Ponad 70 lat od wybuchu II wojny światowej pasjonaci militariów wciąż przeczesują tereny, na których rozgrywały się walki. Wydobywając na światło dzienne coraz to nowe przedmioty odkrywają mało znane losy ludzi, którzy tworzyli naszą historię. Jednym z trójmiejskich badaczy takiej historii jest Jerzy Janczukowicz, płetwonurek, który od 50 lat wydziera z dna Bałtyku i pomorskich jezior przedmioty z okresu II wojny światowej, w tym zachowane w całości wraki m.in. messerschmitta czy amerykańskiego bombowca B-17.
tak, bardzo, zbieram też pamiątki z tamtego czasu21%
tak, głównie dużo o niej czytam48%
raczej wyrywkowo24%
nie, nie interesuje mnie w ogóle7%
"Willa Rekin", w której mieszka Jerzy Janczukowicz, znajduje się przy ul. Hołdu Pruskiego w Oliwie. Adresu znać nie trzeba , wystarczy hasło: "czołg T-34", a wiadomo, już o jaki dom chodzi. To właśnie on od półwiecza łączy pasję zbierania pamiątek z czasów II wojny światowej z pasją nurkowania. Jego pamiątki mogłyby zapełnić zbiory niejednego muzeum, choć muzea najczęściej odmawiają ich przyjęcia, więc upycha je u sobie. W gąszczu drobiazgów można wyłuskać wiele ciekawych "skarbów". Jednak najciekawsze są historie, do których gospodarz lubi wracać.
A ma o czym opowiadać, bo przez kilkadziesiąt lat brał udział w niezliczonych akacjach penetrowania wraków na Bałtyku czy wydobywania z dna pomorskich jezior samolotów i pojazdów z czasów wojny. Jedną z najsłynniejszych akcji, w której brał udział, była penetracja wraku Wilhelma Gustloffa z lat 60. Przed II wojną światową statek pełnił rolę wycieczkowca organizacji nazistowskiej "Kraft durch Freude". Po jej wybuchu włączono go w skład Kriegsmarine i przekształcono w okręt szpitalny, a następnie w bazę okrętów podwodnych. W 1945r. został storpedowany i zatonął z, według różnych źródeł, od 6 do blisko 9 tys. pasażerów na pokładzie.
Królestwo "Rekina" zdobi stolik, który na Gustloffie pełnił funkcję żyrandola. I choć wszystko, co nurkowie wydobywają należy do Skarbu Państwa, czasem dostaje pozwolenie na zabranie czegoś do swoich zbiorów. Tak było właśnie z żyrandolem.
- Akcja na wraku Gustloffa była jedną z największych polskich akcji wydobywczych na Bałtyku. Uczestniczył w niej m.in. Urząd Morski, dzięki czemu znalazły się środki na trzy jednostki i kilkudziesięciu nurków. Choć przed nami byli tam radzieccy nurkowie, nie wszystko udało im się splądrować, bo pracę utrudniały im niewygodne, przestarzałe kombinezony - mówi Jerzy Janczukowicz. - My, wyposażeni w lepszy sprzęt mogliśmy wielokrotnie schodzić do wraku. I choć bursztynowej komnaty nie znaleźliśmy - Gustloff był ponoć wyładowany dziełami sztuki i rozmaitymi bogactwami - wyłowiliśmy ciekawe rzeczy jak np. żyrandol, który dostałem potem od urzędu w prezencie.
Poza statkami, Janczukowicz zasłynął m.in. z wydobywania wojennych samolotów... w całości. - Od lat zbieram doniesienia na temat pozostałości po II wojnie światowej. Wszystko zapisuję w księdze i sprawdzam wraz przyjaciółmi. Jeśli na 100 takich wiadomości jedna, dwie okażą się prawdziwe, to już jest sukces - mówi płetwonurek. - I tak udało nam się trafić na wiele samolotów jak niemieckie messerschmitty, radzieckie petlakowy czy amerykańskie bombowce B-17. Naszym rodzynkiem wśród samolotów jest, znaleziony w całości, Messerschmitt 109, który w 1997 r. wydobyliśmy z jednego z jezior na poligonie wojskowym w Drawsku Pomorskim.
Samolot został przekazany fundacji lotniczej Polskie Orły, która go odrestaurowała, doprowadziła do stanu lotnego (choć nie ma odpowiednich zezwoleń by nim latać). Dziś to jest jedyny na świecie oryginalny Messerschmitt 109 w tak dobrym stanie. Samolot można oglądać w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
Jednak za swoje największe osiągnięcie Janczukowicz uważa znalezienie i wydobycie w całości ogromnego niemieckiego samolotu wywiadowczego dalekiego zasięgu - Junkers Ju 188 D2.
- Najprawdopodobniej przyleciał z Norwegii, z bazy Kirkenes, gdzie takie jednostki śledziły konwoje alianckie, które wiozły broń, amunicję i zaopatrzenie do Archangielska wspomagając Armię Czerwoną - snuje opowieść. - W wyniku awarii silnika musiał lądować na zamarzniętym jeziorze Mamry. Znaleźliśmy go w jednym kawałku. Cały samolot wydobyliśmy i przyholowaliśmy do brzegu. Niestety, za wcześnie było na takie odkrycie. Były to lata 60., a wtedy wszystko co niemieckie było traktowane wrogo, więc trafił do huty aluminium w Skawinie pod Krakowem, gdzie przetopiono go na 13 246 łyżek i łyżeczek do barów mlecznych.
Badając historię wyławianych przez siebie przedmiotów z II wojny światowej Janczukowicz niejednokrotnie ocierał się o życiorysy tych, którzy ówczesną historię tworzyli.
- Każda wydobyta przez nas rzecz jest kanwą do szukania historii o niej i o ludziach z nią związanych. Jedna z nich dotyczy 11 - osobowej załogi amerykańskiego bombowca B-17, który w maju 1944 r. po bombardowaniu Berlina leciał w kierunku Wielkiej Brytanii i został zestrzelony przez niemiecki samolot Messerschmitt 410 - mówi. -Niemcy otworzyli ogień także do żołnierzy, którzy ratując się wyskoczyli z samolotu. Pech chciał, że kule trafiły w strzelca ogonowego o imieniu Estrada, który jako jedyny z załogi był żonaty i miał dzieci. Reszta to kawalerowie, którzy się uratowali się i pewnie wojnę przeżyli - opowiada Janczukowicz.
Inną historia dotyczyła zatonięcia pasażerskiego promu "Estonia" w 1994 r., który w chwili katastrofy miał na pokładzie blisko 1 tys. osób, w tym żonę jednego Polaka.
- Po tej tragedii zgłosił się do mnie Polak mieszkający w Szwecji. Okazało się, że jest mężem jednej z pasażerek, która płynęła tą jednostką. Poprosił mnie, żebym odnalazł jej ciało. Powiedział mi jak wyglądała i że była ubrana w czerwoną kurtkę - dodaje. - Podczas oględzin wraku automatyczna kamera natrafiła na jej zwłoki. Wyglądała tak, jak ją opisał, była ubrana w tę kurtkę, o której mówił. Miałem zejść do wraku i wydobyć jej ciało. Niestety władze nie godziły się na to, doszłoby do precedensu, bo wówczas rodziny pozostałych ofiar domagały by się tego samego. Wówczas było to niemożliwe.
Więcej opowieści o wydobytych wrakach i ich historii zobaczysz w materiale wideo.
Szkoda, że brakuje zdjęć tych wszystkich znalezisk...
123
11 lat
41
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-08-27 10:57
W tym wyrwanego na chama iluminatora z Wilhelma ;) Albo innych zdewastowanych zabytków ;)
11 lat
11
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-08-27 10:08
Ciekawe...
zastanawia mnie, czy ten artykół to aby napewno czysty przypadek:D
Bil
11 lat
23
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-08-27 10:28
PRAWDZIWY PASJONAT
Panie Jerzy tak trzymać ,Pan to robi z pasją i zamiłowaniem dla mnie zawsze był Pan i jest wzorem.Tak trzymać ,życzę ciekawych odkryć i dobrej eksploatacji .
WMG
11 lat
102
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-08-27 10:56
(1)
Pani Marzeno, proponuję by zanim Pani coś napisze zweryfikowała to "u źródła".
Wydobyty przez Rekina Messerschmitt nie jest w stanie "lotnym" jak to Pani ujęła.
Cytat ze strony fundacji Polskie Orły:
"Oryginalne fragmenty stanowią prawie 80% samolotu co sprawia, że ten egzemplarz jest jednym z najbardziej oryginalnych Me-109 na świecie, a na pewno najbardziej oryginalnym egzemplarzem w Polsce. Dlatego też nigdy nie będzie latał, wymagałoby to wymienienia zbyt dużej ilości elementów na nowe."
Link:
Domyślam się, kto Pani przekazał te informacje - pronuję je przedtem jednak zweyfikować.
Co do reszty treści artykułu - osoby zaprzyjaźnione z Rekinem często uprawiają bajkopisarstwo, dlatego propouję wziąsć te opowieści z przymrużeniem oka lub poczytać na temat działalności Rekina w większej ilości źródeł ;)
Rolka
11 lat
93
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-08-27 14:59
Wziąć.
Artur Korekta
11 lat
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-08-27 11:35
taki pasjonat
a nie potrafi dbać o sprzęt zwykły złomiarz zero ładu i składu w tej kolekcji, ma możliwość a nie potrafi ich wykorzystać
11 lat
62
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-08-27 12:58
znalazłem w swoim ogródku lotkę od pocisku moździerzowego:]
niestety to wszystko, samolotów ani czołgów nie było;)
dh
11 lat
20
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-08-27 14:22
może Jurek powiesz wszystkim.... (1)
...ile rzeczy, które wyciągnąłeś pojechało za naszą zachodnią granicę wielki poszukiwaczu?
Z
11 lat
73
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-08-27 19:47
To
jego słodka tajamnica , "kolekcjoner" z bożej łaski !!
Helmut
11 lat
20
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-08-27 20:52
dobre
"Willa Rekin" to przecież jakaś ruina a na posesji jaki syf
11 lat
36
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-08-27 21:16
ukradł te schody do willi z wraku
ile ludzi zginęło podczas tych nielegalnych nurkowań na wraki?
11 lat
25
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-08-27 21:28
przecież to złodziej nurkował do wraków jak nie było wolno nurkować szacunek dla zmarłych
, wystarczy hasło: "czołg T-34", a wiadomo, już o jaki dom chodzi. To właśnie on od półwiecza łączy pasję zbierania pamiątek z czasów II wojny światowej z pasją nurkowania. Jego pamiątki mogłyby zapełnić zbiory niejednego muzeum, choć muzea najczęściej odmawiają ich przyjęcia, więc upycha je u sobie. W gąszczu drobiazgów można wyłuskać wiele ciekawych "skarbów". Jednak najciekawsze są historie, do których gospodarz lubi wracać.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
