Nasz czytelnik zaprezentował, jak ominąć zabezpieczenie na karcie miejskiej i "doładować" ją biletami miesięcznymi ważnymi do 2016 r. za łączną kwotę 2,5 tys. zł, nie wydając przy tym ani złotówki.
Czy karty miejskie, które w Trójmieście są nośnikami m.in. biletów na komunikację, są dobrze zabezpieczone? Nasz czytelnik udowodnił, że nie. Korzystając z programu komputerowego z Internetu i czytnika kart, który można kupić za kilkanaście dolarów, złamał zabezpieczenie karty miejskiej i doładował ją biletami ważnymi do 2016 roku. Dyrektor gdańskiego ZTM od nas dowiedział się o problemie.
Karty miejskie, które są nośnikami m.in. biletów okresowych na komunikację miejską, pojawiły się w Gdańsku w 2006 r. Od tej pory wydano ich kilkadziesiąt tysięcy. Każdą z nich można doładować biletem wartym od kilkudziesięciu do ponad 100 zł. Ale kilka dni temu przekonaliśmy się, że można też uzupełnić ją biletem znacznie bardziej kosztownym, nic przy tym nie płacąc.
Pan Adam [prawdziwe imię i nazwisko do wiadomości redakcji] jest z wykształcenia informatykiem, pracuje w międzynarodowej firmie. Nieco ponad rok temu, trochę kierując się zawodową ciekawością, a trochę swoim własnym hobby, zainteresował się systemem zapisującym bilety miesięczne na kartach miejskich w Gdańsku. Systemem - dodajmy - na którego kupno miasto wydało 7 lat temu blisko 1 mln zł.
tak, zaryzykował(a)bym, bo te oryginalne są dlamnie za drogie53%
tylko gdybym był(a) w podbramkowej sytuacji16%
nie, wolał(a)bym już jechać bez biletu6%
na pewno nie, nie dopuszczam takiej możliwości25%
Potrzebował trzech miesięcy na znalezienie luki w oprogramowaniu, ale gdyby przeliczyć to na godziny, wyszedłby raptem tydzień pracy przez 8 godzin dziennie. Nie musiał jednak wyważać otwartych drzwi, bo zabezpieczenia kart wykonanych w tej technologii już wcześniej omijali Amerykanie (2008 r.), a w 2010 r. to samo udało się belgijskim studentom, którzy złamali karty niemal identyczne do tych, z jakich korzystają mieszkańcy Trójmiasta.
- Lukę w oprogramowaniu gdańskich kart miejskich znalazłem w marcu zeszłego roku. Wykonałem do niej dokumentację, którą wysłałem do zarządu firmy Sygnity [ta firma dostarcza ZTM-owi oprogramowanie do kart miejskich i automatów biletowych, za produkcję oprogramowania odpowiada natomiast firma NTX - przyp. red] - relacjonuje pan Adam.
Ta dokumentacja to kilkunastostronicowe opracowanie, które wygląda jak solidnie wykonana praca zaliczeniowa napisana przez zdolnego studenta wydziału ETI na Politechnice Gdańskiej. Sprawia dużo poważniejsze wrażenie, niż sprzęt, jakiego użył pan Adam do "oszukania" gdańskiej karty miejskiej.
- Skorzystałem z lekko zmodyfikowanego programu dostępnego w Internecie i czytnika kart bezstykowych na USB, które całkowicie legalnie są oferowane w sklepach z elektroniką za równowartość ok. 15 dolarów - tłumaczy.
A jednak dzięki temu zestawowi, w ciągu kilku minut, na naszych oczach, "doładował" kartę miejską biletami okresowymi za łączną kwotę 2551 zł, na których można by jeździć do 2016 r. (jak tego dokonał, zobaczysz w materiale wideo).
***
Postanowiliśmy sprawdzić, jak działa spreparowana przez pana Adama karta. Nie wsiedliśmy jednak do tramwaju, lecz odwiedziliśmy biuro Renomy przy Dworcu Głównym PKP w Gdańsku. Kontrolerzy sprawdzili ją czytnikiem wykorzystywanym przy rutynowych kontrolach i potwierdzili, że na karcie są ważne, choć mocno nietypowe, bilety.
- Bilet 30-dniowy, ulgowy, od poniedziałku do piątku, od 12.10.2012 r. do 16.07.2016 r., na kwotę 2551 zł, na liniach zwykłych i nocnych. W Gdańsku. Na okaziciela. Ale są tu też bilety normalne, miesięcznie. Są łącznie trzy doładowania - odczytywał z ekranu coraz bardziej zdumiony kontroler. - Proszę pogratulować temu panu, pierwszy raz coś takiego widzę.
***
W swojej dokumentacji pan Adam zamieścił listę popełnionych przez programistów błędów projektowych: (m.in.) "(...) Użycie technologii Mifare, pomimo odkrytych problemów z bezpieczeństwem, użycie własnościowego standardu szyfrowania, brak mechanizmów kryptograficznych w warstwie aplikacyjnej (zarówno szyfrowania, jak i sum kontrolnych), brak łączności w czasie rzeczywistym z centralną bazą danych biletów, brak monitorowania systemu, użycie kluczy dostępnych w dokumentacji(...)"
Sporo tego.
Nic dziwnego, że przedstawiciel firmy Sygnity skontaktował się z naszym czytelnikiem i doszło do spotkania.
- Od razu powiedziałem, że nie mam zamiaru upubliczniać tych informacji. Podczas rozmowy padła luźna sugestia współpracy nad rozwiązaniem problemu z luką w oprogramowaniu, jednak nie były to wiążące deklaracje. Ja na nic konkretnego nie liczyłem, mam pracę, jestem dobrze sytuowany. Zależało mi na tym, żeby ktoś konstruktywnie wykorzystał moje spostrzeżenia - tłumaczy pan Adam. - Zająłem się tym, ponieważ irytuje mnie, gdy miejska instytucja wydaje pieniądze na coś, co ma tak słabe zabezpieczenia.
Więcej spotkań jednak nie było, firma nie skontaktowała się już z panem Adamem.
***
We wtorek zapytaliśmy firmę Sygnity o informatyka z Gdańska i dziurę w zabezpieczeniu oprogramowania, które obsługuje gdański ZTM.
- Temat trafił już bezpośrednio do jednostki zajmującej się wdrożeniem systemu w Trójmieście, ale nie wszyscy są dzisiaj obecni - poinformowała nas Lidka Kłosowska, rzecznik firmy. - Sprawdzamy w tej chwili szczegóły. Skontaktujemy się, jak tylko Sygnity będzie gotowe do zajęcia oficjalnego stanowiska w tej sprawie.
Firma miała blisko rok na uporanie się z dziurawym systemem, ale jak udowodnił pokaz naszego czytelnika, najprawdopodobniej nie wprowadzono dodatkowych zabezpieczeń.
***
Materiał filmowy pokazujący, w jaki sposób pan Adam naładował kartę miejską biletami ważnymi do 2016 roku pokazaliśmy dyrektorowi ZTM w Gdańsku, Jerzemu Dobaczewskiego. Był bardzo zaskoczony tym, co zobaczył, ale uznał, że problem nie jest poważny.
- O ile w 2011 roku przewieźliśmy 157 mln pasażerów, to w zeszłym roku przewieźliśmy ich już 162 mln, a więc o 5 mln więcej. Gdyby większość z nas potrafiła złamać takie zabezpieczenie, to odnotowalibyśmy spadek, a nie wzrost. Może ten pan jest pasjonatem, może rzeczywiście złamał zabezpieczenie na karcie, a może to tylko kwestia jego fantazji - mówi Jerzy Dobaczewski. - Na podstawie tego materiału ciężko mi się odnieść do problemu, za mało znam konkretów. Karta miejska funkcjonuje już tyle lat, nic się z nią nie działo do tej pory i sądzę, że nic się nie dzieje.
Cały komentarz ZTM znajduje się w materiale wideo powyżej.
Nieco inaczej na nasze informacje zareagował pracownik Metropolitalnego Związku Komunikacyjnego Zatoki Gdańskiej (MZKZG), który korzysta z tego samego systemu do obsługi biletów metropolitalnych.
- To nie jest pierwsza osoba, która złamała algorytm karty - przyznaje Krzysztof Nalewajko, inspektor ds. funkcjonowania biletu metropolitalnego z MZKZG. Jego zdaniem po tym, jak błąd wykryli studenci z Belgii, a ich uczelnia opublikowała opracowanie na ten temat, producent oprogramowania, firma NTX, zaleciła prowadzenie monitoringu transakcji na kartach.
- I my to robimy, a dodatkowo wprowadziliśmy wiele innych zabezpieczeń. Dzięki temu jeżeli taka nielegalnie doładowana karta pokaże się w systemie, to dowiemy się o tym - podkreśla Nalewajko.
Potwierdza to Grzegorz Grabowski, dyrektor gdańskiego oddziału Renomy. - Podczas pierwszej kontroli takiej karty przez naszego pracownika czytnik pokaże, że bilet jest ważny. Jednak po kilku godzinach system odkryje fałszywkę. Porówna dane z kontroli z bazą danych kart i sprzedanych biletów i odkryje, że ta karta powinna być pusta. Przy kolejnej kontroli czytnik ją zdemaskuje.
Czyli teoretycznie ze sfałszowanej karty można korzystać bez ryzyka jedynie do czasu pierwszej kontroli. Czy jednak gdyby nie błąd w oprogramowaniu, można by wyprodukować kartę idealnie zabezpieczoną przed włamaniem do niej?
- To jest nie do uniknięcia. Można zabezpieczać karty, ale do jakiego stopnia? Zawsze znajdzie się ktoś, kto złamie do niej klucz - przyznaje Nalewajko.
O komentarz poprosiliśmy Piotra Koniecznego, kierownika zespołu bezpieczeństwa portalu Niebezpiecznik.pl
Podobne błędy zostały już w poprzednim roku zidentyfikowane w systemie Warszawskiej Karty Miejskiej. Także w Poznaniu występował problem z biletomatami, które pozwalały na darmowe doładowanie biletów okresowych.
Działania polegające na przełamywaniu zabezpieczeń mogą być penalizowane, zwłaszcza jeśli na ich podstawie sprawca osiąga korzyści materialne. Dlatego wszystkim, którzy chcą szukać błędów bezpieczeństwa polecam firmy, które wprost proszą każdego chętnego o testowanie swoich zabezpieczeń w ramach tzw. programów bug-bounty (posiada je Google, Facebook czy PayPal). Znalezione w ramach bug-bounty błędy są weryfikowane i następnie nagradzane finansowo. Szukanie błędów w ramach tzw. "niezamówionych testów" zawsze będzie wiązało się z ryzykiem prawnym, zwłaszcza jeśli znalezione błędy są poważne (dają dostęp do danych klientów lub pozwalają na uzyskanie korzyści materialnych), a zgłaszający błąd próbuje sugerować wynagrodzenie za podesłany opis luki.
Życzyłbym sobie, aby polskie firmy doceniały dobrą wolę swoich klientów i szybko obsługiwały zgłaszane im incydenty dotyczące bezpieczeństwa - takie podejście jest najkorzystniejsze, ponieważ osoba zgłaszająca błąd, który zostanie zignorowany zapewne prędzej czy później i tak opisze swoje znaleziska anonimowo w internecie lub podeśle je do mediów. I wtedy, zamiast kosztu obsługi błędów, firmie lekceważącej komunikaty dojdą także koszty obsługi PR oraz koszty ewentualnej obsługi prawnej (pozwy klientów, którzy poczuli się zagrożeni na skutek błędów).
Z kolei samozwańczym poszukiwaczom błędów życzę pokory - nie znam żadnej firmy, która łagodnie potraktowałaby osobę dopuszczającą się szantażu w wiadomości zgłaszającej błędy bezpieczeństwa.
Nie działający wiecznie SIP oraz luka w systemie biletu elektronicznego to wg dyrekcji ZTM "wymysł" oraz "fantazja" pasażerów.
Ile jeszcze dowiemy się o kompromitujących rzeczach.
Greg
11 lat
512
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 06:29
I po co to mówi... (1)
I po co to mówi... Ja bym zgarniał siano za programowanie kart znajomym itp. I nikt by się nie dowiedział
11 lat
1418
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 08:50
heh
a koleś powiedział i zagarnie siano 1000 x takie jak od twoich znajomych. Jak nie z tej firmy to innej się zgłoszą . :P
brąx
11 lat
33
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 06:30
Widać że nie którzy mają fantazję do zarządzania (1)
Widać że nie którzy mają fantazję do zarządzania, myślą że kierują daną firmą profesjonalnie a to że są skargi od klientów to już danego dyrektora nie interesuje.
11 lat
290
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 22:51
niektórzy
NIEKTÓRZY
niektórzy
11 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 06:43
"Profesjonalna wypowiedź dyrektora" (1)
Skąd biorą takich kandydatów na dyrektora? Człowiek widać nie żyje w realnym świecie, uważa że stare systemy komputerowe nie są do złamania. Urwał się z choinki czy przyleciał z kosmosu.
Wielki szacunek dla hobbysty że zgłosił się do mediów z tym problemem.
11 lat
552
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 14:11
skąd
< z rodziny.
11 lat
11
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 06:45
Korekta
Czy w portalu trojmiasto.pl istnieje jakaś korekta tekstu? Interpunkcja w powyższym tekście prosi się o poprawę...
kalafiorem go
11 lat
211
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 06:47
no
no i po co sie przyznawal no
11 lat
12
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 06:48
Co za banda buyniowych oszolomow (3)
Dla Pana "Adama" gratulacje.
A dla calej reszty tworzacych zaslone dy,na i wykrecajacych kota ogonem - wyrok.
Szczegolnie gogus z niebeziecznik.pl
Co to znaczy:
"Z kolei samozwańczym poszukiwaczom błędów życzę pokory - nie znam żadnej firmy, która łagodnie potraktowałaby osobę dopuszczającą się szantażu w wiadomości zgłaszającej błędy bezpieczeństwa."
Pokory? Ma przepraszac za to ze Sygnity znow cos spieprzylo?
Powinien dostac list gratulacyjny i podziekowanie, ze zdemaskowal olewatorstwo. Korzystanie z przestarzalej technologii (pewnie bazuja na crypto1)zawsze niesie za soba ryzyko.
Onyx
11 lat
409
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 09:04
Do onyx
A co niby Sygnity jeszcze spi.....o?
Michał
11 lat
04
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 15:04
Nie czaisz (1)
Niebezpiecznik prawie zawsze broni hakerów z białej strony mocy tyle, że prawo bywa nieugięte. Nieważne, że zrobisz coś dobrego ale możesz być pozwany i skazany - jest to tzw. obrona przez atak.
Nie możesz np. podrobić pieniędzy a potem powiedzieć, że chciałeś tylko pokazać, że zabezpieczenia są słabe. Łamanie zabezpieczeń jest często łamaniem umowy a czasem łamaniem prawa. Jestem przeciwny skazywaniu czy ściganiu takich ludzi ale nie ja stanowię prawo.
Niedawno za ujawnienie luk w systemie komputerowym został wydalony uczeń jakiejś szkoły w Kanadzie. Niestety czasem lepiej ujawnić takie luki anonimowo, bo potem można zostać potraktowany jak przestępca.
eic
11 lat
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 16:15
Luki zostaly ujawnione 5 lat temu i jakos nie znalazlo to odzwierciedlenia w zabezpieczeniach biletow.... Czlowiek zademonstrowal w praktyce jak to dziala i jakie to jest proste, wyslal pelna dokumentacje i co?
Olewka.
Onyx
11 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 06:55
A teraz Panu Adamowi postawią zarzuty:)))) I przeprowadzą czynności:))) Aha...sprawa jest oczywiście rozwojowa i nie można (1)
wykluczyć kolejnych zatrzymań. LoooooL
11 lat
330
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 09:20
buahahahahahahahahahahahahaha dobre:)
11 lat
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 06:59
ZATKAŁO (1)
11 lat
100
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 08:57
Kakoło
11 lat
20
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 07:02
Pan Adam powinien udostępnić ten sposób i wtedy byśmy zobaczyli co by miały mądre głowy do powiedzenia. (2)
11 lat
372
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-01-23 09:03
Co? (1)
Taśmowo by porównywali zapisy na kartach z zapisami terminali ładujących, a każdy, na którego karcie pojawiłby się bilet znikąd, miałby przyjemność z prokuraturą.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
