych - z podwórka, czy z liceum - większość przejętych i świadomych, że uczestniczą w czymś ważnym - opowiada Krzysztof Paciorek, który wówczas pracował jako rzecznik Arki Gdynia, a dziś pracuje jako opiekun zespołów muzycznych podczas tras koncertowych. Film Antoniego Krauzego miał premierę w lutym 2011 roku. Zdjęcia w Gdyni były kręcone w lutym i marcu 2010 roku przez 31 dni.
Obraz opowiada o tych tragicznych wydarzeniach poprzez pryzmat zwyczajnej rodziny jednej z ofiar masakry - Brunona Drywy, którego zagrał gdański aktor Michał Kowalski.
W hołdzie ofiarom
Podczas zdjęć na ulicach miasta pojawiło się blisko 60 pojazdów z epoki lub stylizowanych na lata 60 i 70. Na planie pracowało 100 aktorów i 10 razy tyle statystów - głównie mieszkańców Gdyni. Wielu z nich chciało oddać w ten sposób hołd ofiarom wydarzeń z 17 grudnia 1970 r.
Krzysztof Paciorek wspomina, że na planie nie brakowało zabawnych momentów, choć przeważały te trudne. Zwłaszcza w scenach zbiorowych na ul. Świętojańskiej czy w scenie przenoszenia na drzwiach ciała Zbigniewa Godlewskiego (uwiecznionego w piosence jako Janek Wiśniewski).
Dbałość reżysera o szczegóły wywoływała u pamiętających lata 70. gdynian nawrót wspomnień, który często kończył się krzykiem i płaczem.
- To było niesamowite uczucie, gdy padały strzały z ziemi i z powietrza, na ulicach dymiły świece. Wszystko, by oddać jak najbardziej klimat tamtych dni. To się chyba udało, bo film był naprawdę niezły. Te kilka weekendów zostanie w pamięci, zwłaszcza, że niektórym udało się zagrać chwilę dłużej niż migawkę w scenach zbiorowych jako statyści - dodaje Paciorek.
Zdjęcia jak wspomnienia sprzed lat
Prace na planie dokumentował znany trójmiejski fotoreporter Andrzej Gojke. Sam był świadkiem wydarzeń Grudnia '70, więc naciskanie spustu migawki przez czas kręcenia zdjęć do filmu, było dla niego wyjątkowym przeżyciem. Kiedy doszło do masakry miał 12 lat.
- Uciekliśmy ze szkoły jedynym otwartym oknem, żeby zobaczyć, co się dzieje. Nie rozumiałem wtedy w pełni tych wydarzeń. Dopiero 40 lat później, trzymając aparat w ręku na planie filmowym dotarło do mnie, jak wielka tragedia rozegrała się wtedy na ulicach Gdyni I nawet jeśli w trakcie kręcenia wszystko było udawane i tak zrobiło na mnie ogromne wrażenie - opowiada Gojke.
Zrobił kilka tysięcy zdjęć - towarzyszył ekipie na Wybrzeżu. Jak mówi, z satysfakcją dokumentował prace na planie filmu, obserwując pracę reżysera i całej ekipy filmowej, z której część twórców znał lub poznał już w trakcie kręcenia zdjęć. Opłacało się.
- Moje fotografie na tyle się spodobały, że pojawiły się na osobnej wystawie podczas uroczystej premiery filmu w Gdyni. Dodatkowo został wydany album z 60 z nich. Była to forma docenienia za pracę. Do dziś wspominam dni na planie bardzo dobrze - dodaje. W grudniu 2010 roku oprócz zdjęć do filmu "Czarny Czwartek" zaprezentowano jeszcze inscenizację wydarzeń sprzed 40 lat.
Co się stało w Grudniu 1970 r. na Wybrzeżu
Przypomnijmy, że bezpośrednią przyczyną strajków i demonstracji była wprowadzona 12 grudnia podwyżka cen detalicznych mięsa, przetworów mięsnych oraz innych artykułów spożywczych. Stocznia Gdańska im. Lenina nie podjęła pracy 14 grudnia, a robotnicy rozpoczęli strajk, domagając się cofnięcia podwyżek cen. Ruszyli pod Komitet Wojewódzki PZPR w Gdańsku. Do starć doszło w rejonie mostu Błędnik.
Dzień później o godz. 7 przed budynkiem dyrekcji Stoczni Gdańskiej zebrał się kilkutysięczny tłum pracowników, który udał się w kierunku KW PZPR. Milicja użyła pałek i gazu łzawiącego, demonstranci odpowiedzieli kamieniami. Gomułka ogłosił stan wyjątkowy i wprowadził godzinę milicyjną w Trójmieście, do miasta weszły oddziały wojska - gotowe do strzału. Walki przeniosły się pod siedzibę KW PZPR, którą podpalono. Milicja zaczęła strzelać. Zginęli: Andrzej Perzyński, Waldemar Rebinin, Józef Widerlik i Kazimierz Zastawny.
16 grudnia Podczas manifestacji wojsko zastrzeliło przed bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej dwóch robotników - Jerzego Matelskiego i Stefana Mosiewicza, wielu innych zostało rannych.
Tego dnia do strajku przystąpili gdyńscy dokerzy i robotnicy ze Stoczni im. Komuny Paryskiej
Wicepremier Stanisław Kociołek w radiu i telewizji wezwał robotników, aby następnego dnia rano stawili się w pracy. Tej samej nocy oddziały wojska zajęły wiadukt przy przystanku SKM Gdynia Stocznia, blokując drogę do Stoczni im. Komuny Paryskiej. Władza najkrwawiej rozprawiła się z protestującymi w Gdyni, gdzie zginęło najwięcej osób.
Służby bezpieczeństwa robiły co mogły, by zatuszować zbrodnię. Rodzinom ofiar mówiono, że ich synowie zginęli z powodu wrzodów, zapaści, zawału serca... Tymczasem dane ze szpitali mówią co innego: zginęli od kul, strzałów w tył głowy, wielu było bitych i maltretowanych: połamane kończyny, włosy wyrwane z kawałkami skóry, zmiażdżone palce - to tylko niektóre efekty "wrzodów żołądka".
Starcia robotników z milicjantami i wojskiem odbywały się przy przystanku SKM Stocznia, na Placu Kaszubskim i ówczesnym Wzgórzu Nowotki. Wśród zabitych były też dzieci, które idąc do szkół - prawdopodobnie wiedzione ciekawością - trafiły w sam środek masakry. Symbolem protestu został zamordowany Zbigniew Godlewski, przeniesiony na drzwiach ulicami Gdyni. Dzięki balladzie Krzysztofa Dowgiałły zyskał miano Janka Wiśniewskiego.
Oficjalnie zginęło 18 osób, ale z powodu tuszowania wielu zgonów, wiadomo, że ofiar było dużo więcej, co potwierdzają ustalenia historyków IPN i relacje świadków.
Program obchodów Grudnia 1970 w Gdyni
O godz. 6 odbędzie się uroczystość zapalenia zniczy i złożenia wieńców pod Pomnikiem Ofiar Grudnia 1970 (u zbiegu ul. Janka Wiśniewskiego i al. Solidarności ).
Na 16.15 zaplanowano uroczystą mszę św. w Kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa (ul. Armii Krajowej 46 ). Nabożeństwo poprzedzi montaż słowno-muzyczny w wykonaniu uczniów Szkoły Podstawowej nr 40 w Gdyni.
Ok. 17.15 rozpocznie się przemarsz pod Pomnik Ofiar Grudnia 1970 (Plac Wolnej Polski ).
Ok. 17.30 zostaną pod pomnikiem zapalone znicze i nastąpi złożenie wieńców. W planach jest także modlitwa, Apel Poległych i salwa honorowa.
W związku z uroczystościami nastąpią utrudnienia w kursowaniu autobusów i trolejbusów w śródmieściu. Dotyczy to linii przejeżdżających przez ul. 3 Maja, Armii Krajowej, Świętojańską, al. Piłsudskiego i ulice poprzeczne. Utrudnienia wystąpią w godz. ok. 17.30 - ok. 18.30 i dotyczyć będą linii 22, 23, 24, 128, 133. Szczegóły zmian można znaleźć na stronie www.zkmgdynia.pl
Zobacz jak kręcono film "Czarny Czwartek" w Gdyni
Inscenizacja wydarzeń Grudnia '70 przeprowadzona w 2010 roku
Im dalej od wydarzeń tym więcej bohaterów i mniej winnych
7 lat
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 09:45
Męty po i kod w mordę wam bydlo !! (6)
3m pamięta
7 lat
2024
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 09:51
(1)
raz sierpem raz młotem pisowską hołote....
suweren
7 lat
109
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 11:36
I teraz wszyscy : raz sierpem raz młotem pisowską hołotę
suweren nr 2
7 lat
31
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 09:51
Aż łezka się w oku zakrecila. Zomo wróć, będzie jak dawniej tylko, że do kościoła będzie można chodzić. Nie mogę się doczekać
500+ for3ver
7 lat
30
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:27
Bydło to ty jesteś spadkobierco tych co zabijali i katowali nasze matki i ojców na ulicach trójmiasta.Głupie bydło na usługach drobiu!!...Iloraz inteligencji zrównany do rozmiaru buta obejrzyj sobie kreskówkę po co ci męczyć główkę jakimś ambitnym filmem.A film jest szokujący...i niestety potwierdzony ofiarami w ludziach.
7 lat
43
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 20:37
w mordę
Tobie pisowski motłochu głupi
7 lat
30
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-18 15:07
Twój tatuś czy wujek był w ZOMO, a ty mu zazdrościsz i też byś chciał?
Q
7 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 09:54
Czy .NsdaPO vel. szKODniki zakłóciły obchody ? (1)
Ab
7 lat
1619
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 11:53
zakłociły bojówki SA Macierewicza i komuchy z PiS
7 lat
31
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:04
Drobiowi w glowie sie pop......iło
7 lat
97
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:04
grudzień'70
Ojciec tylko raz opowiedział historię grudnia'70, żebyśmy mogli przekazać ją dalej naszym dzieciom i wnukom..... to straszne..... szedł do pracy.....
m
7 lat
131
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:11
Kaczyński musi odejść !
rychztych
7 lat
2319
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:27
(2)
Chuligani z Arki razem z chuliganami z opozycji! Kaczor znajdzie się na Ciebie pała! PiS gorsza zaraza od komuchów z lat stanu wojennego. Piotrowicze przenośni samych siebie.
TAG
7 lat
1721
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 11:24
Chuligani z Arki to kogą kodowcą skórę przetrzepać (1)
Kibic
7 lat
43
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 15:23
Do szkoly analfabeto pislamski
7 lat
21
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:29
powtórka z 1992r (5)
Mam wrażenie ,że opozycja która przegrała nie może sobie uzmysłowić ,że ich miejsce już jest w śmietniku politycznym .Resztkami politycznymi walczą o swój byt'. A cała zadyma to powtórka z 1992r obalenia rządu OLSZEWSKIEGO.Natomiast ten rząd nie da tak łatwo się sprowokować politycznym awanturnikom. brawo ekipa rządząca wiele was to kosztuje walczyć potworami politycznymi ,ale warto dla dobra ojczyzny.
patriotka
7 lat
2312
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:35
(3)
najgorsze z tego ,że to nie jest polski rząd
7 lat
68
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:47
za to POprzedni to był
polski na maksa.
7 lat
71
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:50
a mówiła ci mama byc brał tabletki dlaczego odstawiłes.
7 lat
22
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-18 15:10
Dokładnie. PIS to rząd jedynie polskoJĘZYCZNY, w dodatku wybrany przez przypadek i nieporozumienie.
Pol
7 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:50
Już Ci Błaszczak mózg wypral!!!
Polak
7 lat
45
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:32
(3)
Jeśli trzeba będzie powstane i wyjdę , koniec pislamizacji to zamach stanu! I trzeba bronić demokracji!
M
7 lat
1521
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:48
a idź! (2)
na co czekasz? LIs Was wczoraj wzywał przecież! Za zimno było czy jak?
7 lat
64
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:50
(1)
Byłam razem z lisem :)
M
7 lat
22
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:51
w nocy? a co na to lisowa:)
7 lat
31
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:54
Ubecy Zomowcy wczoraj stracili wysokie merytury ,za mordowanie rodaków dlatego te protesty!! (2)
Ale nietyclko stracili wysokie emerytury bo teraz mogą jeszcze stracic wolność i trafic za kratki .dlatego te prostesty bo wczesniej byli chronieni przez PO i jej kolesiów!!Mordercy i zdrajcy Polaków przynajmniej pośmiertnie stracą stopnie wojskowe!!A ci co żyją jeszcze za to zapłacą przed sądem!!
).
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
