• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wstrząsający. Recenzja filmu "Wołyń"

Tomasz Zacharczuk
23 września 2016 (artykuł sprzed 7 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Znamy filmy, które powalczą o Złote Lwy w Gdyni

Zwiastun filmu "Wołyń":



Najnowszy film Wojciecha Smarzowskiego dotyczy bolesnego fragmentu historii łączącej Polaków i Ukraińców. Tragiczne wydarzenia związane z rzezią wołyńską stanowią punkt wyjścia do pokazania na ekranie konsekwencji skrajnych nacjonalizmów. W efekcie otrzymaliśmy bardzo wyrazisty, ale jednocześnie drastyczny filmowy obraz ludzkiej zawiści, nadmiernego przywiązania do populistycznych haseł i niespełnionej miłości stłumionej przez wojenną tragedię.



Smarzowski jako pierwszy podjął próbę zekranizowania krwawych mordów, jakie wstrząsnęły polskim pograniczem na przełomie 1943 i 1944 roku. W wyniku zmasowanych ataków ukraińskich nacjonalistów wspieranych przez lokalną ludność pochodzenia ukraińskiego zginęło ponad 50 tysięcy Polaków. W odwecie zabito około trzech tysięcy Ukraińców. Skala i sposób dokonywanych zbrodni skutecznie przez lata odstraszały filmowców i sponsorów filmowych, którzy unikali niezwykle drażliwego tematu w historii obu narodów. Twórca "Róży" czy "Wesela" już niejednokrotnie udowadniał jednak, że ciężar przedstawianych historii nie stanowi dla niego problemu, a wręcz przeciwnie, napędza do tworzenia niezwykle surowych, ale zarazem szczerych produkcji na bardzo wysokim poziomie artystycznym.
Smarzowskiemu kolejny raz udało się stworzyć film potężnie wstrząsający widzem, znakomicie zagrany i mimo lekkich scenariuszowych ułomności trzymający w napięciu do samego końca


"Wołyń" z pewnością od poprzednich dokonań Smarzowskiego nie odbiega. Ani poziomem realizacji, ani sugestywnym stylem narracji, ani ciężarem fabularnym prezentowanych treści. W typowym dla siebie stylu reżyser nie wypiera się niewygodnych faktów. Eskaluje je wręcz z drastyczną dbałością o szczegóły, nawet gdy te dla kinowej widowni okażą się zbyt ciężkie do zniesienia. Nasza wrażliwość zostanie brutalnie zszargana natłokiem krwawych scen i przejmującą, apatyczną agresją odartą niemal całkowicie z humanitarnych wartości. Taka była jednak wojenna rzeczywistość, a twórcy "Wołynia" absolutnie nie folgowali sobie w jej odzwierciedlaniu na wielkim ekranie. Finalnie otrzymaliśmy więc produkt nasycony przeogromną ludzką tragedią, której oblicza mogą nas zaszokować, zniesmaczyć, ale z pewnością nie pozostaną obojętne.

Wyjściowym punktem "Wołynia" są losy nastoletniej Polki, Zosi Głowackiej (Michalina Łabacz), zakochanej w swoim rówieśniku ukraińskiego pochodzenia (Wasyl Wasylik). Szczere i przepełnione młodzieńczą pasją uczucie do Petro nie wystarcza jednak do pełni szczęścia. Dziewczyna wolą rodziców zostaje zmuszona do wyjścia za mąż za polskiego sołtysa, Macieja Skibę (Arkadiusz Jakubik). Małżeńską gehennę przerywa wybuch II wojny światowej. Obaj mężczyźni trafiają na front, a osamotniona mężatka musi na własną rękę radzić sobie wśród społeczności, która coraz mocniej ulega antagonizmom prowadzącym do otwartej nienawiści i ostatecznie zbrodni.

Zobacz także: Tłumy na "Wołyniu". Nie wszyscy dostali się na seans


Nastoletnia Zosia (Michalina Łabacz), zakochana w Ukraińcu Petro, zmuszona jest do małżeństwa z dużo starszym Polakiem, Maciejem Skibą. To jedynie preludium osobistych dramatów, jakimi usłane będzie dalsze życie niewinnej dziewczyny. Nastoletnia Zosia (Michalina Łabacz), zakochana w Ukraińcu Petro, zmuszona jest do małżeństwa z dużo starszym Polakiem, Maciejem Skibą. To jedynie preludium osobistych dramatów, jakimi usłane będzie dalsze życie niewinnej dziewczyny.
Wątek miłosny, choć nieco banalny i wydawałoby się niepotrzebnie wtrącony w tę i tak już tragiczną historię, w bardzo sprawny sposób pozwala zilustrować polsko-ukraińskie relacje, a przede wszystkim nieco uczłowieczyć bohaterów filmu. To, co dzieje się później, jawnie kontrastuje z jakąkolwiek ludzką wrażliwością, a tym bardziej uczuciem miłości. Niewinna nastoletnia miłość zostaje brutalnie obrócona w klęskę człowieczeństwa w każdym możliwym wymiarze.

Bez wątpienia jednak sednem filmu Smarzowskiego jest umiejętne i bardzo wyważone obrazowanie polsko-ukraińskiego dramatu, jaki rozegrał się na ziemi wołyńskiej. Momentami aż nadto twórcy "Wołynia" starają się zachować pewne proporcje w pokazywaniu obopólnych zbrodni. Dzięki temu jednak Smarzowski sprytnie wymyka się spod jakiejkolwiek presji i skrupulatnie unika oceny prezentowanych zjawisk. Odpowiednie wnioski wyciągnie już sam widz wrzucony w środek krwawego procederu. Nie byłoby to możliwe bez zbalansowanej analizy postaw Ukraińców i Polaków, dzięki czemu twórcy automatycznie sytuują się w roli obserwatorów tragicznych wydarzeń. Żadna z nacji jednoznacznie nie jest ani zła, ani dobra. Na humanitarne gesty stać zarówno Polaków, jak i Ukraińców.

"Wołyń" Wojciecha Smarzowskiego przedstawia trudny wycinek historii łączącej Polaków i Ukraińców. Reżyser skupia się bardzo mocno na wyważonej prezentacji skrajnych zachowań zarówno po polskiej, jak i ukraińskiej stronie. "Wołyń" Wojciecha Smarzowskiego przedstawia trudny wycinek historii łączącej Polaków i Ukraińców. Reżyser skupia się bardzo mocno na wyważonej prezentacji skrajnych zachowań zarówno po polskiej, jak i ukraińskiej stronie.
To celowe działanie filmowców uderza rykoszetem w scenariusz "Wołynia". Film niestety momentami dość mocno się dłuży, zbacza na poboczne tory, gubi miejscami rytm opowieści i dostarcza być może zbyt wielu bohaterów, którzy nieco rozmywają obraz tragicznego tła. Niektóre zabiegi mające uwydatnić skrajne postawy obu stron wydają się być również zbyt sugestywne i bezpośrednie, przez co mamy wrażenie, jakbyśmy byli obserwatorami przerażającego filmu dokumentalnego. Brakuje nieco scenariuszowej głębi i kreatywności, ale nie można jednocześnie odmówić twórcom sprawnego warsztatu, który wyciąga "Wołyń" na wyżyny filmowej jakości.

Duża w tym zasługa znakomitych zdjęć Piotra Sobocińskiego, robiącej piorunujące wrażenie charakteryzacji i klimatycznej muzyki Mikołaja Trzaski, który kolejny raz będzie w ścisłym gronie faworytów do Złotego Lwa za muzykę. Mistrzowskim kunsztem wykazuje się sam reżyser, któremu nie wypada już serwować widzowi filmu na pół gwizdka. Nawet gdyby Smarzowski celowo chciał to zrobić, i tak finalnie otrzymalibyśmy dzieło na wysokim poziomie.

Dodatkowym atutem reżysera jest szósty zmysł odnośnie obsady. Debiut Michaliny Łabacz mógłby wydawać się jedynie chwytem marketingowym, bo młoda aktorka fantastycznie odnajduje się na wielkim ekranie. Jej Zosia to esencja młodzieńczej niewinności zniszczonej brutalnością zwierzęcych wręcz zachowań. Łabacz bardzo wiarygodnie oddała przemianę z uroczej dziewczyny w kobietę zdewastowaną osobistymi dramatami. Zadanie tym trudniejsze, że oko filmowej kamery nakierowane jest na twarz bohaterki. Jakości nie brakuje też na dalszym planie, w którym brylują Jacek Braciak (ojciec Zosi) i Arkadiusz Jakubik (Maciej Skiba) oraz cały zastęp ukraińskich aktorów.

Smarzowskiemu kolejny raz udało się stworzyć film potężnie wstrząsający widzem, znakomicie zagrany i mimo lekkich scenariuszowych ułomności trzymający w napięciu do samego końca. Techniczna maestria niemal przenosi nas w wojenną wołyńską rzeczywistość, a drobiazgowa dbałość o szczegóły zachwyca sposobem realizacji. Konwencja historycznego dramatu adekwatnie też przenosi na wielki ekran tragiczne losy mieszkańców Kresów, których ocena postaw leży już w gestii widza. Nie oznacza to jednak, że Smarzowski całkowicie rezygnuje z moralizatorstwa. W wymierny sposób obnaża ułomności skrajnego nacjonalizmu i uwypukla bezsens wojny. Nie rozlicza, a daje impuls do analizy. Nieprzypadkowo w filmie nie pojawiają się żadne daty ani statystyki. "Wołyń" ma przede wszystkim stanowić wstęp do międzynarodowego dialogu i jedynie zwrócić uwagę na tragiczny wycinek polskiej historii.

Twórcy filmu niejednokrotnie akcentowali, że "Wołyń" ma być mostem, a nie murem w polsko-ukraińskich relacjach. Do tego jednak daleka droga, bo aby skonfrontować wzajemne żale i bóle najpierw ten most trzeba zbudować własnymi rękoma. Czy film Smarzowskiego będzie kamieniem węgielnym pod tę budowlę? Czas pokaże.

OCENA: 8/10

Wydarzenia

41. Festiwal Filmowy w Gdyni (2 opinie)

(2 opinie)
impreza filmowa, festiwal filmowy

Film

7.2
117 ocen

Wołyń (106 opinii)

(106 opinii)
Dramat, Historyczny

Opinie (274) 10 zablokowanych

  • Dimka maładiec !

    • 2 3

  • (1)

    ciemnota i zabobon do dzis tkwi w tych obu narodach,oba sa bardzo religijne...wnioski sa jednoznaczne

    • 9 17

    • W twoim narodzie tkwi ciemnota i zwyrolstwo, ktorego dowody mozemy obejrzec na filmie.

      • 6 1

  • 10/10

    Bardzo dobry film, od początku do końca.wielkie gratuluję dla całej ekipy

    • 27 1

  • (2)

    A propo, dziś w radiu podali wiadomość, że do Polski napłynie jeszcze 1 mln Ukrainców do pracy.... Trochę zaczynam ich się obawiać, tym bardziej, że do sklepu typu Biedra chodzą grupkami. Może zahamować ten nagły napływ, stopniowo to robić.

    • 32 6

    • Wielu rozjeżdża się po UE, za jakiś czas zwrócą się o azyl...Wydalą ich do Polski... (1)

      i będziemy mieli 10 milionów na Azylu, będziemy ich utrzymywać a oni ściągną rodziny i będą robić na czarno plus szmugiel itp.

      Ładna Perspektywa...

      • 4 2

      • Tak jak miliony Polaków w UK...

        • 7 1

  • Wołyń

    Może wreszcie , bez obopólnych pieszczot medialnych narody zrozumieją nad wyraz trudne ,wspólne relacje sąsiedzkie.

    • 26 1

  • dla mnie film nr 1 festiwalu

    Arcydzieło

    • 33 3

  • (3)

    Wilkie halo. Na poczatku lat 90 takie rzeczy dzialy sie na Balkanach i caly swiat przez dlugi czas udawal ze nic sie nie dzieje.

    • 32 6

    • Zulsi też mieli ciężko... (1)

      i Belgowie wymordowali z 10 mln w Afryce...
      itd
      DZIWNE, że MY O POLAKACH ROZPRAWIAMY cooo ? Nie pasuje ci to za bardzo?

      a TY z wschodu czy z zachodu Ukrainy?

      i tutaj mamy odpowiedź... " Wielkie Hallo..." !!!

      • 12 4

      • Belgowie to nie byli Sąsiedzi

        Na Bałkanach już tak, ale mieli dość karabinów i raczej wojsko rżnęło nie wiejskie łapanki

        • 1 0

    • jakoś ostatnio wróciłem do filmów dok o Bałkanach

      to po prostu nie mieści się w głowie, że w latach 90tych w Europie działy się tak potworne rzeczy.

      • 12 0

  • bij kacapa !

    • 8 16

  • (5)

    A teraz oni są tu u nas.. za chlebem.
    Są wszędzie - budowlanka, biedronka, ostatnio nawet u fryzjera...
    Prawda jest taka, że każdy ich przodek był zamieszany w rzeż na Polakach - wystarczy sprawdzić jak to działało... najpierw banderowcy, później miejscowi dobijali.
    Tak to działało - każdy był uwikłany.
    Wiem, że dzieci nie mogę winić za winy rodziców, ale jeśłi chodzi o Niemców, Rosjan, Ukraińców i Żydów to do końca nim nie ufam.
    Trzeba mieć chyba coś nie tak "na poziomie genów" by robić takie rzeczy.
    Ale do rzeczy:
    Szkoda, że nas jako społeczeństwo tak obecnie podzielono...

    • 76 11

    • Swietny komentarz.

      • 6 5

    • Wiesz dlaczego? (1)

      Dlaczego nas tak podzielono? Bo część ,,społeczeństwa" to m.in. potomkowie owych banderowców, którzy się tutaj znaleźli po akcji Wisła. Pełno ich w policji czy urzędach. Oni nigdy, przenigdy nie zagłosują na polskich patriotów. Czas najwyższy , zeby to sobie uświadomić. Wyglądają jak my, perfekcyjnie znają polski..kształcą się, ale to nigdy nie będą mentalni Polscy.Gdzieś pod czaszka zawsze będzie tkwiła nienawiść do nas, kto tego nie rozumie, ten nic nie rozumie.

      • 25 15

      • " m.in "

        dokładnie...

        • 4 3

    • (1)

      Wiesz, ja do tego nie ufam Polakom. Nikt cię tak nie wyr*cha, jak brat Polak.
      Idiotyczne generalizowanie.

      • 16 17

      • Ok
        Polak mnie "tylko" wyr....- z tym jakoś sobie radzę. (tu też refleksja - Polak mi to zrobi na poziomie "lokalnym", ale mam wrażenie, że ktoś nas dyma na poziomie "globalnym".)
        Reszta na tym się nie zatrzyma.
        Zresztą co to za hasło "generalizowanie", mówimy tu o faktach:
        prawie każdy Niemiec, Ukrainiec był uwikłany w zbrodnie... a obecnie nikt nic nie pamięta, nic się nie stało, wśród Niemców nie ma potomków esesmanów (cud), co najwyżej dziadek był w wermachcie...no i to nie byli Niemcy tylko Naziści...
        Może dość tego zakłamania i należy zacząć budować pojednanie na prawdzie?
        Ale jak może być inaczej jak taką propagandę uprawiają media niezbyt polskie.

        • 28 5

  • Każdy ukrainiec chcący u nas pracować i żyć, powinien obowiązkowo

    to obejrzeć!

    • 40 10

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane