Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Wyjątkowe ujęcia Bazyliki Mariackiej po remoncie

Katarzyna Moritz
12 listopada 2018 (artykuł sprzed 5 lat) 
Opinie (210)
Najnowszy artykuł na ten temat 50 tys. zł na ratowanie witraża w Bazylice Mariackiej

Bazylika Mariacka: zakończony remont z lotu ptaka i wykonane z powietrza ujęcia wnętrza kościoła.



Zakończone zostały prace renowacyjne przy wszystkich elewacjach bazyliki Mariackiej, a na jeszcze do niedawna dziurawym jak sito dachu, ułożono ponad 100 tys. nowych dachówek. Odnowione zabytki we wnętrzu świątyni prezentujemy na prawdopodobnie pierwszym w historii filmie lotniczym wykonanym we wnętrzu tej świątyni.



W ubiegłym tygodniu w Bazylice Mariackiej odbyło się ostatnie posiedzenie komisji pod nadzorem wojewódzkiej konserwator zabytków oraz prof. Jadwigi Łukaszewicz UMK z Torunia. Podczas spotkania oficjalnie odebrano prace konserwacyjne prowadzone na elewacji bazyliki.

Już deszcz i wiatr jest nam nie groźny



- Prace te zostały przyjęte bez uwag, dzięki czemu już formalnie zakończyliśmy remont elewacji kościoła - cieszy się ksiądz prałat Ireneusz Bradtke, proboszcz bazyliki. - Już żadna cegła nie spadnie na ludzi czy stojące poniżej samochody.
Prace przy elewacjach korpusu kościoła wiązały się też z rekonstrukcją sklepienia w kruchcie, wymianą wszystkich okien i remontem drzwi.

Przy okazji wyszedł na jaw nieznany wcześniej fakt. Okazało się, że ślady na ścianie od strony ul. Piwnej, nie były - jak początkowo sądzono - pozostałościami po tynku. Jak ustalił prof. Aleksander Piwek jest to ślad po pierwotnej lokalizacji dawnego zegara słonecznego, który został przesunięty o kilka metrów w lewo, gdy dawne rzygacze zostały zastąpione rynnami.

Ale od lat największa bolączką tej największej ceglanej na świecie świątyni był dach, nieremontowany od 1949 roku. Od zeszłego roku trwał jego kapitalny remont, polegający na wymianie konstrukcji i poszycia.

Obecnie prace przy nim zakończyły się na 99,9 proc. Na naszym filmie z drona widać, że na dachu są obecnie zupełnie nowe dachówki, jest ich ponad 100 tys. sztuk. Prace chciano zakończyć przed zimą, a nie było to wcale łatwe. Powierzchnia dachu bazyliki, który składa się w sumie z 11 mniejszych dachów, przekracza 8,6 tys. m kw.

- Trwa jeszcze sprzątanie sklepień i rozbiórka podestów, po których chodzili pracownicy i które umożliwiały pracę wewnątrz i dlatego jeszcze winda pracuje. W związku z tym nie możemy odebrać prac przy dachu na 100 proc., tylko na 99.9. Ale przeszliśmy znacznie ważniejszą próbę niż ocena konserwatorów, czyli deszczu i wiatru - dach nigdzie już nie przecieka - podkreśla proboszcz.
Z końcem listopada wykonawca zgłosi całkowite zakończenie prac i nastąpi ostateczny odbiór.


Spektakularne prace we wnętrzu bazyliki



Piękny nowy dach, uzupełniony o nieodbudowaną po wojnie wieżyczkę, zostanie też wkrótce na nowo iluminowany. Zarząd Dróg i Zieleni obecnie szuka wykonawcy nowej instalacji. Stare i przestarzałe podświetlenie siłą rzeczy więc po remoncie dachu zostało zamontowane ponownie.

Ściany kościoła są podświetlone jeszcze w starym systemie, ale część tej iluminacji zostanie wyłączona. Jest to związane z planowanymi w najbliższym czasie pracami przy elewacjach, do których przylega dawna kotłownia. Wkrótce zaczną się tam prace, które przerobią ją na salę multimedialną.

- Najbardziej spektakularne prace trwają we wnętrzu kościoła. Niedawno została odrestaurowana grupa ukrzyżowania [znajduje się na belce umieszczonej pomiędzy dwoma wschodnimi filarami skrzyżowania naw nad ołtarzem. Po środku jest olbrzymi 4,5 metrowy krucyfiks, a po jego bokach są figury Matki Boskiej Bolesnej (3,5 m) i św. Jana Ewangelisty (3,6 m) - red.]. - wyjaśnia Bradtke. - Teraz zaczął się spektakularny moment montażu ołtarza koronacji Najświętszej Marii Panny. Skrzydła ołtarza wracają na swoje miejsce.
3
  • W kościele Mariackim odtworzono pod wejściem od strony wieży wiatrołap, który ma chronić nie tylko wiernych przed przeciągami, ale też zabytki.
  • We wnętrzu ciągle coś się dzieje, pracują nie tylko konserwatorzy zabytków, ale też alpiniści. Sklepienie jest bowiem na wysokości niemal 30 m.
  • Kończą się też prace przy głównym ołtarzu, którego skrzydła na przełomie roku mają ponownie być ustawione.

W kościele Mariackim odtworzono pod wejściem od strony wieży wiatrołap, który ma chronić nie tylko wiernych przed przeciągami, ale też zabytki.

fot. K. Moritz/Trojmiasto.pl



Przez wiele lat w zasadzie od końca XVI wieku, od kiedy protestanci pojawili się kościele, wierni widzieli ołtarz trzyskrzydłowy. Przed II wojną został rozebrany i ukryty, ale po wojnie w świątyni niestety został źle złożony.

- Teraz po pracach zobaczymy ołtarz w pełnej krasie - pięcioskrzydłowy. Nastąpi to prawdopodobnie na przełomie roku - zapowiada Bradtke.
Prace konserwatorskie wykonuje zespół pod kierunkiem Krzysztofa Owsianego. Ołtarz ma obecnie inną podstawę, zbliżoną do tej pierwotnej, dzięki temu będzie można do niego podchodzić bardzo blisko, i oglądać go niemal na wyciągnięcie dłoni. Obniżono też prezbiterium.

We wnętrzu kościoła pojawił się też wiatrołap w formie potężnych drzwi pod wieżą, pod witrażem ze sceną ukrzyżowania. Drzwi zaprojektował Tomasz Celewicz, na podstawie zachowanych szczątków fotografii, a wykonała pracownia stolarska Mariana Ranachowskiego. Na razie mają kolor dębowego drewna, komisja konserwatorska dookreśli wkrótce kolor. Te drzwi mają nie tylko chronić wiernych przed przeciągiem, ale przede wszystkim zabytki.

- Świętej pamięci ksiądz infułat Stanisław Bogdanowicz powiedział mi gdy tu przyszedłem, że będę miał tu ciągle zajęcie. Teraz czekają nas jeszcze prace przy posadzce i gdy to zostanie wykonane, to sytuacje będziemy mieli w miarę opanowaną, co powinno nastąpić do 2020 roku. W kolejnych pięciu latach pozostanie nam tylko odmalowanie bazyliki, ale po tym jest zamiar, by wrócili tu konserwatorzy i poszukiwali w odpowiednich miejscach spokojnie dawnych fresków, ale to nie będzie przeszkadzało w funkcjonowaniu bazyliki.
W trakcie obecnych prac odnaleziono też pod dachem zakrystii fryz, który obecnie został zrekonstruowany.

Koszt całości prac w kościele wynosi 21,5 mln zł. Projekt remontów jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 (18 mln zł), dotacji Gminy Miasta Gdańska (2,5 mln zł) i wkładu własnego parafii (3,5 mln zł).

Zamek krzyżacki w bazylice?



Podczas remontu Bazyliki Mariackiej konserwatorzy zabytków odnaleźli element architektoniczny, który wcześniej mógł być częścią... gdańskiego zamku krzyżackiego, rozebranego w 1454 roku. Wówczas niechęć mieszkańców do zakonu krzyżackiego była tak duża, że nie chciano by w mieście pozostał jakikolwiek ślad po rycerzach z czarnym krzyżem na płaszczach.

Pragmatyczni mieszczanie rozebrali krzyżacką siedzibę w sposób "gospodarski". Z przekazów wiemy, że niektóre z elementów zamku stały się częścią innych gdańskich budowli, m.in. Dworu Artusa, Domu Przyrodników, Żurawia czy Bazyliki św. Mikołaja.

- Podczas remontu Bazyliki Mariackiej znaleźliśmy pęknięty element o długości 175 cm, który służył jako próg przed wejściem do Bazyliki - mówi Ludwik Brzuskiewicz, konserwator pracujący przy remoncie świątyni. - Pochodzi najprawdopodobniej z czasów gdy budowano transept Bazyliki, co pokrywa się z czasem, gdy rozbierano zamek krzyżacki.
4

Główną poszlaką wskazującą, że kamienny element może pochodzić z gdańskiego zamku jest oczywiście jego wygląd. Takie same elementy architektoniczne możemy znaleźć na Zamku w Malborku i innych tego typu budowlach stawianych przez Zakon.

O przyszłości ciekawej pamiątki ze średniowiecza, która odnalazła się w Bazylice zdecydują teraz konserwatorzy zabytków. Element najprawdopodobniej zostanie w świątyni. Być może zostanie w niej wyeksponowany.
MT

Miejsca

Zobacz także

Bazylika Mariacka (40)

Opinie (210) ponad 20 zablokowanych

  • 2018-11-15 20:57

    Opinia do filmu

    Zobacz film Bazylika Mariacka: zakończony remont

    Moja opinia

    Udane nagranie, ładnie wykadrowane, dobrze promuje kościół... Szkoda tylko, że osoby, które nie wchodzą do tej świątyni ze względu na jej coraz bardziej turystyczny charakter nie zobaczą tu co się tam dzieje naprawdę. Może to i lepiej... Płyty nagrobne świeżo rozbabrane jakby ktoś jeździł po nich ciężkim sprzętem budowlanym. Pełno dziur, które gdzieniegdzie zakrywa gumoleum (sic!). Przykro patrzeć. Remont remontem, ale lepiej byłoby zamknąć kościół dla zwiedzających i przeprowadzić wszystkie prace tak jak należy niż zrobić z kościoła plac budowy i pobierać opłaty za oglądanie kościoła w takim stanie w jakim jest obecnie

    AP82

    5 lat

    • 1 0

  • 2018-11-13 21:33

    Opinia do filmu

    Zobacz film Bazylika Mariacka: zakończony remont

    bazylika

    Bazylika piękna ale zimna w srodku

    ja

    5 lat

    • 1 0

  • 2018-11-13 10:03

    Pisałem kilka razy ale ciągle mi kasują prostego posta z pytaniem: (2)

    Kto finansuje ten remont?

    taki tam

    5 lat

    • 2 1

    • 2018-11-13 10:45

      Jak to kto ,przecież ta paskudna Unia której kler tak bardzo nienawidzi ,no i miasto , a klecha rąbie ogromne (1)

      pieniadze lecz grosza nie dołozył

      sada

      5 lat

      • 1 0

      • 2018-11-13 18:41

        Wy wszyscy gdańszczanie.

        Kobieta.

        5 lat

        • 0 0

  • 2018-11-12 10:04

    Dlaczego z naszych podatku są remontowane budynki kultu bożków chrześcijańskich? (8)

    to teraz Państwo będzie płacilo za remont synagog i meczetów ? Przecież Państwo jest świeckie gwarantuje to konstytucja to każda religia powinna dostawać po równo kasy . Fundusz kościelny co roku dostaje ponad 190 000 000zł

    5 lat

    • 12 45

    • 2018-11-12 10:10

      to zabytek i symbol Gdańska (5)

      dzięki niemu miliony turystów zostawiają u nas kasę

      5 lat

      • 16 3

      • 2018-11-13 18:10

        Czemu piszesz ,że turyści zostawiają u nas kasę przecież to ks. Brandke ją ma

        a nie my ,my z tego nic nie mamy ,albo udajesz głupka alebo też doisz z tego żródła

        ola

        5 lat

        • 0 0

      • 2018-11-12 10:11

        a jak ja mam kamienice w Gdańsku - zabytkową to miasto mi nie daje kasy , sam musze remontować (3)

        5 lat

        • 2 21

        • 2018-11-12 13:50

          Jak zabytek to możesz dostać kasę na remont. Ale zamiast komentować przed kompem trzeba złożyc wnioski i projekty gdzie trzeba.

          5 lat

          • 5 1

        • 2018-11-12 10:15

          Było iść na członka kleru

          Tylko się nie rozpadnij ze złości.

          Poldek

          5 lat

          • 13 1

        • 2018-11-12 10:14

          Można czasem coś wyrwać od Ministerstwa

          Ale kto próbował ten wie że to droga przez mękę a kwota jest żenująca.
          Wszystko wysysa kościół, albo znajomi znajomych

          Janusz Ch.

          5 lat

          • 5 7

    • 2018-11-12 16:00

      Kolejny oswiecony...

      Oczywiście że państwo płaci za remont synagog i meczetów jak choćby ten w Krynkach, Bohonikach, czy Kruszynianach na Podlasiu. Spuścizny religijna to nasze dziedzictwo narodowe, choć pewnie Ty uważasz że galeria metropolia, albo forum Gdańsk...

      Kaemka

      5 lat

      • 5 0

    • 2018-11-12 10:53

      ja nie jestem katolikiem i mam w d... ksiezy

      Ale do remontu takiego zabytku chętnie się dokładam :)

      5 lat

      • 11 3

  • 2018-11-12 10:48

    brawo (3)

    sorki ale sp pralat Bogdanowicz moze i znał kosciol mariacki... ale na tym sie konczylo... przez dziseiatki lat malo bylo widac jego osiagnieć.. no dobry czlowiek i pisal ksiażki.... i tyle...
    ks Bradtke.. brawo!!! dawno trzeba bylo dac tu kogos na jego miare.... wiele dzieł uleglo zniszczeniu przez nic nierobienie... w kilka lat odwalic taka robote.. super

    ann

    5 lat

    • 20 7

    • 2018-11-12 13:41

      (1)

      Nie pisz głupot remont i zmiany widać bo pojawiło się 20 mln złotych. Projekt UE ma swój harmonogram i budżet, który musi być zrealizowany. Za czasów Bogdanowicza znalazły się pieniądze i udało się zrobić konserwację wieży kościoła. Obecny remont jest robiony bardzo szybko. To, że jest to robione tak szybko budzi jednak zastanowienie. Czy np. elewacja została prawidłowo poddana konserwacji czy powierzchownie bo gonił czas?

      Tomasz

      5 lat

      • 3 4

      • 2018-11-13 15:16

        nie pisz glupot.. jest różnicz miedzy 20-30 panaowania Bogdanowicza i remontem wieży a panowaniem Bradtke -3 lata i chociazby sam dach.... szok.. a reszta??? to jest menager

        an

        5 lat

        • 1 1

    • 2018-11-12 11:15

      Zaden ksiądz nic nie zrobił dla żadnego kościoła tylko wszyscy na nim pasozytowali

      Brandke też.

      ewi

      5 lat

      • 6 5

  • 2018-11-13 07:36

    Kiedyś będzie tam klub nocny. (1)

    Albo coś innego, może hotel. Polacy uczą się czytać i odchodzą od religii pochodzenia żydowskiego. I bardzo dobrze. Szkoda, że to długi proces.

    Janis

    5 lat

    • 3 5

    • 2018-11-13 10:47

      Tak długi proces ,bo jak się pierze mózgi ludziom przez 2 tysiące lat to ma się ogromną wprawę , a jeleni

      w naszym kraju nie brakuje

      cert

      5 lat

      • 1 0

  • 2018-11-12 09:58

    .... (14)

    Kosciol Mariacki pierwotnie byl tylko i wylacznie swiatynia ewangelicka, wypelniali ja ludzie o nieporownywalnie wyzszym poziomie swiadomosci religijnej. Po II wojnie swiatowej katolicy przejeli swiatynie.

    As

    5 lat

    • 44 59

    • 2018-11-13 10:43

      idioci

      dorwali się do netu: budowa kościoła mariackiego rozpoczęła się setki lat przed tym jak Henryk VIII postanowił rozwieść się ze swoją żoną, by mógł poślubić kochankę

      5 lat

      • 1 0

    • 2018-11-12 11:42

      w ruinie, niestety ... i zła komuna odbudowywała (3)

      5 lat

      • 6 8

      • 2018-11-12 12:32

        Ty pewnie niczego nie zbudowałeś ani odbudowałeś ani nawet nie stworzyłeś dla innych (2)

        Przeczytaj komentarz niżej. Gdańsk zaraz po wojnie odbudowywali zwykli ludzie. Często mieszkali w tych ruinach. Przyjeżdżali tu do Gdańska, bo gdzieś ich życie legło w gruzach. Ryzykowali swoje życie, bo nigdy nie wiadomo było czy coś się nie zawali.
        Czyja to wina, że Polacy, zwykli obywatele żyli w takich a nie innych czasach?

        głupota zniszczy ten świat

        5 lat

        • 18 2

        • 2018-11-13 00:06

          ale kosciol byl w ruinie i odbudowywany byl w prl-u

          5 lat

          • 2 0

        • 2018-11-12 13:07

          Niestety, najpierw zniszczy Polskę!

          qq

          5 lat

          • 1 2

    • 2018-11-12 10:06

      masz racje (1)

      nie zauważyłeś że kościół katolicki często coś przejmuje ? metoda na większa władze i pieniądze to romans z władzą i straszenie ludzi , to jak w biznesie przejęcia połączenia aby McDonald albo jakaś kablówka rósła w siłe

      5 lat

      • 11 13

      • 2018-11-12 23:57

        jak ten pisi numer z muzeum II wojny

        5 lat

        • 0 2

    • 2018-11-12 22:19

      no rzeczywiście Twój poziom wiedzy pozostawia wiele do życzenia

      doucz się, pierwotnie był katolicki, po reformacji stał się luterański, mądrala za dychę

      grass

      5 lat

      • 8 0

    • 2018-11-12 15:53

      Ignorancja intelektualna

      Człowieku jak nie masz elementarnej wiedzy to się nie wymądrzaj na forum. Sprawdź sobie w Wikipedii (bo o korzystanie z bardziej ambitnych źródeł Cię nie posądzam) kiedy zbudowano bazylikę, a wcześniej kościół Mariacki, a kiedy wystąpił Luter, Zwingli, Kalwin i zaczęła się reformacji...

      Kaemka

      5 lat

      • 15 1

    • 2018-11-12 10:40

      (1)

      Pierwotnie? Kiedy go budowali Lutra na świecie nie było. 1343 rozpoczęcie budowy, 1483 urodziny Lutra.

      5 lat

      • 36 2

      • 2018-11-12 14:43

        To właśnie "lutry" przejęły bazylikę

        5 lat

        • 12 1

    • 2018-11-12 10:54

      Kolejny lewak rozsiewający ferment? Za wasze kłamstwa powinno się wam języki obcinać

      abyście kolejnych nie produkowali.

      5 lat

      • 18 9

    • 2018-11-12 10:40

      bzdura, Mariacki zbudowali katolicy

      kościołem protestanckim został w efekcie reformacji

      5 lat

      • 40 2

    • 2018-11-12 10:02

      Dokładnie

      Przed wojną kto inny był administratorem budynku.

      Janusz Ch.

      5 lat

      • 9 7

  • 2018-11-12 09:33

    Nowy proboszcz jest super (5)

    Prace idą z kopyta, widać efekty.
    Najgorzej było jak chyba z 10 lat w Bazylice "rządziło" Towarzystwo Przyjaciól Zabytków z przemądrzałym szefem

    Ferrari

    5 lat

    • 56 11

    • 2018-11-12 10:49

      Jest świetnym menagerem, to prawda. (2)

      Jako kapłan i człowiek niekoniecznie. Znam go z czasów jego rządów w Caritasie. Bardziej dbał o własną rodzinę niż o potrzebujących i posługę kapłańską.

      5 lat

      • 9 6

      • 2018-11-12 15:55

        (1)

        Dowody masz?

        5 lat

        • 4 4

        • 2018-11-13 10:14

          Mam, i mogę je przedstawić.

          5 lat

          • 0 0

    • 2018-11-12 11:41

      całe lata trwało wojowanie o pieniądze, podziękujcie Unii i Adamowiczowi

      uczciwie napiszcie ile kto pięniędzy przeznaczył na ten wspaniały remont a nie chyłkiem małymi literkami o Unii i Urzędzie Miasta

      5 lat

      • 12 2

    • 2018-11-12 11:12

      A co ma z tym wspólnego proboszcz ,forsy nie dał

      anka

      5 lat

      • 8 4

  • 2018-11-12 11:35

    (10)

    21mln pln z funduszy europejskich i gminnych na remont budynku będącego nie naszą wspólną własnością. Co więcej,czytam że ZDiZ będzie jeszcze robił oświetlenie wieży co oznacza że będziemy za to oświetlenie płacić z naszych podatków to mnie wzdryga. Rozumiałbym tą sytuację gdyby to był np.Ratusz czy może Dwór Artusa ale to jest własność Watykanu. No i gdy zechcemy zobaczyć jak wygląda ten budynek od środka a może gdybym chciał się pomodlić to tylko muszę zapłacić za bilecik i już mogę. Gdy chce wejść na wieżę wystarczy zapłacić i już mogę, czy Jezus nie rozwalił jakiegoś targowiska które urządzone w domu jego Ojca? A tu mamy jak na rynku za wszystko płać.

    jk

    5 lat

    • 17 12

    • 2018-11-12 11:40

      (5)

      Niestety ale opłata za wejście to standard na całym Świecie. I to byś się zdziwił jak duża!

      5 lat

      • 3 4

      • 2018-11-12 16:56

        Ej trollencje nie świrujcie (2)

        Już na hasło: kk jest natychmiastowy odzew: pisać pierdoły ze słowem kluczowym Watykan...he he he
        Już się nie ośmieszajcie

        A nie, to za kasę

        5 lat

        • 0 1

        • 2018-11-13 03:11

          Sam myśl logicznie ,zapytaj w Bazylice o cenę za wejście (1)

          i przy okazji zapytaj po co te bilety i na co idzie tak ogromna forsa, wtedy ci odpowiedzą sługusy księdza ,że remonty kościoła . Jestem lepszą katoliczką od ciebie bo działam społecznie na rzecz dzieci ,a ty jesteś d*polizajem księży i nierobem ,zero myślenia, wstyd

          pola

          5 lat

          • 0 0

          • 2018-11-13 10:07

            NIe widzę związku z bycia lepszym-gorszym katolem

            z racji działania społecznego dla dzieci. Klechy też działają dla dzieci z wiadomym skutkiem.

            taki tam

            5 lat

            • 0 0

      • 2018-11-12 11:54

        A, gdzie ta forsa mówię o Bazylice i na jaki cel ,przecież przy wejściu mówi się ,że na remont kościoła (1)

        forsy nie ma ,a Unia z miastem i ludzmi (zbiórka) daje forsę. Przestań cienko manipulować głupków masz przed sobą .

        wert

        5 lat

        • 3 2

        • 2018-11-12 12:21

          Mam głupkow przeciez oni glosowali co dopiero na manipulatora i oszusta

          Wiec nie pytaj mnie o moje konta i ile mam mieszkań.

          5 lat

          • 1 3

    • 2018-11-12 11:52

      Wiesz co? (2)

      Jestem ateistą, i to zatwardziałym (nie mam nawet chrztu). Ale szacunek do historii w postaci historycznej architektury jednak mam. To jest część historii Gdańska, część historii Polski, nasza spuścizna po przodkach i świadectwo istnienia przez wieki. Można się nie zgadzać i nie utożsamiać z tym, co współczesny biznes watykański wyczynia z wiarą, ale akurat na zabytki historii nigdy nie żałowałbym pieniędzy. Naród bez historii to naród bez przyszłości. Jakkolwiek byśmy nie mówili o wpływie kościoła na państwowość polską (jednak w kluczowych momentach naszej historii był on zdecydowanie negatywny), to to, co widzimy to tylko budynek - świadectwo dziejów i znak czasu, w dodatku jedyny w swoim rodzaju.

      loki

      5 lat

      • 7 1

      • 2018-11-12 12:02

        Tak zgadzam się z Tobą tylko dlaczego siedzą w tym pięknym miejscu jak to słusznie nazwał Seba (1)

        te pasozyty ,potraktować to miejsce jak muzeum , postawić panią bileterkę i uczciwie rozliczać .,a wierni pojedynczy niech się modlą za darmo. Czy ty coś kapujesz o co chodzi , przecież głupio nie piszesz więc rozumiesz o chodzi w tym tekscie. Seby

        wiolka

        5 lat

        • 5 3

        • 2018-11-12 16:57

          D* *ill

          5 lat

          • 0 0

    • 2018-11-12 12:16

      W Gdansku tez budzet jest tak obywatelski jak platforma obywatelska w Gdansku

      5 lat

      • 2 5

  • 2018-11-13 09:58

    Piękna Katedra tylko trzeba opodatkować lenia , pasozyta w czarnej kiecce

    bo dlaczego ma dawać forsę ta śmierdząca dla kleru Unia i państwo .

    cert

    5 lat

    • 3 2

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (40)

Najczęściej komentowane

Kolejni pomorscy "terytorialsi" złożyli przysięgę

Kolejni Terytorialsi złożyli przysięgę

Czy marihuana powinna być legalna? Zapytaliśmy mieszkańców Trójmiasta

Czy marihuana powinna być legalna?

więcej

Najczęściej czytane