Wszystkie tramwaje Alstom Konstal NGd99 noszą już oficjalnie imiona księży, którzy pełnili posługę w Wolnym Mieście Gdańsk, a po rozpoczęciu II wojny światowej zostali zamordowani przez Niemców ze względu na swoją przynależność narodową i krytykę rządów Adolfa Hitlera. Jednocześnie pojazdy te, wyprodukowane w Polsce w latach 1999-2000, po modernizacji przemalowano zgodnie ze schematem obowiązującym w okresie Wolnego Miasta Gdańska, które było zdominowane przez Niemców.
Księża: Bronisław Komorowski, Marian Górecki oraz Bruno Binnebesel - to nowi patroni tramwajów Alstom Konstal NGd99, które w ostatnich latach przeszły gruntowną modernizację w zakładach wielkopolskiego Modertransu (m.in. zwężenie drzwi, wymiana elektroniki napędów, nowe siedzenia, oświetlenie).
Wcześniej, imię polskiego księdza, Franciszka Rogaczewskiego, nadano czwartemu tramwajowi serii NGd99, które zostały wyprodukowane na zamówienie Gdańska w latach 1999-2000, w chorzowskich zakładach Konstal (przejętych następnie przez francuski koncern Alstom).
Piotr Grzelak: to upamiętnienie bohaterstwa księży z WMG
- Bardzo często, podczas uroczystości 1 września, mówimy o bohaterstwie Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku, że było to codzienne bohaterstwo, codzienna walka o polskość w tym trudnym otoczeniu. Chciałbym zwrócić uwagę, że podczas dzisiejszych uroczystości nadajemy też imię księdza Bruno Binnebesela. Jesteśmy w Brzeźnie. Nieopodal znajduje się parafia, której proboszczem w latach 1939-1943 był niemiecki ksiądz - Bruno Binnebesel. Kilka lat temu, kiedy do komisji nadającej imiona złożyłem wniosek o uhonorowanie trzech polskich księży, pojawił się pomysł, aby dołączyć do nich również nazwisko księdza niemieckiego. Cieszę się, bo jest to pewnego rodzaju symbol - mówił w piątek na pętli Brzeźno Plaża, podczas oficjalnej uroczystości nadania patronów pojazdom NGd99 Piotr Grzelak, zastępca prezydenta Gdańska ds. zrównoważonego rozwoju. Piotr Grzelak jednocześnie odniósł się do ewentualnych kontrowersji związanych z nadawaniem takich patronów tramwajom pomalowanym zgodnie ze wzorcem stosowanym w Wolnym Mieście Gdańsk (i zbliżonym do schematu malowania tramwajów w całych Niemczech), w którym osoby polskiego pochodzenia oraz niemieckiego, sprzeciwiające się rządom nazistów, były prześladowane, a następnie mordowane w trakcie wojny.
Polskich księży rozstrzelano w 1940 r. w niemieckim obozie koncentracyjnym Stutthof. Niemiecki duchowny Bruno Binnebesel został zamordowany poprzez ścięcie głowy w 1944 r. za "osłabianie ducha obrony narodu niemieckiego" - wyrok wykonano w berlińskim więzieniu, do którego trafił rok wcześniej za słuchanie zagranicznych audycji radiowych i przekazywanie usłyszanych tam informacji wiernym.
- Prawdopodobnie dzisiaj [w piątek], być może o 19:30 [godzina emisji "Wiadomości" TVP - dop. red.] dowiemy się, że kolejny tramwaj został nazwany nazwiskiem Niemca. Być może, w innym miejscu usłyszymy pytanie, dlaczego świeckie miasto nazywa tramwaje imionami księży. A ja chciałbym i cieszę się bardzo z tego, że w przestrzeni Gdańska, wraz z pasażerami tych tramwajów będą krążyły nazwiska - symbole. Symbole osób, które stały na czele swoich wspólnot, które w bardzo trudnym czasie opowiadały się po stronie wartości - podkreślał Piotr Grzelak. Sprawę tę komentował również w 2017 r. prezes spółki Gdańskie Autobusy i Tramwaje Maciej Lisicki, kiedy zapadła decyzja o nadaniu takich patronów (nasi czytelnicy byli wówczas przeciwni tej decyzji włodarzy). W wywiadzie udzielonym miejskimi portalowi gdansk.pl mówił:
- Ponieważ są to cztery tramwaje i wszystkie pomalowane będą w identyczny sposób, a więc w barwach, jakie obowiązywały w Wolnym Mieście Gdańsku, pojawił się pomysł, by uhonorować w ten sposób tych czterech księży - ofiary faszyzmu. Czytaj też:
Biskup: nadawanie patronów tramwajów ma głęboki wymiar
Pomysł miasta popiera również ks. Zbigniew Zieliński, biskup kurii metropolitalnej, który był obecny podczas piątkowej uroczystości.
- Inicjatywa nadawania imion tramwajom jeżdżącym po Gdańsku nabiera szczególnego znaczenia, bo pokazuje, że tramwaje to nie jest jakiś bezduszny produkt. To nie tylko środek transportu, ale jest to narzędzie służące ludziom i w jakiś sposób ludzi do siebie zbliżające. Ta inicjatywa jest też okazją do zgłębienia bogatej historii naszego miasta, jest okazją do zwrócenia uwagi, że przed nami żyli tu inni ludzie - często w odmiennych, bardzo trudnych okolicznościach historycznych. Dlatego nadawanie tych imion ma bardzo głęboki humanistyczny wymiar - tłumaczył biskup. Głos podczas piątkowego wydarzenia zabrał także Józef Binnebesel, jeden z członków rodziny ks. Brunona Binnebesela, który podkreślał, że polityka historyczna nie powinna dzielić, lecz łączyć.
- Mój ojciec, który był synem obrońcy Poczty Gdańskiej [przypuszczalnie chodziło o Pocztę Polską - dop. red.], był też kuzynem wuja Brunona. Onkel Bruno, tak go nazywaliśmy w rodzinie. Mój ojciec został aresztowany podczas wojny, siedział w obozie Stutthof. Kiedy w lutym 1940 r. wracał z obozu, nie miał dokąd pójść, jego ojciec już nie żył, matka musiała uciekać z Gdańska, jego bracia tak samo, poszedł właśnie do wuja Brunona. Wtedy odbywały się takie wieczorki muzyczne, byli na nich oficerowie Wehrmachtu i Kriegsmarine. Na taki wieczorek trafił mój ojciec. Onkel Bruno wśród oficerów, którzy wtedy byli w Brzeźnie na takim wieczorku, powiedział wskazując na mojego ojca: "to jest to, co robi szowinizm, nacjonalizm i faszyzm z młodego człowieka". Kiedy mówimy o polityce historycznej zapominamy, że polityka historyczna ma łączyć - opowiada Józef Binnebesel. - Szukając polityki historycznej nie szukamy dziadka w Wehrmachcie, szukajmy Onkla Brunona. Każdy z nas ma jakiegoś Onkla Brunona, oni mają różne imiona, jeden nazywa się Hans, drugi Iwan, trzeci Mosze. Każdy z nas ma rany, zbierajmy te imiona i na te rany kładźmy. Onkel Bruno łączy. Bardzo się cieszę, że mogliśmy przyjechać do Gdańska, włączyć się w historię tego miasta.
5
To nie pierwsze tramwaje w przedwojennym malowaniu
Przypomnijmy, że obecnie w Gdańsku kursuje już kilka tramwajów w przedwojennym malowaniu:
Ponadto w GAiT może pochwalić się tramwajem (wozem) konnym z 1873 r. w odcieniach brązu oraz Konstalem 102Na z 1970 r., który pomalowany jest w kremowe barwy w nawiązaniu do okresu WMG z czerwonymi pasami (taki schemat malowania próbowano wprowadzić po wojnie, ale ostatecznie powrócono do dominacji koloru czerwonego).
bł. ks. Bronisław Komorowski (25 maja 1889 r. Barłożno pod Skórczem - 22 marca 1940 r. Stutthof) - po ukończeniu w 1910 r. gimnazjum w Chełmnie wstąpił do seminarium duchownego w Pelplinie. W 1914 r. przyjął święcenia kapłańskie i został wikarym w parafii w Łęgowie k. Pruszcza Gdańskiego. Rok później został przeniesiony do Gdańska, do parafii św. Mikołaja. Już jako młody wikary prowadził także działalność społeczno-polityczną wśród ludności polskiej. Podczas katechez uczył dzieci historii Polski oraz języka polskiego. Od 1919 r. w ojczystym języku wygłaszał także kazania podczas mszy. W 1923 r. wraz z grupą polskich działaczy założył Towarzystwo Budowy Kościołów Polskich.
28 sierpnia 1924 r. został mianowany kuratorem nowej placówki duszpasterskiej dla Polaków w Gdańsku Wrzeszczu. W znaczniej mierze staraniem ks. Komorowskiego budynek dawnej ujeżdżalni został przekształcony w kościół pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa. Świątynia była jednym z centrów polskości w Wolnym Mieście Gdańsku, a ks. Komorowski jednym z najaktywniejszych działaczy Polonii. Udzielał się m.in. w Gminie Polskiej, Towarzystwie Ludowym Jedność, zasiadał też jako radny, a zarazem jedyny Polak, w radzie miejskiej Gdańska.
1 września 1939 r. został aresztowany, pobity i uwięziony w gdańskiej Victoriaschule, następnie osadzony w obozie Stutthof. Jako polski duchowny, był prześladowany przez Niemców ze szczególną zaciekłością. 22 marca 1940 r. zginął rozstrzelany w egzekucji 67 najwybitniejszych działaczy polskich z Wolnego Miasta Gdańska. 13 czerwca 1999 r. papież Jan Paweł II ogłosił go błogosławionym w grupie 108 męczenników II wojny światowej. Rok później odsłonięto pomnik bł. ks. Bronisława Komorowskiego na placu jego imienia w Gdańsku.
bł. ks. Marian Górecki (2 maja 1903 r. Poznań - 22 marca 1940 r. Stutthof) - w wieku 17 lat wstąpił jako ochotnik do wojska, by móc walczyć w wojnie polsko-bolszewickiej. Po jej zakończeniu wrócił do szkoły, a po zdanej maturze wstąpił do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu. Pełnił tam funkcję ceremoniarza. 1 sierpnia 1928 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Pracował jako wikariusz w Lesznie, następnie zaś jako prefekt w Seminarium Nauczycielskim w Koźminie i Wolsztynie. Pełnił też funkcję kapelana harcerzy. W 1933 r. na prośbę bp. Edwarda O'Rourke został przeniesiony do diecezji gdańskiej, gdzie opiekował się miejscową Polonią. Pracował z młodzieżą i polskimi stowarzyszeniami. 16 czerwca 1933 r. został prefektem w Gimnazjum Polskim Macierzy Szkolnej, pracując również w Polskiej Szkole Średniej Macierzy Szkolnej w Gdańsku. Rektor kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej w Gdańsku Nowym Porcie, a w latach 1934-1936 kapelan pomocniczy Wojskowej Składnicy na Westerplatte.
Gdańscy Polacy zapamiętali go jako gorliwego i wytrawnego duszpasterza, dobrego organizatora i starannego administratora. Człowieka zawsze spokojnego, opanowanego i serdecznego, bardzo aktywnego społecznie. Szczególnie bliska była mu młodzież. Organizował dla niej m.in. wycieczki krajoznawcze oraz wyświetlał filmy.
1 września 1939 r. został aresztowany, a następnego dnia przewieziony do obozu Stutthof. Jako polski duchowny, był prześladowany przez Niemców ze szczególną zaciekłością. 22 marca 1940 r. zginął rozstrzelany w egzekucji 67 najwybitniejszych działaczy polskich z Wolnego Miasta Gdańska. 13 czerwca 1999 r. papież Jan Paweł II ogłosił go błogosławionym w grupie 108 męczenników II wojny światowej. Dwa lata później w Gdańsku Nowym Porcie został odsłonięty pomnik ks. Mariana Góreckiego.
ks. Bruno Binnebesel (26 września 1902 Tuchola - 13 listopada 1944 Brandenburg) - duchowny katolicki, dr teologii. Studiował teologię katolicką i filozofię we Fryburgu Bryzgowijskim, a następnie we Wrocławiu, gdzie w 1928 r. otrzymał święcenia kapłańskie, a w 1935 r. uzyskał tytuł doktora teologii na podstawie rozprawy "Stanowisko teologów zakonu dominikanów w kwestii Niepokalanego Poczęcia Marii do soboru w Bazylei" (Die Stellung der Theologen des Dominikanerordens zur Frage nach der Unbefleckten Empfängnis Marias bis zum Konzil von Basel).
Pracował w Nowym Stawie, następnie w parafii św. Brygidy w Gdańsku. Od 1939 r. był proboszczem parafii św. Antoniego w Gdańsku Brzeźnie. Już przed wojną znany był jako przeciwnik hitleryzmu. 3 listopada 1943 r. został aresztowany przez gestapo pod zarzutem słuchania zagranicznego radia i przekazywania usłyszanych tam informacji wiernym. Biskup gdański ks. Carl Maria Splett bezskutecznie zabiegał o jego ułaskawienie. Latem 1944 r. ks. Binnebesel został przewieziony do więzienia Brandenburg-Görden, a 7 września tegoż roku Trybunał Ludowy w Berlinie, pod przewodnictwem Rolanda Freislera, skazał go za "osłabianie ducha obrony narodu niemieckiego" na śmierć przez ścięcie. Wyrok wykonano 13 listopada 1944 r. w więzieniu. Ciało ks. Binnebesela zostało spalone, zaś urnę z prochami pochowano dopiero 16 października 1947 r. na cmentarzu św. Jadwigi w Berlinie.
Historia kościoła, w której służył ks. Bronisław Komorowski
jaka niedozwolona ,oni mogą wszystkich obrażać (jędraszewski i reszta )nie róbcie się bardziej święci od klechów
gość nie dzielny
3 lata
1617
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 13:00
Człowieku, to są inni księża. Nie porównuj Jędraszewskiego z Rogaczewskim. Inne czasy, inne okoliczności.
3 lata
30
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 09:26
(5)
Redakcja jak zwykle szuka sensacji. Sa w malowaniu w jakim byly tramwaje gdy patroni tu zyli
3 lata
812
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 09:50
Argument kompletnie z d... (1)
Czyli ci, którzy żyli w czasach przedtramwajowych nie powinni być patronami, a ci z czasów PRL powinni mieć PRL-owskie malowanie?
3 lata
31
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 10:03
dokladnie
i sklady konne :)
3 lata
30
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 10:03
czyli wrocic do swastyk na dworze artusa
3 lata
71
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 10:18
Dorzucić jeszcze flagę ze swastyką - będzie pełna zgodność z czasami gdy patroni tu żyli :-(
3 lata
50
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-21 07:50
Czyli to jak
napluć im w twarze...
Mariola z Kartuz
3 lata
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 09:26
Ladne kolory i te dawniejsze i te wspolczesne. (2)
Oczywiscie patroni moga byc ale wolal bym osobiscie Sampa ,Zwarre i zyjacego jeszcze Januszajtisa na tramwajach.
M
3 lata
128
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 11:16
A ja bym wolał tramwaj zwany pożądaniem
imieniem Beata Plecak
3 lata
12
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-21 09:35
każdy może swoich kandydatów zgłosić
3 lata
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 09:28
(2)
Proszę o wytłumaczenie tytułu artykułu.
3 lata
60
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 09:31
To proste.Z tytulu wynika ,ze WMG jest patronem malowania tych ksiezy na tramwajach. (1)
Ciaglosc zobowiazuje...
3 lata
40
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 10:04
to beda takie jakby murale? tzn dewastacja na tramwajach?
jak tuse, czy zkp
3 lata
20
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 09:29
Binnebesel (1)
Teraz ujawnia się, że nie tylko byli polscy ale też niemieccy obywatele (ksiądz Binnebesel) mordowani w Piasnicy...
3 lata
104
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 09:54
Czytałeś art do konca? Chyba nie
3 lata
50
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 09:33
Grzelak ma nierówno pod sufitem (4)
Już jak mówił o złym słowie polaka przeciw innym narodom to powinien podać się do dymisji.
Teraz wyskakuja z malowaniem tramwajów na wzór WMG.
Co z tym fantem zrobić? Gośc do dymisji się nie poda bo nie ma honoru i innego zajęcia. Dulkiewicz go nie odwoła bo to towarzystwo młodych demokratów od Adamowicza a tam jak wiadomo bedą stać jeden za drugim do końca jak to mówił Sławek spod Starogardu Gdańskiego.
3 lata
476
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 10:05
to akurat nie jest tajemnica
mogli mu przyslac klicha bogusia
Frasyniuk
3 lata
40
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 13:05
Prawdziwy patriota z kolegi. Młodzieżówka PIS czy Młodzież Wszechpolska?
3 lata
28
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-21 09:40
Pogonić...
Pogonić towarzystwo w pi....u
Toja
3 lata
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-10-11 09:34
OK
popieram
super wpis
3 lata
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 09:34
Pan biskup Splett to co (2)
przecież ładnie sié wykazał w czasach wojny, zakazał mowy polskiej w kościołach itd. sam przeżył ten "straszny czas" i po wojnie właściwie męczennik bo komuniści uwięzili i wyrzucili, papa nie potępił bo robił to co z watykanu mu kazali. Niedługo okaże sie ze oprocz dwoch takich to walczyli tylko ksieza, reszta to cudy jak bitwa warszawska, do tego mieli tyle ziemi przed wojnà ze jej obròt bedzie wstrzymany na zawsze, poki ostatni płachetek wolny nie zostanie przekazany w "dobre rece mniej zwierzece".
Wiem o
3 lata
147
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 16:36
czytać przed komentowaniem (1)
3 lata
11
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-21 09:50
Co ze prosił o łaskè dla niemieckiego kolegi?
Polacy z Pelplina, Gdańska, Bydgoszczy czyli jego djecezji to drugi sort? Sam do ksiàżek kleryku.
3 lata
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 09:36
Więcej rozsądku (4)
Gdańskie tramwaje powinny być
malowane wszystkie w jednakowych barwach, a przede wszystkim powinny być czyste, kursować punktualnie, być wizytówką pięknego polskiego miasta Gdańska. Nadawanie imion osób prześladowanych tramwajom malowanym w barwach WMG, to nienajlepszy pomysł. Są bardziej właściwe miejsca na upamiętnienie ofiar.
3 lata
4510
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 09:59
(3)
Marudzimy okropnie, wszystko krytykujemy. A jak przyjeżdżają do mnie znajomi z innych miast, to są tym pomysłem zachwyceni. Przede wszystkim czytają info o patronie w samym tramwaju. I nagle się okazuje że czegoś nie wiedzieliśmy.
3 lata
35
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 10:06
no tak. moga poczytac (2)
bo tramwaje zazwyczaj stoja. na torach lub wytramwajone
Z jakich miast przyjezdzja? z Koscierzyn Kozle?
3 lata
52
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 10:46
(1)
Poznań Kraków Warszawa Wrocław Amsterdam. I nie obrażaj mieszkańców Kościerzyny i innych mniejszych miejscowości
3 lata
03
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 16:52
JEsli z miast gdzie tramwaje jezdza normalnie
to rzeczywiscie musza miec szokera :)
3 lata
20
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 09:37
Chmm (4)
To trzeba było być księdzem, żeby zostać patronem tramwaju? - Bo ksiądz to taki lepszy człowiek?
Nie, nie chcę zostać patronem tramwaju.
3 lata
2027
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 09:42
Jest wielu patronów którzy nie byli duchownymi.
3 lata
93
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-09-20 10:07
tak samo jak kapitan w PRL, albo jakis profesor prowadzony przez SB na uczelni panstwowej
, podczas oficjalnej uroczystości nadania patronów pojazdom NGd99 Piotr Grzelak, zastępca prezydenta Gdańska ds. zrównoważonego rozwoju.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
