Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Młodzież z Trójmiasta w czasie stanu wojennego

Rafał Borowski
13 grudnia 2015 (artykuł sprzed 8 lat) 
Opinie (420)

Inscenizacja manifestacji i starć z ZOMO z okresu stanu wojennego

Choć na ogół sądzi się, że w stanie wojennym protestowali głównie robotnicy-związkowcy, oraz związani z nimi intelektualiści, duży udział w antyrządowych demonstracjach mieli ludzie naprawdę młodzi: nie tylko studenci, ale także licealiści.



Czy stan wojenny uchronił Polskę przed większym złem?

W mroźny poranek 13 grudnia 1981 roku, zamiast programu dla dzieci "Teleranek", TVP wyemitowała orędzie gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Ubrany w wojskowy mundur generał oznajmił milionom Polaków, że na terenie całego kraju wprowadzono stan wojenny.

Czytaj także: Stan wojenny oczami 12-latka

Dla niezaangażowanej w politykę części Polaków nie miało to może wielkiego znaczenia, ale dla dużej części społeczeństwa stało się jasne, że władza wypowiedziała wojnę powstałej niewiele ponad rok wcześniej "Solidarności" i próbuje w ten sposób zdławić demokratyczne przemiany.

Wbrew przestrodze władz PRL o zbliżającej się "ogólnonarodowej katastrofie", tysiące działaczy zdelegalizowanej właśnie "Solidarności" i jej sympatyków postanowiło stawić opór. Jednym z głównych przejawów stanu wojennego, zwanego pogardliwie "wojną polsko-jaruzelską", były antyrządowe manifestacje uliczne.

Gen. Wojciech Jaruzelski ogłasza wprowadzenie stanu wojennego



Młodzi ludzie w antyrządowych demonstracjach

O ile jednak powstanie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność" było zasługą przede wszystkim pokolenia trzydziestolatków, o tyle w manifestacjach w okresie stanu wojennego udział brała głównie młodzież. W Trójmieście, podobnie jak i w całym kraju, filarem antyrządowych demonstracji byli licealiści, studenci oraz młodzi robotnicy.

Starcia z milicją podczas manifestacji, która odbyła się 1 maja w centrum Gdańska. Na zdjęciu widać kilkunastoletnich chłopców. Starcia z milicją podczas manifestacji, która odbyła się 1 maja w centrum Gdańska. Na zdjęciu widać kilkunastoletnich chłopców.

Starcia z milicją podczas manifestacji, która odbyła się 1 maja w centrum Gdańska. Na zdjęciu widać kilkunastoletnich chłopców.

fot. Stanisław Składanowski/KFP

Potwierdzenie takiego stanu rzeczy odnajdziemy chociażby w prasie z okresu stanu wojennego, np. w artykule zamieszczonym na łamach "Głosu Wybrzeża" z 3 maja 1982. Jego autor odnotował, że "(...) ze smutkiem patrzyłem na młodych ludzi. A oni dominowali - nastolatki, uczniowie szkół średnich, studenci i młodzi robotnicy (...) Nie ich obwiniałem, bowiem w pochodzie wyraźnie widać było prowodyrów, tych, którzy wznosili pierwsze okrzyki, im bardziej pełne nienawiści dla władzy ludowej, tym lepiej podchwytywane przez ludzi młodych".

Władza zaogniła sytuację

Manifestacje organizowane przez podziemną opozycję podczas stanu wojennego odbywały się w miesięcznice wprowadzenia stanu wojennego, a także w święta narodowe i religijne. Spośród dziesiątek trójmiejskich demonstracji, na szczególne wyróżnienie zasługują pierwsza z nich, która odbyła się w Gdańsku wkrótce po orędziu gen. Jaruzelskiego, w dniach 16-17 grudnia 1981 roku.

Ta demonstracja była pierwszą reakcją na wprowadzony właśnie stan wojenny. Ponadto, na znaczny udział młodzieży w tejże manifestacji miały wpływ dwa dodatkowe czynniki. 15 grudnia, pod groźbą rozwiązania uczelni i wcielenia studentów do czynnej służby wojskowej, zawieszono studenckie strajki na Uniwersytecie Gdańskim, Politechnice Gdańskiej oraz w Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni. Dzień wcześniej, 14 grudnia, Minister Oświaty i Wychowania wraz z Ministrem Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki podjęli decyzję o zawieszeniu zajęć w szkołach i na uczelniach.

Pierwsza śmiertelna ofiara stanu wojennego w Gdańsku

W trwających dwa dni demonstracjach w centrum Gdańska wzięło udział ok. 100 tys. osób. Władze nie miały zamiaru tolerować tego rodzaju "antysocjalistycznej działalności" i podjęły decyzję o spacyfikowaniu manifestantów. W zamieszkach zostało rannych ponad 300 osób, kolejne setki trafiły do aresztu.

Milicja, w tym oddziały ZOMO (Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej) użyła wówczas nie tylko pałek, armatek wodnych, petard i gazu łzawiącego, ale także broni palnej.

Czytaj także: Siedem ofiar stanu wojennego z Trójmiasta

Pociski wystrzelone przez ZOMO-wców z pistoletów maszynowych spod gmachu Komitetu Partyjnego PZPR trafiły cztery osoby. Jedną z nich był 20-letni Antoni Browarczyk. Chłopak wracał właśnie z praktyki w zakładzie elektromechanicznym przy ul. Wyczółkowskiego. Pocisk, który trafił go w twarz, dosięgnął go nieopodal wejścia do tunelu pod ul. Wały Jagiellońskie od strony pl. Kalinowskiego (obecnie to Targ Rakowy).

Tak ma wyglądać pomnik poświęcony ofiarom stanu wojennego, który być może już za rok stanie w miejscu, gdzie kula dosięgnęła Antoniego Browarczyka. Tak ma wyglądać pomnik poświęcony ofiarom stanu wojennego, który być może już za rok stanie w miejscu, gdzie kula dosięgnęła Antoniego Browarczyka.

Tak ma wyglądać pomnik poświęcony ofiarom stanu wojennego, który być może już za rok stanie w miejscu, gdzie kula dosięgnęła Antoniego Browarczyka.

Po przewiezieniu do Szpitala Wojewódzkiego przy ówczesnej ul. Świerczewskiego (obecnie ul. Nowe Ogrody), lekarze stwierdzili u rannego poważnie obrażenia wewnętrzne. Kula uszkodziła m.in. pień mózgu. Po sześciu dniach Antoni Browarczyk zmarł. Był pierwszą, śmiertelną ofiarą stanu wojennego w Gdańsku i jedyną, która poniosła śmierć podczas dwudniowych manifestacji w grudniu 1981 roku.

Pomimo przeprowadzonego i wznowionego po 1989 roku śledztwa, nigdy nie udało się ustalić milicjanta, który zabił Browarczyka.

Liczba ofiar stanu wojennego trwającego od 13 grudnia 1981 r. do 22 lipca 1983 r. nie jest dokładnie znana. Działająca w 1989 sejmowa komisja badająca działalność MSW w PRL, stwierdziła, że spośród 122 niewyjaśnionych przypadków zgonów działaczy opozycji w tym okresie na terenie całego kraju, 88 miało bezpośredni związek z działalnością funkcjonariuszy MSW.

Przypomnijmy, że wydarzenia Grudnia 1970, które miały miejsce tylko w czterech miastach Wybrzeża: Szczecinie, Gdyni, Gdańsku i Elblągu, przyniosły śmierć 41 osobom.

Zobacz także

więcej artykułów (1070)

Opinie (420) ponad 10 zablokowanych

  • 2015-12-13 09:29

    (7)

    tak się dziwnie składa, że prokuratorzy stanu wojennego dzisiaj stoją po stronie PISu

    8 lat

    • 54 24

    • 2015-12-13 09:36

      Pis ich rozliczy a to Po własnie ich chołubiło ,zatrzymało na miejscach i lizało im odbytki ;) (2)

      Kaczor lepszy niz komuchy ;)

      8 lat

      • 7 15

      • 2015-12-13 09:53

        tak jest, rozlicza ich przyjmując ich w swoje szeregi, brawo (1)

        precz z państwem pislamskim

        8 lat

        • 13 7

        • 2022-12-13 06:41

          Na podstawie jednego małego prokuratorka stawiasz tezę o mnogości? Masz coś z głową, czy tylko z główką, chłopaku?

          1 rok

          • 0 0

    • 2021-12-13 16:30

      (3)

      Kocham PIS

      2 lata

      • 0 0

      • 2021-12-13 16:30

        Niekocham PIS

        2 lata

        • 0 0

      • 2021-12-13 16:31

        (1)

        Nienawidze PIS

        2 lata

        • 0 0

        • 2022-12-13 06:42

          Psychiatra czeka. Skorzystaj.

          1 rok

          • 0 0

  • 2015-12-13 09:30

    Trzeba było protestować, gdy PO (7)

    skonfiskowało składki OFE, podniosło wiek emerytalny, uchwaliło ustawę 1066, doprowadziło do upadku polskiego przemysłu, zamiatało pod dywan swoje afery itp. itd.
    Resortowe dzieci bronią teraz swoje ciepłe posadki, boją się rozliczenia.

    wyłącz tvn

    8 lat

    • 80 40

    • 2015-12-13 09:37

      Lis krasko olejnik (3)

      Komuchowskie dzieci bez wstydu i honoru

      POLONIA CHICAGO

      8 lat

      • 25 9

      • 2015-12-13 10:49

        jak siedzisz za oceanem, to nie masz prawa zabierac głosu w tej sprawie. Liż d*pę Trumpowi. (2)

        8 lat

        • 5 12

        • 2015-12-13 17:46

          oderwana od tematu wypowiedź...

          Ludzie, co się z wami dzieje?

          8 lat

          • 5 0

        • 2022-12-13 06:43

          Jak masz coś z głową, to się wybierz do gabinetu. W twoim wypadku im szybciej, tym lepiej.

          1 rok

          • 0 1

    • 2015-12-13 10:59

      (1)

      Jak się TWsom daje prezesury w PKP, to nie można szczekać o "resortowych dzieciach".

      8 lat

      • 4 2

      • 2015-12-13 17:49

        TW Przemek ten twój prezes od PKP już podał się do dymisji.

        Następni już są w kolejce.

        Korytko

        8 lat

        • 2 1

    • 2021-12-13 16:33

      A jakies konkrety? Rzad Szydlo powiedzial, ze bylo wszystko w super stanie jak -rzejeli rzady? Wciaz sie wk.. ze belt jest po 5 zl, a nie jak za PO po 3 zl>?

      2 lata

      • 0 0

  • 2015-12-13 09:51

    (9)

    Pamiętam te manifestacje z tamtych lat, mialem wtedy 10 lat, konczyly się zawsze zdemolowanym sklepem mojego taty, wszystkie szyby w okolicy były wybite, co można było ukraść to ukradzione. Dlatego inaczej pamiętam tamte czasy

    8 lat

    • 27 15

    • 2015-12-13 09:56

      widze tatus donosił i miał ciepła posadke (3)

      bo w tamtych latach miec wlasny sklep no no pewnie na swieta zawsze miales wszysko ale 99% społeczenstwa nie mialo nic wiec mam gdzies to co Ty pamietasz...

      8 lat

      • 6 22

      • 2015-12-13 10:02

        Tatuś nie donosił (1)

        to tacy jak Ty donosili na tych co im się lepiej powodziło. Z nienawiści szczególnie do "prywaciarzy" tacy jak Ty niszczyli dorobek tych ludzi.

        Tak było

        8 lat

        • 20 4

        • 2022-12-13 06:47

          Napisał nasz ulubiony misiowy rozumek:)

          1 rok

          • 0 1

      • 2022-12-13 07:19

        Co

        Ty wiesz o życiu jak Ciebie nawet w planach nie bylo

        1 rok

        • 0 0

    • 2015-12-13 10:14

      Lenie śmierdzące ze stoczni protestowały, którym obalenie komuny ostatecznie wyszło bokiem. Stocznie podupadły, a ci którzy ostali się w zawodzie zasuwają na umowach śmieciowych, a młodsi tyrają w stoczniach ale norweskich i szwabskich.

      8 lat

      • 3 2

    • 2015-12-13 10:24

      Szyby...

      wybijali prowokatorzy przebrani za stoczniowców. Potem w Dzienniku Telewizyjnym mówiło się o rozruchach chuligańskich. Tyle w temacie.

      mamidło

      8 lat

      • 10 4

    • 2021-12-13 16:35

      (1)

      Twoj tatełe wtedy tez protestowal przed telewizorem. Teraz od 30 lat oddaje glos na PC PIS i tego typu zlodzieji.

      2 lata

      • 1 2

      • 2022-12-13 06:48

        Nie pij już tego świństwa. Szkodzi ci nie tylko na głowę, jak widać.

        1 rok

        • 0 0

    • 2022-12-13 06:44

      Twoja wypowiedź jasno pokazuje, że niewiele rozumiałeś, bo byłeś zbyt mały. Dlatego zawęziłeś temat do spraw rodziny i twojego, o czym się mówiło, w domu.

      1 rok

      • 0 0

  • 2015-12-13 09:53

    a teraz to mamy początki nowej dyktatury... (1)

    abyśmy nie musieli walczyć jak ci chłopcy.

    LESIO

    8 lat

    • 43 31

    • 2022-12-13 06:50

      Ależ ty niemądry jesteś, plastusiu:)

      1 rok

      • 0 0

  • 2015-12-13 09:55

    Zły sort (1)

    Jestem najgorszym sortem bo biłem się z ZOMO

    8 lat

    • 49 9

    • 2022-12-13 06:51

      W gębie i w domowych pieleszach.

      1 rok

      • 0 1

  • 2015-12-13 09:58

    Komu zależy na nienawiści między nami? (4)

    W kraju gdzie 90% wierzących i praktykujących katolików powinna panować zgoda narodowa. Gdzie takie zło powstaje.

    Polak katolik

    8 lat

    • 37 6

    • 2015-12-13 10:01

      w głowach pisowcow...

      8 lat

      • 11 11

    • 2015-12-13 10:02

      Zależy np pismom typu gw (1)

      stacjom tv, które zajęły cały eter

      8 lat

      • 11 12

      • 2015-12-13 10:08

        Nic nie napiszesz o radiu maryja

        tv trwam, tv republika, naszym dzienniku itp. itd.

        8 lat

        • 8 8

    • 2017-12-13 14:57

      Spod krymu, tam skad rodzina kaczynskich i inncyh macxierewiczow

      6 lat

      • 0 3

  • 2015-12-13 10:08

    Krzywonos jedyna wtedy wyjechala tramwajem (6)

    ale ktos jej wylaczyl prad.

    8 lat

    • 47 10

    • 2015-12-13 10:08

      Jarosław

      o tym wszyscy wiedzą.

      8 lat

      • 4 10

    • 2015-12-13 10:21

      Nieprawda. (4)

      Jej tramwajem koleżanka jechała do pracy. To co opowiadają pisowcy na zlecenie Jarosława, to łgarstwo. Prądu nikt nie wyłączał. Pisowcy już nawet opowiadali, że strajk zaczęli kierowcy autobusów a ona się sprzeciwiała, była łamistrajkiem. Ale zapomnieli, że wtedy autobusy i tramwaje były w różnych firmach. Więc druga wersja jest, że prąd jej wyłączyli.
      Te pisowskie kłamstwa są obrzydliwe, na szczęście jeszcze żyją ludzie, którzy pamiętają jak było. W Gdańsku pisiaki nie wmówią nikomu, że czarne jest białe, a Kaczyński jest bohaterem.

      mamidło

      8 lat

      • 6 19

      • 2015-12-13 10:23

        Kiedy tragicznie zginęła Anna Walentynowicz (2)

        nagle jej miejsce zajęła Krzywonos, o której wcześniej nigdy nie słyszałem. No proszę

        8 lat

        • 18 7

        • 2015-12-13 10:35

          Krzywonos niczyjego miejsca nie zajęła. (1)

          A rozsławił ją Kaczyński, bo opowiadał takie bzdury, że nie wytrzymała i odpaliła mu, żeby przestał kłamać. Od wtedy pisowcy się na nią zawzięli, próbowali kłamstwami ją zniszczyć. Na szczęście w Gdańsku ludzie pamiętają, co kto robił. Tu PiS nie ma szans jeszcze długo.

          mamidło

          8 lat

          • 6 15

          • 2015-12-13 11:06

            2010 dobrze pamietam

            Zaczelo sie od spotkan z Tuskiem i wystapienia na sierpniowej rocznicy Solidarnosci.
            Wiec nie klam o Kaczynskim!

            8 lat

            • 11 2

      • 2015-12-14 01:11

        W jednym nie sposób się nie zgodzić z tobą. Ludzie pamiętają i nie dadzą sobie wmowić

        że jakaś Krzywynos to legenda.

        Włącz rozum, wyłącz TVN, GW. Zadaj sobie trud, poszukaj, poczytaj, wyciągnij wnioski, wyrób sobie WŁASNĄ opinię.

        8 lat

        • 5 0

  • 2015-12-13 10:09

    (12)

    Wujek opowiadal jak podczas strajków okradalo się sklepy. Stoczniowcy już wybili szybę i wystarczyło wejść i brać

    8 lat

    • 20 33

    • 2015-12-13 10:15

      Stoczniowcy? (1)

      Szyby wybijali przebierańcy, żeby można było w wiadomościach podać, że to nie rozruchy polityczne, tylko warcholstwo.

      mamidło

      8 lat

      • 17 5

      • 2015-12-13 10:21

        Milicja w cywilnych ciuchach

        nawet w dzisiejszych materiałach tv z tamtych lat widać jak grupa cywili podbiega do demonstrantów, wyciągają spod marynarek pały i leją. Prowokatorzy itp

        8 lat

        • 16 2

    • 2015-12-13 12:11

      A dużo w tych sklepach wtedy było półki uginały się od octu i musztardy

      pamiętająca

      8 lat

      • 12 0

    • 2015-12-13 12:22

      wujek chyba sam rabował

      karol

      8 lat

      • 10 0

    • 2015-12-13 12:37

      "Stoczniowcy już wybili szybę" - to byli SBeccy prowokatorzy poprzebierani za stoczniowców aby wmówić narodowi że to stoczniowa chuliganeria niszczy dobro narodowe wypracowane przez świadomy lud pracujący.

      8 lat

      • 12 0

    • 2015-12-13 14:18

      Wątpię. My dziś tak ich gloryfikujemy,a to była banda zapijaconych robotników. Sami te szyby wybijali,nawet podpalili budynek komitetu.

      8 lat

      • 0 7

    • 2015-12-13 15:13

      futra ze sklepu na Rajskiej wynosili, są zdjęcia w sieci. Wszystkie sklepy na Rajskiej były okradzione

      8 lat

      • 0 3

    • 2015-12-13 15:25

      Chyba w TVN

      8 lat

      • 4 1

    • 2015-12-14 21:31

      kto okradał

      Wujek zomowiec?

      8 lat

      • 5 0

    • 2017-12-13 15:37

      tacy sami stocznoiwcy jak ci co 11 listopada

      kilka lat temu podpalili ruską budę na marszu niepodległości. A u sowy poznaliśmy kto za tym stał. Te same metody.

      jarek

      6 lat

      • 5 1

    • 2021-12-13 15:51

      stare UBeckie prowokatorskie metody

      a potem to już leci.

      jarek

      2 lata

      • 3 0

    • 2022-12-13 06:52

      Wujek zomowiec ma wiele takich bajek w zanadrzu. Popytaj, może ci opowie o ścieżce zdrowia i paru innych ciekawych zagraniach, które w owym czasie stosował.

      1 rok

      • 0 0

  • 2015-12-13 10:18

    Kaczysci zmierzaja dokladnie do tego samego (2)

    "Prawo" i Socjalizm - to jest mentalnosc tych kolesi

    antykaczysta

    8 lat

    • 40 33

    • 2015-12-13 11:09

      Nie-PO-dleglosc

      Taka polityka nienawisci... Tyle, ze PO.
      Demokracji nie rozumieja po 8 latach rzadzenia. . .

      P.S.
      Kto teraz "rzadzi" w PO?

      GD

      8 lat

      • 3 2

    • 2022-12-13 06:54

      Ależ towarzyszu, wasze metody przypisujecie innym? Nie nada!

      1 rok

      • 0 0

  • 2015-12-13 10:19

    Nie wierze politykom

    Polecam ksiazki Henryka Pająka otwieraja oczy zamazane klamstwami politykow

    POLAK ZNIEWOLONY

    8 lat

    • 6 11

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (1070)

Najczęściej komentowane

Aleksandra Kosiorek wygrała II turę wyborów w Gdyni

Aleksandra Kosiorek prezydentem Gdyni

Nowi lokatorzy zburzyli spokój w kamienicy

Nowi lokatorzy zburzyli spokój w kamienicy

więcej

Najczęściej czytane