• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Król storczyków z Trójmiasta. Niezwykła pasja profesora UG

Jakub Gilewicz
6 października 2013 (artykuł sprzed 10 lat) 

Zobacz, jak profesor z Trójmiasta podróżuje na mule i przedziera się przez deszczowe lasy Ameryki Południowej.


Mężczyźni z Turcji zażywają je na wzrost potencji, a Indianie z Ameryki Południowej wytwarzają z nich truciznę. Prawie z każdym gatunkiem storczyka związana jest jakaś anegdotka. Sypie nimi jak z rękawa prof. Dariusz Szlachetko z Uniwersytetu Gdańskiego. W czternastym odcinku cyklu Pasjonaci prezentujemy znanego badacza storczyków, który opisał ponad trzy tysiące nowych gatunków i podróżuje po świecie w poszukiwaniu kolejnych.



Czy masz w swoim domu storczyki?

- Na Madagaskarze rosną storczyki, których kwiaty mogą być zapylane tylko i wyłącznie przez dziewice. Odpowiednio szkolone przenoszą na językach ziarna pyłku z jednego kwiatu na drugi. Tak przynajmniej mówi stara opowieść. Ile w tym prawdy? Trudno powiedzieć. W każdym razie anegdotka od lat krąży w gronie storczykarzy - opowiada znany z poczucia humoru prof. Dariusz Szlachetko, światowej sławy badacz storczyków.

W naturze rośliny te potrafią osiągnąć długość nawet 100 metrów. Co więcej produkt ze storczyków rzekomo zapylanych przez dziewice od lat gości w polskich kuchniach. Używa się go do pieczenia ciast i do robienia deserów. - To wanilia. Mało kto wie, że jest storczykiem, natomiast pewnie wszyscy znają i stosują cukier waniliowy. Powstaje on ze sfermentowanych lasek wanilii - tłumaczy prof. Szlachetko.

W polskich domach storczyki można znaleźć również na półkach i parapetach. To przeważnie kupowane w hiper- i supermarketach wielogatunkowe mieszańce. - Pochodzą w większości z południowo-wschodniej Azji i Nowej Gwinei. Długo kwitną i są stosunkowo łatwe w utrzymaniu - ocenia profesor.

Jednak tego typu storczyki nie interesują pasjonata. Woli szukać nieznanych gatunków. Dlatego od kilkudziesięciu lat podróżuje po całym świecie. - Storczyki to największa grupa roślin na naszej planecie. Jest ich około 25 do nawet 40 tys. gatunków. Najwięcej storczyków rośnie zaś w krajach Ameryki Południowej - wylicza pasjonat.

Dziekan Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego regularnie porzuca przytulne aule i niczym Indiana Jones rusza w głąb lasów deszczowych. Do punktu startowego wędrówki przeważnie dojeżdża samochodem terenowym. Później przesiada się na muła, a kiedy las jest zbyt gęsty musi liczyć na doświadczone w wędrówkach nogi.

W gęstwinie przydaje się też maczeta, ale przede wszystkim czujność i bystry wzrok. Bo po pierwsze trzeba uważać na groźne węże i pająki, a po drugie nie jest łatwo wypatrzeć nowy gatunek. - Są storczyki wielkości główki od szpilki, są też takie, które bardziej przypominają bambusy czy trawy niż storczykowate. Rozróżnienie storczyka od innych roślin wymaga pewnej wprawy - przekonuje profesor.

Podczas kilkudziesięciu lat badań naukowiec z Trójmiasta opisał ponad trzy tysiące nowych gatunków. Efekty pracy profesora i zespołu badawczego widoczne są zarówno w publikacjach naukowych, jak i w uniwersyteckich szklarniach.

- O, tu na przykład mamy Polystachya bamendae. To nowy gatunek znaleziony przez nas w Kamerunie. Nietypowe jest to, że rośnie na eukaliptusach, które mają dosyć gładką korę i rzadko kiedy przyczepiają się do nich jakiekolwiek epifity. A tu, proszę storczyk na eukaliptusie - opowiada pasjonat, prezentując roślinę.

Chwilę później rozgląda się za kolejnym gatunkiem. Wzrok profesora wędruje w górę na doniczkę z południowoamerykańskim okazem. - Indianie wykorzystują go na przykład do produkcji trucizny, która działa w podobny sposób jak sławna currara. Natomiast z biologicznego punktu widzenia jest to ciekawy storczyk, bo na przykład potrafi ze znacznej odległości strzelać do owadów masą pyłkową - zdradza badacz, po czym postanawia wziąć do ręki niewielką bulwę innego storczyka.

- Wyglądem bulwy tego gatunku przypominają męskie jądra. Mężczyźni w Turcji wierzą, że ich spożywanie sprzyja wzrostowi potencji. Dlatego też na bazarach sprzedaje się te bulwy na kilogramy. Niestety, jest to jedna z przyczyn bardzo intensywnego wymierania storczyków na terenie Turcji - wyjaśnia prof. Szlachetko.

W wielu państwach storczyki są jednak chronione przez prawo. Aby je zbierać lub kupować, trzeba mieć często specjalne pozwolenia, a nasiona traktowane są nierzadko jak dobra narodowe. - Osoby, które o tym nie wiedzą bądź chcą świadomie przewieźć storczyki przez granicę, mogą spodziewać się bardzo przykrych konsekwencji - ostrzega prof. Szlachetko, który przed każdym wyjazdem naukowym obowiązkowo występuje o pozwolenie na zbieranie storczyków.

Profesor przyzwyczaił się również do drobiazgowej kontroli na polskich lotniskach. Bo Kolumbia, w której często prowadzi badania naukowe, w kraju nad Wisłą nie kojarzy się raczej ze storczykami. - Ostatnio nawet przeszukiwano kawę, którą przywiozłem z wyprawy. Takie uroki pracy badacza - opowiada naukowiec.

Profesor nie zważa jednak na drobne niedogodności. Motywację ma sporą. Obecnie pracuje wraz z zespołem nad wydaniem 10-tomowej publikacji o storczykach w Kolumbii. - Później zabierzemy się za storczyki Nowej Gwinei. Tego jeszcze nie było, a mam nadzieję, że odkryjemy sporo interesujących gatunków - zaciera ręce pasjonat.

Butelki, etykiety i podstawki ze starych gdańskich browarów. Zobacz niezwykłą kolekcję Pawła Kinowskiego z Gdańska.

Ma zabytkowe donice, stare drewniane tabaczniki i rożek w kształcie niedźwiedzia. Zobacz nietypową kolekcję Jerzego Zająca z Gdyni.

Miejsca

Opinie (68) 5 zablokowanych

  • moja opinia

    Niepotrzebnie zapuścił brodę.
    Dodał sobie z 10-15 lat...
    Po co?

    • 9 1

  • Ja nie mam storczyków (3)

    choć bardzo bym chciała, po prostu nie umiem pielęgnować :( Robiłam już ze 4 podejścia i zawsze zmarniał...Najlepiej mi rosną wszelkie pnącza oraz drzewka typu yukka, dracena czy z pestek wyhodowane awokado i mango :)

    • 7 1

    • problem (1)

      Wrzeszczanko, ja mam ten sam problem, mimo, że dbam o kwiatki

      • 0 0

      • Ja swoje podlewam raz w miesiącu. Wstawiam na dobę do miski z wodą. Kwitną mi jak głupie jeden to dwa lata bez przerwy ;-) najważniejsze to znaleźć dla nich dobre stanowisko

        • 0 0

    • :(((((

      moje tez giną :(
      po pierwszym kwitnieniu

      • 1 0

  • cukier waniliowy dobre..... (3)

    A ja myślałem że cukier jest wanilinowy a nie waniliowy i wytwarza się chemicznie dobre....

    • 13 5

    • Właśnie chciałem to napisać ale kolega wyprzedził. ;-)

      • 0 0

    • (1)

      Waniliowy jest droższy. Jako tańszy zamiennik stosowany jest cukier wanilinowy, o nieco uboższym aromacie ze względu na obecność tylko jednej, zazwyczaj syntetycznie uzyskiwanej substancji (waniliny lub etylowaniliny)

      • 3 0

      • Dlatego zdanie "wszyscy znają i stosują" jest nie prawdą pani nie kucharko

        • 0 0

  • szkoda tylko że nie potrafił uratować siedlisk naszych stroczyków w dolinie Strzyży

    deweloperzy i ta tak zwana ekologiczna Spółdzielnia Mieszkaniowa /w upadku/ zniszczyły swoją zabudową siedliska storczyków w dolinie Strzyżī. Gdzie był nasz pasjonata? chyba na Madagaskarze;(

    • 24 2

  • A mają Państwo świadomość, że przy budowie kolei metropolitalnej... (2)

    zniszczono stanowiska trzech gatunków rodzimych storczyków? Były to Epipactis helleborine ssp. viridis, Listera ovata i Dactylorhiza majalis. O innych zniszczonych chronionych organizmach nie wspomnę.

    • 18 3

    • A 20 tysięcy zniszczonych drzew to nic?

      • 10 0

    • Nie tylko stanowiska storczyków poświęcono

      na szczęście akurat te storczyki nie są w okolicach Trójmiasta rzadkością.

      • 0 0

  • fajny facet

    • 7 6

  • mam 7 storczyków. pięknie kwitna podlewam woda mineralna niegazowana 1raz w tygodniu.to nie sa wymagajace kwiaty

    • 2 2

  • Kooochaaaammmm

    Ja kocham storczyki. Sa przepiękne. Mam w domu 10 okazów.

    • 2 0

  • Pierdoły. I teraz z tego można zostać profesorem. To również istnieje inżynier musztry? Zawsze myślałem, że to żart.

    • 1 2

  • znawcy się odezwali :P (2)

    co Wy wiecie o pracy Profesora? nic :P
    kto miał z nim zajęcia na UG łapka w górę ;)

    • 6 3

    • (1)

      Szkoda czasu na głupstwa. Uniwerek wylęgarnia bezrobotnych z dyplomem.

      • 2 3

      • a to inna sprawa ..

        ja pracuję w zawodzie biologa ..

        • 2 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane