• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Najdokładniejszy mechaniczny zegar odmierza czas w Gdańsku

Katarzyna Moritz
30 czerwca 2011 (artykuł sprzed 12 lat) 
W polu grawitacyjnym w matce Ziemi jest ukryty czas. Zrodziło się pytanie, jak go wyciągnąć? - przyznaje  Grzegorz Szychliński, wynalazca zegara. W polu grawitacyjnym w matce Ziemi jest ukryty czas. Zrodziło się pytanie, jak go wyciągnąć? - przyznaje  Grzegorz Szychliński, wynalazca zegara.

Od teraz gdańszczanie mogą regulować swoje zegarki, udając się do Baszty na Zamurzu przy placu Kobzdeja. W środę zaprezentowano tam grawitacyjny zegar Hevelius 2011, najdokładniejszy zegar mechaniczny na świecie.



Zegar jest prezentowany w potrójnie szklonej gablocie, która ma za zadanie utrzymać stałą temperaturę i ciśnienie. Zegar jest prezentowany w potrójnie szklonej gablocie, która ma za zadanie utrzymać stałą temperaturę i ciśnienie.
Gdańsk kontynuuje dzieła Jena Heweliusza, który był nie tylko wielkim astronomem i piwowarem, ale stworzył też bardzo dokładny zegar wahadłowy. Opierał się przy tym na teorii Galileusza, który zauważył, że wahadło puszczone swobodnie w ruch zatacza te same okresy.

W Gdańsku powstał właśnie najdokładniejszy zegar mechaniczny na świecie, który bazuje na tym samym mechanizmie. Model działa w oparciu o właściwości pola grawitacyjnego i w efekcie mierzy czas z dokładnością do kilku mikrosekund na dobę, czym bije wszystkie dotychczasowe rekordy (choć - przyznajmy - daleko mu do dokładności zegarów atomowych).

- Trudno będzie wyregulować swoje zegarki z dokładnością 20 mikrosekund, to jest poza naszą percepcją - zastrzega pomysłodawca i konstruktor zegara, dr Grzegorz Szychliński, zastępca dyrektora Muzeum Historycznego Miasta Gdańska w Muzeum Zegarów Wieżowych.

Jak skonstruowany jest i jak działa zegar? Ma około 1,5 metra wysokości, jego obudowa to szklana, próżniowa tuleja. Licznik, czyli tarcza zegara, stoi obok gabloty i jest nim zwykły ekran monitora komputera.

We wnętrzu szklanej rury, na pręcie wykonanym ze stopu stali i niklu, który najmniej poddaje się zmianom temperatury, wisi ciężarek o masie 10 kg. Wewnątrz szafki o potrójnych szybach utrzymywana jest temperatura o dokładności jednej dziesiątej stopnia, a w rurze ciśnienie jednej dziesiątej Pascala, to jest 10 tys. razy mniej niż powietrze które nas otacza. Wszystko po to, by uchronić mechanizm od zmian ciśnienia z zewnątrz.

Czy często sprawdzasz czas?

- W małej, przezroczystej rureczce z boku "czyha" kuleczka łożyskowa o średnicy 10 milimetrów i masie 4 gramów. Raz na 10 minut zamek elektromagnetyczny zwalnia ją, ona opada 50 milimetrów w dół, odskakuje od ściętej powierzchni, daje pstryczka wahadłu, potem wpada do lejka i wraca na miejsce. Mała fotokomórka zlicza impulsy. To wszystko, to jest takie proste - opowiada konstruktor. Zegar zasila prąd stały o napięciu 12 woltów, ale może też pracować przez tydzień na baterii.

To nie ostatnie słowo gdańskiego konstruktora, jeśli chodzi o zegary. W październiku zaprezentuje on jedyny na świecie zegar pulsarowy, który stanie w kościele św. Katarzyny. O wynalazku pisaliśmy w artykule: Najdokładniejszy czas na świecie będzie tylko w Gdańsku.

W uroczystej inauguracji zegara grawitacyjnego uczestniczyli też przedstawiciele British Horological Institute, najstarszej na świecie instytucji oficjalnie reprezentującej przemysł zegarmistrzowski w Wielkiej Brytanii, minister Katarzyna Hall i władze Gdańska.

Do końca tego tygodnia zegar można oglądać w godz. od 11 do 16 w Baszcie na Zamurzu przy placu Kobzdeja zobacz na mapie Gdańska.

Opinie (69) 9 zablokowanych

  • A minister Hall po co tam eee (2)

    ta pani ma tyle wspólnego z nauką co prezydent Adamowicz z otwieraniem nowych szkół i budowa dróg.

    • 2 4

    • i tu jestes w błędzie (1)

      Nie znam minister Hall, ale gdzie okiem nie rzucę w Gdansku to nowa inwestycja drogowa lub remont. Tak więc narzekasz tylko z przyzwyczajenia.

      • 1 3

      • sdf

        A ja ją znam , mieszkam w Kamiennym Potoku w Sopocie i widuje ją na codzień ...

        • 0 0

  • Kaśka

    • 0 0

  • ja robię regulację swojego zegarka w/g punktualności rozpoczynania pracy przez lekarzy w przychodni;/ (2)

    • 49 4

    • a ja wg rozkładu PKP

      • 0 0

    • Dobreee

      Wczoraj byłem umówiony jako pierwszy pacjent na 10:30, lekarz spóźniła się do pracy 65min bo jak słyszałem jej rozmowę w rejestracji były korki. Ale przyszło mi jeszcze poczekać niestety, gdyż zaczęła od robienia sobie kawy, a później okazało się, że na 10:30 jest przede mną jeszcze jeden pacjent. W rejestracji wytłumaczono mi, że Pani lekarz go sobie dopisała... Więc ogólnie musiałem czekać 1,5 godziny, a wizyta trwała 5 minut:)

      • 22 0

  • 1 bar = 10000 Pa (1)

    • 3 3

    • Do podstawówki!

      Ja pier... Szkoda słów. Redaktor kalosz, a czytelnicy gumiaki. 1 atm to ok 1013 hPa == 101300 Pa więc jednemu Barowi to daleko do 10.000, bo ma 100.000 Pa.
      Skoro jest 10.000 razy mniejsze ciśnienie w tej rurze, to znaczy, że jest tam ok. 0,1 hPa czyli 10 Pa.

      Za błędy rzeczowe powinno się karać mandatami!

      • 0 0

  • co 10 minut.... (4)

    Co odmierza czas uruchamiający zamek elektromagnetyczny?

    • 20 1

    • Sam zegar, licznik odmierza zadaną liczbę oscylacji i zwlania na ok. 0,5 s rygiel elektromagnesu

      • 0 0

    • (1)

      Ja bym przyczepił się do czego innego a konkretnie uważam, że nazwanie zegara mechanicznym jest pewnym nadużyciem w sytuacji kiedy mechaniczny jest praktycznie tylko generator postawy czasu a układ odczytujący jego pozycję, zliczający impulsy, itd. - już nie.

      • 6 1

      • A tak już gadając sam z sobą... ;-) W zasadzie równie mechaniczny jest elektroniczny (sic) zegarek na rękę, w którym czas odmierza kwarc - elektromechaniczny "kamerton" w skali mikro.

        Niemniej ciekawa instalacja artystyczna - bo tak bym to urządzenie nazwał.

        • 3 0

    • To nieistotne. Chodzi o podtrzymanie ruchu wahadła, żeby się nie zatrzymało. Energia tej kulki prawdopodobnie nie ma wpływu na fazę ruchów wahadła, ale obstawiam, że impulsy wypuszczające kulkę zsynchronizowane są z samym wahadłem.

      • 1 1

  • Głód najlepszym zegarem

    Jak zaczyna mnie ssać to wiem, że jest 15:00 i najwyższy czas coś zjeść

    • 1 0

  • ich stronka

    tu fajnie o tym napisali: www.zegarwahadlowy.pl

    • 0 0

  • dziwne komentarze tu czytam

    A mi sie to podoba,. Chyba fajnie, ze sa u nas ludzie którym cos sie chce zrobić, którzy maja pomysły i zapał. To fajne, bo większośc to tylko ciągle na cos biadoli. Ja nie wiem, moze nie bedzie to jednak najdokładniejszy czas, moze popełnili jakis błędy,nie znam sie na tym, ale fantastyczne jest, ze sa ludzie którym cos sie jeszcze chce w tym kraju. Byłam na otwarciu, i widziałam to cudo. fajnie, ze sa takie rzeczy. Zycze im powodzenia w pracy na tym nowym kosmicznym zegarem

    • 2 0

  • Zegar MECHANICZNY z FOTOKOMÓRKĄ, ELEKTROMAGNESEM, zasilany PRĄDEM??? (1)

    To dopiero wynalazek - nikomu się nie śnił zegar mechaniczny z FOTOKOMÓRKĄ (tez zapewne CAŁKOWICIE MECHANICZNĄ), elektromagnesem (MECHANICZNYM???) i zasilany prądem (MECHANICZNYM???).
    Zegar MECHANICZNY a bez prądu nie działa!
    Taki zegar mechaniczny jaka inauguracja.
    Blazenada na całego!
    "To nie ostatnie słowo gdańskiego konstruktora, jeśli chodzi o zegary." - już się boję - teraz będzie zegar mechaniczny, wersja 2, działająca jednak bez prądu?

    • 0 0

    • mechaniczny?

      Tak, zegar mechaniczny, poniewaz wahadło jest mechanicznym generatorem drgań, ale potem jest układ mikroprocesorowy który generuje czas na podstawie zmierzonych danych. W tym, co napisali w tym wywiadzie jest sporo, powiedzmy uproszczeń, pewnie to niewiedza dziennikarska, ale tez konstruktor-mechanik ma większa siłe przebicia niz elektronicy, którzy nad tym projektem pracowali. A ten zegar nr 2 faktycznie powstaje, ale to juz czysta elektronika, gdyz bedzie to zegar pulsarowy

      • 0 0

  • zasada działania

    Ruch wahadła jest swobodny, a kuleczka spadając co ok 10 min jedynie podtrzymuje jego ruch- przeciez nie ma tu sprężyny, ani typowych ciężarków które widzimy w starych zegarach.Bez tej kuleczki ruch wahadła powoli by zanikał- drgania gasnące.
    Precyzyjny układ pomiarowy- fotoelektryczny czujnik szczelinowy " zlicza" ruchy wahadła, następnie sterownik mikroprocesorowy analizuje otrzymane dane, eliminuje błędy, po porównaniu wzorcowym rezonatorem kwarcowym, niezwykle stabilnym, generuje czas. Jako wzorzec moze słuzyc tez GPS, poźniej sygnał z zegara pulsarowego. pozdrawiam

    • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane