• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Komandorowie spoczęli w chwale na cmentarzu Marynarki Wojennej

Michał Lipka
15 grudnia 2017 (artykuł sprzed 6 lat) 
aktualizacja: godz. 14:25 (16 grudnia 2017)
Uroczystości pogrzebowe trzech komandorów odbędą się w najbliższą sobotę na cmentarzu Marynarki Wojennej na Oksywiu. Uroczystości pogrzebowe trzech komandorów odbędą się w najbliższą sobotę na cmentarzu Marynarki Wojennej na Oksywiu.

W piątek i sobotę, w Helu i w Gdyni, odbyły się uroczystości pogrzebowe trzech komandorów marynarki wojennej, ofiar zbrodni sądowej w czasach stalinowskich. Po ponad 65 latach ich szczątki spoczęły na cmentarzu Marynarki Wojennej. W uroczystościach wziął udział prezydent Andrzej Duda.



Aktualizacja, godz. 14.25 Uroczystości z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy zakończyły się. Po mszy, o 11.30, uformował się pochód w kierunku Cmentarza Marynarki Wojennej. O 12.30 rozpoczęła się ceremonia na terenie nekropolii.


To ofiary tzw. "spisku komandorów", czyli rzekomej zmowy oficerów, wymyślonej przez ówczesne władze i wykorzystanej przez nie do pozbycia się z szeregów floty przedwojennych dowódców. W sfingowanym procesie kilku z nich skazano na śmierć, a w przypadku trzech - Stanisława Mieszkowskiego, Zbigniewa PrzybyszewskiegoJerzego Staniewicza - "wyroki" wykonano.

W 1956 r., po śmierci Stalina i Bieruta, nadszedł okres odwilży politycznej i ruszyły procesy rehabilitacyjne pomordowanych oficerów. 24 kwietnia 1956 roku Naczelny Sąd Wojskowy w swym orzeczeniu stwierdził, że wydane wyroki były niewłaściwe, gdyż oficerowie byli w świetle prawa niewinni. Choć rodziny otrzymały listy od prokuratora generalnego informujące o rehabilitacji skazanych, to wciąż nie wiedziały, gdzie znajdują się ciała ich bliskich.

Sędziowie, którzy orzekali w tych tzw. procesach, zostali zdegradowani i wydaleni z wojska, ale innych konsekwencji nie ponieśli.

Zwłok pomordowanych oficerów szukali pracownicy Instytutu Pamięci Narodowej. Udało się je odnaleźć na warszawskich Powązkach, w tzw. kwaterze Ł. Dzięki temu, w sobotę, 16 grudnia 2017 r., kontradmirałowie Stanisław Mieszkowski i Jerzy Staniewicz (awans pośmiertny) oraz komandor Zbigniew Przybyszewski (również awans pośmiertny) po 65 latach pochowani zostaną na Cmentarzu Marynarki Wojennej.

W sobotę o godz. 10 w kościele Marynarki Wojennej RP pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Gdyni Oksywiu odprawiona zostanie msza święta, natomiast o godz. 12.30 odbędzie się uroczysty pochówek w Kwaterze Pamięci na Cmentarzu Marynarki Wojennej przy ul. Muchowskiego zobacz na mapie Gdyni.

W ceremonii pochówku na gdyńskim Oksywiu uczestniczył będzie Prezydent RP Andrzej Duda. W planach jest wystąpienie prezydenta. Dzień wcześniej, 15 grudnia w Helu odbędą się uroczystości poprzedzające pogrzeb.


Sylwetki komandorów skazanych na śmierć



Kmdr Stanisław Mieszkowski Kmdr Stanisław Mieszkowski
Stanisław Mieszkowski przyszedł na świat 17 czerwca 1903 roku. Początkowo mieszkał na terenach dalekiej Rosji, za Uralem, a do odrodzonej ojczyzny powrócił w trakcie przygotowań do wojny polsko-bolszewickiej. To właśnie udział w niej miał tragiczne konsekwencje dla Mieszkowskiego, ale o tym dowiedział się dopiero 30 lat później.

Po zakończeniu wojny szybko zmienił szkołę podchorążych piechoty na Oficerską Szkołę Marynarki Wojennej. Swe pierwsze kroki stawiał na pokładzie poniemieckiego trałowca ORP Rybitwa. Przełożeni dostrzegli jego potencjał, co zaowocowało wysłaniem do Francji na specjalistyczny kurs z zakresu artylerii morskiej. Po jego ukończeniu pełnił szereg funkcji liniowych, regularnie przy tym awansując. W czerwcu 1935 roku Stanisław Mieszkowski otrzymał awans na stopień kapitana marynarki, a niedługo potem objął dowodzenie na ORP Generał Haller.

Mieszkowski cały czas związany był ze szkoleniem kadr floty - był wykładowcą w Szkole Specjalistów Morskich w Świeciu, a następnie w Centrum Wyszkolenia Specjalistów Floty w Gdyni (gdzie był kierownikiem grypy artylerii). W 1936 roku przeszedł do służby w Dowództwie Floty. W 1938 roku kapitan Mieszkowski obok ponownego dowodzenia OPR Generał Haller (w międzyczasie był m. in. I oficerem artylerii na nowo budowlanych w Anglii niszczycielach) był również dowódcą Oddziału Podchorążych w Szkole Podchorążych Marynarki Wojennej.

Gdy wybuchła wojna kapitan Mieszkowski wraz ze swoim okrętem brał udział m.in. w pierwszej walce powietrzno-morskiej na Zatoce Gdańskiej oraz w wielu starciach z niemieckim lotnictwem. W wyniku całkowitego panowania tego ostatniego w powietrzu, 3 września zapadła decyzja, by przejść do walk lądowych.

Mieszkowski na lądzie dowodził stanowiskami artyleryjskimi w rejonie Juraty, a po zakończeniu wojny obronnej trafił z innymi oficerami do oflagu.

Po zakończeniu wojny powrócił na Wybrzeże. Po początkowej cywilnej pracy w kapitanacie w Kołobrzegu ponownie wezwano go do służby w Marynarce Wojennej. Był jednym ze współtwórców Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej - pełnił w niej nawet funkcje komendanta.

W 1948 roku otrzymał awans na stopień komandora. Był również zastępcą dowódcy Marynarki Wojennej do spraw liniowych.

W 1949 roku komandor Mieszkowski został wyznaczony na stanowisko dowódcy Floty.

20 października 1950 roku kmdr Mieszkowski został aresztowany. Podczas przesłuchań stosowano na nim brutalne tortury. O co go oskarżano? Oficjalnie o działalność szpiegowską i dywersję.

Komandorowi Mieszkowskiemu, wraz z grupą innych oficerów, zarzucano organizowanie konspiracji antykomunistycznej, co w ówczesnych czasach było niezwykle ciężkim przestępstwem. Ale tak naprawdę komuniści nie mogli mu zapomnieć właśnie udziału w wojnie 1920 roku.

Choć zeznania komandora zostały wymuszone torturami, a oskarżony wycofał się z nich podczas procesu, sąd pod przewodnictwem pułkownika Piotra Parzenieckiego wydał najwyższy wymiar kary. Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski i wyrok wykonano.

Komandor Stanisław Mieszkowski został zamordowany 16 grudnia 1952 roku w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Rodzina nie została poinformowana o miejscu pochówku jego ciała.

Kmdr Zbigniew Przybyszewski Kmdr Zbigniew Przybyszewski
Zbigniew Przybyszewski urodził się 22 września 1907 roku. Po maturze rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych Marynarki Wojennej. Proces jego kształcenia przebiegał jak u komandora Mieszkowskiego: Przybyszewski również uczestniczył w wielu kursach specjalistycznych, tak we Francji, jak i Polsce. Na morzu służył m.in. na OORP Krakowiak, Wicher oraz Wilk.

Poza wojskiem Przybyszewski miał jeszcze jedną pasję - żeglarstwo. Kilkukrotnie brał udział w regatach na Bałtyku, był również komendantem Ośrodka Szkolenia Jachtingu Morskiego.

Wraz z kolejnymi przydziałami (w 1936 roku był zastępcą dowódcy na ORP Mazur, a od 1937 roku pełnił funkcje I oficera artylerii najpierw na ORP Burza, a następnie na ORP Błyskawica) dał się poznać jako doskonały artylerzysta, uzyskując najwyższe noty podczas ćwiczeń. W 1938 roku Przybyszewski otrzymał awans na stopień kapitana marynarki i objął dowództwo 31 Baterii Artylerii Nabrzeżnej na Helu. To w jej składzie znajdowały się najpotężniejsze polskie działa na wybrzeżu - cztery nowoczesne armaty kalibru 152,4 mm.

Podczas kampanii wrześniowej dowodzona przez kapitana Przybyszewskiego bateria dała się Niemcom bardzo we znaki. Już po kapitulacji szukali oni na Helu dużo większej liczby dział i to większych kalibrów. Nie mogli uwierzyć, że przez 32 dni obrony półwyspu ich siły szachowane były jedynie przez cztery helskie działa. Sam Przybyszewski został raniony odłamkiem i trafił do szpitala.

Po kapitulacji kapitan Przybyszewski resztę wojny spędził w oflagach, z których próbował bezskutecznie uciekać.

W 1945 r., po krótkim cywilnym epizodzie, powrócił w szeregi Marynarki Wojennej. W tym samym roku otrzymał awans na stopień komandora podporucznika (rok później uzyskał stopień komandora porucznika). W uznaniu jego wrześniowych zasług 1 lutego 1947 r. odznaczony został orderem Virtuti Militari.

Komandor Przybyszewski zajmował się tym, co naprawdę lubił i na czym się znał - rozwojem artylerii morskiej. Był szefem służby artylerii MW oraz zastępcą szefa Wydziału Marynarki Wojennej Sztabu Generalnego WP.

W 1950 roku został aresztowany przez Informację Wojskową. Podobnie jak i komandor Mieszkowski, Przybyszewski podany został brutalnemu śledztwu. Oskarżenia były również te same. Po wyroku, który mógł być tylko jeden - śmierć, komandor porucznik Zbigniew Przybyszewski został zamordowany 16 grudnia 1952 roku. Jako jedyny z grupy skazanych oficerów nigdy nie wystąpił do Bieruta z prośbą o prawo łaski. Rodzina nigdy nie została poinformowana o miejscu jego pochówku.

Kmdr Jerzy Staniewicz Kmdr Jerzy Staniewicz
Niemalże identyczna jest historia komandora Jerzego Staniewicza. Urodził się w 1903 roku. Po powrocie do odrodzonej ojczyzny w 1924 roku został przyjęty do Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej. Specjalizował się w broni podwodnej i jako jeden z lepszych oficerów skierowany został na kurs specjalistyczny do francuskiego Tulonu. W karierze morskiej dowodził m.in. ORP Ślązak, a w służbie lądowej m.in. Wydziałem Mobilizacyjnym Dowództwa Floty.

Podczas kampanii wrześniowej należał do obrońców Helu i podobnie jak oni po kapitulacji resztę wojny spędził w kilku oflagach.

Po wojnie, podobnie jak wspomniani wcześniej oficerowie, ponownie wstąpił w szeregi Marynarki Wojennej, gdzie systematycznie awansując pracował m.in. w Sztabie Głównym Marynarki Wojennej. To między innymi on odpowiedzialny był za tworzenie nowych struktur naszej floty.

Aresztowano go w grudniu 1951 r. Także jego torturowano, w efekcie czego przyznał się do absurdalnych zarzutów tworzenia spisku w wojsku.

Komandor Jerzy Staniewicz został zamordowany 12 grudnia 1952 roku.

Wydarzenia

Pogrzeb trzech komandorów

uroczystość oficjalna

Miejsca

Opinie (227) ponad 10 zablokowanych

  • Czy będzie można wejść na cmentarz?

    Będzie można wejść na cmentarz i popatrzeć na uroczystość i prezydenta?

    • 4 0

  • zbrodniarz sadowy Piotr Parzeniecki dozyl sobie spokojnie do 2000 roku w III RP bez zadnej kary.... (6)

    Piotr Parzeniecki

    Urodzony w 1895 roku w Warszawie, pułkownik, krwawy, stalinowski sędzia wojskowy.

    Jego ojciec Wojciech był woźnym szkolnym. Piotr Parzeniecki w latach 1914-1917 służył w Armii Carskiej. Po rewolucji w Rosji (1917) ochotniczo w Armii Czerwonej, w tym od 1919 roku. w sowieckich służbach specjalnych: WCzK, GPU, OGPU. W 1924 roku ukończył kurs prawniczy w Saratowie. W 1941 roku walczył w obronie Moskwy.

    Od maja 1943 roku w Ludowym Wojsku Polskim, a od czerwca 1944 roku w wojskowym wymiarze sprawiedliwości na stanowiskach: szefa Sądu 4 Dywizji Piechoty, szefa Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie, szefa Sądu Marynarki Wojennej, szefa Sądu Pomorskiego Okręgu Wojskowego.

    Rozprawy, którym przewodniczył sędzia Parzeniecki były prowadzone w sposób zaprzeczający wszelkim zasadom obowiązującym w orzecznictwie. Do podsądnych zwracał się w sposób obraźliwy, często nie pozwalał im na żadne wypowiedzi, nie powoływał wskazanych przez oskarżonych świadków. W przerwach zarządzał obfite, zakrapiane alkoholem posiłki z udziałem sądu, prokuratora i obrońcy (jeżeli taki był).

    W maju 1952 roku Parzeniecki z ramienia Najwyższego Sądu Wojskowego sądził w jednej z największych i najbardziej tragicznych spraw związanych ze sfingowanym spiskiem w wojsku – procesie tzw. grupy kierowniczej konspiracji Wojsk Lotniczych. Jednym z oskarżonych był płk Bernard Adamecki, w czasie wojny szef Wydziału Lotniczego Komendy Głównej AK, ps. Gozdawa, odznaczony Orderem Virtuti Militari, po wojnie komendant Wojskowej Szkoły Technicznej. Z kolei płk August Menczak walczył w Polskiej Armii Ludowej, po wojnie szef sztabu Kwatermistrzostwa Wojsk Lotniczych. Pozostali oskarżeni służyli w lotnictwie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. To właśnie Adameckiemu i Menczakowi przypisano kierowniczą rolę w zbrodniczej działalności. Obaj oficerowie mieli działać z polecenia płk. Franciszka Hermana, jednego z głównych oskarżonych o spisek w wojsku. Śledztwo przeciwko płk. Adameckiemu prowadzono w Zarządzie Informacji Wojsk Lotniczych, inni byli przesłuchiwani w Głównym Zarządzie Informacji WP. Nadzór nad całością sprawował zastępca szefa GZI, płk Antoni Skulbaszewski, pomagali mu: płk Władysław Kochan i ppłk Naum Lewandowski. Akt oskarżenia napisał ppłk Iwan Amons, prokurator Wojsk Lotniczych. Ten kłamliwy dokument musiał być jeszcze zatwierdzony w Naczelnej Prokuraturze Wojskowej. Uczynił to ppłk Marian Frenkiel.

    Rozprawa NSW pod przewodnictwem Parzenieckiego odbywała się w warszawskiej siedzibie Informacji Wojskowej przy ul. Oczki - była tajna i bez udziału obrony. W wyniku wcześniejszych tortur wszyscy oskarżeni przyznali się do zarzucanych im czynów. Ppłk Amons zażądał dla pięciu z nich, m. in. Menczaka, kary śmierci, a dla pozostałych trzech, w tym Adameckiego, długoletniego więzienia. Podstawą oskarżenia był dekret z kwietnia 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa. Parzeniecki podkreślał ogrom popełnionych zbrodni i perfidną ideowość oskarżonych, których pobudką działania była wyłącznie nienawiść do władzy „ludowej” w Polsce, jak również długotrwały okres zbrodniczej działalności.
    Adamecki miał kierować grupą dywersyjno-szpiegowską od lipca 1946 do stycznia 1949 r. Grupa „współpracowała bezpośrednio z centralnym kierownictwem organizacji w kraju i ośrodkiem w Londynie”. Adamecki „zbierał, gromadził i przekazywał przedstawicielom wywiadów imperialistycznych wiadomości z zakresu obronności państwa, a dotyczące lotnictwa wojskowego i cywilnego, stanowiące tajemnicę państwową i wojskową”.

    13 maja 1952 r. Parzeniecki uznał, że sześciu oskarżonych, w tym Adamecki i Menczak, nie zasługują na ułaskawienie. Następnie Zgromadzenie Sędziów NSW odrzuciło wnioski skazanych i ich rodzin o rewizję wyroków, a Bierut nie skorzystał z prawa łaski. 7 sierpnia 1952 roku płk Bernard Adamecki i pozostali oficerowie zostali rozstrzelani w więzieniu mokotowskim w Warszawie.

    W raporcie Komisji Mazura czytamy: „Parzeniecki przewodził w kilku najdramatyczniejszych rozprawach, w których zapadły liczne kary śmierci, np. wyżsi oficerowie marynarki (3 wyroki śmierci, wykonane), oficerowie lotnictwa (6 wyroków śmierci, wykonano), gen. Kuropieska (wyrok śmierci, nie wykonano). W tej ostatniej sprawie nie dopuścił żadnego z 37 świadków wnioskowanych przez oskarżonego”.

    24 maja 1954 roku na własną prośbę na podstawie rozkazu Ministra Obrony Narodowej ZSRS skreślony z ewidencji oficerów Armii Czerwonej w związku z przyjęciem obywatelstwa polskiego. W 1956 roku przeniesiony do rezerwy.

    Zmarł po 2000 roku w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Komunalnym Północnym.

    Stanisław Płużański

    • 14 4

    • A jago wnuki pewnie. stoja dzis pod sądem i demonstracją

      • 5 2

    • (1)

      Teraz jego dzieci i wnuki stoja pod sądem i krzycza o demokracji!

      • 6 2

      • a może są na miesięcznicach?

        • 3 2

    • wykopać drania i zrobić mu rozsypanie prochów na Bałtyku (1)

      Nie jest godnym leżenia w grobie na polskiej ziemi nasiąkniętej krwią ofiar, które zamordował.

      • 2 0

      • Owszem rozumiem rozgoryczenie ale jako marynarz

        nie zgadzam sie. Chcesz zasmiecic morze odpadkami tej padliny? Tego nawet najbardziej wyglodnialy rekin by nie ruszyl.... Ponadto, rozsypanie prochów na morzu jest honorowym pogrzebem marynarskim. Nie dla tego gnoja.

        • 3 0

    • Nie tylko on. Byli tez inni ktorzy zwiali potem do

      bezpiecznych krajow. Kim byli Solomon Morel, Józef Goldberg Różański czy Helena Wolińska-Brus. Ci pierwsi dwaj uciekli do Izraela i otrzymujac izraelskie obywatelstwo praktycznie stali sie dla naszego systemu sprawiedliwosci nietykalni. Natomiast Helena Wolińska-Brus uciekla do Anglii i cale zycie bronila sie przed odpowiedzialnoscia uzasadniajac to tym ze polski antysemityzm wrabia ja w zbrodnie sedziowskie ktorych wcale nie popelnila. Pomogl jej najglupszy angielski premier w historii tego kraju Gordon Brown. Ktory byl dokumentnie omotany proizraelska propaganda i nie wydal zgody na jej extradycje. Polska domagala sie jej extradycji dlugi czas ale jednak potem zmarla unikajac zasluzonej kary.

      • 2 0

  • tylko dlaczego wybrano takie daty? (4)

    16 grudnia i 17 grudnia to daty święte na Wybrzeżu i żadna zmiana nie ma prawa do ich zawłaszczania tym bardziej ta zwana dobrą

    • 10 9

    • (1)

      16 tego grudnia ich zamordowali, a teraz wreszcie zostana pochowani!
      Z czym masz problem z mysleniem , czy z czytaniem ze zrozumieniem?

      • 7 1

      • problem jest z datami i ich wyborem

        poprzednie eventy organizowane przez IPN też miały miejsce 30 i 31 sierpnia w Gdańsku. Chodzi o ten pochód od Bazyliki na Cmentarz oraz i plucie na ludzi zasłużonych. Dziwny wybór dat dokonywany przez IPN.
        PS a co do zamordowania 16 grudnia to tak owszem w tej dacie ale w 1970 roku i na ulicach Gdańska

        • 2 0

    • Nie mieszajmy w to polityki jako ludzie.
      Nie dajmy się prowokować.
      Może tak rodziny wybrały? Kto wie ?
      Cieszmy się, że żyjemy w czasach bez wojny i mamy dostęp do naszego morza.
      Niech spoczywają w pokoju.
      Zasłużyli na szacunek.

      • 1 0

    • Przeczytaj dokładnie, dziś jest rocznica ich tragicznej śmierci

      • 0 0

  • Ciekawe ilu z tych komuszych s synów w kodzie (2)

    o swoiście pojętą „demokracje” teraz walczy.

    • 7 6

    • a ty kozi synu myślisz, że jesteś nie skażony komuną?

      • 1 1

    • chyba powinieneś siebie nazwać tępylewak

      • 0 2

  • Tu szukaj patronów tramwajów Pawełek,a

    nie ciagle szwaby i ss mani.

    • 5 6

  • Gdyby żyli do dziś to Macierenko zabrałby im emerytury i zdegradowałby ich

    • 5 4

  • Czy nasz zajefajny IPN i Antonio M. zdegradowali już skład sędziowski?

    • 8 3

  • Totalna paranoja!!!

    Najbliższych nie moźna odwiedzić!!! Historyczny dla pokazu pogrzeb! Ile nas to kosztuje!!! Zakaz wstępu na cmentarz! To w chwili obecnej cmentarz parafialny!!! Jak moźna tak traktować rodziny które chcą zapalić najbliższym znicz! Tylko w Polsce

    • 5 6

  • Bardzo dobry artykuł

    Portal Trójmiasto.pl to jeden z ostatnich portali który trzyma poziom i zawiera artykuły na wysokim poziomie o wielu aspektach życia od tych rozrywkowych do tych ważnych, poważnych stanowiących o naszej tożsamości.

    Tak trzymać Panie i Panowie! Zawsze Was czytam z zainteresowaniem.

    • 4 3

  • Polak Polakowi to zrobił

    Tragiczne losy Polski i jeszcze tragiczniejsze jej żołnierzy jakby jakas klątwa ciążyła na nich. Pokłosie sovieckiego tchnienia do dzisiaj tkwi w świadomości wykrzywionej, degradacje oficerów za słuzbe w PRL, niejasna rola Jaruzelskiego, dwuznaczna postać Kuklińskiego, czy to kiedyś się skończy?

    • 6 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane