- 1 Akcja ratunkowa nurka przy Westerplatte (128 opinii)
- 2 Martwe dziki z Karwin miały ASF (206 opinii)
- 3 Flipper dał się oszukać i stracił 15 tys. zł (384 opinie)
- 4 15 mln zł wygrane w Eurojackpot w Gdańsku (98 opinii)
- 5 Paraliż drogowy na północy Gdyni (161 opinii)
- 6 Kosiorek i Dulkiewicz chcą współpracować (282 opinie)
Początki futbolu w Gdańsku, czyli od FC Danzig do Lechii
Lechia Gdańsk
Zwyczaj grania w piłkę nożną został zaszczepiony nad Motławą przez... angielskich marynarzy, którzy przypływali do portu gdańskiego pod koniec XIX stulecia. Trudno o lepszych nauczycieli.
Nie wiadomo, kiedy dokładnie po raz pierwszy marynarze z Albionu rozegrali - zapewne towarzyski, dla czystej rozrywki - mecz piłki nożnej na gdańskiej ziemi. W każdym bądź razie niemieccy obserwatorzy (głównie młodzież) podpatrzyli tę niecodzienną grę i zaczęli powoli ją naśladować. Pierwsze próby rozgrywek piłkarskich pojawiły się w 1902 i 1903 r., a za boisko służył kawałek terenu 36. Pułku Artylerii Polowej (rejon ul. Wałowej), który wyrównywano żużlem, by móc kopać piłkę. Jeśli jednak szukać konkretnej daty, którą można uznać za symboliczny dzień narodzin gdańskiego futbolu, to najwłaściwszym zdaje się 18 kwietnia 1903 roku, kiedy postał pierwszy klub piłkarski - Fußball-Club (FC) Danzig (posiadał on także sekcję lekkiej atletyki). Pierwszy mecz z "zewnętrznym" rywalem (tj. drużyną z Królewca) odbył się w lipcu jeszcze tego samego roku.
Do FC Danzig, w 1905 r. przemianowanego na BuEV Danzig (wyjaśnienie wszystkich skrótów klubów na końcu artykułu), dołączyły wkrótce pozostałe zespoły: własne reprezentacje piłkarskie wystawiali studenci (Akademischer SC) czy słuchacze seminarium nauczycielskiego (Seminar Langfuhr), sporadycznie niektóre z jednostek rodzimego garnizonu (nie brały one udziału w meczach ligowych), SV Ostmark Danzig (1909 r.), SC Danzig (1912 r.), Preußen Danzig (przed 1914 r.), a także zespoły takie, jak FC Comet Neufahrwasser i VfB Danzig (oba powstałe najpóźniej - w 1909 r. i nie przetrwały do końca I wojny światowej).
Ważnym krokiem dla rozwoju piłki nad Motławą było włączenie Gdańska w 1908 r. do Bałtyckiego Związku Piłkarskiego (Baltenverband) i rozgrywek ligi bałtyckiej (grupowała wszystkie zespoły z Pomorza, Prus Zachodnich i Wschodnich), jednej z siedmiu tego typu organizacji, działających na terenie ówczesnego Cesarstwa Niemieckiego. BuEV Danzig był niewątpliwie jednym z najsilniejszych zespołów ligi, bowiem kilkakrotnie dochodził do finału rozgrywek, ostatecznie zdobywając upragniony tytuł bałtyckiego czempiona w 1912 r.
Początkowo mecze w Gdańsku odbywały się w rejonie dzisiejszego Schroniska Młodzieżowego przy ul. Wałowej czy sporadycznie na dzisiejszym Placu Zebrań Ludowych . Do czasu utworzenia Wolnego Miasta Gdańska istniało w Gdańsku zaledwie kilka boisk do piłki nożnej z prawdziwego zdarzenia: przy ul. Smoluchowskiego we Wrzeszczu, w Nowym Porcie, gdzie dziś stoi gmach byłego Morskiego Domu Kultury oraz otwarte w 1916 r. nowe boisko przy ul. Kochanowskiego.
W ślad za nimi pojawiły się kolejne miejsca do gry w piłkę nożną - na przełomie lat 20. i 30. było ich wszystkich razem ponad 40, przy czym w tej liczbie ujęte były zarówno niewielkie boiska leśne, boiska powstałe przy szkołach lub na terenach powojskowych (przy Wałowej, na Długich Ogrodach, stadion KS Gedanii , na Biskupiej Górce), jak i rozbudowane stadiony: Kampfbahn Niederstadt (obecny stadion GKS Wybrzeże ) czy zbudowany w 1927 r. i zmodernizowany w 1935 r. Jahnkampfbahn - stadion , na którym dziś gra Lechia Gdańsk.
Trudno wskazać jednoznacznie najsilniejszy gdański zespół z okresu Wolnego Miasta Gdańska, do czołówki należy jednak z pewnością zaliczyć zespół Preußen Danzig, SV Neufahrwasser 1919 oraz SV Schutzpolizei Danzig. Na początku 1939 r. działało w Gdańsku ok. 12 drużyn piłkarskich (nie licząc juniorów).
Wybuch II wojny światowej wymusił zawieszenie rozgrywek na równy miesiąc. Puste miejsca po zlikwidowanych drużynach (np. polskiej) zajęły nowe, np. reprezentacja oddziałów Luftwaffe z Gdańska (SV Luftwaffe Danzig), których trzon stanowili żołnierze obrony przeciwlotniczej (za zaplecze dla drużyny służył przejęty po Polakach stadion przy obecnej ul. Kościuszki ). Od 1940 r. do rozgrywek gdańskich drużyn włączono także zespoły z Kwidzyna (HUS Marienweder - reprezentacja szkoły podoficerskiej wojsk lądowych), a w późniejszych sezonach także z Gdyni (np. Post Gotenhafen, Reichsbahn Gotenhafen, Kriegsmarine Gotenhafen) Torunia i Bydgoszczy. Rozgrywki ligi piłkarskiej w latach 1939-1944 odbywały się nieregularnie, co sezon zmieniała się również ilość drużyn.
Za symboliczny można uznać fakt, że pierwszy mecz piłkarski w Gdańsku po zdobyciu go i zniszczeniu podczas "wyzwalania" w 1945 r., odbył się na dawnym boisku pierwszego gdańskiego klubu futbolowego przy ul. Kochanowskiego. Towarzyskie spotkanie rozegrały na nim 17 kwietnia 1945 drużyny milicji gdańskiej i żołnierzy Armii Czerwonej. W sierpniu 1945 r. powstał polski Klub Sportowy Biura Odbudowy Portów, który po krótkim okresie noszenia także nazwy Baltia, wiosną 1946 r. stał się znanym nam BKS Lechia.
SC - Sport-Club, SK - Sportklub (klub sportowy)
SV - Sportverein (stowarzyszenie/związek sportowy)
VfL - Verein für Leibesübungen (dosł. stowarzyszenie ćwiczeń fizycznych)
VfB - Verein für Bewegungsspiele (dosł. stowarzyszenie gier ruchowych)
TSV - Turner-Sport-Verein (stowarzyszenie gimnastyczno-sportowe)
RSV - Rassensport-Verein (dosł. stowarzyszenie sportów na trawie)
SG - Sportgemeinschaft (związek sportowy)
O autorze
Jan Daniluk
- doktor historii, adiunkt na Wydziale Historycznym UG, badacz historii Gdańska w XIX i XX w., oraz historii powszechnej (1890-1945).
Kluby sportowe
Opinie (167) ponad 50 zablokowanych
-
2010-04-16 08:44
Panie Daniluk, pisz pan prawdę! (2)
"Wybuch II wojny światowej wymusił zawieszenie rozgrywek na równy miesiąc. Puste miejsca po zlikwidowanych drużynach (np. polskiej) zajęły nowe, np. reprezentacja oddziałów Luftwaffe z Gdańska (SV Luftwaffe Danzig)"
Czemu nie napisze pan, że WSZYSTKICH działaczy i piłkarzy Gedanii wywieziono do Stutthofu? Same się porobiły te "puste miejsca"? Napisz pan jeszcze, że wywożącymi byli często ich przeciwnicy z boiska, opięci w mundury SS i gestapo. Taka jest prawda o przedwojennym Gdańsku!- 7 3
-
2010-04-16 11:13
Panie Bolku,
Oczywiście, że ma Pan rację. Tak niestety było. Działacze i piłkarze Gedanii padli ofiarą prześladowań i zbrodni hitlerowskich, podobnie jak lwia część Polonii Gdańskiej. Proszę tylko nie insynuować, że piszę nieprawdę. Po prostu - ze względu na przyjętą formę (m.in. objętość) artykułu nie zostało o tym wspomniane, podobnie jak o wielu jeszcze innych wątkach związanych z futbolem gdańskim. To wszystko.- 3 2
-
2010-04-16 14:31
Autor jest szwabskim manipulantem
nie zmieścili mu sie pomordowani Polacy
- 2 6
-
2010-04-16 11:44
a mecze w Pucharze Ekstraklasy się nie liczą? a pozostałe? historia nie kłamie, tylko cztery razy nie graliśmy
- 0 0
-
2010-04-16 12:17
Hej ...
Hej, lechiści, może któryś z was zbiera pamiątki związane z Lechią. Mam niewykorzystany abonament "na zawody piłki nożnej II-ligi sezonu 1976/77 r. (na drugą rundę zawodów)". Może kogoś z was zainteresuje. Z chęcią odstąpię, po prostu żal mi go wyrzucać.
- 2 0
-
2010-04-16 14:30
Nie zmieściło się z powodu objętości artykułu?
To tak jak ruskim nie mieścił się Katyń. Należy pisać prawdę albo jest się manipulantem
- 2 2
-
2010-04-16 14:33
Daniluk!!!!!!!!
napisz jak zniknęła Pogoń Lwów.
- 2 1
-
2010-04-16 14:54
UPA, SSGALICJEN
To zespoły które najczęściej sparowały z nazistowskimi, Pan Daniluk musi wiedzieć
- 5 0
-
2010-04-19 11:22
Tak to jest jak Ukrainiec pisze historię
polskie ofiary hitlerowców jakoś sie nie mieszczą/ Czećś pomordowanym przez faszystów piłkarzom Gedanii/
- 3 1
-
2011-01-25 15:38
PIŁKA NOŻNA
ŚWIETNY ARTYKUŁ PANIE JANIE.TO PRAWDZIWA HISTORIA PIŁKI NOŻNEJ NA POMORZU .JESTEM KOLEKCJONEREM ODZNAK SPORTOWYCH I PIERWSZY RAZ WIDZĘ WZORY ODZNAK KLUBÓW KTÓRE GRAŁY PRZED WOJNĄ W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSK .POSIADAM TYLKO ODZNAKI GEDANIA GDAŃSK .POZDRAWIAM KOLEKCJONER.
- 7 0
-
2020-04-15 10:30
fudbol
nie pojmuję tej gloryfikacji niemczyzny. nie nasza tradycja to po co.
- 1 2
-
2020-04-15 12:17
Oczywista oczywistość
Wolne Miasto Gdańsk powstało w 1920r.Gedania jako jedyny polski klub powstała w 1922 r. i grała w niemieckiej lidze pomorskiej jako polski rodzynek.Polska Gazeta Gdańska pisała w dziale sport o Gedanii jako klubie, ale ani słowa o piłkarzach.Informacje o piłkarzach Gedanii były tylko w niemieckiej gazecie DAZ.dzisiaj pieje się o patriotach piłkarskich z Gedanii, ale powód powstania sekcji piłki nożnej był inny.Sekcja piłki nożnej Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół"miała dość uczestniczenia po I Wojnie w "Sokole" patriotycznych działaniach,chłopaki chcieli grać w piłkę nożną, a w "Sokole' mieli pod górę i przeszli do Gedanii tworząc sekcje piłkarską.:
- 1 0
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.