• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Nietypowe Budowle Trójmiasta. Co kryje wzgórze na Siedlcach?

Ewa Budnik
23 maja 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 

Wokół wzgórza górującego nad ulicą Kartuską toczy się normalne życie, a tunel w jego wnętrzu pozostaje tajemnicą.

Obiekt prezentowany w dzisiejszym odcinku cyklu Nietypowe Budowle Trójmiasta jest więcej niż nietypowy, bowiem go nie widać. Jest ukryty w ziemi i owiany wielką tajemnicą. Od lat jest też tematem kolejnych miejskich legend. Mowa o schronie na Siedlcach, do którego wejście znajduje się przy ulicy KartuskiejMapka. Ostatnio prezentowaną nietypową budowlą były elewatory w Nowym Porcie. W kolejnym odcinku zaprezentujemy Kapitanat Portu w GdańskuMapka.



W twojej dzielnicy też są miejsca/obiekty, o których krążą legendy?

O poruszenie tego tematu poprosił nasz czytelnik, pan Szymon.

- Cały fenomen tego obiektu polega na tym, że jego funkcja jest w zasadzie nieznana. Krąży na jego temat parę legend, jednak w żaden sposób nie udało mi się zweryfikować, która z nich jest prawdziwa. Przykładowo, według jednej z nich, jest to zejście do tunelu prowadzącego aż do Wrzeszcza! Podobno tunel ten może kończyć się w podziemiach willi przy ulicy Dębinki - napisał w swoim e-mailu pan Szymon.
To tylko jedna z historii, które krążą na temat tunelu ukrytego wewnątrz morenowej góry, na szczycie której znajdują się zabudowania dzielnic Siedlce i Suchanino. Jedyne znane, zamknięte, wejście do tego tunelu znajduje się w podwórku pawilonów handlowych przy ul. Kartuskiej 135. Mapka

W czasie poszukiwania informacji pytaliśmy mieszkańców Siedlec, co wiedzą o ukrytej we wzgórzu budowli. Powszechna wiedza nie jest zbyt szeroka.

- O tym schronie krążą niestworzone historie. Jedna lepsza od drugiej. Ale do tej pory nie ma żadnej potwierdzonej informacji, co tam było albo jest. Może złoty pociąg albo Czarna Wołga - żartuje mieszkanka ulicy Skarpowej.
Archiwalne zdjęcie z 1979 roku. Wzgórze nie było wtedy tak gęsto porośnięte jak dziś, ale osypujący się piasek wskazuje, że grunt ponad schronem nie był stabilny. Archiwalne zdjęcie z 1979 roku. Wzgórze nie było wtedy tak gęsto porośnięte jak dziś, ale osypujący się piasek wskazuje, że grunt ponad schronem nie był stabilny.

Schron przeciwlotniczy i magazyn amunicji



Posiadaną wiedzą na temat obiektu podzielił się Patryk Toczyński, autor oraz prowadzący bloga Niezwykłe Suchanino oraz przewodnik dzielnicowy.

- Udało mi się ustalić, że obiekt zaczął powstawać w 1943 roku. Po pierwsze nie ma go jeszcze w spisie schronów w Gdańsku z 1942 r., co w swoich badaniach przytacza historyk Jan Daniluk. Poza tym na jednym ze sklepień jest data III 1943, co byłoby tylko potwierdzeniem, że obiekt budowano od 1943 roku - opowiada Patryk Toczyński.

Zobacz także: schron przy ul. Zawodzie na Olszynce



Powołując się na opis z książki Marka Wąsa "Gdańsk wojenny i powojenny", opowiada on także o  ulokowanych na zboczu wzgórza przez Niemców w 1945 roku flak bateriach (działach przeciwlotniczych) oraz żołnierzach z Pancerfaustami, którzy stawiali opór wojskom rosyjskim nacierającym od strony Kartuz.

- Przyjmuje się, że był to schron przeciwlotniczy, ale obiekt jest tak klasyfikowany tylko umownie, bo pewności nie ma. Z dużym prawdopodobieństwem był to również magazyn amunicji przeciwlotniczej, bo skoro na zboczu stały działa przeciwlotnicze, to amunicję do nich gdzieś trzeba było przecież trzymać - mówi Patryk Toczyński.
Miłośnik historii zna także osobę, która w latach 80. XX wieku zaglądała do obiektu i wdziała tam wagonik i tory. Mógł on służyć do wywozu ziemi w czasie budowy - pogłębiania tunelu. Z kolei to, że nadal tam stał, mogło świadczyć o niedokończeniu obiektu.

Na zdjęciu z 1979 roku widać, że zbocze wzgórza nadal jest niestabilne. Nawet dzisiaj widać obniżenie gruntu w miejscu, gdzie schron wcina się we wzgórze. Dowodzi to obecności schronu pod zboczem wzgórza. Czy tunel prowadzi gdzieś dalej, nie wiadomo.

  • Zdjęcie z 2008 roku. Obecnie wnętrze wygląda podobnie.
  • Zdjęcie z 2008 roku. Obecnie wnętrze wygląda podobnie.
  • Z wyrytych w betonie napisów wynika, że budowa rozpoczęła się w marcu 1943 roku.
  • Zdjęcie z 2008 roku. W pewnym miejscu tunelu postawiono ścianę, która odgradza go od ewentualnej dalszej części tunelu.
  • Zdjęcie z 2008 roku. Obecnie wnętrze wygląda podobnie.

Domysłów jest więcej niż faktów



Dalej w opowieściach o obiekcie można opierać się już tylko o krążące między ludźmi historie. Najczęściej powtarzana mówi, że tunel sięgał aż do dzielnicy Aniołki i łączył się ze schronami, które do dzisiaj otaczają GUMed.

- Przy ulicy Dębinki znajduje się stojąca do dzisiaj willa gauleitera Alberta ForsteraMapka. Kompleks willi, pod którą również znajduje się schron przeciwlotniczy, wybudowano w latach 1939-1942. Ponadto wokół GUMedu znajduje się cały system schronów, które wchodzą pod górę, tzw. Wzgórze Rodzynkowe. Kiedyś obiekty te musiały być ze sobą połączone. Można zatem przypuszczać, że schrony pod willą i pod wzgórzem powstały w podobnym czasie i pełniły zintegrowany system ochrony - opowiada Toczyński. - W tym rejonie znajdował się także podobóz obozu ze Sztutowa. Schrony miał zatem kto budować. Nie jest więc wykluczone, że tunel przy Kartuskiej i schrony na Aniołkach są ze sobą połączone, ale nie ma na to żadnych dowodów. Potrzebne byłyby badania albo odnalezienie oryginalnych, niemieckich planów tych obiektów.  

Zobacz obiekt o podobnej konstrukcji w Gdyni



Nie brakuje także głosów, jakoby wylot tunelu znajdował się przy garażach, przy ulicy Goszczyńskiego.  

- Od trzech niezależnych od siebie świadków słyszałem też, że wylot z tunelu - szyby prowadzące w dół - znajdował się w okolicach ulicy Noskowskiego na SuchaninieMapka i zostały zasypane dopiero w 2006 roku, kiedy budowano tam bloki - opowiada Patryk Toczyński.
Liczymy, że nasza publikacja odbije się echem i z redakcją skontaktują się osoby, które na temat rozkładu tuneli wiedzą coś więcej.

Nietypowa budowla? Zgłoś nam do wyjaśnienia
Zastanawiasz się, czym jest i jaką funkcję pełni dziwna budowla, którą mijasz w drodze do pracy lub która znajduje się w pobliżu twojego miejsca zamieszkania? Napisz do nas! Poinformuj o lokalizacji, napisz, jakie masz pytania. Postaramy się ją sfilmować i wyjaśnić, co to takiego.

inwestycje@trojmiasto.pl

Opinie (266) ponad 10 zablokowanych

Wszystkie opinie

  • pewnie skrywa (6)

    Butelki i puchy po piwie, trochę petów...

    • 63 21

    • To już wiemy gdzie kolega imprezuje.

      No nie wstydź się.

      • 19 2

    • ....jestes w PL ! nie narzekaj na puchy to normalka . (1)

      • 11 7

      • chyba u ciebie

        • 1 0

    • Ktoś tam, coś tam, złoty pociąg, dywizja SS i pancefausty.
      Koniecznie ten sam podpis pod każdym zdjęciem - wydaje się że numer bestii to 43.
      A jakby spytać urząd miejski i ewentualnie postawić butlę Żubrówki jakiemuś panu Wieśkowi z osiedla?

      • 13 2

    • ola skrywqa sie tam

      • 3 2

    • gdyby zrealizowac cylk miejsc zdemolowanych przez polityke UM.

      byloby na dluga serie na portalu

      • 1 5

  • Ciekawy i fajny artykuł ale... (57)

    Za dużo wróżenia z fusów. Mam kilka pomysłów co mogłoby tam być...co jest:) Kto się tam ukrywa i dokąd prowadzą tunele. Może warto się zająć realnymi i pewnymi sprawami. Np. schrony. W latach 90tych, jako małolat miałem okazję być w takim. Gdańsk/Chełm. Nie wiem czy warto coś więcej zdradzać. Potężne drzwi wejściowe, a w środku? Robi wrazenie, a i pewnie nadal przekraczając pewne granice, byłby strach.

    • 60 10

    • No, napisać artykuł

      I w artykule prosić czytelników żeby powiedzieli coś więcej xD ale też chętnie bym się więcej

      • 9 11

    • Opinia wyróżniona

      Jestem moim zdaniem osobą która posiada pewną wiedzę na temat tego tunelu. (49)

      Tunel ten powstał w 1943 roku zaraz po tym jak od strony ulicy Dębinki powstała jego pierwsza część do której powstało również połączenie prowadzące do willi Forstera. Więźniowie którzy budowali te obiekty "zniknęli" jak i cała dokumentacja tej budowli. O ich losach możemy się tylko domyślać. Tunel według mojej wiedzy ma około 88 metrów długości i posiadał pionowe szyby prowadzące do dział Flak 88 umieszczonych na szczytach wzniesień. Działa te skierowane były w dół doliny. W miejscu dawnego boiska na Suchaninie przed budynkiem Kamieńskiego 5 znajdował się również bunkier który został zlikwidowany przy okazji budowy nowego osiedla. Jedna z odnóg tunelu prowadziła w kierunku ulicy Wieniawskiego ponieważ tam za domem Wieniawskiego 30D ( 100metrów w kierunku wejścia do tunelu) znajdowało się kolejne stanowisko działa Flak 88 którego resztki umocnień i okopów istnieją w krzakach do dzisiaj. Tunel ma swój koniec ( czy też początek ) przy parkingu leśnym na ulicy Dębinki na wysokości numeru 4. I tak jak w przypadku tunelu przy ulicy Kartuskiej jest częściowo zamurowany. Zaraz po wojnie w wejściu od strony Kartuskiej mieszkała starsza kobieta z kozą i wtedy znajdowały się tam jeszcze tory i wagoniki. W końcu lat 40tych po kilku wypadkach śmiertelnych przez niewypały podjęto decyzję o zamurowaniu wszystkich dostępnych korytarzy i tuneli w Gdańsku stosując zasadę ściana, kilka metrów przerwy i kolejna ściana aby zniechęcić ewentualnych poszukiwaczy przygód. Jak widać skutecznie aż do dzisiaj. Obecnie teren tunelu od strony Siedlec nie należy do miasta i został przekazany deweloperowi investing w zamian za mieszkania na Oruni. Wkrótce rozpocznie się tam budowa ogromnego kompleksu budynków mieszkalnych i tunel zostanie zniszczony. Pracownicy urzędu miasta szukali w ubiegłym roku tego obiektu w okolicach ulicy Malczewskiego... To tak informacje z głowy i na szybko :-)

      • 161 2

      • Cygańska Góra (7)

        Dodam jeszcze że w okolicy domu na Cygańskiej Gorze 3A czyli na drodze tunelu znajdowało się w czasie wyzwalania Gdańska, stanowisko kilku dział niemieckich. Mogą one mieć również nieprzypadkowe miejsce stacjonowania.

        • 28 2

        • co to wgl znaczy "w okolicy"? (5)

          widac ze tam nawet nie byles tylko przepisujesz jakies wrzutki z forow dla nastoletnich poszukiwaczy zardzewialych helmow

          • 3 16

          • Przepraszam za niedokładność ale wynika ona z tego że teren w połowie to chaszcze (2)

            Podaje odnośnik na którym się opierałem a mianowicie wykład Patryka Toczyńskiego w serwisie Youtube.
            Jeśli ktoś chce to sprawdzić oto tytuł filmu:
            "Wojenne losy Suchanina i okolic 80. rocznica wybuchu II Wojny Światowej. Patryk Toczyński

            • 12 2

            • a skad ten patryk pochodzi? (1)

              • 2 7

              • pewnie z chełma

                • 1 0

          • a jak ci to dokładnie miał określić?

            mapę tu narysować czy co?

            • 7 0

          • czy jakby napisal 12,3m na lewo od kamienia przy ktorym leaz puszki po Żywcu, to byloby wystarczajaco? :D

            • 6 0

        • Działa z reguły

          ustawia się w miejscach nieprzypadkowych. Były rozlokowane w kilkunastu miejscach wokół Gdańska min w Oliwie, Wrzeszczu , Oruni czy na Dolnym Mieście. Nie były rozlokowane do obrony jakichś tajnych miejsc. Służyły do obrony całego miasta przed nacierającymi z kilku stron Rosjanami. Ustawiano je tam gdzie obrońcom wydawało się że będzie to najskuteczniejsze

          • 4 1

      • Waćpan raczył wypowiedzieć się merytorycznie i bez hejtu

        W internetach tak się nie robi. Należy hejtować i poniżać wszystkich, którzy mają zdanie inne od naszego. Nawet jeśli sami nie mamy pojęcia. A. No i za mała błędów ortograficznych.

        • 48 3

      • (3)

        Ale jak teren tunelu nie należy do miasta? Czy należał a teraz sprzedali deweloperowi, niestety:(

        • 13 4

        • Teren ten był terenem miasta jeszcze kilka lat temu (2)

          Obecnie na ukończeniu jest projekt zabudowy w postaci ogromnego betonowego gmaszyska sięgającego w głąb ulicy Goszczyńskiego. Od strony ulicy Zagórnej ma być wysoka zabudowa. Grunt ten został przekazany deweloperowi na zasadzie zamiany. W artykule mowa o tym że w latach 80tych były tam wagoniki co mocno mija się z prawdą ponieważ w 1969/71 roku teren ten przeszedł poważną przebudowę związaną z wykonaniem nowego odcinka ulicy Kartuskiej. Takim sposobem w tym rejonie mamy dwie równoległe ulice Kartuskie a co za tym idzie dwa skrzyżowania Kartuskiej z ? Kartuską. Mało tego obecni decydenci z urzędu miasta górny odcinek sąsiadującej ulicy Bądkowskiego nazwali ulicą nie wiedzieć czemu również Goszczyńskiego tworząc totalny bałagan. Mamy teraz sytuację gdzie są dwie niezależne i nie połączone ze sobą ulice Goszczyńskiego co powoduje dziesiątki błądzących samochodów . Mało tego, aby dojechać z adresu Goszczyńskiego 23 do adresu Goszczyńskiego 24 to z powodu szlabanu na ulicy Bądkowskiego trzeba się cofnąć Zakopiańską Skarpową Nad Jarem aby dotrzeć na miejsce. Kilka ładnych kilometrów. Niestety takich mamy sprytnych urzędników. Kto chce może sam to sprawdzić. Co do tunelu jeszcze i wejścia za rzekomymi garażami na ulicy Goszczyńskiego to również bzdura bo jedyną betonową konstrukcją na tej ulicy z tego okresu jest mur oporowy lub inna konstrukcja której przeznaczenia nie znam ciągnąca się od podwórka za domem Goszczyńskiego 12 ( 4metry za domem) łukiem pod pierwszymi schodami na Suchanino potem za domem Goszczyńskiego 23 i dalej prostopadle do ulicy ale jednak w kierunku tunelu. I jest to konstrukcja betonowa z okresu wojny.

          • 29 2

          • Gorna Goszczynskiego. (1)

            Z tym to fakt teraz absurdalna sytuacja. Ale wstepne plany byly inne. W ramach zabudowy dawnego "boiska" (dawny teren miedzy Goszczyskiego i schodami na Suchanino, dosc wysokie wzgorza od wschodu i zachodu, polnocna strona z polami i sadami. Widac to dobrze na tym zdjeciu z 1979) najpierw zrealizowane byly domy na poczatku Goszczyskiego po lewej stronie. Dawne wzgorze (wschodnia czesc "boiska") zostalo zniesione. Ale juz wtedy planowano zabudowe nad Zagorna i Goszczynskiego miala byc glowna wylotowa na Kartuska. A ze dosc szybko zabudowano tereny dzisiejszej Badkowskiego i dojazd nad Zagorna tam jest latwiejszy (Goszczynskiego byla by stroma, tez to dobrze widac na zdjeciu z 1979), wiec jest teraz taki kisiel.

            A co do tunelu: W rowie w rondzie na Zagornej jest wejscie do kanalu. Jak jest dzisiaj zabezpieczone nie wiem, ale jeszcze w 50/60-tych latach dzieciaki z Zagornej tam wchodzily i kanal byl wyjatkowo szeroki, jezeli mial byc tylko do odprowadzania wody deszczowej z okoliczych wzgorz. W 70-tych to szerokie doscie zostalo najpierw mocno zwezone, ale po paru latach jednak ponownie poszerzone, poniewaz odplyw opadow byl za waski. Pracownicy kanalizacji opowiadali, ze glowny splyw idzie do kanalizacji z Zagornej, ale ze jest tam zamurowany uboczny tunel.

            Co do wzgoza przy Kartuskiej to faktycznie nie ma zadnego tunelu oprocz tego z poludniowej strony. W 70-tych to wzgorze prawie wogole nie bylo zarosniete i dobrze tam jezdzilo sie na sankach. Wszedzie mozna bylo dojsc i nie bylo nic murowanego.

            • 11 1

            • Teren ulicy Goszczyńskiego do 2005 roku był przeznaczony do budowy drogi

              W okolicach 2005 roku plan upadł i pozostał po nim ślad w postaci zrujnowanych terenów którymi miała ta droga przebiegać. Miał to być węzeł komunikacyjny łączący Armii Krajowej na Chełmie w miejscu ulicy Pobiedzisko następnie ulicą Kłopot do Kartuskiej . W kierunku Suchanina prawym zboczem ulicy Goszczyńskiego po skarpie za domami łukiem za domem 23 aż do obecnego nowego odcinka Goszczyńskiego w górnej części do ulicy Powstańców Warszawskich. Jedyny ślad tej drogi widać na makiecie Suchanina która znajdowała się w Spółdzielni Mieszkaniowej Suchanino. Co do wejścia do kanału w okręgu budynków na ulicy Zagórnej., moim zdaniem jest to odpływ wody który może mieć połączenie z innymi odpływami w tej okolicy jak również służący jako odpływ z min. obiektów podziemnych ponieważ w latach 40tych był to najniższy punkt w tamtej okolicy dodatkowo obwałowany nasypem ziemnym.

              • 11 0

      • Mieszkałem na Suchaninie... (1)

        Nigdy nie słyszałem o tym tunelu ale pamiętam nasyp/górkę przy boisku na Noskowskiego, którą niegdyś okoliczna młodzież rozkopywała. Czyżby położenie tej górki nie było przypadkowe?

        • 9 0

        • Ten nasyp to bunkier o którym pisałem a który zlikowidowano przy okazji nowej budowy

          Jedyny jego ślad w dokumentach to kosztorys jego likwidacji w dokumentacji budowy nowych domów w miejscu tego boiska.

          • 8 1

      • Jeśli ktoś chce np obejrzeć zdjęcia kolejnych elementów tunelu o którym mówię (1)

        wystarczy wpisać w google "nandi, schron, gumed . Będą odnośniki z datą 14.03.2015

        • 15 0

        • A powinny poleciec na glowy w UM. tylko i wylacznie.

          • 2 2

      • Sugestie (19)

        iż schrony przy ulicy Kartuskiej były połączone ze schronami przy ulicy Dębinki należy przyjmować jako pobożne życzenia domorosłych eksploratorów. Wystarczy zdać sobie sprawę z odległości pomiędzy wymienionymi miejscami. Sieć połączonych tuneli musiałaby mieć kilka kilometrów. Pytanie po co? Jaki sens tak dużego przedsięwzięcia inżynieryjnego. W celu podziemnej komunikacji pomiędzy kilkoma stanowiskami dział przeciwlotniczych? I w jakim celu miałoby to się łączyć akurat z rejonem ul Dębinki? Na terenie całego miasta zbudowano w czasie wojny dziesiątki schronów przeciwlotniczych ale fantazjowanie o łączących je podziemnych tunelach to gruba przesada. Tak na marginesie to nie skaliste góry a niestabilne żwirowo piaskowe nasypy morenowe.

        • 13 5

        • Odległość w poprzek wzniesienia to około 880 metrów czyli nie tak dużo w porównaniu z odległością po powierzchni (14)

          Nie twierdze że te obiekty są w 100 procentach połączone ale to że bez sprawdzenia czegokolwiek i bez zdobycia wiedzy na ich temat zniszczenie ich i zasypanie jest głupotą. To że nikt nic nie wie na ich temat jest już samo w sobie co najmniej dziwne tak samo jak dziwna jest niechęć do zdobywania wiedzy na ich temat. Mamy tu zagadkę w którą zamieszane są podobóz Stutthof, postać Forstera , cała masa obiektów w tym terenie o nie do końca znanym nam przeznaczeniu, obóz w Maćkowych gdzie więzieni byli niemieccy oficerowie a wiemy że brali udział przy budowie min.bunkrów i całą masę głupkowatych informacji które nie mają poparcia ani w faktach ani w dokumentach. Od lat słyszę że w Gdańsku nie ma żadnych tuneli i przejść a na własnych nogach schodziłem z Biskupiej górki pod ziemią ( tym samym tunelem o którym wspomina B. Zwarra we Wspomnieniach Bówki a który prowadził aż do Unimoru) widziałem tunel z Gradowej Góry wychodzący na pierwszym peronie dworca czy inne fortyfikacje do których wchodziłem. Żal że o takich miejscach dowiadujemy się przy okazji budowy nowego układu drogowego ( bastion kot czy bastion Weybego) a nie w momencie gdy są one jeszcze w miarę dostępne jak ten obiekt. Pamiętajcie. Jeśli dzień wcześniej będziecie wiedzieli coś więcej niż pozostali to przez całą dobę będziecie uważani za głupków.

          • 34 1

          • Weź dowolną mapę (11)

            i zmierz. w linii prostej to jest blisko 1,8km. dodaj do tego odgałęzienia o których piszesz a wyjdzie ci ładnych kilka km. Jeśli Twoje rozumowanie jest równie precyzyjne jak poczucie odległości to faktycznie możesz sobie śnić o podziemnych miastach i tym podobnych tajemnicach. W sprawę tajemniczych tuneli oprócz gauleitera niewątpliwie zamieszany jest także Neptun z fontanny na Długim Targu bo to również jest w Gdańsku a woda do niego jest przecież doprowadzona pod ziemią!!! Faktu istnienia kazamat i podziemi nowożytnych fortyfikacji Góry Gradowej i Biskupiej nikt poważny nie neguje, nie upoważnia to jednak do snucia fantazji o każdej podziemnej budowli. Ciekawe skąd u ludzi ta potrzeba legend o tajemniczych tunelach. Może jakiś psycholog powinien sie tu wypowiedzieć. Nawiasem mówiąc to wszystkie obiekty takie jak schrony czy bunkry były za komuny przejrzane i zaewidencjonowane przez wojsko i obronę cywilną min pod kątem ewentualnej przydatności w kolejnej wojnie. Więc może tam powinieneś kierować swoje pytania. Obawiam się jednak że odpowiedź rozwieje marzenia.

            • 5 14

            • Czy dwa czy piec km

              Tuneli drszonych w piachu czasami glinie to problem dla kogos dysponujacego darmowa sila robocza? Na Śląsku jest kompleks Riese w skalach calosc 150km

              • 9 1

            • to nadal nie jest kilka km

              o jakich piszesz

              • 1 2

            • Argumenty pierwsza klasa. (7)

              Rozumiem że twierdzisz że zejście z Biskupiej Górki do dawnych koszar w Unimorze nie istnieje? Że zejście z góry Gradowej w kierunku dworca nie istnieje? Że schron pod dworcem w Gdańsku który został przypadkiem odkryty podczas remontu był znany wszystkim? Że fortyfikacje i lunety szańca piaskowego w okolicach kościoła pw Chrystusa Króla zostały zewidencjonowane zanim je zasypano? Że odkopany bastion Kot i bastion Weybego odkryty podczas budowy mostu na Orunię był wielokrotnie spenetrowany przed jego odkopaniem i była jego dokładna inwentaryzacja? Czy jednak to było zaskoczenie i news na pierwszą stronę mediów? No przecież wojsko i armia czerwona już wszystko obejrzało! Dzięki takim jak Ty dopiero teraz odkryto nagrobek Nataniela Wolfa ( przecież wszyscy wiedzieli gdzie on jest! ) Dzięki takim jak Ty nadal nie wiadomo gdzie dokładnie pochowano Stanisławę Przybyszewską ( no przecież na Chełmie i to każdy wie ale już w którym miejscu to nie bardzo) Dzięki takim jak Ty z ziemi wychodzą coraz to nowe kazamaty korytarze i pomieszczenia które wywołują u prostego ludu zdziwienie i dzięki takim jak Ty lepiej przyjąć że czegoś nie ma niż pytać szukać i sprawdzać. Mnie interesują fakty. Nie bajki.

              • 34 2

              • pozdrowienia (3)

                Sznurku, nie denerwuj się, nie warto. Zawsze znajdzie się jakiś malkontent, jakiś pieniacz, jakiś prześmiewca. Dla mnie, i jak sądzę, dla wielu Czytelników, jasne jest to, że, podobnie jak nas! interesują Cię fakty, nie bajki. Jakiś czas temu zajmowałam się tymi terenami, i choć pod zupełnie innym kątem (nie tym, co pod ziemią, tylko tym, co na niej rośnie ;) to wciągnęłam się w temat i jestem Ci wdzięczna za bardzo ciekawe informacje i pytania, jakie się tu piętrzą ;)

                • 13 5

              • Mnie ciężko zdenerwować ;-) (2)

                A tym co rośnie na tej górce też jestem zainteresowany bo okolica piękna a do tego masa dzikich zwierząt. Nawet borsuki się tam pojawiają a sarny dziki jeże i cała masa ptaków to codzienność. Ostatnia oaza spokoju w tej okolicy. Pozdrawiam

                • 11 1

              • juz raczej uciekly stamtad (1)

                ale rzeczywiscie borsuka 5 lat temu spotkalem

                • 3 0

              • w zeszłym roku zasuwał jeden na ulicy nad jarem :)

                • 1 0

              • Pokaż mi (1)

                w którym miejscu napisałem że niema wymienionych przez Ciebie obiektów. Poddaję w wątpliwość istnienie sieci tuneli pod Cygańską Górą bo tego dotyczy artykuł i tyle. Ze względu na czasy, możliwości i sens. Niemcy przy wielu swoich wadach mieli też i zalety. Byli min. pragmatyczni. Zagotowałeś się jak zupa w garnku do którego wrzucasz wszystko co wiesz i co chciałbyś by było, fakty (fortyfikacje nowożytne) i fantazje (tunele z Dębinek na Kartuska).

                • 3 8

              • sieć jest i to pod większością miasta - wiele km

                choć pewnie już znacznie zasypana, niedostępna

                • 2 1

              • zgadzam się z Panem - ma Pan ogromną wiedzę

                ja to wiem od dziadków i rodziców i pamiętam z dzieciństwa

                • 4 0

            • tt

              tacy jak ty, będą sie kompromitować razem ze swoim sceptycyzmem raz za razem a i tak niczego się nie nauczą. Po prostu tak macie. Druga opcja jest taka, ze coś wiesz i nie chcesz by inni się dowiedzieli i stąd tak zajadła krytyka.

              • 6 1

          • tak jest, to prawda, potwierdzam (1)

            mój tata jako dzieciak w latach 50/60 wchodził z kolegami do tego tunelu, który wiódł do Biskupiej Górki i dużo dalej w różnych kierunkach, właśnie wejściem (o którym już w innym komentarzu wspominałam) znajdującym się naprzeciwko wejścia do Kościoła Chrystusa Króla - nieco w stronę ul. Pohulanka / ul. Malczewskiego - sądzę, że potrafiłabym wskazać miejsce, w którym znajduje się wejście, mimo, że pewnie jest zasypane

            • 4 0

            • Pamiętam to zakratowane okienko wejściowe

              Znajdowało się przy tym krótkim chodniku pomiędzy pohulanką a Rogaczewskiego w odległości około 7 metrów od chodnika po lewej w skarpie obecnie na tyle przystanku przy Armii Krajowej.

              • 3 0

        • bo ta sieć miała wiele km

          nie wiem kiedy powstała, istniała w każdym razie w czasie wojny

          • 1 1

        • Chętnie podzielił bym się kolejnymi informacjami. (1)

          I równie chętnie odpowiedział bym na polemikę tt niestety ktoś zgłosił mnie jako spam i tak zakończyło się moje komentowanie na trójmiasto pl

          • 5 0

          • to mega słabo, że portal Trójmiasto.pl nie weryfikuje wypowiedzi

            z Pana wypowiedzi płynie wiedza, nie jakiś hejt czy wymysły; szanowni redaktorzy proszę zadać sobie trud i przeczytać wpisy tego pana i odblokować możliwość wypowiadania się

            • 7 0

        • Riese

          A na co Niemce budowały wielki kompleks w Górach Sowich który nie był nigdy wykorzystany,

          • 2 0

      • i to jest ciekawe.

        zwazywszy, ze schron pod stara szkola 43 istnial do konca lat 90-tych.

        • 4 0

      • Tunel jest wpisany do rejestru zabytków. Sprawdź wpis i uchwałę w tej sprawie RMG... (1)

        • 3 0

        • Proszę podać jakąś konkretną informację

          Numer w rejestrze numer uchwały cokolwiek. W innym przypadku znów opieramy się na pogłoskach

          • 4 0

      • Magda z Siedlec

        Dzięki za uzupełnienie artykułu. A może artykuł jest uzupełnieniem. Pozdrawiam z Siedlec.

        • 1 2

      • Wieniawskiego 30D

        Chyba nie ma takiego adresu. Myślę że mowa o Zakopiańskiej 30 D

        • 0 0

      • (1)

        Brat mojego dziadka opowiadał, że w 45' można było tunelami przejść do centrum - tylko niestety nie pamiętam, czy mówił o centrum Gdańska czy o Wrzeszczu.. Szkoda, że taka historia odchodzi razem z ludźmi niespisana.

        • 8 0

        • tak, do centrum na pewno, nt. Wrzeszcza nie mam wiedzy

          • 2 0

      • ma Pan rację - tak jak w innym komentarzu pisałam (1)

        jest na pewno tunel z wejściem mniej więcej na wprost wejścia do Kościoła Chrystusa Króla - idąc nieco w stronę ul. Pohulanka / ul. Malczewskiego - pamiętam z opowieści / wskazania dziadków i rodziców oraz z własnego dzieciństwa

        • 3 0

        • Jako dzieciak podchodziłem do jednego z otworów okiennych tego tunelu

          Niestety w moich czasach było ono zakratowane pionowymi prętami. To okienko było w skarpie po lewej vis a vis kościoła Chrystusa króla jakieś 30 metrów w kierunku pohulanki

          • 2 1

      • a co z wejściem które znajduje się w zboczu pomiędzy budynkami przy Zakopiańskiej nr 38 i 40 ? Pamiętam, że bawiłem się tam pod koniec lat 90tych, wtedy jeszcze obok na wzgórzu po wschodniej stronie stał niewielki budynek z zamurowanym wejściem, teraz już nie istnieje.

        • 3 0

      • zakopianska-stara kartuska - wejscie do gory -schron

        ciekawa koncepcja , moja wersja - to ze to nie byl schron tylko drogi ewakuacji - ale pierwsze wyjscie jest na przeciw winnickiej/ zakopianska/, i na wyczólkowskiego, ale ogrom ilosci ziemi wydobytej widac po winnej gorze z 1900roku i po wojnie - to byly miliony ton piachu i po co - a to ze byly tory i polaczenie z tramwajem , swiadczy o innym przeznaczeniu...

        • 2 0

      • Sznurek jest szansa na kontakt z Tobą ?

        Cześć napisz jeśli mogę się z tobą skontaktować. Mam dobre informacje odnośnie tego miejsca. Largo21@onet.eu

        • 0 0

    • Jak coś wiesz to podziel się wiedzą... mi się podoba artykuł a że nie do końca wiadomo kto, co i dlaczego to prosi się czytelników:) i fajnie... oby potem też podzielono się nabytą wiedzą

      • 11 1

    • A te wagoniki nie były czasami po cegielni, za willą Forstera?

      • 4 0

    • schron w szkole na ulicy Beethovena (1)

      zniszczony jak sie okazuje za bytnosci tam gimnazjum po 2003 roku.

      • 2 0

      • Dlaczego i co tam teraz jest ?

        • 0 0

    • napisz chociaż kilka słów więcej

      ten tunel wiedzie być może w stronę centrum Gdańska, to podobno były bardzo rozległe, ciągnące się kilometrami tunele pod dużą częścią miasta - dziadkowie tuż po wojnie o tym opowiadali, rodzice (aktualnie po 70) za dzieciaka wchodzili do tych tuneli

      • 2 0

    • Schron chełm

      Możesz cos wiecej napisać na temat tych drzwi pancernych do schronu mniej wiecej gdzie sie znajdują.

      • 0 0

  • Gdańsk ma idealny moment na... (6)

    Odrestaurowanie niektórych takich obiektów , i stworzenie dodatkowej atrakcji turystycznej dla wielu chętnych i zwiedzających ... Jak ktoś był kiedyś w naszych górach Sowich... wie o czym mówię. Poza tym idą za tym nowe miejsca pracy, i dodatkowa atrakcja na promowanie miasta !

    • 157 7

    • Gda czyli kto (3)

      Ta panna ktora zyje cieniem dawnych lat?

      • 13 14

      • Dobrze, że nie żyje w ostrym cieniu mgły jak ty czopku. (2)

        • 21 10

        • Rozwiń (1)

          Tę głębię wypowiedzi.

          • 5 3

          • nie pytaja go o imie.

            • 4 1

    • coś podobnego do Gór Sowich w Osówce czy w Walimiu,tylko tam są tunele

      • 0 0

    • Kartuska Bunkier

      Jak mi wiadomo to ten bunkier jest dłuższy i ciągnie, się aż do Fortów, koło Dworca Gdańskiego PKS Tak mi wiadomo na ten czas

      • 1 0

  • (3)

    Fajny artykuł,niczym Wołoszański szukający skarbów.

    • 56 17

    • Zrobić eksplorację i po tajemnicy

      mało jest profesjonalnych eksploratorów ze sprzętem, znającym bhp itd? Jeszcze film z tego można zrobić przy okazji

      • 7 2

    • Ten agent? (1)

      • 1 1

      • ten sam sbek kupiony przez jankesów

        • 0 0

  • Kocham to miasto moi drodzy I kochani (7)

    za jego niedoskonałości ,za jego moc , za historię i za to ze pięknieje z roku na rok..

    • 67 67

    • Wzruszyłem się. Dziękuję.

      • 2 2

    • Ty kochasz wszystkich i wszystko. (2)

      • 7 0

      • kazde łajno

        • 1 5

      • te co na drzewo uciekają czy w wodzie kryją się też,

        • 0 0

    • Alw xiebie ikt nie koxhs

      • 1 6

    • czuway

      sven przestań już świrować , najpierw jako svenus potem svencio i jakiś tam knud olafson sztachetka ,piszesz opinie kilka razy i za każdym razem inaczej się podpisujesz , co z tobą nie hallo

      • 5 4

    • ty jeszcze żyjesz

      • 0 0

  • Stały czytelnik (1)

    Bardzo lubię i cenię wasze artykuły, ten też ale ten film wygląda jakby jakaś aplikacja zrobiła go sama z przypadkowych zdjęć. Niewiele można z niego wyciągnąć o tym bunkrze, jedynie o okolicy.

    • 61 3

    • artykul tez wyglada jakby pisala go appka

      • 2 1

  • fajny atykul ale ta dzielnica jest- slaba !.... basen by sie przydal ! ale to nie mozliwe - brak kasy i tak w kolo ! (17)

    dlatego bede glosowal na kogos kto obieca basen ! tyle !

    • 20 81

    • ja obiecuję (1)

      • 8 1

      • Ja obiecuję pięć basenów!

        • 10 1

    • suchanino ma basen ;)

      a Siedlce miały mieć zbiornik -tyle ze um nie "przekazal" jeszcze terenow pod deweloperkę dlatego go nie robi.

      • 7 7

    • kto obieca?

      ja mogę obiecać

      • 3 0

    • Obok w szpitalach baseny podają!

      • 5 2

    • (6)

      Najważniejsze, że teren oddano deweloperowi:(( wybuduje następne bydynki a dla obecnych mieszkańców znowu nic nie będzie:(

      • 5 1

      • To kto (5)

        Będzie mieszkał tam jak powstaną mieszkania?

        • 3 2

        • (4)

          W większości to będą mieszkania na wynajem, kupione przez warszafke... nie skorzystamy z tego my obecni mieszkańcy

          • 9 2

          • A wy to jacyś lepsi jesteście? (3)

            • 2 7

            • lepsi bo stworzylismy tu wiezi spoleczne (2)

              turystyka takich nigdy nie wytworzy.

              • 7 0

              • Na siedlcach wiezi spoleczne (1)

                Oparte są na zulach przemierzajacycj od śmietnika do śmietnika, zamawiających swoje potrzeby na środku chodnika

                • 2 5

              • ty tyle wiesz co zmielisz geba

                • 2 0

    • basen mogę dostarczyć

      • 3 0

    • siostro basen !

      • 3 0

    • Windy Pochulanka

      windy łączące pochulanke z armii krajowej zdezelowane od długiego czasu, ciekawe kiedy zostaną naprawione? Osoba na wózku już nie pojedzie tramwajem :/

      • 5 0

    • Obiecuję basen

      • 2 0

    • Basen.

      Będziesz w szpitalu to zobaczysz ile tam basenów jest.

      • 1 0

  • Trochę za późno. (9)

    Ten schron to myśmy dokładnie spenetrowali jeszcze pod koniec lat 50-tych jednak żadnych rewelacji tam nie było, bo został wcześniej dokładnie sprawdzony przez wojsko. Tak więc sensacji raczej nie należy się spodziewać.

    • 72 6

    • Takich głosów to jest całe mnóstwo ale bez faktów dowodów i potwierdzenia (6)

      Takie wypowiedzi tylko niszczą opinię tym którzy mają wiedzę ale powstrzymują się od gadania głupot żeby zaistnieć. Tak to schron i dokładnie spenetrowaliście. Przy użyciu grabek wiaderka i łopatki. Najpierw siedzi się w książkach wspomnieniach i dokumentach. Potem drąży zdobyte informacje i sprawdza ich wiarygodność. To co napisałeś świadczy o tym jak bardzo mijasz się z prawdą.

      • 18 10

      • Sznurek duzo wie... (1)

        .... cala reszta to trole

        • 11 4

        • racja, popieram w całej rozciągłości :)

          • 1 1

      • (3)

        Drogi Sznurku - takie wypowiedzi niszczą co najwyżej "legendy" o ciągnących się kilometrami tunelach .

        • 3 1

        • Pan Sznurek ma rację, znam żyjących co najmniej kilku świadków,

          którzy mogą to potwierdzić, pamiętają z dzieciństwa te tunele ciągnące się km, włazili do nich osobiście

          • 2 2

        • tylko, że nie są to legendy, a fakty

          • 2 1

        • Co tam fakty co tam wspomnienia świadków co tam brak dokumentacji.

          My wiemy lepiej booo ,,, wiemy lepiej no i dlatego wiemy lepiej.

          • 2 1

    • (1)

      Dokładnie.Po bunkrze tym biegałem z kolegami za dzieciaka.Wychowalem się na tej dzielnicy jak i moja mama.Za nim Skorsat przejął to od miasta na magazyn mozna było tam wejść. Torów z wagonikami nie pamiętam ;) ale wiem że bunkier jest długi bo pokonaniu ok. 300 metrów po ciemku każdy miał pelne pory;)

      • 12 1

      • czyli schron

        • 0 2

  • Nie macie czego szukać w poniemieckich bunkrach i schronach. (11)

    Wszystko co się dało zagrabiła dla siebie Armia Czerwona po zakończeniu II wojny światowej.

    • 94 14

    • Schron (3)

      Armia Czerwona zdobyla to niemieckie miasto z krwawymi stratami i miała prawo z nim zrobić co chciała w ramach rewanżu za to co hitlerowcy/Niemcy zrobili z jej ojczyzna.

      • 6 47

      • Co ty ... (1)

        Poczytaj o mordach i gwaltach na Polakach. Poczytaj o spaleniu zywcem Niemcow w jedym z kościołów. Nadal uważasz że sowieckim smieciom to sie należało?

        • 8 1

        • nie mam zamiaru wybielania kacapów, bo to najgorsze co nas w historii spotkało.

          ale byli oficerowie, którzy na miejscu ładowali kulę w łeb za zgwałcenie Polki.

          • 4 1

      • Gdańsk Zdobyli polacy

        Ojciec kiedys u dentysty (lata80-te) rozmawiał z dziadkiem który zdobywał Gdańsk. Powiedział, że zdobyli stare miasto bez jednego wystrzału. Gdy świętowali usłyszeli strzały i wojsko które do nich pruło. Nie zastanawiali sie , skoro Niemcy wracali to na nich poszli i nieźle im dołożyli, dosłownie ich zdziesiątkowali. Potem okazało sie że to byli Rosjanie. Za karę bez czołgów kazali im potem zdobywać Kolobrzeg, a miasto Rosjanie potem zbombardowali i spalili - to jest relacja weterana.

        • 8 1

    • Deweloper obawia sie ,ze mu wstrzymaja budowe ? (4)

      To mega atrakcja turystyczna i tylko ignorant mogl cos takiego zasypac zamurowac dla zwiedzajacych gdyz moga byc tam niewybuchy.Saperow sie wzywa,roboty puszcza .

      • 11 4

      • Idź to powiedz w Górach Sowich.

        • 3 0

      • Koszty koszty koszty Lepiej zasypać zapomnieć i udawać że nie ma i nigdy nie było (2)

        • 12 2

        • otoż to... niestety...

          • 1 1

        • Sznurek a co to za rura jest na szczycie?

          Sznurek a wiesz co to za rura wystaje z ziemi na szczycie ponad tunelem w miejscu gdzie obok stałą bateria flak?Czy akurat w tym miejscu jest szyb wentylacyjny,amunicyjna winda?Kilka ładnych lat temu jej nie kojarzę.Gdy byłem w tunelu przed wybudowaniem ściany,co uwieczniłem na zdjęciach ścianę w tunelu zbudowano z wietrznikiem w górnej części ściany pamiętam dalej kilkadziesiąt metrów poziomego chodnika obmurowanego częśęsciowo cegłązcerwona i dalej zasypisko piachu było.Niestety bedąc sam,nie mogłem urwac się dzierżawcy obiektu aby wejśc jak najdalej i zrobić zdjęcia.Dopiero gdy zwerbowałem kolegów do odwrócenia uwagi okazało sie,że trwają prace remontowei zamurowywany jest dalszy odcinek tunelu.Spóznilismy sie niestety kilka dni i moglismy tylko po odwróceniu uwagi dzierżawcy popodziwiać i sfocić szybko swieżo zamurowaną ścianę,otynkowaną i pomalowaną z wietzrnikiem u góry do dalszej cześci tunelu.

          • 3 1

    • pewnie tak, w czasie II wojny i po wojnie wojsko i sporo osób penetrowało te tunele i schrony

      niemniej mogłyby stanowić fajną atrakcję historyczną, gdyby ktoś zajął się tym tematem

      • 0 1

    • Schron

      Powtarzam, gdyż mój wpis wycięto:
      Armia Czerwona ponosząc ciężkie straty, zdobyla niemieckie miasto/Festung Danzig, dawny polski Gdansk. I miała pelne prawo zrobić z nim co tylko uwazala za stosowne w rewanżu za to, co wcześniej hitlerowcy/Niemcy zrobili na zajętych terenach kilku republik radzieckich i np. w Leningradzie (ok. 1 mln ofiar cywilnych).

      • 0 2

  • Pani Ewo B. (11)

    A nie poszperała by pani trochę historii samolotu z półwyspu na jeziorze Goszyn? W latach 70 tych była to kawiarnia na terenie ówczesnego ośrodka MO. W latach 80tych ośrodek zlikwidowano, ale samolot jeszcze długo był atrakcja przypadkowych turystów i wędkarzy. Później, jezioro zostało zbiornikiem wody dla Gdańska, a samolot przepadł, choć w necie można znaleść jego zdjęcia, ale tylko z przełomu lat 70/80.

    • 39 8

    • Na żyletki poszedł (1)

      • 6 2

      • Aluminiowe żyletki ?

        • 3 3

    • Peter Konfederat nie zyje od dawna. (4)

      Pisał wiersze na zamówienie na Monciaku w Sopocie

      • 11 3

      • Pamiętam Petera...

        Nostalgia

        • 7 2

      • chyba po pijaku i molestowal nastolatki jesli dobrze kojarze (1)

        taki prekursor ulicznej pedofili w sopocie.

        • 7 1

        • Wcale nie molestował :-)

          On uwielbiał dotykać ich włosów, to go dziwnie fascynowało :-) Reszta nastolatki go nie interesowała, propozycji też żadnych nie składał. Był barwną postacią i atrakcją Sopotu

          • 0 1

      • Peter Konfident?

        Kto to był ?

        • 1 4

    • Sam samolot z zewnątrz

      i wewnątrz można sibie obejrzeć w jednym z odcinków serialu ,SOS' z lat 70 tych. Polecam:)

      • 5 2

    • Weź się czopku pod Petera Konfederata nie podszywaj. (1)

      • 4 6

      • Sam się podszyj, albo lepiej zaszyj.

        • 1 0

    • Pamięram

      To prawda. Byłem tam kiedyś z rodzicami. Pojechaliśmy ze znajomym milicjantem. To był ośrodek wypoczynkowy MSW.

      • 3 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane