Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Sopot nie kupi toalety za milion

Piotr Weltrowski
21 marca 2010 (artykuł sprzed 14 lat) 
Opinie (243)
Turyści nie będą mogli skorzystać z publicznej toalety w dolnej części Monciaka, mimo iż w podziemiach Centrum Haffnera stoi w stanie surowym wybudowany ponad 100-metrowy szalet. Turyści nie będą mogli skorzystać z publicznej toalety w dolnej części Monciaka, mimo iż w podziemiach Centrum Haffnera stoi w stanie surowym wybudowany ponad 100-metrowy szalet.

Turyści nie będą mogli skorzystać z publicznej toalety w dolnej części Monciaka, mimo iż w podziemiach Centrum Haffnera stoi w stanie surowym wybudowany ponad 100-metrowy szalet.

mat. prasowe

Blisko milion zł wydała spółka Centrum Haffnera, aby na prośbę miasta wybudować publiczną toaletę. Miała ona obsługiwać dolną część popularnego Monciaka. Z szaletu prawdopodobnie nikt jednak nie skorzysta, bo miasto nie chce za nią zapłacić spółce - urzędnicy twierdzą, że jest za droga.



Czy w centrum Sopotu potrzebna jest publiczna toaleta?

W centrum Sopotu praktycznie nie ma publicznych toalet. Z łazienki można wprawdzie skorzystać w większości restauracji i klubów, ale większość z nich nie udostępnia toalet osobom, które nie są ich klientami. Trudno się więc dziwić, że urzędnicy chcieli stworzyć publiczny szalet. Problem w tym, iż pomyśleli o nim dość późno.

Do spółki Centrum Haffnera, która kończy właśnie budowę nowego centrum Sopotu, miasto wniosło aportem część swoich najcenniejszych gruntów. W zamian dostało m.in. tunel pod ul. Bohaterów Monte Cassino oraz nową siedzibę Państwowej Galerii Sztuki. Publicznego szaletu już jednak nie, bo też i nie było o nim mowy w projekcie inwestycji.

- Dopiero, gdy budowa już trwała, gmina zwróciła się z prośbą, aby wybudować także toaletę, którą później od nas odkupi. Zgodziliśmy się na to, bo miasto było współudziałowcem spółki, niemniej jednak toaleta powstawać musiała w bardzo trudnych warunkach, co przełożyło się na koszt jej budowy - mówi Tomasz Tabeau, wiceprezes spółki Centrum Haffnera.

Szalet powstał w podziemiach budynku centrum handlowo-usługowego, w którym mieści się także Multikino. Do tej pory go jednak nie wyposażono - liczący 107 m kw. lokal wciąż jest w stanie surowym.

Jak twierdzą urzędnicy, spółka chciała ponad 1,1 mln zł za wykończoną toaletę, albo 830 tys. zł za lokal w stanie surowym. Ich zdaniem to zbyt wiele, a miejska propozycja zakupu lokalu w stanie surowym miała zostać odrzucona. Co na to Centrum Haffnera?

- Nie możemy sprzedawać lokalu poniżej ceny jego wytworzenia. Prezydent Jacek Karnowski wysłał do nas pismo, w którym poprosił o obniżenie ceny wykończenia lokalu, ale zapewnił też, że miasto odkupi go w stanie surowym, jeżeli ceny tej nie obniżymy. My cenę obniżyliśmy, ale miasto stwierdziło, że nie kupi ani lokalu wyposażonego, ani w stanie surowym. Nie pozostaje nam nic innego, jak poszukać dla niego jakiegoś najemcy - dodaje Tabeau, zaznaczając, że jeżeli kontrahentem nie byłoby miasto, sprawa najprawdopodobniej miałaby finał w sądzie.

Dlaczego miasto dopiero w czasie budowy centrum przypomniało sobie o toalecie?

- Uchwała Rady Miasta Sopotu z 1997 roku określała precyzyjnie udział miasta w powierzchniach, uzyskanych ze wspólnej inwestycji. Były to powierzchnie w Domu Zdrojowym i tunel, ale nie powierzchnie dla gminy w centrum handlowo-usługowym. W trakcie realizacji inwestycji uznano, że wskazane byłoby pozyskanie miejsca na toaletę i rozpoczęto negocjację tej kwestii z zarządem spółki - mówi Anna Dyksińska z Biura Prezydenta w sopockim magistracie.

Finał owych negocjacji okazał się klapą. Miasto zaznacza jednak, że rozważy pozyskanie innego lokalu na publiczną toaletę w tym rejonie, ale dopiero w momencie, gdy realizowana będzie inwestycja, dotycząca budynku Algi i sąsiadującego z nim parkingu.

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (243) 7 zablokowanych

  • 2010-03-21 10:02

    niby wielki kurort (9)

    a wiochą ZAJEŻDŻA - ale blisko jest morze, a przecież wszystko i tak tam spływa...

    antywieśniak

    14 lat

    • 224 24

    • 2010-03-21 10:16

      głupi mieszczuch (1)

      nie wiesz co mówisz

      14 lat

      • 10 46

      • 2010-03-22 10:58

        no, pomylił się, nie wiochą tylko MOCZEM zajeżdża

        za to konkretnie.

        Ot, kurort, jego mać...

        .

        14 lat

        • 7 0

    • 2010-03-21 11:07

      Tato, Tato KUPA!! (2)

      Paweł

      14 lat

      • 56 5

      • 2010-03-21 12:21

        (1)

        Brak toalet publicznych w kurorcie to troche zagadka socjalno-naukowa.
        Postawie teze, ze to troche oszczedzanie, troche spychanie na innych, troche olewanie.
        Co Wy na to?

        skrutinator

        14 lat

        • 38 1

        • 2010-03-21 16:47

          Generalnie: śmierdząca sprawa...

          eM

          14 lat

          • 16 0

    • 2010-03-21 15:21

      BRAK SZALETU TO PIKUŚ - GÓRY PSIEGO ŁAJNA TO JEST TO (3)

      NIGDZIE NA ŚWIECIE CZEGOŚ TAKIEGO NIE WIDZIAŁEM

      Jurek

      14 lat

      • 27 3

      • 2010-03-21 20:12

        oto Polska wlasnie !!! (1)

        trojmiasto po zimie wyglada tak jakby szdolki rozsypac po calej gdyni, sopocie i gdansku...dzis jechalem do wroclawia i oto miedzy zninem gnieznem nowka droga wybudowana (przez wies) i oczywiscie nikt nie pomyslal o chodnikach i narod na czarno ubrany napiera srodkiem drogi...jak to w RP nikt nie pomysli o szczegolach, od ktorych wiele zalezy i czasami niszcza efekt nawet najfanieszej inwestycji (pomyslu) no i kazdy liczy ze jakos tam bedzie....fak, szit i holi cał

        nie maruder

        14 lat

        • 11 0

        • 2010-03-22 05:57

          Ksiądz i grabarz dali w łapę - będą mieć obrót chłopaki.

          14 lat

          • 2 3

      • 2010-03-22 23:22

        powinno być prawo nakazujące

        ZJEDZENIE KUPY własnego pupila kiedy zostanie się przyłapanym na niesprzątnięciu po sobie.

        14 lat

        • 0 0

  • 2010-03-21 10:05

    Co za wiocha - to ma być kurort? (9)

    ludzie będę robić po klatkach, na wydmach i w morzu.

    14 lat

    • 219 5

    • 2010-03-21 12:14

      Zastanawia mnie jedno: (1)

      Czy Multikino ma swoje toalety w tym budynku ? Czy Centrum Haffnera ma toalety w tym budynku ? Czy nie jest to próba defraudacji publicznych pieniędzy, polegająca na budowaniu toalety za publiczne pieniądze na pożytek prywatnej inicjatywy ? Ile toalet wraz z tą "publiczną" w końcu tam jest ?

      TwojaNaszaKasa

      14 lat

      • 17 1

      • 2010-03-21 12:53

        "godziliśmy się na to, bo miasto było współudziałowcem spółki" hahahaha Czyli osoby majace udzialy zarobia na budowie toalety jak dobrze rozumiem..

        Andriu

        14 lat

        • 1 1

    • 2010-03-21 13:31

      mówisz: co za wiocha? (2)

      A zajmiesz się tym, żeby tego kibla nie pomalowały dresy z Twojej klatki?

      Bezdomni będą szturmować na kac kupkę, usiądziesz na klapie sedesowej wtedy? Wiesz ile kosztuje utrzymanie takiego "lokalu"? Wyposażyć w sprzęt który przetrwa chociaż rok? A jeżeli za kibel będziesz musiał płacić 2 zł to uwierz mi, że i tak pójdziesz s**** na wydmy!

      Taka prawda, od Szczecina po Kynicę... wszędzie tak jest więc nie umoralniajmy Karnowskiego tylko siebie!

      Marcin

      14 lat

      • 12 9

      • 2010-03-21 15:19

        To niech zrobią po 1PLN to będą ludzie tam chodzili i będzie gut!

        A tak wydmy będą WCtem

        X

        14 lat

        • 8 0

      • 2010-03-22 18:53

        Święte słowa!!!

        Święte słowa, czy wszystko co nie tak musi być od razu " zasługą" p. J. Karnowskiego???

        Odkąd świat istnieje to ludzie s**** będą pod siebie gdy sie tylko ściemnia. Na piwko na plażę z wieczora i potem na szczoszka (lub co innego) na wydmy. Żadne publiczne szlety nie załątwią tego problemu, bo ludziom się dupsk ruszyć do nich nie chce jak bliżej są krzaki.

        Groszek

        14 lat

        • 1 0

    • 2010-03-21 14:26

      czyli jak zawsze nic nowego :/

      14 lat

      • 2 0

    • 2010-03-21 19:41

      (1)

      wiocha drogi kolego to jest tam gdzie mieszkasz

      lanser

      14 lat

      • 2 8

      • 2010-03-21 21:42

        a może koleżanko...

        mieszkam w Sopocie

        14 lat

        • 4 1

    • 2010-03-22 08:22

      i tak robia

      o co tyle halasu ludzie. jacy wy obludni jestescie. jak z wiochy przyjada to i tak do szaletu nie pojda bo za drogo zaplacic zeta. a ile problemu zeby zejsc do podziemi i poszukac toalety, lepiej w klatce obok ogrodka. wiec nie ma co sciemniac - czy toalety beda czy nie i tak klatki i drzewa i wydmy beda zasikane. bo takie to spoleczenstwo. a pan tabeau to chyba na glowe upadl zeby za kibel milion zadac. no ale wiadomo czyj to kolega i skad nagle taki g...., zastepczy temat...

      elka

      14 lat

      • 1 0

  • 2010-03-21 10:07

    Nigdy nie dogonimy Zachodu (16)

    U nas to kupkę do morza lub pod drzewo...

    Toaleta publiczna powinna być w Sopocie od wielu lat...

    Wstyd...

    Chce mi się płakać... Ten kraj jest chory...

    Jeszcze prezydentem zostanie Ciepłe Kluchy Znam tylko Język polski Komorowski

    :(((((((

    Karnowski

    14 lat

    • 167 15

    • 2010-03-21 10:18

      (9)

      Nie dogonimy bo są tacy ludzie jak ty .... których trzeba nieść bo sami sobie nie poradzą ....

      Państwo nie da ci tego czy tamtego, nie zapewni tego czy owego .... Wyjedź za granicę do tych "normalnych krajów" posiedzisz pół roku i znowu będziesz narzekał ....

      14 lat

      • 4 22

      • 2010-03-21 11:54

        (5)

        I tu się mylisz "Asie" elokwencji i wiedzy wszelakiej. Na tzw. "Zachodzie" państwa są bardziej socjalne niż ci się wydaje. I cała podstawowa infrastruktura jest zapewniona. Łącznie z publicznymi toaletami. U nas na razie jest z tym cienko, tradycji samorządowych u nas nie ma i poczucie misji społecznej (urzędników) też jest słabe.

        Moriaty

        14 lat

        • 12 0

        • 2010-03-21 12:55

          A wogole jest takie poczucie u nich?? Poniewaz czasem mi sie wydaje ze dostep do koryta to ich jedyne poczucie czegokolwiek

          14 lat

          • 3 0

        • 2010-03-21 14:27

          Ja nie mówię toaletą NIE (3)

          wręcz przeciwnie - uważam, że powinny być.

          Mówię NIE takiemu malkontenctwu:
          "Chce mi się płakać... Ten kraj jest chory..."

          Poza tym, nigdzie nie piszę jakie państwa zachodnie są a jakie nie. Odnosiło się to do roszczeniowej postawy wobec Polski.

          Służyło to ukazaniu faktu, że ten człowiek narzekałby niezależnie od tego w jakim państwie by się znalazł - ze względu na swoją postawę (w tym wypadku demonstrowana wobec Polski)

          Sugeruję nie tylko czytać ale i przetwarzać informacje.

          14 lat

          • 2 4

          • 2010-03-21 14:51

            a takie malkontenctwo?

            Edukacja na poziomie kultury musi być na dnie, skoro nawet podstawowe nauczanie języka ojczystego odniosło taką porażkę. Jakaś plaga dotknęła rzeczowników rodzaju żeńskiego / żeńskoosobowego w celowniku. Literówki mnie juz nie ruszają, ale toaletą zamiast toaletom?! I wy chcecie kibla na europejskim poziomie za darmo? Nie wyrobicie matoły PKB na poziomie, po osiągnięciu którego to możliwe...

            delikatessen

            14 lat

            • 4 0

          • 2010-03-21 15:51

            Jakiej roszczeniowej? Płacimy podatki m.in. poi to, żeby nie s**** na wydmach. DO cholery, człowieku, o czym Ty piszesz? Każdy ma dygać z toi-tojem na plerach, żeby państwo, czytaj urzędasy i politycy, mieli lepiej?! Płace podatki=wymagam. A nie, to spadać, robię na czarno i g...o zobaczycie poza VATem i akcyzą.

            Paweł

            14 lat

            • 4 0

          • 2010-03-22 11:00

            mówisz toaletĄ ??

            a ja mówię ustami...

            ale co kto lubi.

            Pani Frau

            14 lat

            • 1 0

      • 2010-03-21 12:09

        (2)

        No to dawaj: co proponujesz? Co zrobić by rozwiązać problem zasikanych bram i o****nych wydm w Sopocie? Jakie widzisz rozwiązanie i jak zamierzasz je sfinansować?

        PrzemekB

        14 lat

        • 5 0

        • 2010-03-21 14:31

          Utopijny (1)

          pogląd - myślisz, że to pomoże ?

          Ci co sikają po bramach na pewno nie zapłacą złotówki za toaletę bo gdyby tak miało być to by korzystali z toalet w lokalach - tam za opłatą od 0,5 - 2 zł możesz skorzystać z toalety nie będąc klientem

          woda, mydło, ręczniki, prąd ... to kosztuje

          Po prostu publiczna toaleta pomoże normalnym/kulturalnym ludziom.

          14 lat

          • 5 1

          • 2010-03-21 15:53

            Jasne, najlepiej nic nie robić tylko wynajdywać tysiące powodów na NIE. Toaleta ma być i koniec. Ma być sprzątana i koniec. Po to właśnie płacimy podatki czy parapodatki.

            Paweł

            14 lat

            • 3 1

    • 2010-03-21 12:17

      leszcz

      14 lat

      • 0 5

    • 2010-03-21 14:10

      Komorowski... (2)

      pewnie, że zostanie, w końcu żona pakowała mu świetą książeczkę razem z kanapkami jak szedł do aresztu. To wystarczający atrybut władzy w dzisiejszym klechistanie.

      14 lat

      • 1 3

      • 2010-03-21 14:52

        (1)

        Głupoty gadasz

        14 lat

        • 0 2

        • 2010-03-21 17:03

          on(a) cytuje chyba wywiad z żoną

          i ma rację, Komorowski to prawicowy beton, bez znajomości języków. Ale za to ideologicznie słuszny.

          14 lat

          • 2 0

    • 2010-03-21 14:46

      to wyjedz stąd...

      piter

      14 lat

      • 0 2

    • 2010-03-22 08:27

      "Toaleta publiczna powinna być w Sopocie od wielu lat..."

      Są dwie. Pierwsza poniżej jakichkolwiek standardów przy dworcu i druga tuż za kościołem.

      14 lat

      • 0 1

  • 2010-03-21 10:07

    Po co komu szalete jak mozna postawic na monciaku TOI TOI na sezon (5)

    ewentualnie zawsze sa przeciez krzaki w park niedaleko dawnej vivy i galaxy a to od monciaka nie daleko.

    EdmundZMoreny

    14 lat

    • 56 40

    • 2010-03-21 11:51

      s**** se sam w tycjh toi toiach

      14 lat

      • 4 1

    • 2010-03-21 12:18

      przecież w morzu można oddać

      proste

      14 lat

      • 3 2

    • 2010-03-21 22:50

      czy masz na mysłi toyoty wycofane z USA, to bedzie atrakcja!!!

      xxx

      sz-fabia

      14 lat

      • 1 0

    • 2010-03-21 23:43

      "Udręczeni" dobry szyld dla tych, kórzy wstrzymują pęchęrz prze dwie godziny na Monciaku.

      homoerektus

      14 lat

      • 1 0

    • 2010-03-23 00:11

      jo jo,

      so przecie krzaky w parkpszy galaksy czy innym ino kurno jo wiwie szaletu, ni?

      ino kurno jo

      14 lat

      • 0 0

  • 2010-03-21 10:08

    ,,Mamo pisiu !! Idź do wody..'' (2)

    Nieraz można było w lato tak usłyszeć

    tczewianin

    14 lat

    • 153 1

    • 2010-03-21 11:20

      "Mamo pisiu !! Idz do wody.."

      Nieraz można było w lato tak usłyszeć. A itakie teksty tez sie slyszalo. " Synku dlaczego sie nie kapiesz? Bo plywac nie potrafie, a lac mi sie nie chce.."

      plazowicz

      14 lat

      • 26 1

    • 2010-03-21 14:05

      Dziwisz się?

      Przed sezonem mamy czyściutka wodę, zaczną sie kąpać turyści i nie tylko to zaraz pojawiają się glony i syf - do tego przyjeżdża wawka i cieszy się że moze przy odpowiednim farcie i terminie spotkać swoją własną kupę spuszczoną w domowym stołecznym klopie...

      BQ

      14 lat

      • 13 1

  • 2010-03-21 10:08

    SOPOT TO CHYBA JEDNO Z NAJBARDZIEJ ZASZCZANYCH MIAST W POLSCE, WYSTARCZY WEJŚĆ W PIERWSZA LEPSZA BRAMĘ (3)

    naukowiec

    14 lat

    • 162 3

    • 2010-03-21 13:02

      Ale mieszkańcy mają gdzie załatwiać sprawy

      Więc to turyści mają problem.

      autor

      14 lat

      • 6 0

    • 2010-03-21 14:40

      Zaraz obok Łodzi.

      karwan

      14 lat

      • 5 0

    • 2010-03-21 23:40

      Nie jest to może zbyt zaszczytny tytuł ale przyjmujemy go z honorem.

      W końcu tak jak mówią w Hollywood, nie ważne co o tobie mówią, ważne, że mówią.

      hoopkins

      14 lat

      • 0 0

  • 2010-03-21 10:10

    Nie może być tak, żeby w Sopocie nie było toalety za 1 milion zł. (3)

    14 lat

    • 67 6

    • 2010-03-21 12:41

      Toaleta za milion (1)

      Masz rację. nie powinno być tak drogiej toalety. Koszt w stanie surowym 1m2 to 8530 zł, czyli niemal tyle, ile kosztuje 1m2 w najbardziej prestiżowych lokalizacjach dla mieszkaniówki. Tyle, że tamci placą jeszcze za grunt, który tu dostali niemal za darmo. Poza tym, to lokal w nieużytkowej części budynku,czyli w piwnicach, za ktore i tak juz zapąłci.li kubusie z góry, więc zarobek Pan tabeau chce mieć podwójny. Niezła logika.
      Inną sprawą jest to, że panienka z UM w Sopocie powinna od dawna szukać pracy za tak szybki refleks - podejrzewam, że była na spacerze i biedaczce zachciało się, a zapomniała, że jest w Sopiocie i że to ona zapomniała w umowie o kibelku.

      Krytykant

      14 lat

      • 14 0

      • 2010-03-22 06:13

        Budynek kubaturowo nie mógł być większy niż dopuszczały warunki zagospodarowania. Najemcy pewnie juz byli na wszystkie lokale nadajace sie do tego, wiec zaoferowano miastu pojscie w podziemia. Tylko kwestia jest taka, ze stan wod gruntowych jest tak wysoki w dolnym Sopocie ze koszt byl potworny. Stad te 800 tys. zl. A i nikt nie wspomina o tym, jaka jest powierzchnia tej toalety... przeoczenie? Miasto podpisalo umowe deweloperska a teraz nie chce sie z niej wywiazac czyli polski standard. Jak zawsze.

        anonim

        14 lat

        • 0 0

    • 2010-03-21 19:13

      8300 zł za metr kwadratowy w stanie surowym.

      To niby ma być koszt wytworzenia? Ciekawe...

      prze_kret

      14 lat

      • 8 0

  • 2010-03-21 10:11

    Drogo? (7)

    Gdańsk zafundował sobie fontanienkę (Czterech Kwartałów) za ponad 2 miliony. A woda ledwo co psika...

    14 lat

    • 100 8

    • 2010-03-21 10:15

      (3)

      a ja jeszcze nie widzialem zeby woda w ogole tam psikala :P

      m

      14 lat

      • 17 3

      • 2010-03-21 10:17

        bo tam z fontanny ma psikac budyń a nie woda - ot nowoczesna technika

        14 lat

        • 26 4

      • 2010-03-21 10:52

        prawda młotku (1)

        szczególnie, że na zimę fontanna jest zamykana. Ale pewnie dziwi to ciebie?

        gdanskaaa

        14 lat

        • 14 7

        • 2010-03-21 17:05

          a mogli puściś w rury szampana

          albo Martini...

          a tu budyń

          14 lat

          • 2 0

    • 2010-03-22 10:17

      Najlepszy motyw, że poza lwami taka fontanna w Bremie jest przed centrum handlowym (2)

      Rozbroił mnie widok tej fontanny w Bremie, bo u nas tak się podniecali jakby zrobili coś oryginalnego i niebywałego.

      TT

      14 lat

      • 0 0

      • 2010-03-22 10:32

        Chodzi o tę fontannę: (1)

        Gdańsk:

        http://img.trojmiasto.pl/zdj/c/1/1/720x600/17208-fontanna.jpg
        http://img.trojmiasto.pl/zdj/fotki/25600/z25642.jpg

        Brema:

        http://www.bremen-tourismus.de/btz/material/Waterfront_Eroeffnung_g.jpg

        i jeszcze z wyłączonym oświetleniem:

        Gdańsk:

        http://1.bp.blogspot.com/_DunIQOf0MaQ/Sqg3OMLOVnI/AAAAAAAAA-o/baIfVjRo3PA/s400/wodotrysk3.JPG

        Brema:

        http://static.panoramio.com/photos/original/24869950.jpg

        R

        14 lat

        • 1 0

        • 2010-03-22 10:35

          Jeszcze warto zaznaczyć, że w Bremie była wcześniej

          ;)

          T

          14 lat

          • 0 0

  • 2010-03-21 10:12

    Kurort (2)

    A wszyscy leją na wydmach hahahahahaah

    Gdyniani

    14 lat

    • 118 1

    • 2010-03-21 13:18

      i dlatego

      jeszcze te wydmy istnieją :)

      MJ

      14 lat

      • 7 1

    • 2010-03-21 22:04

      tato, tato - kupa!

      dziecko nie zawracaj mi głowy, nie wiesz, gdzie są wydmy?!

      aleBeka

      14 lat

      • 3 2

  • 2010-03-21 10:13

    i tak w sezonie letnim "Warszafka" będzie tradycyjnie załatwiać się w krzaczkach (1)

    Ot cała prawda o Sopocie

    14 lat

    • 145 2

    • 2010-03-21 13:03

      Raczej cała prawda o "warszafce"

      j/w

      autor

      14 lat

      • 20 1

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3243)

Najczęściej komentowane

Nowi lokatorzy zburzyli spokój w kamienicy

Nowi lokatorzy zburzyli spokój w kamienicy

Ruszają rozmowy ws. stanowisk w Gdyni

Ruszają rozmowy ws. stanowisk w Gdyni

więcej

Najczęściej czytane