I urodziny Wolnej Pracowni PGR_ART i Kolonii Artystów

Grupa PGR_ART działa od trzech lat na terenie Stoczni Gdańskiej, w Kolonii Artystów. Założona przez Mikołaja Roberta Jurkowskiego i Sylwestra Gałuszkę, w czasie swojego istnienia zorganizowała kilkadziesiąt imprez prezentujących młodą sztukę i muzykę.

Sylwester Gałuszka (rocznik 1978) do Gdańska przyjechał z Przemyśla studiować oceanografię. Do Stoczni został przyjęty jako rezydent przez Instytut Twórczych Działań i Sprawności Fizycznej. W liceum uczyła go angielskiego znana polska artystka, Jadwiga Sawicka.

Kiedy Mikołaj Robert Jurkowski (rocznik 1966 r.) chodził do liceum w Nałęczowie, poznał tam Pawła Paulusa Mazura. Wkrótce opanowali miejscowy dom kultury i założyli awangardowy zespół Kościotrup. "Pamiętam był tam bardzo fajny człowiek, który robił domowym sposobem instrumenty elektroniczne. Przerabiał akordeony na syntezatory" - wspomina Mikołaj.

W 1985 r. pojechał na wakacje do Gdańska i tam poznał TOT-ART, jedną z najoryginalniejszych polskich formacji twórczych drugiej połowy XX w. (był w niej także Lopez Mausere, ten w różowej koszuli, z okładki, oraz Paulus Mazur, z którym wiele lat później, w grupie CUKT wymyślali Wirtualną kandydatkę na prezydenta o imieniu Wiktoria). Był w załodze punkowej Siekiery (pierwszego składu).
W ramach ukrywania się przed wojskiem rozpoczął naukę w policealnym studium budowlanym, dzięki czemu został technikiem budownictwa ogólnego. Ale od dziecka wiedział, że chce być artystą. A było to tak:
- Pojechaliśmy do malarza znajomego z Kazimierza Dolnego na obiad. A on w czasie jednego obiadu sprzedał trzy obrazki wartości rocznej pensji moich rodziców.

No i Mikołaj skończył na lubelskim UMCS wychowanie plastyczne, a w przełomowym 1989 r. przeniósł się do Gdańska na ASP, na malarstwo. Dyplom zrobił w pracowni intermedialnej.
- Nie uprawiam sztuki - mówi. - Uzmysławiam procesy, które zachodzą w obiegu sztuki.

Był inicjatorem oddania jednego z budynków w Stoczni Gdańskiej artystom, w którym powstała Kolonia Artystów i Młode Miasto. To tu swoje debiutanckie wystawy mieli m.in. Mariusz Waras i Anna Reinert, Jakub Pieleszek, Ola Kleczkowska, Mikołaj i Sylwester prowadzą też "Dotyk sztuki" - warsztaty dla dzieci z rodzin patologicznych i z normalnych, bo jak mówi: "te ze zwykłych też czasami czegoś w domu nie dostają".


Kolonia Artystów funcjonuje od 2001 i roku staje się coraz bardziej istotnym miejscem wśród wydarzeń artystycznych w Polsce. Atrakcyjność tego miejsca niewątpliwie jest połączona z lokalizacją Kolonii Artystów na byłych terenach Stoczni Gdańskiej. Stocznia Gdańska stała się symbolem przemian politycznych oraz odzyskaniem wolności, zwłaszcza w tym przypadku wolności i prawa do wypowiedzi artystycznej. Jest to interesujące zjawisko, gdyż z jednej strony funkcjonuje tam wciaż obecny etos robotnika-stoczniowca, a z drugiej strony miejsce to staje sie coraz bardziej kojarzone z przeprowadzanymi na tym terenie działaniami artystycznymi.

Idea Kolonii Artystów powstała dużo wcześniej i dotyczyła niezarealizowanego projektu Otwarte Atelier, który miał dać szansę artystom trójmiejskim do zamieszkania i pracy w niszczejącym budynku Łaźni (w budynku gdzie powstało później Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia). Mikołaj Robert Jurkowski namówił min. Waldemara Rudzickiego oraz Leszka Huka do odnowienia tego projektu na postoczniowych terenach. Dzięki przychylności współwłaściciela terenów byłej Stoczni Gdańskiej Synergii"99 istniało kilka propozycji budynków, kóre mogły zostać oddane do dyspozycji artystów. Zdecydowano sie na budynek, w kótrym mieściła się była centrala telefoniczna I mała sala BHP, gdyz nadawał sie on do natyczmiastowej adaptacji. Budynek został przekazany artystom zimą 2001 roku i natychmiast przystąpiono do jego remantu, artyści zaczęli adoptować przestrzenie na swoje pracownie. Kolonia Artystów miała dać szansę młodym artystom, którzy nie mają warunków lokalowych, a są aktywni i zdolni do przeprowadzenia działalności artystycznej w tym miejscu. Projekt ten, jak podkreśla Mikołaj Robert Jurkowski, był pierwszym projektem w Polsce utrzymywanym przez samych artystów. Artyści płacili za wodę, prąd, zimą za ogrzewanie. Były to bardzo preferencyjne ceny jak na warunki gdańskie i artystów było stać na zamieszknaie i prace w Kolonii Artystów. Była to pierwsza na tych terenach inicjatywa artystyczna. Jako pierwsi przedstawili projekt Kolonii Synergii"99 oraz jako pierwsi oswajali ze sobą pracujących tu nadal pracowników Stoczni. Dopiero później działalność podjął na terenach Stoczni Teatr Znak, Dyskusyjny Klub Filmowy Miłość Blondynki, Modelarnia oraz powołany przez Anetę Szyłak Instytut Sztuki.

W budynku Koloniii Artystów powołana została Galeria Mm, w której jako pierwszy został przeprowadzony projekt Młodzi Młodego Miasta. Projekt ten miał prezentować młodych, nieznanych artystów, którzy tam pracowali lub z Kolonia współpracowali. Galeria Mm została powołana do tego, by dać szansę tym artystom, którymi w Gdańsku nikt się nie zajmował. Instytucjie i galerie miały ambitne plany, wspomina Mikołaj Jurkowski, natomiast nam chodziło o to by dać szanse tym artystom na zaprezentowanie tego co robią. Galeria Mm prezentowała zatem, młodych artystów, którzy niejdnokrotnie mieli w tej galerii swoje pierwsze indywidalne wystawy. Wielu artystów debiutujących w Galerii Mm nadal funkcjonuje w środowisku artystycznym.
Mieli między innymi tu wystawy tacy artyści jak: Jakub Bielawski, Tomasz kopcewicz, Jakub Pieleszek, Anna Reinert, Anna Witkowska, Mariusz Waras, Sebastian Woźniak. Kolonia Artystów proponowała w czasie odbywajacych się wernisaży również inne akcje towarzyszące.

Ważnym wydarzeniem była akcja Artyści przeciw wojnie, która miała miejsce w styczniu 2003 roku podczas wejścia wojsk polskich do Iraku. Oprócz wystawy prezentującej prace tematycznie związane z tym wydarzeniem, miały miejsce równiez koncerty i wykłady. Istonym wydarzeniem była również akcja Wolny Tybet, która połączona była z prezentacją kultury tybetańskiej, pokazem zdjęć, warsztatami jogi oraz koncertem muzyki tybetańskiej, który miał miejsce na dachu budynku. Różnorodność działań podejmowanych przez Kolonię Artystów miała miejsce również dzięki współpracy z Dyskusyjnym Klubem Filmowym Miłość Blondynki. Odbywały się tutaj niezależne pokazy filmów wybitnych artystów, jak wspomina Mikołaj Jurkowski "wydarzenia filmowe nie były samym obrazem, ale również połączone były z pewną inscenizacją czy daną wystawą, która jeszcze poszerzała odbiór tych ludzi, którzy mogli uczestniczyć w koncercie czy pokazie video art". Ważne było równiez inne wydarzenie Dramttakka , które skupiło wiele zaintersowanych osób. W wydarzeniu tym również została zastosowana wielowarstwowość i wielowątkowość działań, oprócz muzyki granej mechanicznie dołączyły video art projekcje nawiązujące do historii Stoczni i uwzględniające aspekt przemian politycznych.
Istotnym elementem działań na terenie Stoczni były równiez przeprowadzane bezpłatne warsztaty edukacyjno - artystyczne Dotyk Sztuki. Warsztaty prowadzone były w Galerii Mm podczas trwania jeszcze wystawy młodego artysty. Wystawa zatem miała również charakter edukacyjny. Warsztaty prowadzone były również z udziałem młodego artysty i tematycznie związane były z daną wystawą.

W bezpłatnych warsztatach brały udział dzieci robotników Stoczni, jak również dzieci pochodzące z rodzin dysfunkcyjnych, jak mówi Mikołaj Jurkowski, "w przeciągu trzech lat naszej działalności edukacyjno - artystycznej udział wzięło ok. tysiąca dzieciaków, na przykład w projekcie na 1 maja przedstawialiśmy dzieciakom historie Stoczni, brały udział w wystawie Drogi do Wolności. Dzieci zbierały ze Stoczni różne elementy, które używały potem do budowy swoich instalacji czy obiektów, tworzyły mapę Stoczni i malowały na cegłach". Dzięki warsztatom dzieci poznawały sztuką współczesną, również przez serię wykładów o sztuce połączonych z pokazem slajdów. Warsztaty te nadal są kontynuowane projekcie Kraina Kreatywności, warsztatach mających miejsce w Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia.
Z powodu restrykcji umów ze strony współwłaściciela postoczniowych terenów działania, które dotyczyły całego budynku ograniczają się aktualnie tylko do dwóch pomieszczeń i dlatego powołano tu Wolną Pracownię PGR_art, która otwarta jest na różnorodne działania. Od sierpnia 2004 roku powstał nowy projekt Extreme-art, do udziału którego zaproszono wybranych artystów z Polski.

Przestrzeń Pracowni PGR_art. podzielona jest na dwie części i łącznie powierzchnia ta ma ok. 100 metrów kwadratowych. Pierwsza część to miejsce na pracowanię, która podczas wernisażu zamienia się w miejsce wystawiennicze i staje się formą galerii.
"Projekt polega na tym, tłumaczy pomysłodawca projektu Sylwester Gałuszka, że artysta dostaje do swojej dyspozycji wolną Pracownię PGR_art. Osoba ta przyjeżdża ze swoimi pracami, które tu prezentuje podczas pierwszego wernisażu. W przeciągu 4 tygodni artysta tworzy pod wpływem tego co widzi i tego co ma w sobie, poznaje nowych ludzi i wnika w klimat tego miejsca. Później prace te pokazywane są na kolejnym wernisażu i prace te pozostają już tutaj. Każdy artysta biorący udział w projekcie Extreme - art. ma dwa wernisaże. Jest taki plan zgromadzenia tych prac i pokazywania ich w Polsce i zagranicą". W projekcie brała udział jako pierwsza Agnieszka Jarząb z Wrocławia, Magda Bielesz z Warszawy, Marzena Szpunar z Wrocławia, Urszula Białowąs z Warszawy. Kolejnymi uczestnikami projektu są w lutym 2005 Kama Sokolnicka, Marta Kochanek, Łukasz Hrobok z Hamburga. Projekt Extreme-art cieszy sie dużym zainteresowaniem i przyciaga wiele zainteresowanych nim artystów. Istotna tez jest konfrontacja artystów z Trómiastem, poznanie jego atrakcji i uczestniczenie w jego życiu artystycznym.

Cały projekt jest finansowany ze srodków własnych: Sylwestra i Mikołaja. Wolna Pracownia PGR_ART jest całkowicie 'wolna' od pomocy Miasta i Synergi99.

Niewatpliwie miejsce to emanuje niezwykle silną i samo w sobie jest inspirujące, inspirujący równiez są ludzie. Młodzi artyści przybywali i przybywają nadal chcąc zaczerpnąć czegoś dla siebie, poznać to miejsce, nawiązać kontakty i tworzyć dalej swoją sztukę. Wolna Pracownia PGR_ART / Kolonia Artystów otwarta jest na wszystkich pragnących się wypowiedzieć i zaznaczyć tu swoja obecność.
Tekst: Mariola Malinowska

Zafascynowani pięknem tablic BHP zbieranym na terenie stoczni, PGR_ART postanowili przenieść je na płótna. W tej chwili jest już ponad 30 tych prac i ciągle ich przybywa:

Zapraszamy na I urodziny Wolnej Pracowni PGR_ART i Kolonii Artystów, które odbędą się 25 czerwca 2005 roku o 22.00

Szczegóły imprezy:

Wolna Pracownia PGR_ART / Kolonia_Artystów
25.06.2005 [sobota]
st.art 22:00

"BHP skala 1:1" - PGR_ART [Mikołaj Robert Jurkowski i Sylwester Gałuszka]

Rok temu przedstawialiśmy "BHP marihuana", teraz czas na drugą odsłonę, tym razem pod nazwą "BHP skala 1:1"

Z Okazji Urodzin PGR_ART'u oprawę muzyczna przygotowali:
Mini [Site Rec. Neotronika]
Eclectro Decay [Shipyard]
Paryss [Skylare Rec.]

Patronat medialny nad imprezą objął Portal Regionalny trojmiasto.pl