• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Muszą zniknąć ostatnie nazwy ulic z czasów PRL

Katarzyna Moritz
10 kwietnia 2016 (artykuł sprzed 8 lat) 
  • Ul. Dąbrowszczaków w Gdańsku musi otrzymać nową nazwę w ciągu najbliższych 12 miesięcy.
  •  ul. Dąbrowszczaków Gdańsk

W całej Polsce, mimo że od 27 lat nie ma już PRL-u, jest około 1400 nazw ulic i placów związanych z poprzednim systemem. W Gdańsku mamy do tej pory ul. Dąbrowszczaków zobacz na mapie GdańskaBuczka zobacz na mapie Gdańska, a w Gdyni Berlinga i Rzymowskiego zobacz na mapie Gdyni. Samorządy mają rok, by to zmienić, Sejm przyjął bowiem ustawę dekomunizacyjną. Kto poniesie koszty wymiany dokumentów?



W Trójmieście dość często dokonywano zmian nazw ulic czy placów. Oczywista i duża wymiana z nazw niemieckojęzycznych na polskie nastąpiła po II wojnie światowej, potem największa fala była na początku lat 90., gdy w Polsce zmienił się ustrój.

Wtedy zniknęli tacy patroni ulic, jak marszałek Rokossowski (obecnie al. Rzeczpospolitej zobacz na mapie Gdańska Gdańsk), Karol Marks (gen. Hallera zobacz na mapie Gdańska Gdańsk), Feliks Dzierżyński (al. Legionów zobacz na mapie Gdańska w Gdańsku i 3 Maja zobacz na mapie Sopotu w Sopocie), Karol Świerczewski (Nowe Ogrody zobacz na mapie Gdańska Gdańsk), prezydent Bierut (Haffnera zobacz na mapie Sopotu Sopot), nie ma też Czerwonych Kosynierów (obecnie Morska zobacz na mapie Gdyni Gdynia), Armii Czerwonej (Armii Krajowej zobacz na mapie Sopotu Sopot), Czerwonego Sztandaru (generała Bora-Komorowskiego zobacz na mapie Gdańska), już mało kto pamięta, gdzie były też ul. 1 Maja Targ Sienny zobacz na mapie Gdańska Gdańsk) czy 22 Lipca (Armii Krajowej zobacz na mapie Gdyni Gdynia).

Trójmiasto nie jest jeszcze wolne od niejednoznacznych patronów

W Gdańsku jest 1739 nazw (stan na dzień 31 grudnia 2015 r.) ulic, placów i innych obiektów publicznych. Poza licznymi zmianami w 1990 roku, jeszcze w 1998 roku zmieniono nazwę ul. Jedności Robotniczej na Trakt św. Wojciecha czy Park im. Marcina Kasprzaka na park Steffensów. Co nie oznacza, że problem zniknął, są jeszcze co najmniej dwie ulice budzące wątpliwości, jak dobrze znana mieszkańcom Przymorza ul. Dąbrowszczaków czy Mariana Buczka na Chełmie.

Dąbrowszczacy to komuniści i socjaliści narodowości polskiej - członkowie XIII Brygady Międzynarodowej im. Jarosława Dąbrowskiego w czasie wojny domowej i sowieckiej interwencji w Hiszpanii w latach 1936-1939 - czytamy na na stronie Instytutu Pamięci Narodowej. Byli realizatorami polityki stalinowskiej na Półwyspie Iberyjskim. Większość z nich dążyła do budowy w Hiszpanii państwa stalinowskiego. Rzeczpospolita Polska pozbawiła ich obywatelstwa polskiego.

Wątpliwości budzi też postać Mariana Buczka, polskiego działacza socjalistycznego i komunistycznego w okresie międzywojennym. Był on członkiem kolejno Polskiej Partii Socjalistycznej, PPS-Opozycji, Komunistycznej Partii Polski.

- Niewątpliwie  trzeba będzie dokonać inwentaryzacji nielicznych pozostałości, które budzić mogą wątpliwości. Bardzo ważny będzie kontakt z IPN-em. Czeka nas duża praca do wykonania - podkreśla Marek Bumblis, gdański radny i przewodniczący komisji kultury, która opiniuje m.in. nazwy ulic w mieście.
W Gdyni też zostały dwa ostatnie takie relikty, czyli ul. Berlinga i Rzymowskiego.

Zygmunt Berling do 1939 roku był zawodowym oficerem Wojska Polskiego, zdegradowanym i skazanym na śmierć za zdradę, po tym jak w 1941 roku został współpracownikiem NKWD i działaczem prokomunistycznym. Później został mianowany przez Stalina dowódcą polskich jednostek przy Armii Czerwonej, w PRL-u był wysokim urzędnikiem państwowym.

Natomiast Wincenty Rzymowski przed wojną był pisarzem, publicystą, wydawcą, a po 1944 roku prokomunistycznym działaczem politycznym, wysokim funkcjonariuszem państwowym i jednym z propagandowych filarów systemu stalinowskiego w Polsce.

Procedura zmiany nazwy ulicy nie jest prosta

- Właścicielem gruntu, na którym są te ulice, jest spółdzielnia, która musi wystąpić o zmianę nazwy. Niemniej rozmowy w tym temacie trwają. Zajmuje się tym Komisja Samorządności Lokalnej i Bezpieczeństwa RM Gdyni. W obecnej sytuacji jednak ustawa, która zapewne zacznie wkrótce obowiązywać, taką zmianę wymusi odgórnie - podkreśla Sebastian Drausal, rzecznik prasowy z gdyńskiego magistratu.
  •  ul. Rzymowskiego Gdynia
  •  ul. Rzymowskiego Gdynia
W Sopocie, gdzie w sumie znajdują się 144 ulice, pierwsza zmiana, delikatnie odbiegająca od obowiązującego nurtu, obejmowała w 1978 roku ulicę 20 Października (rocznica dojścia do władzy Gomułki), której nazwę zmieniono na aleję Niepodległości. Przedtem w latach 1956-78 nosiła ona nazwę Józefa Stalina.

- 20 grudnia 1990 roku Zarząd wraz z Radą Miasta podeszli do tej kwestii kompleksowo, zmieniając nazwy 11 ulic na obecnie obowiązujące. Takim to sposobem problem "starego nazewnictwa" przestał w Sopocie istnieć - informuje Anna Dyksińska, z sopockiego magistratu.
Nowa władza, nowe "jedynie słuszne" nazwy

Przyjęta w zeszłym tygodniu ustawa dekomunizacyjna daje samorządom rok na usunięcie z przestrzeni publicznej nazw upamiętniających osoby, organizacje, wydarzenia i daty symbolizujące komunizm lub propagujące go. A takich nazw jest jeszcze całkiem sporo, szacuje się, że w całej Polsce od 1200 do 1400.

Dotychczas za politykę nadawania patronów odpowiadali radni miejscy i gminni. Nowe przepisy dadzą jednak wojewodom (którzy będą musieli wcześniej posiłkować się opinią Instytutu Pamięci Narodowej) możliwość unieważnienia uchwał, którymi w przeszłości Rada Miasta lub Gminy przegłosowała budzącą wątpliwości nazwę. W razie zakwestionowania nazwy, władze samorządowe miałyby trzy miesiące na to, by nadać danemu obiektowi czy ulicy nową nazwę.

Koszty samorządów i obywateli

W ustawie zapisano, że zmiana nazwy dokonana na podstawie ustawy nie będzie miała wpływu na ważność dokumentów zawierających nazwę dotychczasową. Oznacza to, że np. dowód osobisty, mimo zmiany nazwy ulicy, przy której mieszka osoba legitymująca się nim, będzie ważny, dopóki nie upłynie jego termin ważności.

Zdecydowano też, że pisma oraz postępowania sądowe i administracyjne w sprawach dotyczących zmiany nazwy, dokonanej na mocy ustawy, w księgach wieczystych, rejestrach, ewidencjach i dokumentach urzędowych będą wolne od opłat.

Jak zaznaczono w uzasadnieniu do projektu ustawy, jej wejście w życie będzie wiązało się z kosztami dla budżetu państwa w postaci zmniejszenia dochodów, spowodowanego zwolnieniem z opłat oraz zwiększeniem wydatków związanych z wymianą dokumentów. Również samorządy poniosą koszty związane z wymianą dokumentów i zmianą tablic z nazwami ulic.

Opinie (619) 4 zablokowane

  • Bez przesady. Najlepiej w Lodzi zmienili (4)

    Wielkie tranzytowe Rondo Gagarina w Rondo Lotnikow Lwowskich. Po co? Akurat Gagarinowi sie nalezalo za zaalugi dla swiata :) ale wiadomo - poprawnosc polityczna. A dla mnie bezsens

    • 95 13

    • Rondo Gagarina

      To nie było Rondo Gagarina tylko Rondo innego kosmonauty Giermana Titowa. Pozdrawiam,

      • 0 0

    • I jeszcze powiedz, ze masz Kopernika w Moskwie:) (2)

      • 3 7

      • no jest :) (1)

        w Gagarinskim rejonie heheheheh :)

        • 8 2

        • Jest, bo Kopernikow to charoszyj sowieckij czełowiek.

          • 1 0

  • A Sopot?

    ul. 23 Marca ? , nazwa ulicy to data wkroczenia Armii Czerwonej - tej radzieckiej.

    • 0 1

  • janos

    Należy przywrócic nazwę Czerwonego Sztandaru, w miejsce tego bandyty Bora Komorowskiego przez ktorego kilkaset tysięcy warszawiakow zginęło w tym powstaniu warszawskim!

    • 0 0

  • Zeby jeszcze w raz z nazwami (8)

    znikli komunisci.

    • 39 43

    • (2)

      Kiedy w Polsce był komunizm bo nie pamiętam.

      • 1 1

      • skleroza nie boli (1)

        Dziadek masz tą samą przypadłość jak idziesz do kibelka,wchodzisz i mówisz: nie pamiętam po co wszedłem,wychodzisz a tu ci cieknie po nogach.

        • 2 4

        • gdybyś pilnie czytał to byś wiedział, że w Polsce nigdy nie było komunizmu

          a tak tylko pokazałeś, że nic nie czytasz
          i nic nie rozumiesz
          tylko tak sobie gadasz bez ładu i składu
          bo nie masz nic w życiu poważnego do roboty

          • 0 0

    • nie znikną. Pełno tego kure*stwa w rządzie (2)

      • 28 6

      • Byli poprzednim rzadzie, rzeczywiscie i dzis maszeruja pod sztandarem KOD (1)

        siedza w wyborczej, polityce, tvn, polsacie resortowe dzieci zgrywajace swiatlych liberalow.

        • 9 21

        • przestań dziecko się bawić internetem

          bo cię głowa rozboli,
          najlepiej zrobisz jeśli wrócisz do książek
          i nauczysz się rozumieć co wypływa z twoich ust

          • 13 2

    • Też bym się cieszył gdyby zdelegalizowali komunistyczny PiS..

      • 17 2

    • Nie znikną, zapisali się do PiSu

      • 17 2

  • Czy w Gdańsku Hitler jest nadal honorowym obywatelem miasta?

    Pytam poważnie!

    • 0 0

  • DEKOMUNIZACJA (10)

    każdy ma taką dekomunizacje na jaką zasłużył

    • 111 12

    • Komuna dała Polakom mi więcej niż wszystkie ekipy Solidarnościowe razem wzięte....

      • 1 0

    • (7)

      Każdy normalny człowiek gardzi komunizmem, ale wielu Rosjan walczących w armii czerwonej miało w du*ie politykę i zginęło na dzisiejszych ziemiach polskich ,aby mogli Polacy mówić i pisać po Polsku. Bo chyba nikt nie będzie próbował udowadniać, że armia krajowa pokonałaby III Rzesze :-D .To świadczy tylko o wilczej wdzięczności Rządu Polskiego dla poległych żołnierzy i ich rodzin!

      • 28 21

      • przecież właśnie Watykan wam wprowadza rządy Piątej Rzeszy (3)

        weź się lepiej za naukę historii
        bo ręce opadają od czytania tego co wypisujesz,
        skąd czerpiesz swoją wiedze o świecie, z "polskich" podręczników historii
        napisanych przez towarzyszy i zatwierdzonych przez Watykan?

        • 16 9

        • (1)

          Towarzysze i Watykan ? Ale że co ?

          • 2 1

          • to, że Stalin był wychowankiem Jezuitów

            podobnie jak Hitler,
            umowa przewidywała zniszczenie konkurencyjnych wyznań w Polsce
            poprzez rozjeżdżanie cerkwi czołgami Wojska Polskiego
            a następnie wprowadzenie religii państwowej katolickiej
            i stworzenie mitu polaka katolika i narodu wybranego

            • 4 1

        • Ale mi nic Watykan nie wprowadza bo nie uznaję Watykanu i ich nauk !

          • 8 10

      • dla jasności

        Ta dzicz ze wschodu-co kradła i gwałciła wszystko co im wpadło w łapska- nie miała pojęcia gdzie się znalazła, dla nich to była" wsio germania" mam wojenne sowieckie mapy wojskowe i na nich terytorium północne przedwojennej Polski jest opisane " Germania"

        • 6 1

      • "komunizmem", jakby w poorlandii kiedykolwiek komunizm był...

        proponuję jeszcze zakaz wszelkich nazw niemieckich, w tym produktów, zakazać posługiwania się w jakim kolwiek stopniu językiem niemieckim, rosyjskim, ukraińskim, angielskim, szwedzkim no i oczywiście chińskim (to też komuchy so)...

        • 14 6

      • ...co by było gdyby

        Jest jak jest.

        • 4 2

    • Dekomunizacja

      Pogonic PiS w ramach dekomunizacji .

      • 6 1

  • Jest

    bardzo wiele takich nazw, nie tylko w Gdańsku. Mój kumpel mieszka przy 22 Lipca :), co sprawia mu nieustająca uciechę, tym bardziej, że przy tej samej ulicy stoi kościół...

    • 0 0

  • Dąbrowszczaków na Regana? (2)

    a może Stoczniowców

    • 4 2

    • Stoczniowców

      już jest (Chełm)

      • 0 0

    • byle nie Wałęsy

      • 3 2

  • Upps

    Zniknie nazwa ulicy, przy której spędziłam dzieciństwo. Może powrót do nazwy tuż powojennej - Bohaterów Monte Cassino? Do wątpiących - tak po wojnie (!) nazywała się ul Mariana Buczka :).

    • 0 0

  • Jak chcesz zmieniać Dąbrowszczaków, to oczywiście na ich przeciwników. Jest idealny kandydat, 1936-1939 szkolił Hiszpanów w niemieckiej oddziałach lądowych Legión Cóndor. Nazywał się Oskar Dirlewanger.

    • 1 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane