• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Trwa walka z pękającymi murami bazyliki św. Mikołaja

Katarzyna Moritz
18 listopada 2018 (artykuł sprzed 5 lat) 

W bazylice św. Mikołaja w Gdańsku zobacz na mapie Gdańska cały czas pracuje zespół konserwatorów i konstruktów w celu uratowania świątyni przed katastrofą budowlaną. Nie ustawiono jeszcze wsporczego rusztowania pod sklepieniem z obawy, iż zapadnie się pod nim posadzka. Obecnie trwa analiza powstałego właśnie sprawozdania z geodezyjnych pomiarów kontrolnych.



Czy tempo działań ratujących bazylikę jest odpowiednie?

Pod koniec października z powodu zagrożenia zawaleniem spękanych sklepień i filaru zastała zamknięta bazylika św. Mikołaja, gotycka świątynia, która jako jedyna w Gdańsku przetrwała bez większego uszczerbku II wojnę światową. Niedawno miasto podjęło też decyzję o zamknięciu ruchu drogowego na przyległych ulicach.

Poza powiększającymi się spękaniami sklepień i filaru, wykryto też nagłe spękania w wieży kościoła, a także wybrzuszenia posadzki. Służby konserwatorskie odkryły pod nimi znacznie rozluźniony grunt.

Jak powstały fundamenty świątyni?



Pomorska konserwator zabytków w pierwszych dniach po podjęciu decyzji o zamknięciu kościoła sugerowała, że jedną z przyczyn osiadania filaru mogą być naruszone stosunki wodne w śródmieściu, gdzie w ostatnim czasie powstawały głębokie wykopy przy nowych inwestycjach.

- Jeszcze za wcześnie, by jednoznacznie wskazać przyczynę osiadania filarów, musimy poczekać kilka tygodni na ekspertyzy i analizy tego, co wydobędziemy z odwiertów - zastrzega ojciec Michał Osek, subprzeor klasztoru dominikanów w Gdańsku. - Należy pamiętać, że mamy do czynienia z wyjątkowym budynkiem, większość zabytków w Gdańsku ma nowe fundamentowanie. W naszym kościele fundamenty są takie same od połowy XIV wieku. Musimy rozpoznać do końca, jak te fundamenty są osadzone.
Pierwsze sygnały o tym, że fundamenty kościoła są w złym stanie, zaczęły docierać do zakonników wiosną, zauważyli wówczas, że posadzka pęka, przybywa też szczelin na sklepieniu.

Fundamenty są z reguły najmniej przebadaną częścią zabytkowych, średniowiecznych budowli. Najczęściej na dnie wykopu, na stałym i nienaruszonym gruncie (tzw. calcu), układano warstwę kamieni polnych (granitowych otoczaków polodowcowych) bez zaprawy. Następne warstwy kamieni zalewano zaprawą wapienną, bądź wapienno-glinianą, aż do osiągnięcia poziomu terenu. Jednak na gruntach niestabilnych (piaszczystych, podmokłych itp.), w celu zagęszczenia gruntu bądź dotarcia do calca, fundamentowano punktowo z wykorzystaniem rusztów drewnianych lub palowania, ponadto niejednokrotnie łączono obie te techniki. Jaką zastosowano w kościele św. Mikołaja, tego jeszcze nie wiadomo.

  • Spękania na sklepieniach, szczeliny na kolumnach i wybrzuszona posadzka sprawiły, że podjęto decyzję o zamknięciu kościoła św. Mikołaja w Gdańsku.
  • Spękania na sklepieniach, szczeliny na kolumnach i wybrzuszona posadzka sprawiły, że podjęto decyzję o zamknięciu kościoła św. Mikołaja w Gdańsku.
  • Spękania na sklepieniach, szczeliny na kolumnach i wybrzuszona posadzka sprawiły, że podjęto decyzję o zamknięciu kościoła św. Mikołaja w Gdańsku.
  • Kościół św. Mikołaja jako jedyny przetrwał II wojnę światową bez większego uszczerbku, a obecnie grozi mu zawalenie.


Jak informują nas dominikanie, przy bazylice pracuje cały czas zespół konserwatorów i konstruktorów.

Co do tej pory wykonano?

  • Sprawdzono wszystkie instalacje wodne znajdujące się w pobliży bazyliki.
  • Zostały przeprowadzone pomiary kontrolne istniejących przy kościele punktów pomiarów geodezyjnych (tzw. reperów).
  • Dokładnie zbadano archiwalne materiały dotyczące konstrukcji kościoła, zarówno z archiwum klasztoru, jak i z archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Gdańsku.
  • Wystąpiono z wnioskiem o pozwolenie na badania geotechniczne w obrębie bazyliki.
  • Powstało sprawozdanie z geodezyjnych pomiarów kontrolnych, które obecnie jest analizowane.


Oczekiwanie na możliwość ustawienia rusztowania



Mimo zapowiedzi nie udało się do tej pory ustawić specjalnego rusztowania podpierającego pękające elementy sklepienia. Dlaczego?

- Obawiamy się, że podczas ustawiania rusztowania może się obniżyć posadzka, a wtedy na nic by się zdało to rusztowanie. Dlatego najpierw trzeba przeprowadzić badanie gruntu, by wiedzieć, na ile on jest stabilny i wytrzyma konstrukcję wsporczego rusztowania dla sklepień - tłumaczy ojciec Osek.
Jakie działania planowane są w najbliższych dniach?

  • oględziny sklepień w nawie głównej, nawie północnej oraz w prezbiterium (konieczna budowa nietypowego rusztowania)
  • rozpoznanie obecności krypt w czterech miejscach, w których będą miały miejsce odwierty
  • po rozpoznaniu stan gruntu pod posadzką (będzie możliwa ocena możliwego obciążenia podłoża) nastąpi budowa rusztowania wsporczego dla zagrożonych sklepień.


Władze Gdańska zapowiedziały przekazanie na wykonanie konstrukcji zabezpieczającej około 300 tys. zł pochodzących z funduszy przeznaczonych na prace przy zabytkowych obiektach. W najbliższych dniach w gdańskiej Radzie Miasta ma zostać przedstawiona stosowna uchwała.

Dominikanie odprawiają nabożeństwa u sąsiadów



Kościół św. Mikołaja na co dzień i w niedziele był bardzo chętnie odwiedzaną świątynią przez wiernych, zresztą jest kościołem parafialnym obejmującym blisko 900 wiernych. Na wieść o koniecznym zamknięciu sąsiednie kościoły zaoferowały gościnę dla wiernych i dominikanów ze św. Mikołaja.

W niedzielę i święta nabożeństwa odprawiane są w Kaplicy Królewskiej w godz. 8:00, 11:30, 13:00, 16:00, 17:30, w kościele św. Jana o godz. 9:30 oraz w kościele św. Katarzyny w godz. 19:30, 21:00.

Na co dzień msze odbywają się w Czarnej Sali przyległej do kościoła (wejście od ul. Lawendowej lub przez dziedziniec klasztorny od ul. Pańskiej) w godzinach 8:00, 12:00, 15:00 (w piątki), 18:00, 19:00 (oprócz sobót).

Historia bazyliki św. Mikołaja

Choć budowę istniejącej do dziś świątyni zainicjowano w drugiej połowie XIV wieku, to pierwszy kościół w tym miejscu powstał najprawdopodobniej już w 1185 r.

W połowie XIII wieku pomorski książę Świętopełk przekazał świątynię dominikanom, sprowadzonym na te tereny przez św. Jacka. To oni podjęli decyzję o budowie przykościelnego klasztoru. Kilkanaście lat później, w 1260 r., papież Aleksander IV udzielił gdańskim dominikanom przywileju odpustu zupełnego na dzień 4 sierpnia. Do dziś świętujemy to nadanie w postaci Jarmarku św. Dominika.

Historia kościoła św. Mikołaja w Gedanopedii


Miejsca

Opinie (458) ponad 20 zablokowanych

  • Wina Tuska ... i developerów :-D

    Czytam sobie komentarze i zastawiam się nad mentalnością tych wszystkich trolli którzy pod tekstem o sytuacji zabytkowego kościoła wpisują idiotyzmy w rodzaju zacierania rąk przez deweloperów itp. Logika z d..y wzięta bo raczej nie z głowy.
    A tak już ad rem - za stan techniczny budynku co do zasady odpowiada jego właściciel, dziwne że ów właściciel tak bardzo zaniedbał sprawę, nie przeprowadzał badań i nadal ich nie robi, nie monitorował stanu, nie ma dokumentacji więc nie wie jak posadowiony jest budynek ... Gdyby obiekt był moja własnością pewnie pies z kulawa noga by się nie przejął moim losem tylko inspektor nadzoru budowlanego wydał by listę zaleceń co mam zrobić i druga listę z karami jakie otrzymam za zaniedbania i jakie mi grożą w przypadku katastrofy budowlanej. Wielu z komentujących trzeźwo się zatem pyta i do tych pytań się dołączę jakie środki na opiekę nad tym zabytkiem wyasygnował i ma zamiar wyasygnować jego właściciel i użytkownik? Dlaczego ewidentny brak nadzoru z jego strony nie jest piętnowany? Z mojej wiedzy wynika ze na biednego nie trafiło :-P Tak jak każdy gdańszczanin chcę aby bazylika przetrwała, nie zacieram rąk na myśl o stracie, jednak jako realista zastawiam się czemu z moich podatków i kosztem moich potrzeb mamy remontować komuś to miejsce i to na dodatek właściwie tylko my? Dziedzictwo to ważna rzecz ale jeszcze raz podkreślę gdyby był to zabytek który nabył pan Kowalski dziś to ów pan byłby ciągany i obciążany kosztami. Wielość standardów jest przykra.

    • 3 0

  • To katastrofa kościoła katolickiego !

    Za niegodziwości jego urzędników i ich służb od zarania dziejów! Może to kara boska?

    • 0 0

  • Ludzie ratujcie ten piekny i pełny nadziei zabytek!

    • 0 0

  • Czemu się tego bardiej nie nagłaśnia?

    • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane