W Dworze Artusa zaprezentowano trzy koncepcje kierunków zagospodarowania Westerplatte przygotowane przez pracownie architektoniczne na zlecenie miasta. Teren jest przedmiotem sporu między miastem, a Muzeum II Wojny Światowej.
Muzeum Gdańska, które na terenie półwyspu Westerplatte posiada działkę przy Wartowni nr 1, zaprezentowało w czwartek w Dworze Artusa trzy studia urbanistyczne, poprzez które chce zaprosić do dyskusji nad przyszłością tego obszaru. Projekty przygotowały pracownie Fort Targowski, Restudio oraz Proconcept.
Propozycja pracowni Proconcept
Pracownia ta w przeciwieństwie do niżej prezentowanych prac zupełnie odmiennie potraktowała strefę wejścia na półwysep Westerplatte. Miałaby to być budowla podziemna, połączona przejściem podziemnym, znajdująca się pod murem otaczającym dawną składnicę. Mogłoby się tam znaleźć zaplecze sanitarne, ale też część wystawiennicza.
- Jesteśmy za tym, by na tym obszarze nastąpiła odbudowa największej liczby obiektów, ale na zasadzie fotografii ze szkła, stanowiących szklane powłoki - podkreślał architekt Marcin Kaniewski. - Obiekty pełniłyby funkcję wystawienniczą, a ich konstrukcja byłaby na zasadzie poduszki powietrznej: szkło - światło - beton. Byłyby to obiekty bez okien.Architekci z tej pracowni proponują udostępnienie Wartowni nr 4 i Elektrowni dla zwiedzających oraz udostępnienie części położonego nieopodal nabrzeża basenu portowego.
Kolejnym charakterystycznym elementem tej koncepcji jest mur - odtworzony i wypełniony światłem. Ma on wchodzić dosłownie do wody, by pokazać ślad po zmniejszeniu powierzchni półwyspu i "opakować" teren, gdzie stoi pomnik. Sam teren Westerplatte miałby być przestrzenią parkową, utworzoną dzięki minimalnej ingerencji.
Propozycja pracowni Restudio
Ta wizja koncentruje się na atrakcyjnej pod względem historycznym ścieżce zwiedzania. W głównej strefie wejściowej pojawia się pawilon ekspozycyjny, sąsiadujący z linią brzegową, w takiej formie, by tworzył on okno na morze. Przy nim miałby powstać reprezentacyjny plac. W posadzce placu, a także w ścianach pawilonu miałyby się znaleźć informacje historyczne i narracyjne. Przed działaniem fal pawilon chroniłyby głazy. Przedstawiona wizja również zakłada włączenie w obręb miejsca pamięci Elektrowni i Wartowni nr 4, a być może w przyszłości całego obszaru półwyspu.
- W strefie pamięci proponujemy zupełnie nową ścieżkę zwiedzania prowadzącą od muru, po śladach dawnych torów wraz z nowymi prostopadłymi ścieżkami w kierunku morza. Ścieżka ta miałaby betonowe elementy w kształcie podkładów kolejowych - wyjaśniał architekt Maciej Jacaszak.Architekt w koncepcji wykorzystuje też istniejące pawilony z lat 60. XX wieku.
Propozycja pracowni Fort Targowski
Ta koncepcja zakłada połączenie trzech funkcji: ekspozycji muzealnej, miejsca pamięci, w którym organizowane są ważne uroczystości rocznicowe oraz atrakcji turystycznej. Architekci proponują pozostawienie zespołu pomnika Obrońców Wybrzeża, placu wokół i alei bez zmian.
- Nie chcemy zmieniać krajobrazu półwyspu. Bardzo ważna jest budowa nastroju miejsca, co ostatnio niestety coraz częściej przyjmuje charakter jarmarczny - podkreślał architekt Wojciech Targowski. - Proponujemy pawilon wejściowy w formie muru w części wschodniej, gdzie kiedyś istniał. Natomiast pawilon ekspozycyjny to szklana budowla, tuż za wejściem, obiekt efemeryczny, gdzie ważną rolę będą grały odbicia w szybach.Główny nacisk kładzie się na uczytelnienie historycznego układu Westerplatte, umożliwiające wyobrażenie i zrozumienie przebiegu walki, poprzez podkreślenie historycznych pozostałości. Autorzy przewidują zaznaczenie dawnej, wschodniej granicy Składnicy. Ponadto proponują pozyskanie budynków elektrowni i Wartowni nr 4, a z drugiej strony nie przewidują też żadnej większej ingerencji w istniejącą zieleń.
Konserwator zabytków obawia się o przyszłe zagospodarowanie Westerplatte
W sprawie zagospodarowania Westerplatte głos zabrała także
Agnieszka Kowalska, Pomorska Wojewódzka Konserwator Zabytków.
- Z punktu widzenia ochrony zabytku i Pomnika Historii istotne jest zarządzanie tym terenem przez jeden podmiot muzealny, który uczytelni, a nawet przywróci topografię pola bitwy z okresu po zakończeniu walk we wrześniu 1939 r., stworzy ekspozycję nawiązującą do tych działań i zadba o zaplecze socjalne dla turystów, które nie kolidują z ekspozycją historycznych reliktów. Jeszcze do niedawna wydawało się, że istnieje spójna koncepcja dla takich działań i jest placówka muzealna działająca w tym kierunku. Ostatnie wydarzenia dotyczące pola bitewnego na Westerplatte stawiają bliskie zagospodarowanie tego terenu pod znakiem zapytania - zaznacza Agnieszka Kowalska.Pełne stanowisko Agnieszki Kowalskiej Pomorskiej Wojewódzkiej Konserwator Zabytków (PDF)Wcześniej PWKZ wydała decyzję odmowną dotyczącą przekazania gruntów przez Gminę Miasta Gdańsk na rzecz Muzeum Gdańska oraz odmowną dotyczącą zgody na prowadzenie badań archeologicznych - wniosek o to złożyło Muzeum Gdańska.
Konserwator złożyła także dwa doniesienia do prokuratury: jedno dotyczyło działań na Westerplatte bez pozwolenia konserwatorskiego (prowadzonych przez Muzeum Gdańska), drugie - prowadzenia poszukiwań poza terenem obejmującym pozwolenie (tym razem zawiniło Muzeum II Wojny Światowej).
Przypomnijmy: od kilku miesięcy trwa spór między Muzeum II Wojny Światowej a władzami Gdańska o zagospodarowanie terenu Westerplatte. Dzieje się to na niemal rok przed obchodami 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Ponadto w czerwcu
minister spraw wewnętrznych zadeklarował, że zbada prawidłowość i zasadność komunalizacji 9 ha terenów na Westerplatte, które 25 lat Skarb Państwa przekazał miastu. Wcześniej prezydent Gdańska odrzucił ofertę kupna tych działek za 2 mln zł, złożoną przez Muzeum II Wojny Światowej.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
