Lockdowny, obostrzenia, odmrożenia, kwarantanny, online, hybrydowo i na żywo. Tak w skrócie funkcjonowała kultura i sztuka w 2021 roku. Mijający rok, mimo że upłynął pod znakiem trwającej już niemal dwa lata pandemii, obfitował w różnorodne wydarzenia kulturalne. Odbyło się wiele ciekawych imprez, festiwali, premier i inicjatyw. Artyści starali się nie zwalniać tempa pracy, a instytucje kultury korzystały z możliwości przeprowadzania różnych inwestycji. Wytypowaliśmy dla was 10 najważniejszych wydarzeń w kulturze trójmiejskiej w 2021 roku.
Najbliższe spektakle w Trójmieście
Warto na wstępie wspomnieć, że
kultura dzielnie stawiała czoła zmieniającym się warunkom covidowym. Początek roku witaliśmy obowiązującymi obostrzeniami: zamknięte pozostawały kina, teatry, muzea i inne instytucje kultury, zakazane były wydarzenia z udziałem publiczności.
Życie kulturalne w związku z tym kwitło w sieci. Pierwsza połowa roku minęła nam na kolejnych naprzemiennych lockdownach i odmrażaniach kultury, wprowadzane i zmieniane były limity na widowniach.
Niepewność jutra towarzyszyła kulturze długo, bo dopiero w maju zniesiono kolejne restrykcje. Niektóre imprezy były odwoływane, inne odbywały się w formule hybrydowej - część wydarzeń miała miejsce na żywo, niektóre przeniesiono do sieci, a pozostałe w plener. Jednak
większość zaplanowanych wydarzeń się odbyła i to uważam za największy sukces, nawet jeśli nie sprzyjała frekwencja, program został okrojony, a termin wydarzenia kilka razy zmieniano, jak np. w przypadku
Gdańskich Targów Książki. W drugiej połowie roku, zwłaszcza w wakacje i na jesieni imprezy już odbywały się bez większych przeszkód, np.
Gdańska Jesień Pianistyczna.
Rok jednak kończymy z kolejnymi obostrzeniami.
1. Rekordzistka Magdalena Abakanowicz patronką szkoły
Ten rok niewątpliwie należał do
Magdaleny Abakanowicz. Ta wybitna i jedna z najsłynniejszych polskich artystek była przez lata związana z Trójmiastem. Naukę pobierała w
Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni, gdzie również stawiała pierwsze artystyczne kroki i rozpoczęła przygodę ze sztuką. Po maturze rozpoczęła studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Sopocie (dzisiejsze ASP), ale wkrótce przeniosła się do Warszawy. We wrześniu tego roku orłowskiemu "plastykowi" nadano imię Magdaleny Abakanowicz. Z tej okazji otwarto również wystawę, podczas której prezentowane były wybrane prace artystki, archiwalne fotografie i dokumenty.
Przeczytaj także: Magdalena Abakanowicz patronką Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w GdyniW grudniu padł też nowy rekord aukcyjny na polskim rynku sztuki.
13,6 mln zł zapłacono za instalację "Bambini" Magdaleny Abakanowicz i jest to jak dotąd najdrożej sprzedana
praca Abakanowicz na świecie. Na pracę składają się 83 betonowe figury przedstawiające sylwetki dziecięce. Dzieło powstało na przełomie 1998 i 1999 roku jako instalacja dla Palais-Royal Garden w Paryżu. Należy do największych wielopostaciowych zespołów, jakie artystka stworzyła. Figury nie uległy nigdy rozproszeniu i były wielokrotnie wystawiane.
Przeczytaj także: 13,6 mln zł za instalację Magdaleny Abakanowicz. To rekord aukcyjny w Polsce
2. Otwarcie nowego muzeum sztuki nowoczesnej NOMUS
Na to wydarzenie czekaliśmy wiele lat.
Otwarcie NOMUS to niewątpliwie jedno z najważniejszych osiągnięć trójmiejskiej kultury i sztuki mijającego roku, które również nie przeszło bez echa w ogólnopolskim świecie sztuki. Plany instytucji są ambitne - to własna kolekcja, w której dominować mają dzieła lokalnych artystów, oraz działania edukacyjne. Na stałej ekspozycji
"Kolekcja w działaniu" zobaczyć możemy m.in dzieła takie jak: "Rydwan" Joanny Rajkowskiej, "Heimatvertriebene. Wypędzeni z ziem ojczystych" Doroty Nieznalskiej czy "Ryszard Kisiel" Karola Radziszewskiego. Czy nowe muzeum spełni oczekiwania wielbicieli sztuki, przekonamy się dopiero w kolejnych miesiącach.
Zobacz wszystkie nasze artykuły nt. NOMUS
3. Gdańska malarka Ewa Juszkiewicz doceniana na świecie
Gagosian to międzynarodowa galeria sztuki, w której prace wystawiają takie sławy, jak Damien Hirst, Anselm Kiefer czy Jeff Koons. W lutym galeria ta pod swoje skrzydła przyjęła polską malarkę z Gdańska -
Ewę Juszkiewicz. Miało to niebagatelny wpływ na ceny jej prac. Jesienią obraz artystki został zlicytowany - obok dzieł Banksy'ego i Willema de Kooninga - za 2 mln złotych. Ponadto polska malarka, jako jedna ze 130 artystów z całego świata, zaproszona została do udziału w zbiorowej wystawie "Archibald Face to Face" w Centre Pompidou Metz we Francji. Wcześniej artystka znalazła się w gronie najbardziej obiecujących młodych malarzy świata, przedstawionych w książce "100 Painters of Tomorrow" autorstwa cenionego w świecie sztuki Kurta Beersa.
Przeczytaj także: Miliony złotych za prace gdańskiej artystki. Ewa Juszkiewicz podbija świat
4. Otwarcie Muzeum Bursztynu w nowej siedzibie
Również wiele emocji towarzyszyło otwarciu
Muzeum Bursztynu (oddziału Muzeum Gdańska) w nowej siedzibie, czyli w Wielkim Młynie, które odbyło się w lipcu br. Znalazło się tam niemal tysiąc eksponatów, m.in. największa na świecie bryła bursztynu, inkluzje jaszczurki, gekona i pająka ptasznika czy kopie elementów rekonstrukcji Bursztynowej Komnaty. Pisaliśmy w osobnym artykule o
najciekawszych eksponatach Muzeum Bursztynu, a także o
unikatowych eksponatach oraz tych, które
wzbudzają kontrowersje. Tak czy owak, mamy od kilku miesięcy nowe ciekawe miejsce na kulturalnej mapie Trójmiasta, które niewątpliwie warto odwiedzić.
5. Zmiany w Teatrze Szekspirowskim
Jak grom z jasnego nieba spadła na nas w marcu wiadomość o przedwczesnej śmierci
prof. Jerzego Limona - anglisty, literaturoznawcy, pisarza, tłumacza i teatrologa, a przede wszystkim pomysłodawcy i wieloletniego dyrektora
Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego. Wokół teatru nie cichło przez cały rok. Miesiąc później pisaliśmy o tym, że
widzowie zbulwersowani są planowaną galą KSW w Szekspirowskim. Do gali ostatecznie nie doszło. Mimo trudnej sytuacji, teatr pracował według planu, odbyły się wszystkie zaplanowane imprezy, w tym
Festiwal Szekspirowski,
Tydzień Chorwacki oraz
Tydzień Niemiecki. Odbyła się również
premiera "Burzy" - pierwsza własna produkcja tego teatru.
Nowa dyrektorka - Agata Grenda przejęła stery nad instytucją z dniem 1 września i sprawować będzie tę funkcję przez trzy najbliższe lata.
Znane osoby z Trójmiasta, które zmarły w ciągu ostatnich 12 miesięcy
Głośno było również wokół gdyńskiego
Teatru Muzycznego. Nasz artykuł na temat
protestu aktorów i napiętej atmosferze w Teatrze Muzycznym miał niemal 50 tysięcy wyświetleń i był najchętniej czytanym w dziale Kultura. Cała sprawa miała związek z
premierą "Mistrza i Małgorzaty", najdłużej wyczekiwaną premierą w Trójmieście. Pisaliśmy o tym, że prawdopodobnie duży wpływ na efekt końcowy spektaklu i opinię widzów mógł mieć konflikt, który od dłuższego czasu narastał między zespołem a reżyserem Januszem Józefowiczem. Spektakl w końcu powstał, opinie o nim są zróżnicowane. Zabrakło przede wszystkim zapowiadanych, widowiskowych rozwiązań scenograficznych, do jakich przyzwyczajono publiczność w poprzednich produkcjach. Spektakl bronił się jednak znakomitymi kreacjami aktorskimi.
7. Remonty i inwestycje w instytucjach
Wiele instytucji czas epidemii przeznaczyło na przygotowywanie kolejnych premier w oczekiwaniu na otwarcie kultury podczas kolejnych lockdownów. Innym sposobem na przetrwanie tego trudnego czasu było zajęcie się remontami, inwestycjami i zapleczem. Tuż po oddaniu do eksploatacji Malarni, we wrześniu rozpoczęto
ostatni etap wieloletniej modernizacji Teatru Wybrzeże, czyli remont budynku Dużej Sceny. W wyniku przedsięwzięcia obiekt zostanie gruntownie wyremontowany i wyposażony.
Remont głównego budynku Wybrzeża: cztery artykuły
Po długiej remontowej przerwie wrócił na kulturalną mapę Trójmiasta zabytkowy spichlerz -
Błękitny Baranek, czyli oddział
Muzeum Archeologicznego, który przez blisko pięć ostatnich lat przechodził renowację.
Obiekt otworzył swoje drzwi dla zwiedzających 27 maja. Remont pochłonął ponad 7 mln zł.
Remont teatru miejskiego: siedem artykułów
W październiku 2019 r. Gdynia podpisała umowę na wykonanie dokumentacji projektowej przebudowy
Teatru Miejskiego. Inwestycja miała się rozpocząć w 2021 r. Niestety tak się nie stało, a rozbudowa teatru została zawieszona.
8. Rok Lema
We wrześniu 2021 roku przypadała setna rocznica urodzin
Stanisława Lema, jednego z najpoczytniejszych polskich pisarzy science fiction, którego twórczość zalicza się do kanonu literatury światowej. Sejm RP zdecydował o upamiętnieniu tego wydarzenia i ustanowił rok 2021
Rokiem Lema, który obchodziliśmy w Trójmieście raczej skromnie. W zasadzie jedynie
Teatr Gdynia Główna w ramach projektu
"2021: Odyseja Lemowska" zaproponował cztery teatralne adaptacje prozy słynnego polskiego pisarza.
Motyw Lemowski pojawił się także podczas
Festiwalu "Odnalezione w tłumaczeniu", który odbył się w tym roku pod znakiem fantastyki. Hołd pisarzowi oddało ponadto gdyńskie
Centrum Nauki Experyment, które uczciło setną rocznicę urodzin pisarza podczas Nocy Naukowców. Z kolei
Biblioteka Sopocka realizuje monograficzny projekt "Fantastyczna bibLEMteka" w całości poświęcony Lemowi. Pozostałe wydarzenia "lemowskie" były raczej epizodyczne.
9. Rok jubileuszy
Mijający rok okazał się rokiem wielu jubileuszy.
75-lecie obchodziła Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, festiwal
Feta świętował swoje 25-lecie, a także obchodziliśmy
70-lecie Opery Bałtyckiej. Z kolei
Instytut Kultury Miejskiej świętował 10. urodziny, a 20 lat minęło od powstania Przystani Poetyckiej "Strych".
10. Zmiany personalne w trójmiejskich instytucjach kultury
W tym roku nie obyło się również bez zmian personalnych na dyrektorskich stanowiskach w instytucjach kultury. O nowej dyrektor Gdańskiego teatru Szekspirowskiego pisaliśmy już wyżej.
Ze stanowiska dyrektora muzycznego Opery Bałtyckiej zrezygnował José Maria Florêncio. Z kolei
Jarosław Wojciechowski 10 listopada br. przestał pełnić funkcję dyrektora Gdyńskiego Centrum Kultury/Konsulatu Kultury. Zmienił się również dyrektor
Muzeum II Wojny Światowej. Obecnie pełniącym obowiązki dyrektora jest
dr hab. Grzegorz Berendt, który przez ostatnie cztery lata był zastępcą dyrektora tej placówki.
Dotychczasowy dyrektor Muzeum II WŚ - Karol Nawrocki został powołany na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Rozmawialiśmy również z
Karin Moder, która
została nowym dyrektorem Muzeum Miasta Gdyni. Z kolei
Wojciech Zieliński, wieloletni dyrektor naczelny
Teatru Miejskiego im. Witolda Gombrowicza w Gdyni,
przeszedł na emeryturę, ustępując tym samym ze stanowiska. Funkcję dyrektora naczelnego przejął
Krzysztof Babicki. Bez zmian natomiast w
Teatrze Wybrzeże, gdzie przez kolejną, pięcioletnią kadencję dyrektorował będzie
Adam Orzechowski.
To oczywiście nie wszystkie ważne wydarzenia, jakie miały miejsce w Trójmieście w sektorze kultury. Wśród najchętniej czytanych przez was tekstów był ten
o konflikcie profesora Macieja Grzywacza z rektorem Akademii Muzycznej w Gdańsku, prof. Ryszardem Minkiewiczem. Odnotował on ponad 43 tys. odsłon. Kontrowersje wzbudzała również
działalność miejskiego artysty - Jacka Wielebskiego. Przez cały rok pisaliśmy również o wielu innych tematach i sprawach, m.in o
wiedeńskim sukcesie Polskiej Filharmonii Kameralnej Sopot, odnotowaliśmy, że
największa stalowa rzeźba w Polsce stanęła we Wrzeszczu, donosiliśmy wam o kolejnych rekordach na aukcjach sztuki (m.in w artykule:
Prawie 2 mln zł za obraz Fałata). Gorąco było również wokół sprawy Michała Szlagi, który
zwrócił miastu Gdańsk nagrodę. Z kolei
gdańskie carillony znalazły się na liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego i walczą o
wpis na światową listę UNESCO. Z kolei
Art Inkubator rozpoczął działanie w swojej siedzibie, czyli w zabytkowej i kompleksowo
wyremontowanej willi na Goyki 3 w Sopocie. Działo się zatem naprawdę dużo. Co przyniesie kulturze nowy rok? Przekonamy się już niedługo.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
