Tak wyglądała próba zablokowania prac rosyjskiej platformy wiertniczej i zatrzymanie aktywistów Greenpeace we wrześniu.
- Chcąc nam zamknąć usta, rosyjski rząd tak naprawdę nagłośnił na skalę globalną problem odwiertów na terenie Arktyki. Cena, jaką ponieśliśmy, była wysoka - przyznaje zwolniony z rosyjskiego więzienia Tomasz Dziemiańczuk, w wywiadzie udzielonym Portalowi Trojmiasto.pl. Na nasze pytania odpowiedział w sobotę, gdy był jeszcze w Petersburgu.
Borys Kossakowski: Czy wypływając na misję braliście pod uwagę taki scenariusz, że wasz statek zostanie aresztowany?
Tomasz Dziemiańczuk: Taka sytuacja wydarzyła się po raz pierwszy w historii Greenpeace. Naszym celem było ukazanie problemu wydobycia ropy na niebezpiecznych wodach Arktyki. Pojawiliśmy się przy platformie, by na jej tle pokazać napis "Save the Arctic". Nie używaliśmy przemocy, nie uszkodziliśmy żadnego mienia. Wręcz przeciwnie, to wojska pogranicza nożami przebijały nasze pontony, spuszczając z nich powietrze oraz strzelały z broni palnej w bezpośredniej bliskości zarówno nas, jak i platformy. Nigdy nie spodziewaliśmy się, że można kogoś aresztować na kilka miesięcy za próbę ochrony przyrody, tak się jednak stało. Statek wraz załogą został zaaresztowany na międzynarodowych wodach przez uzbrojoną grupę zamaskowanego Specnazu i odholowany na wody terytorialne Rosji.
Jakie emocje towarzyszyły waszemu aresztowaniu? Co wtedy myślałeś?
To była mieszanka uczuć. Niedowierzanie, niepewność, poczucie zagrożenia. Zero informacji, nikt nam nic nie przekazał, nikt z nami nie rozmawiał, po prostu trzymali nas pod bronią przez kilkanaście godzin. W tym czasie zniszczyli nasze urządzenia nadawcze i zabrali telefony.
Jak się czułeś w więzieniu? Rosyjskie więzienia kojarzą się z łagrami, obozami pracy, koszmarnymi warunkami i przede wszystkim niepewnym losem.
Nas trzymali w areszcie tymczasowym. Warunki były surowe. Byliśmy zamknięci w czterech ścianach, naszych współaresztantów zmieniano co parę tygodni. Ostrzegano nas, że niektórzy z naszych współwięźniów mogą być podstawieni i donosić administracji więzienia.
Jacy byli Rosjanie? Czy żołnierze faktycznie wyglądali jak wrogowie, czy raczej jak ludzie, którzy dostali rozkaz i muszą go wykonać?
Żołnierze ochrony pogranicza to młode chłopaki. Pływali na swoich łódkach wokół nas i na początku nie wiedzieli co robić. Później widocznie dostali jakiś rozkaz i zaczęli używać noży i rzucać kawałki lin w śruby naszych łódek. Strzelał do nas jeden ze starszych oficerów. Generalnie większość Rosjan, których osobiście spotkałem podczas mego kilkumiesięcznego pobytu była nastawiona do nas przyjaźnie. Miałem wrażenie, że nie rozumieją decyzji sądu i postępowania prokuratorów. Więźniowie mówili, że to szaleństwo, ale nie są zdziwieni, nie byliśmy pierwsi. Myślę, że w tej historii trzeba postawić grubą kreskę między Rosjanami jako ludźmi, a reprezentującym rząd sądem i prokuraturą. Wiadomo, że zdarzali się tacy, co nam życzyli źle, ale w kakofonii nienawiści prześcigają ich niektórzy rodacy.
Jaki był główny cel waszej akcji? Póki co wszyscy mówią o aresztowaniu, a sam cel akcji jakby umknął w medialnej wrzawie.
Przez ostatnie 30 lat z powodu globalnego ocieplenia zniknęło 75 proc. arktycznego lodu morskiego. Wystarczy spojrzeć na mapy i zdjęcia tego obszaru z ostatnich kilkudziesięciu lat. Dlatego też w ostatnim czasie stały się możliwe i nasiliły się działania związane z wykorzystaniem zasobów naturalnych Arktyki. Szczególnie niebezpieczne są odwierty podwodne na Morzu Arktycznym, który przez większość roku jest niedostępny dla innych jednostek poza lodołamaczami. W przypadku jakiegokolwiek wycieku ropy naftowej akcja ratunkowa będzie niemożliwa z powodów technicznych. Ekipy ratunkowe nie dostaną się pod lód. Celem naszego wyjazdu było pokazanie, że problem jest poważny, a ten unikalny na skalą światową teren powinien zostać mianowany Arktycznym Rezerwatem Przyrody.
Wasze aresztowanie paradoksalnie pomogło akcji. Przynajmniej w Polsce było o was bardzo głośno. Czy jednak ten rozgłos wart był ceny, jaką zapłaciliście?
Rosyjski rząd chcąc nam zamknąć usta tak naprawdę na własne życzenie nagłośnił problem odwiertów na terenie Arktyki na skalę globalną. Tak się kończy rozwiązywanie problemów drogą siłową, zamiast dialogu. Cena była wysoka, ale czasami takie są efekty uboczne zaangażowanej działalności obywatelskiej.
Próbując wejść na platformę w jakimś sensie złamaliście prawo. Celowo?
Naszym celem nigdy nie było wejście na pokład, tylko ukazanie baneru na tle jednej z bocznych ścian platformy. Nie używaliśmy przemocy, nie niszczyliśmy mienia, nie stanowiliśmy zagrożenia dla innych ludzi. Można tutaj co najwyżej mówić o złamaniu przepisów administracyjnych. Jeśli ktoś stworzył zagrożenie, to przypominam oficera, który w pobliżu obiektu o podwyższonym ryzyku pożaru oddawał strzały z broni palnej.
Jak się czujesz teraz, po uwolnieniu? Masz jakieś plany?
Jestem aktywnym, zaangażowanym człowiekiem i interesują mnie różne zagadnienia. Pomagam Fundacji Greenpeace w wielu kampaniach, ale równie duży wysiłek wkładam w pracę na rzecz Gdańska w myśl zasady "Myśl globalnie, działaj lokalnie". Ludzie utożsamiają mnie teraz z ekologią, ale tak naprawdę zajmowałem się do tej pory głównie projektami kulturalnymi. Chciałbym więcej zaangażować się w promocję działań proobywatelskich. Jest wiele rzeczy, które chciałbym zmienić w Gdańsku, bo nie jest to miasto przyjazne mieszkańcom. Można zacząć chociażby od zdecydowanego zwiększenia tzw. "budżetu obywatelskiego", w którym to obywatele decydują, na jakie cele mają być przeznaczone miejskie pieniądze. Obecnie to promil wydatków miasta i jest zabiegiem czysto marketingowym przed zbliżającymi się wyborami.
Jak na twoje zatrzymanie reagowała twoja rodzina?
Wszystkim członkom rodziny było równie ciężko. Telefony od dziennikarzy, załatwianie spraw z anulowaniem dokumentów, kart kredytowych, bezpłatnego urlopu w pracy, no i ta niepewność, co się ze mną stanie w najbliższej przyszłości. Cieszę się, że żona, mama i siostra mogły mnie odwiedzić w Rosji, czekam jeszcze na spotkanie z ojcem, którego nie widziałem od czasu wyjazdu.
A sam korzysta z przywilejów cywilizacji. Szkoda że ich uwolnili.
szkoda gadki
10 lat
8516
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 11:23
tymbardziej ze te ich kutry, tez na prad nie plywaja tylko zlopia rope i dymia na czarno.
10 lat
293
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 11:11
BRAWO TOMEK! (3)
Gratuluję odwagi w obronie tego, w co wierzysz. Hejterstwem się nie przejmuj choć o tak wiem, ze maluczkich masz gdzieś :) pozdrawiam!
KOziej
10 lat
20128
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 11:24
(1)
gratuluje glupoty w ktorej zyjesz. jestes amiszem czy kretynem?
10 lat
335
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 12:10
Nie obrażaj Amiszów.
10 lat
183
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 12:48
to nie jest hejterstwo!
To jest zdecydowana dezaprobata i negacja głupoty!
nie dla greenpeace
10 lat
261
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 11:12
ciekawe jaka jest cena... ;]
10 lat
255
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 11:12
należy tępić...fanatyków.
dziad
10 lat
538
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 11:12
Gamoń i tyle
10 lat
6810
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 11:13
powinni go na Syberię wysłać
dąc siekierę, kożuch i niech dba tam o ochronę przyrody.
10 lat
808
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 11:14
Ekoszołom (5)
Przez takich ekoszołomów dużo inwestycji jest blokowanych, chcą wprowadzić ciemnogród. Kopa w d..ę i w Bieszczady kozły paść.
10 lat
8612
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 11:26
a dasz przykład chocby dwóch takich zablokowanych inwestycji? (3)
10 lat
314
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 11:28
budowa kazdej drogi w polsce, moglaby sie zaczac trzy lata wczesniej gdyby nie ekokretyni.
pracownik GDDKiA
10 lat
213
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 12:23
Choćby połączenie Estakady Kwiatkowskiego z obwodnicą zostało opóźnione o ok. 10 lat, bo tam były endemiczne roślinki. Kiedy zapadła decyzja o budowie i przyszło te roślinki przesadzić to na przyszłym terenie budowy znaleziono 1 (słownie: jedną ) roślinkę. Informacja o tym była i w gazetach i w necie. Tam też była kwestia wycinki sporej ilości lasu ale nie wiem czy zdajesz sobie sprawę z tego, że bez działania jakichkolwiek ekologów, w Polsce sadzi się lasy gdzie tylko można i procent zalesienia kraju wciąż rośnie.
oczko
10 lat
181
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-30 20:05
Most w Kwidzynie
"..bo się łabedzie o pylony rozbijać bedą"
Ecoterrorist=Incredible idiot
Antyekokłamca
10 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-30 07:44
Tylko nie w Bieszczady! Niech choć jeden zakątek tego kraju pozostanie bez oszołomów
xc
10 lat
11
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 11:17
Dzięki Putinu
i aktywności Tusku i Sikorskiemu
nastąpiła amnestia, a tak by siedział w kazamatach
komitet obywatelski
10 lat
305
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 11:18
(2)
2013r. + 15 lat = 2028r. dopiero wtedy powinniśmy jego zobczyć w Polsce.
koniarz amator
10 lat
7412
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-29 12:27
(1)
15 lat w łagrze to trochę dużo. Rok w murmańskim areszcie by wystarczył.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
