- 1 Zakaz wstępu do lasów w Gdyni przez ASF (335 opinii)
- 2 Za rok pojedziemy Obw. Metropolitalną (262 opinie)
- 3 Nadal szukają nurka przy Westerplatte (120 opinii)
- 4 KO chce w Gdyni dwóch wiceprezydentów (291 opinii)
- 5 4- i 7-latek opuścili mamę. Pojechali do parku (101 opinii)
- 6 "Ławka wstydu" zniknęła i nie ma wstydu (30 opinii)
Pruski orzeł powróci na fasadę dawnej przychodni przy Dworcu Głównym w Gdańsku
Płaskorzeźba pruskiego orła wróci na fasadę budynku dawnej przychodni kolejowej przy Dworcu Głównym w Gdańsku. Skuty po II wojnie światowej detal został zrekonstruowany przez absolwentów i studentkę Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. To pretekst do poznania historii naszego miasta - przekonuje prof. Andrzej Januszajtis.
- Nasi rzeźbiarze zgłosili nam, że czerwona farba, pokrywająca kartusz na głównej attyce, pokrywa również ubytki. Po odkuciu fragmentu zaprawy wypełniającej kartusz, ujrzeliśmy ślady po płaskorzeźbie orła. O odkryciu poinformowaliśmy pomorskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków, który podjął decyzję, żeby ten detal odtworzyć - wyjaśnia Rafał Recław z firmy Versus, która jest właścicielem obiektu.
W okolicy zachowało się więcej poniemieckich pamiątek
Płaskorzeźba, której ślady odkryto podczas remontu, przedstawiała pruskiego orła. Orzeł ten, z koroną na głowie oraz berłem i jabłkiem w szponach, był herbem Królestwa Prus. Detal z piaskowca, podobnie jak wiele innych poniemieckich pamiątek w Gdańsku, został skuty przez Polaków wkrótce po zakończeniu wojny.
Co ciekawe, do dnia dzisiejszego zachowały się dwie poniemieckie pamiątki na pobliskich budynkach. Pierwszą z nich jest kolejny pruski orzeł, również wykonany z piaskowca, umieszczony nad wejściem do pobliskiego budynku Nowego Ratusza przy ul. Wały Jagiellońskie .
Drugim reliktem jest wykuty również w piaskowcu napis "Postamt" (pol. Urząd Pocztowy), na oddalonym od dawnej przychodni o zaledwie kilkanaście metrów budynku dawnej poczty.
Pruski orzeł górował również nad fasadą Dworca Głównego. W kartuszu, który niegdyś zajmował, dziś znajduje się polski orzeł w pozłacanej koronie.
Montaż płaskorzeźby w przyszłym tygodniu
Rekonstrukcji płaskorzeźby na budynku dawnej przychodni podjęło się troje młodych ludzi wykształconych na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku: Czesław Fankidejski, Iwona Jurkiewicz (absolwenci kierunku rzeźba) oraz Katarzyna Grządziela (studentka 5 roku rzeźby).
- Na ASP płaskorzeźba jest jednym z pierwszych etapów nauki rzeźby. W związku z tym, zlecone nam zadanie nie było zbyt trudne. Musieliśmy jednak wpasować się w pewien kanon, który obowiązuje konkretną epokę. Nasza praca została wykonana we współpracy z nadzorem konserwatorskim - tłumaczy Czesław Fankidejski.
Płaskorzeźba została wykonana z mieszanki różnego rodzaju kitów. Jej kolor jest zbliżony do piaskowca, z którego wykonano wiele detali na budynku przychodni.
Jak wyglądał proces odtworzenia zniszczonej po wojnie rzeźby?
- Najpierw zdjęliśmy rysunek śladów po płaskorzeźbie, a na jego podstawie powstał prototyp wyrzeźbiony z gliny. Posłużył nam on do stworzenia formy z gipsu, czyli negatywu właściwej rzeźby. Z negatywu odlaliśmy pozytyw, wykonany z mieszanki kitów. Rzeźba jest zbrojona stalową siatką, nie ma więc obaw, że połamie się podczas montażu na kartuszu - opowiada rzeźbiarz.
Montaż odtworzonej płaskorzeźby odbędzie się w przyszłym tygodniu. Pruski orzeł zostanie przymocowany do kartusza za pomocą stalowych kotew oraz zaprawy murarskiej.
Poniemieckie pamiątki budzą kontrowersje
Powrót pruskiego orła - herbu Prus, a więc państwa, które było jednym z zaborców Polski - może budzić kontrowersje. Zdaniem niektórych, symbole państwowe innych krajów powinny zniknąć z przestrzeni publicznej. Nie przekonuje ich argument, iż są to wyłącznie pamiątki historyczne.
Do podobnych sporów dochodził w innych miastach, np. we Wrocławiu, przy okazji restauracji reliktów niemieckiej przeszłości miasta.
Prof. Andrzej Januszajtis, znawca historii Gdańska, apeluje jednak o powściągliwość.
- To dobrze, że płaskorzeźba powróci na fasadę dawnej przychodni. To dobry pretekst, aby wielu gdańszczan lepiej poznało i zrozumiało historię swojego miasta. Można zrozumieć ludzi, którzy skuli tę rzeźbę. Wojna przyniosła Polakom straszną tragedię i stąd zrozumiała po wojnie niechęć do Niemców. Jednak dziś jesteśmy gospodarzami w polskim Gdańsku i nikt nam nie zagraża. Ten orzeł to część historii naszego miasta. To nie jest swastyka - przekonuje Januszajtis.
Gmach przy Podwalu Grodzkim (ówcześnie Stadtgraben) powstał w 1900 roku, przy okazji budowy pobliskiego Dworca Głównego. Pierwotnie mieściła się w nim inspekcja kolejowa wraz z mieszkaniami służbowymi kierownictwa gdańskiej dyrekcji kolei. Zarówna II Rzesza, jak i powstała na jej gruzach Republika Weimarska były państwami związkowymi i nic nie stało na przeszkodzie, aby na budynkach państwowych umieszczać symbole poszczególnych krajów związkowych. Dzięki temu na kartuszu budynku mógł pojawić się herb Prus, a nie herb II Rzeszy.
W 1945 roku, w następstwie rozpętanej przez Niemców wojny, Gdańsk został wcielony w granice Polski. Rozpoczęła się akcja wysiedlania niemieckiej ludności miasta za Odrę i Nysę Łużycką, a wraz z nią akcja "odniemczania" Gdańska, czyli likwidacja materialnych śladów niemieckości. Na właśnie fali tej akcji skuto m. in. pruskiego orła z budynku dawnej przychodni.
Trudno dziwić się naszym dziadkom, że nie mieli najmniejszego zamiaru zachowania w Gdańsku niemieckich napisów czy pomników. Pamiętajmy, że likwidacja poniemieckich reliktów była logiczną konsekwencją okrutnej okupacji, jaką zgotowali Polakom Niemcy podczas II wojny światowej.
Film z marca, na którym widać dawną przychodnię z lotu ptaka
Opinie (803) ponad 10 zablokowanych
-
2015-08-15 12:37
Dlaczego nie może to być polskie godło? (11)
Historia - historią. Januszajtis zapomniał chyba co naziści robili z polskimi symbolami związanymi z Gdańskiem....
- 82 19
-
2022-04-27 02:18
Porowniasz sie z nazistami? hahha
- 0 0
-
2015-08-15 12:49
(3)
To jest herb Prus Nie Nazistów! Ośla łąko.
- 15 17
-
2015-08-15 14:12
(2)
to dowiedz się ośla łąko co robili prusacy z polskimi symbolami po 1772 roku
- 19 4
-
2015-08-15 14:33
(1)
Ta jasne kogo to obchodi?
- 0 13
-
2015-08-16 21:27
a ja szcz*m na pruskie herby. tu jest Polska
- 4 0
-
2015-08-16 21:24
Troche szacunku.... (1)
....dla Pana prof.Januszajtisa......Nie podejrzewam Pawełka by miał choć jeden promil wiedzy na temat historii Gdańska jaka posiada Pan profesor.Zapewne nauczyłeś się lekceważyć ludzi mądrzejszych i pełniących ważne funkcje w państwie od "możnych" z PiSu....gratulacje.
- 2 3
-
2015-08-16 21:26
na szacunek trzeba zasłużyć
- 0 1
-
2015-08-15 21:25
(3)
Prusy z nazizmem mają bardzo niewiele wspólnego.
- 4 9
-
2015-08-16 19:12
np. GESTAPO tajną PRUSKĄ policję polityczą
- 0 0
-
2015-08-15 22:06
prusowie (1)
Jedynie zgladzili Adalberta vel swietego Wojciecha. Ale to bylo dawno okolo 1000 rku...
- 2 2
-
2015-08-16 19:02
Wojciech przyszedł i panoszył się
łamał lokalne tabu. To się ludzie wkurzyli i dali ostrzeżenie, nie pomogło. Za drugim razem dostał czapę. Miał parcie by zostać świętym męczennikiem, to został.
- 1 2
-
2015-08-15 12:43
Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz (6)
Ni dzieci nam germanił,
Orężny wstanie hufiec nasz,
Duch będzie nam hetmanił.
Znacie te słowa, leszcze?- 47 28
-
2018-11-05 23:02
zyńcy.
- 0 0
-
2015-08-15 14:26
(3)
na razie duch wam hetmani jak wasze pijane patol-córeczki Dżesiki wszczynają burdy w kebabach ;)
- 6 6
-
2015-08-15 14:52
moje dzieci mają polskie imiona (2)
szanują polską tradycję, piją z umiarem i nie wszczynają burd. O co ci chodzi?
- 6 4
-
2015-08-15 17:04
(1)
to super, ale jesteś mniejszoscią we własnym kraju.
- 3 5
-
2015-08-15 17:35
chyba przed wojną w Iraku :D
- 2 0
-
2015-08-15 14:17
wysiądź ze swojego vw
zanim coś napiszesz :)
- 6 6
-
2015-08-15 16:45
Szwaby do domu (1)
To jest skandal pełną parą . Niech ci rekonstruktorzy owej płaskorzeźby powieszą ją sobie w KIBLU.
- 28 8
-
2016-07-07 05:16
Kretyn
Jesteś książkowym przykładem kretyna. Idźmy twoją drogą i rozwalmy wszystkie pomniki na ukrainie, co?
- 0 0
-
2015-08-15 12:42
A ja bym chciał się dowiedzieć (3)
..jaką techniką, czym , w jaki sposób itp itd ... wyczyścili tak ślicznie cegły na elewacji
- 14 4
-
2016-07-07 05:13
hah!
Tajemnica zawodowa ;P
- 0 0
-
2015-08-17 18:17
Tak jak to się robi :)
Jak chcesz się więcej dowiedzieć to napisz: pawelczapiewski87@gmail.com
- 0 0
-
2015-08-15 13:01
szczoteczką do zębów i tysiącem praktykantów.
- 4 2
-
2015-08-15 12:02
(19)
Gdańsk z roku na rok staje się coraz ładniejszym miastem.
Kibicuje renowacjom i rewitalizacjom starej tkanki miejskiej!- 296 88
-
2016-06-24 13:04
jesteście młodzi - nie wstyd wam?
- 0 0
-
2015-08-17 12:19
Jaki trzeba być zakompleksionym kundelkiem, żeby za wszelką cenę przyznawać się do nie swojej historii - do tego historii obrzydliwego tworu państwowego jakim były Prusy - kraju znienawidzonego w ówczesnej Europie, kraju, który rozleciał się po trzech dniach buntu marynarzy w 1918
- 5 0
-
2015-08-16 20:31
Całe szczęście... (2)
...orzeł będzie wysoko ....poza zasięgiem rodzimych narodowców wspieranych przez Kartofla, czy też narąbanych kiboli....więc będzie bezpieczny.A dla wszystkich przeciwników jego umieszczenia ...sorry taka jest historia tego miasta i tego budynku.
- 3 8
-
2015-08-17 06:38
swastyki w historii g
- 1 0
-
2015-08-16 20:37
fakt. za wysoko by go oszczać bo tylko na to zasługuje
- 6 3
-
2015-08-16 20:56
A dlaczego...... (1)
"nasi kochani patrioci" nie "czepiaja sie" orła pruskiego który umieszczony jest na Bramie Straganiarskiej ????Proste,bo nie wiedzą,czyje to godło na XV-wiecznej bramie.:-)))
- 5 6
-
2015-08-16 20:57
nie rozróżniasz herbu Prus Królewskich od herbu Królestwa Prus tępy ignorancie?
- 7 2
-
2015-08-15 14:36
Też nie moge się doczekać (8)
kiedy nam Niemcom wkońcu zwróci się to co barbarzyńcy zniszczyli jak mysleli że wygrali wojne. I co teraz? Zdziwienie polaków, że po okupacji rosyjskiej pomorze a zwłaszcz Danzing wraca do właścicieli, czyli narodu niemieckiego?
- 22 57
-
2015-08-16 20:37
niemiaszku nawet nie wiesz jak się pisze poprawnie Gdańsk w twoim szwargocie?
- 3 0
-
2015-08-15 14:37
(3)
Ty to jesteś najwyżej właścicielem kąta u twoich starych, trollu.
- 38 9
-
2015-08-15 14:46
(1)
jako przedstawiciel narodu wybranego pragnąłbym przypomnieć, że Żydów w WMG mieszkało trzy razy tyle co Polaków. wkrótce mój prawnik wyśle wam moje roszczenia majątkowe. tymczasem muszę kończyć już pisanie, bo jednak szabat trwa!
- 23 18
-
2015-08-16 11:34
Jezus nie był Żydem, on był polskim katolikiem
ze Śląska
i to nie Żydzi są narodem wybranym
tylko armia ojca przenajświętszego wielebnego Rydzyka generała pana naszego amen (żydowskie słowo)- 11 8
-
2015-08-15 15:27
ja trolem?
Desperat obraża mnie bo widzi jak na jego oczach mój naród odzyskuje to co się należy.
- 10 22
-
2015-08-16 00:06
Ty niemiec chodzi ci o Danzig,czy chcesz potanczyc?
- 5 3
-
2015-08-15 16:40
szukasz dancingu? pewnie masz ochotę potańczyć?
- 19 7
-
2015-08-15 14:59
Danzig wróci do niemieckiej ojczyzny, tylko, zeby polscy podwykonawcy zrobili za darmo jak najwięcej
- 24 21
-
2015-08-16 12:12
wsrod tych wszytkich renowacji mogliby w koncu za piorytet potraktowac nawierzchnie dlugiej i dlugiego tarrgu
- 9 0
-
2015-08-16 00:56
z roku na rok staje się coraz głupszym miastem
- 18 9
-
2015-08-15 22:21
To akurat prawda, że pięknieje, jeszcze 10 lat temu była tragedia i wstyd i syf. Teraz jest ładniej.
- 8 11
-
2016-06-23 21:53
Płaskorzeźba została wykonana z mieszanki różnego rodzaju kitów. Pomijając sens jej odtwarzania
to do kitu - nie znaleźli kawałka piaskowca?- 0 0
-
2015-12-19 13:51
To skandal, pamiątki do muzeum, tutaj jest POLSKA, jakby ktoś zapomniał !!!
- 1 2
-
2015-12-19 13:46
orzeł Pruski
Prawda i tak wyjdzie na wierzch w tym przypadku z pod tynku, dosyć już zacierania śladów historii miasta jak i ludzi, ktòrzy współuczestniczyli w jego tworzeniu - wiele zniszczono bezpowrotnie w tym niemal wszystkie cmentarze ale na szczęście czasy się zmieniły i rozsądek zwycięża-brawo.
- 0 1
-
2015-12-19 00:58
Super
- 0 1
-
2015-08-15 12:04
(3)
a nie powinien być ten ich tam centaur czy dżdżownicołak czy co tam mają kaszubi na żółtym tle? no wicie rozumicie, skoro xiążę Pudding uczynił nasz gród ich stolicą ;) i shołdował wójta Szemudu :)
- 100 81
-
2015-09-24 22:25
od dziemian to ty się odtroluj, chciał byś ale cóż, dżdżownico miejska, żryj beton tu umżyj tu :)
- 0 0
-
2015-08-16 11:48
ja proponuję w ogóle tą niby-flagę żółtawą
niby-państwa kaszubskiego z gwarą zwaną językiem kaszubskim. a w herbie widły z obornikiem.
- 5 9
-
2015-08-15 12:36
świetny pomysł trulejciu z Bujdy Niskiej
Prusacy dali swoją gapę, to my damy gryfa
- 17 2
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.