Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Pruski orzeł powróci na fasadę dawnej przychodni przy Dworcu Głównym w Gdańsku

Rafał Borowski
15 sierpnia 2015 (artykuł sprzed 8 lat) 
Opinie (803)
2
  • Widoczny na zdjęciu kartusz, wraz ze śladami skutego orła pruskiego, znajduje się na na szczycie elewacji dawnej przychodni od strony Podwala Grodzkiego. Montaż zrekonstruowanej płaskorzeźby odbędzie się w przyszłym tygodniu.
  • Trwają prace przy przebudowie budynku dawnej przychodni przy dworcu PKP Gdańsk Główny.

Widoczny na zdjęciu kartusz, wraz ze śladami skutego orła pruskiego, znajduje się na na szczycie elewacji dawnej przychodni od strony Podwala Grodzkiego. Montaż zrekonstruowanej płaskorzeźby odbędzie się w przyszłym tygodniu.

fot. Łukasz Unterschuetz/trojmiasto.pl

Płaskorzeźba pruskiego orła wróci na fasadę budynku dawnej przychodni kolejowej przy Dworcu Głównym w Gdańsku. Skuty po II wojnie światowej detal został zrekonstruowany przez absolwentów i studentkę Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. To pretekst do poznania historii naszego miasta - przekonuje prof. Andrzej Januszajtis.



Co sądzisz o rekonstrukcji pruskiego orła?

Podczas trwającego od kilku miesięcy kapitalnego remontu gmachu dawnej przychodni kolejowej przy ul. Podwale Grodzkie zobacz na mapie Gdańska w Gdańsku, dokonano niespodziewanego odkrycia. Spod tynku wypełniającego kartusz wieńczący wschodnią elewację budynku, wyłoniły się ślady po skutej płaskorzeźbie. Po usunięciu zaprawy okazało się, że kartusz wypełniała niegdyś podobizna orła.

- Nasi rzeźbiarze zgłosili nam, że czerwona farba, pokrywająca kartusz na głównej attyce, pokrywa również ubytki. Po odkuciu fragmentu zaprawy wypełniającej kartusz, ujrzeliśmy ślady po płaskorzeźbie orła. O odkryciu poinformowaliśmy pomorskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków, który podjął decyzję, żeby ten detal odtworzyć - wyjaśnia Rafał Recław z firmy Versus, która jest właścicielem obiektu.
4
  • Zrekonstruowana płaskorzeźba w całej okazałości. Widoczny na orle nalot zostanie zeszlifowany. Docelowo, kolor płaskorzeźby będzie imitował piaskowiec.

Zrekonstruowana płaskorzeźba w całej okazałości. Widoczny na orle nalot zostanie zeszlifowany. Docelowo, kolor płaskorzeźby będzie imitował piaskowiec.

fot. Łukasz Unterschuetz/trojmiasto.pl


W okolicy zachowało się więcej poniemieckich pamiątek

Płaskorzeźba, której ślady odkryto podczas remontu, przedstawiała pruskiego orła. Orzeł ten, z koroną na głowie oraz berłem i jabłkiem w szponach, był herbem Królestwa Prus. Detal z piaskowca, podobnie jak wiele innych poniemieckich pamiątek w Gdańsku, został skuty przez Polaków wkrótce po zakończeniu wojny.

Co ciekawe, do dnia dzisiejszego zachowały się dwie poniemieckie pamiątki na pobliskich budynkach. Pierwszą z nich jest kolejny pruski orzeł, również wykonany z piaskowca, umieszczony nad wejściem do pobliskiego budynku Nowego Ratusza przy ul. Wały Jagiellońskie zobacz na mapie Gdańska.

Drugim reliktem jest wykuty również w piaskowcu napis "Postamt" (pol. Urząd Pocztowy), na oddalonym od dawnej przychodni o zaledwie kilkanaście metrów budynku dawnej poczty.

Pruski orzeł górował również nad fasadą Dworca Głównego. W kartuszu, który niegdyś zajmował, dziś znajduje się polski orzeł w pozłacanej koronie.
2
  • Co ciekawe, pruski orzeł zachował się nad wejściem do budynku Nowego Ratusza (dawnego Żaka) przy ul. Wały Jagiellońskie.
  • Niemieckojęzyczny napis "Postamt" (pol. Urząd Pocztowy), umieszczony na budynku dawnej poczty przy Podwalu Grodzkim. Napis był ukryty pod blaszanym szyldem przez wiele lat. Odkryto go przy okazji trwającego obecnie remontu.

Co ciekawe, pruski orzeł zachował się nad wejściem do budynku Nowego Ratusza (dawnego Żaka) przy ul. Wały Jagiellońskie.

fot. Rafał Borowski/trojmiasto.pl


Montaż płaskorzeźby w przyszłym tygodniu

Rekonstrukcji płaskorzeźby na budynku dawnej przychodni podjęło się troje młodych ludzi wykształconych na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku: Czesław Fankidejski, Iwona Jurkiewicz (absolwenci kierunku rzeźba) oraz Katarzyna Grządziela (studentka 5 roku rzeźby).

- Na ASP płaskorzeźba jest jednym z pierwszych etapów nauki rzeźby. W związku z tym, zlecone nam zadanie nie było zbyt trudne. Musieliśmy jednak wpasować się w pewien kanon, który obowiązuje konkretną epokę. Nasza praca została wykonana we współpracy z nadzorem konserwatorskim - tłumaczy Czesław Fankidejski.
Rekonstruktorzy płaskorzeźby. Od lewej: Katarzyna Grządziela, Paweł Czapiewski, Czesław Fankidejski oraz Iwona Jurkiewicz. Rekonstruktorzy płaskorzeźby. Od lewej: Katarzyna Grządziela, Paweł Czapiewski, Czesław Fankidejski oraz Iwona Jurkiewicz.

Rekonstruktorzy płaskorzeźby. Od lewej: Katarzyna Grządziela, Paweł Czapiewski, Czesław Fankidejski oraz Iwona Jurkiewicz.

fot. Łukasz Unterschuetz/trojmiasto.pl


Płaskorzeźba została wykonana z mieszanki różnego rodzaju kitów. Jej kolor jest zbliżony do piaskowca, z którego wykonano wiele detali na budynku przychodni.

Jak wyglądał proces odtworzenia zniszczonej po wojnie rzeźby?

- Najpierw zdjęliśmy rysunek śladów po płaskorzeźbie, a na jego podstawie powstał prototyp wyrzeźbiony z gliny. Posłużył nam on do stworzenia formy z gipsu, czyli negatywu właściwej rzeźby. Z negatywu odlaliśmy pozytyw, wykonany z mieszanki kitów. Rzeźba jest zbrojona stalową siatką, nie ma więc obaw, że połamie się podczas montażu na kartuszu - opowiada rzeźbiarz.
Montaż odtworzonej płaskorzeźby odbędzie się w przyszłym tygodniu. Pruski orzeł zostanie przymocowany do kartusza za pomocą stalowych kotew oraz zaprawy murarskiej.

Poniemieckie pamiątki budzą kontrowersje

Powrót pruskiego orła - herbu Prus, a więc państwa, które było jednym z zaborców Polski - może budzić kontrowersje. Zdaniem niektórych, symbole państwowe innych krajów powinny zniknąć z przestrzeni publicznej. Nie przekonuje ich argument, iż są to wyłącznie pamiątki historyczne.

Do podobnych sporów dochodził w innych miastach, np. we Wrocławiu, przy okazji restauracji reliktów niemieckiej przeszłości miasta.

Prof. Andrzej Januszajtis, znawca historii Gdańska, apeluje jednak o powściągliwość.

- To dobrze, że płaskorzeźba powróci na fasadę dawnej przychodni. To dobry pretekst, aby wielu gdańszczan lepiej poznało i zrozumiało historię swojego miasta. Można zrozumieć ludzi, którzy skuli tę rzeźbę. Wojna przyniosła Polakom straszną tragedię i stąd zrozumiała po wojnie niechęć do Niemców. Jednak dziś jesteśmy gospodarzami w polskim Gdańsku i nikt nam nie zagraża. Ten orzeł to część historii naszego miasta. To nie jest swastyka - przekonuje Januszajtis.
Herb Królestwa Prus z lat 1701-1918 Herb Królestwa Prus z lat 1701-1918

Herb Królestwa Prus z lat 1701-1918

Prusy były jednym z trzech państw (obok Rosji i Austrii), które wzięło udział w rozbiorach Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W wyniku II rozbioru, który miał miejsce w 1793 roku, Gdańsk został wcielony w granice właśnie tego państwa i pozostał w jego granicach aż do utworzenia Wolnego Miasta Gdańska w 1920 roku. W tym miejscu należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że w 1871 roku Prusy, z wraz z nimi Gdańsk, stały się częścią II Rzeszy Niemieckiej, zaś w 1918 roku tzw. Republiki Weimarskiej.

Gmach przy Podwalu Grodzkim (ówcześnie Stadtgraben) powstał w 1900 roku, przy okazji budowy pobliskiego Dworca Głównego. Pierwotnie mieściła się w nim inspekcja kolejowa wraz z mieszkaniami służbowymi kierownictwa gdańskiej dyrekcji kolei. Zarówna II Rzesza, jak i powstała na jej gruzach Republika Weimarska były państwami związkowymi i nic nie stało na przeszkodzie, aby na budynkach państwowych umieszczać symbole poszczególnych krajów związkowych. Dzięki temu na kartuszu budynku mógł pojawić się herb Prus, a nie herb II Rzeszy.

W 1945 roku, w następstwie rozpętanej przez Niemców wojny, Gdańsk został wcielony w granice Polski. Rozpoczęła się akcja wysiedlania niemieckiej ludności miasta za Odrę i Nysę Łużycką, a wraz z nią akcja "odniemczania" Gdańska, czyli likwidacja materialnych śladów niemieckości. Na właśnie fali tej akcji skuto m. in. pruskiego orła z budynku dawnej przychodni.

Trudno dziwić się naszym dziadkom, że nie mieli najmniejszego zamiaru zachowania w Gdańsku niemieckich napisów czy pomników. Pamiętajmy, że likwidacja poniemieckich reliktów była logiczną konsekwencją okrutnej okupacji, jaką zgotowali Polakom Niemcy podczas II wojny światowej.


Film z marca, na którym widać dawną przychodnię z lotu ptaka

Zobacz także

więcej artykułów (112)

Opinie (803) ponad 10 zablokowanych

  • 2015-08-15 12:21

    hahaha (9)

    wiedziałem ze pojawią się komentarze typu: kolejny rozbiór polski, żyjemy w zniewoleniu.
    czy naprawdę tak mocno się wam poprzewracało w głowach czy też lekcje historii były dla was czymś okrutnym i katorżniczym?

    dłonie załamuje nad internetowym kwiatem umysłowym Polski

    8 lat

    • 42 47

    • 2015-08-15 12:29

      (3)

      Tak i zaraz będą posty , że ich z domów chcą wysiedlić . Że Prusy ble itd. Serce się raduje jak takie info się czyta! Herb Prus super!

      michu

      8 lat

      • 15 10

      • 2015-08-15 12:41

        (2)

        michu, nieodrodny potomek krużewnickiej elity, wiwatuje z myślą o powrocie prusaków.... czegośmy my, prawdziwi pół-Żydzi, pół-Niemcy, dożyli :)

        Trollencio DRANG NACH SÜDEN

        8 lat

        • 3 4

        • 2015-08-15 12:46

          (1)

          Masz pochodzenie żydowskie Trollencio?

          michu

          8 lat

          • 4 3

          • 2015-08-15 13:00

            to chyba oczywiste! mam tu z was tysięczną bekę, goje, jak się bezradnie kłębicie w prochu, podczas gdy fortuny Rotszyldów podwajają się co pół godziny :)

            MOSZE ITZCHAK Trolęcjo

            8 lat

            • 5 3

    • 2015-08-16 11:09

      (3)

      To zapytaj się Merkel dlaczego w Niemczech nie ma organizacji polskiej mniejszości narodowej, polskojęzycznych wydawnictw, miejscowość w Bundestagu zagwarantowanych na zasadzie wzajemności.

      8 lat

      • 2 2

      • 2015-08-16 20:38

        Nie trzeba (2)

        pytać Kanclerz Merkel....gdybyś miał wiecej lekcji historii zamiast wf-u i religii to wiedział byś,że mniejszość niemiecka w Polsce korzysta ze swoich praw w Polsce bo byli rdzennymi mieszkańcami na tych terenach,natomiast Polacy w Niemczech są ludnością napływową

        bze

        8 lat

        • 2 3

        • 2015-08-17 07:45

          berlin byl slowianski...

          8 lat

          • 2 0

        • 2015-08-17 10:42

          Nie patrzac na Orla pruskiego dalej
          wala za odre wymiatac brudy i podcierac niemieckie tylki .

          8 lat

          • 1 0

    • 2015-08-16 20:40

      jeszcze znajdzie się kij na pruski ryj

      8 lat

      • 3 2

  • 2015-08-15 12:21

    Niemcy powoli odzyskują Gdańsk najpierw mentalnie a następnie terytorialnie (6)

    to kwestia czasu historia lubi się powtarzac

    tak tylko

    8 lat

    • 64 39

    • 2015-08-15 12:30

      W sumie jak bedzie sie lepiej zylo pod niemieckim zarządem to lepiej by Gdansk (4)

      powrócił do macierzy może przy okazji i Gdynia

      8 lat

      • 10 15

      • 2015-08-16 11:15

        (3)

        Wyrobienie świadomości niewolnika nie zawsze wymaga dużo czasu, niektórzy się z taką rodzą.

        8 lat

        • 3 2

        • 2015-08-16 11:55

          pseudopaństwo polskie jest wrogie i jadowite (2)

          lepiej się od niego i od katolickiego tłustego zwierzchnika uwolnić
          dla dobra ludzkości
          bo na razie to jest obóz zagłady dla mieszkańców tego terenu

          uberszyszka

          8 lat

          • 2 0

          • 2015-08-16 13:26

            Akurat Twoi zwierzchnicy ,ktorzy Cię okradają są antyklerykalni. (1)

            Szczęść Boże

            8 lat

            • 0 1

            • 2015-08-16 18:59

              ani boga, ani pana

              8 lat

              • 0 0

    • 2015-08-16 13:35

      Zapytaj 2,3,4 pokolenie nowych gdanszczan , czy chca do Wilna, Lwowa i na Kresy? Masz odpowiedz.

      8 lat

      • 1 0

  • 2015-08-15 12:23

    Niemcy rękami polskich pożytecznych durniów robią sobie dobrze,,,, (9)

    gajka

    8 lat

    • 82 28

    • 2015-08-15 13:39

      (5)

      Zaczęli od "kupienia" mediów. Polskojęzyczny Dziennik Bałtycki otumanił wielu.

      8 lat

      • 17 2

      • 2015-08-15 13:48

        (4)

        leć i odkup? czy ci z MOPSowego zasiłku po odjęciu okowity i fajek nie starczy?

        Trollencio ULTRALEMING CZCI PREMIERĘ

        8 lat

        • 3 10

        • 2015-08-15 14:28

          Lepiej byłoby (3)

          Po prostu znacjonalizować

          ggg

          8 lat

          • 3 2

          • 2015-08-15 14:50

            (2)

            czyli ukraść. typowy sposób ciemnych azjatów, wilniuków, ukraińców, którzy nigdy sami nic zrobić, zbudować nie potrafili; tylko kraść i ruinować.

            PRAPRUSAK Trolęcjo

            8 lat

            • 6 9

            • 2015-08-16 11:21

              Przecież Dziennik był państwowy. To właśnie ktoś go ukradł. W komisji likwidacyjnej RSW był Donald Tusk.

              8 lat

              • 4 0

            • 2015-08-16 11:56

              chciałeś napisać polaków

              ale ci się mózg pośliznął

              bartek

              8 lat

              • 3 0

    • 2015-08-17 18:16

      (...) (2)

      Ten orzeł to oryginalny element tego budynku. Gdyby ukraińcy zaniechali renowacji jakiegoś polskiego elementu, to piszczałbyś jak pies z rozpaczy. Podludzie....

      Podludziom_NIE

      8 lat

      • 0 5

      • 2015-08-17 19:33

        (1)

        Uprzejmie informuję, że powyższy wpis został zarchiwizowany i zostanie przekazany prokuraturze jako dowód w sprawie szerzenia nienawiści na tle rasowym oraz propagowania nazizmu. proszę oczekiwać wezwania do stawiennictwa w powyższej sprawie.

        Obywatel

        8 lat

        • 2 1

        • 2015-08-21 15:05

          :-)

          mam pomysł. skoro szczucie na rowerzystów, prowadzące do zabijania ich jak w Pabianicach i u nas koło Wysepki, nie jest w ogóle ścigane

          to rowerzyści powinni założyć ZWIĄZEK WYZNANIOWY (bo narodowy, jak Kaszubi, to chyba snie przejdzie ;-) dostali by w końcu ochronę prawną, w końcu nawet psy musieli by porzucić są ulubioną rozrywkę, "polowanie na pedalarzy"

          pomysłowy prawnik, kapłan tej religii

          8 lat

          • 0 0

  • 2015-08-15 12:25

    orzel pruski (3)

    A nie dziedzic pruski...?
    Wspaniala wiadomosc, akurat na swieto Wojska Polskiego :);)

    hir-em

    8 lat

    • 43 5

    • 2015-08-15 12:53

      (2)

      To może by tego orła przepasać?

      8 lat

      • 3 0

      • 2015-08-15 14:58

        i niech sie odszczekuje odwiecznym wrogom... (1)

        ;)

        8 lat

        • 0 0

        • 2015-08-15 17:11

          chyba odkrakuje.

          Trollencio NAŚLADUJE DŹWIĘKI PTAKÓW

          8 lat

          • 1 3

  • 2015-08-15 12:27

    (2)

    Brawo.Jestem z was dumny ! Serdecznie dzięki! Heil Preussen!

    michu

    8 lat

    • 33 28

    • 2015-08-15 12:50

      Nie karmić trolla! (1)

      Gandalf

      8 lat

      • 3 4

      • 2015-08-15 12:53

        No moje zdanie i odrau trola . Jest wolność SŁOWA!

        michu

        8 lat

        • 5 2

  • 2015-08-15 12:31

    A nie można umieścić tam polskiego orła? (3)

    kaszubski hacjendero

    8 lat

    • 62 21

    • 2015-08-15 12:47

      (1)

      Nie ma być Pruski!

      michu

      8 lat

      • 4 3

      • 2015-08-15 15:08

        jak dziedzic Wawrzyniec

        8 lat

        • 2 0

    • 2015-08-16 19:00

      historycznie był to pruski orzeł

      8 lat

      • 0 0

  • 2015-08-15 12:33

    maruda (2)

    Właściciel ilus tam mieszkań zrobi wiele, aby mieć pieniądze na ich nastepne. Dzieci już urządził, teraz urządza przyszłe wnuki, bo jego czas kończy sie. Kasa Misiu, kasa.

    lolek

    8 lat

    • 33 5

    • 2015-08-15 13:40

      Rządzą partie "polskość to nienormalność", bo polskojęzyczne media ogłupiły tak wielu (1)

      8 lat

      • 5 2

      • 2015-08-15 17:13

        Esej D.Tuska w "Znaku" czytało w całości,ze zrozumieniem, czy powtarza bezrefleksyjnie komunał? "polskość to nienormalność"-

        gdańszczanin

        8 lat

        • 1 2

  • 2015-08-15 12:37

    Dlaczego nie może to być polskie godło? (11)

    Historia - historią. Januszajtis zapomniał chyba co naziści robili z polskimi symbolami związanymi z Gdańskiem....

    Paweł

    8 lat

    • 82 19

    • 2015-08-15 12:49

      (3)

      To jest herb Prus Nie Nazistów! Ośla łąko.

      michu

      8 lat

      • 15 17

      • 2015-08-15 14:12

        (2)

        to dowiedz się ośla łąko co robili prusacy z polskimi symbolami po 1772 roku

        8 lat

        • 19 4

        • 2015-08-15 14:33

          (1)

          Ta jasne kogo to obchodi?

          michu

          8 lat

          • 0 13

          • 2015-08-16 21:27

            a ja szcz*m na pruskie herby. tu jest Polska

            8 lat

            • 4 0

    • 2015-08-15 21:25

      (3)

      Prusy z nazizmem mają bardzo niewiele wspólnego.

      8 lat

      • 4 9

      • 2015-08-15 22:06

        prusowie (1)

        Jedynie zgladzili Adalberta vel swietego Wojciecha. Ale to bylo dawno okolo 1000 rku...

        ;)

        8 lat

        • 2 2

        • 2015-08-16 19:02

          Wojciech przyszedł i panoszył się

          łamał lokalne tabu. To się ludzie wkurzyli i dali ostrzeżenie, nie pomogło. Za drugim razem dostał czapę. Miał parcie by zostać świętym męczennikiem, to został.

          8 lat

          • 1 2

      • 2015-08-16 19:12

        np. GESTAPO tajną PRUSKĄ policję polityczą

        8 lat

        • 0 0

    • 2015-08-16 21:24

      Troche szacunku.... (1)

      ....dla Pana prof.Januszajtisa......Nie podejrzewam Pawełka by miał choć jeden promil wiedzy na temat historii Gdańska jaka posiada Pan profesor.Zapewne nauczyłeś się lekceważyć ludzi mądrzejszych i pełniących ważne funkcje w państwie od "możnych" z PiSu....gratulacje.

      Ssss

      8 lat

      • 2 3

      • 2015-08-16 21:26

        na szacunek trzeba zasłużyć

        8 lat

        • 0 1

    • 2022-04-27 02:18

      Porowniasz sie z nazistami? hahha

      1 rok

      • 0 0

  • 2015-08-15 12:41

    swastyki od razu wywieście ! (20)

    Piaśnica

    8 lat

    • 93 25

    • 2015-08-15 12:50

      Ta jasne ... i twoje smutne żale.

      michu

      8 lat

      • 0 19

    • 2015-08-15 12:55

      (14)

      Smutne, że nie odróżniasz adolfowego szaleństwa od wielowiekowej historii.

      gdańszczanin

      8 lat

      • 13 17

      • 2015-08-15 14:16

        To nie Adolf jeden mordował Polaków tylko Niemcy jako naród (4)

        szkoda że tego nie dostrzegasz
        a co do wielowiekowej historii miasta Gdańsk był miastem niemieckim lub mającym związki z Niemcami

        ....

        8 lat

        • 13 6

        • 2015-08-15 15:06

          to tak, jakby napisać że Polacy jako naród prali turka w kebabiarni na Oruni ;)

          PRAPOLSKI PATOL Trolęcjo

          8 lat

          • 5 7

        • 2015-08-15 16:31

          (2)

          Nie Niemcy, jako naród, tylko legalnie wybrany przez Niemców rząd Niemiec, który utworzył organizację Niemców, ale też Austriaków, a nawet Francuzów, Holendrów,Belgów, Ukraińców, Rosjan i in. (Tzw. SS).

          gdańszczanin

          8 lat

          • 5 5

          • 2015-08-15 17:24

            Czlowieku o czym ty piszesz rząd jest przedstawicielem narodu (1)

            Gdyby nie było poparcia narodu dla polityki podboju i ludobójstwa nie byłoby II Wojny Światowej
            Zresztą naród niemiecki rozpoczął eksterminacje społeczeństw już na początku XX wieku, mordując ludy Nama i Herero z ogromnym poparciem społecznym.
            Pokłosiem tego było piekło II Wojny Światowej

            ...

            8 lat

            • 9 1

            • 2015-08-16 10:35

              A żeby uformować rzad, nie musi być poparcia 100% narodu. Czasami wystarczy nawet mniejszość. Zatem nie każdy Niemiec na 100% popierał nazizm. To po pierwsze. Po drugie, nie tylko Niemcy popierali nazizm, obywatele innych państw i narodów też. Niemiec nie równa się "hitlerowiec".

              gdańszczanin

              8 lat

              • 1 4

      • 2015-08-15 17:01

        nazizm jest poklosiem (3)

        pruskiego imperializmu . w końcu naziści wygrali najbardziej w Gdańsku i Prusach wschodnich a nie centralnych niemczech

        wyborca NSDAP

        8 lat

        • 15 1

        • 2015-08-16 11:58

          nazizm narodził się w USA (2)

          poczytaj trochę więcej niż sowieckiej propagadny

          jan

          8 lat

          • 1 7

          • 2015-08-17 09:42

            Bajka mchu i paproci. Elvis żyje, UFO wylądowało w porcie w Gdyni. (1)

            8 lat

            • 2 1

            • 2015-08-21 15:08

              owszem, wylądowało, w formie BIOMASY

              czy ostatnio ktoś liczy w Gdyni SZCZURY? nie mówię o burmistrzu, tylko o prawdziwych gryzoniach? czy tylko mi się wydaje, a tylko mój kot zawsze wraca po nocy z dłuuugim ogonem w pysku?

              8 lat

              • 0 0

      • 2015-08-16 10:55

        (3)

        Adolf był kontynuacją pruskiej historii.

        8 lat

        • 6 2

        • 2015-08-16 11:00

          (2)

          Adolf był Austriakiem, a działalność prowadził w Bawarii ;)

          8 lat

          • 2 3

          • 2015-08-16 11:59

            a ideologię zaczerpnął ze szkoły Jezuitów (1)

            tak samo jak Stalin,

            tego się czep teraz

            Nadszyszkownik

            8 lat

            • 2 5

            • 2015-08-17 19:31

              jezuitami inspirował się Himmler a nie Hitler. a teraz wracaj szyszki zbierać gamoniu

              8 lat

              • 2 0

      • 2015-08-17 08:42

        historia

        Wielowiekowa historia skończyła się na szubienicach na Biskupiej Górce.

        gość

        8 lat

        • 5 1

    • 2015-08-15 15:36

      jestem za. (2)

      swastyka to nasz rodzimy, swiety slowianski symbol od ponad tysiaca lat.

      swarozyc

      8 lat

      • 5 3

      • 2015-08-15 16:17

        Zgadza się była naszywana na polskie mundury w okresie XX- lecia (1)

        Przez działania Niemców jest utożsamiana z ludobójstwem Niemców w XX wieku

        ......

        8 lat

        • 2 1

        • 2015-08-21 15:10

          tylko u Podhalańczyków, nie wiem o innych

          i cała armia Fińska ja miała jako swój znak...

          8 lat

          • 0 0

    • 2015-08-17 18:17

      W łeb się od razu puknij.

      8 lat

      • 0 3

  • 2015-08-15 12:42

    A ja bym chciał się dowiedzieć (3)

    ..jaką techniką, czym , w jaki sposób itp itd ... wyczyścili tak ślicznie cegły na elewacji

    Kris.

    8 lat

    • 14 4

    • 2015-08-15 13:01

      szczoteczką do zębów i tysiącem praktykantów.

      KONSERWATOR ZABYTKÓW JĘZYKA KASZUBSKIEGO Trolęcjo

      8 lat

      • 4 2

    • 2015-08-17 18:17

      Tak jak to się robi :)

      Jak chcesz się więcej dowiedzieć to napisz: pawelczapiewski87@gmail.com

      .

      8 lat

      • 0 0

    • 2016-07-07 05:13

      hah!

      Tajemnica zawodowa ;P

      Renowator

      7 lat

      • 0 0

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (112)

Najczęściej komentowane

Rowery Mevo blokują miejsca parkingowe

Rowery Mevo blokują miejsca parkingowe

Traficary jak kiedyś Mevo. Porzucane gdzie popadnie, rozbijane i niszczone

Traficary jak Mevo. Porzucane i niszczone

więcej

Najczęściej czytane