• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Unikatowy film z powojennego Westerplatte

Rafał Borowski
24 czerwca 2019 (artykuł sprzed 4 lat) 

Zobacz zapowiedź filmu dokumentalnego, który powstał z ujęć odnalezionego nagrania

Po ponad 50 latach ponownie ujrzał światło dzienne film z 1967 roku, pokazujący prace przy przenoszeniu budynku Wartowni nr 1 na Westerplatte. Oficjalna premiera nagrania odbędzie się w najbliższą sobotę, podczas uroczystości 45-lecia funkcjonowania Wartowni jako placówki muzealnej.



Czy kiedykolwiek odwiedziłeś Wartownię nr 1 na Westerplatte?

Podczas niemieckiego ataku na polską Wojskową Składnicę Tranzytową na Westerplatte w dniach 1-7 września 1939 roku Wartownia nr 1 była jednym z kluczowych punktów polskiej obrony. Prowadzony z budynku ostrzał uniemożliwiał Niemcom przedarcie się w głąb półwyspu. Gmach wartowni - choć pokiereszowany seriami z broni maszynowej i odłamkami pocisków - przetrwał wojnę w bardzo dobrym stanie.

To jeden z niewielu obiektów dawnej składnicy, który w ogóle przetrwał do czasów współczesnych.

Wartownia miała zostać wyburzona



Choć trudno w to uwierzyć, niewiele brakowało, a ten unikatowy świadek historii zostałby zburzony pod koniec lat 60. Wartownia nr 1 wadziła bowiem przy przebudowie nabrzeża portowego. Jej pierwotna lokalizacja znajdowała się na terenie obecnej bazy promowej.

Na szczęście, dzięki zaangażowaniu lokalnych pasjonatów historii, w tym ocalałych westerplatczyków, odstąpiono od tego zamiaru i zdecydowano o przesunięciu Wartowni nr 1 w głąb półwyspu Westerplatte.

Jak wyglądały przenosiny? W dużym uproszczeniu: pod fundamentami gmachu wykonano wykop, w którym ustawiono wózki używane na pochylniach stoczniowych do wodowania statków. Wózki zostały umiejscowione na specjalnie zbudowanym torowisku, dzięki czemu budynek został przesunięty kilkadziesiąt metrów od swojego pierwotnego położenia.

Przesuwanie wózków z ładunkiem ważącym kilkaset ton odbyło się 7 marca 1967 roku. Warto wspomnieć, że była to dopiero trzecia tego typu akcja w całej Polsce.

W czerwcu 1974 roku we wnętrzu wartowni powstała Izba Pamięci zorganizowana przez koło tzw. ZBOWiD-u (Związek Bojowników o Wolność i Demokrację) w Nowym Porcie, a w 1980 roku została przekształcona w istniejący do dziś oddział Muzeum Gdańska.

  • Zdjęcia dokumentujące przygotowania do akcji przesunięcia budynku Wartowni nr 1. Rok 1967.
  • Zdjęcia dokumentujące przygotowania do akcji przesunięcia budynku Wartowni nr 1. Rok 1967.
  • Zdjęcia dokumentujące przygotowania do akcji przesunięcia budynku Wartowni nr 1. Rok 1967.

Unikatowa pamiątka z przesuwania wartowni



Dwa tygodnie temu Muzeum Gdańska uzyskało informację, że zachował się film z przesuwania Wartowni nr 1. Muzealnicy skontaktowali się z dysponentem nagrania a ten zgodził się je przekazać placówce.

- Z przekazanych nam informacji wynikało, że film znajduje się na strychu pana Jana Markiewicza. Zwróciliśmy się do niego z zapytaniem, czy byłby skłonny przekazać nam ten film. Zgodził się. Nagranie - jak na swój wiek - zachowało się w naprawdę świetnym stanie. Trwa ok. sześciu minut, jest czarno-białe i zostało zarejestrowane bez dźwięku. Widać na nim akcję przesuwania, ale również przygotowania do niej - mówi dr Andrzej Gierszewski, rzecznik prasowy Muzeum Gdańska.
Nie mniej ciekawe są okoliczności, w jakich darczyńca sfilmował tę niezwykłą akcję.

- Można powiedzieć, że pan Jan filmował to niezwykłe przedsięwzięcie niejako z przypadku. W 1967 roku był pracownikiem Stoczni Gdańskiej, która zapewniła sprzęt i ludzi potrzebnych do akcji przesuwania budynku wartowni. Kierownictwo stoczni chciało mieć z tego pamiątkowy film, ale stoczniowy fotograf akurat nie mógł wykonać zlecenia. Pan Jan został poproszony o sfilmowanie akcji w zastępstwie fotografa. Warto wspomnieć, że miał już wprawę w posługiwaniu się kamerą, gdyż podczas pełnienia służby wojskowej był kamerzystą - opowiada dr Gierszewski.

Premiera w najbliższą sobotę



Odnalezione nagranie zostało zdigitalizowane, a jego cyfrowa kopia posłużyła muzealnikom do zmontowania filmu dokumentalnego o długości ok. 10 minut. Składa się on w większości z kadrów odnalezionego filmu, poprzeplatanych komentarzami prof. Andrzeja Januszajtisa - znawcy historii Gdańska, inż. Aleksandra Ślusarza - uczestnika akcji przesuwania budynku Wartowni nr 1 - oraz Jana Markiewicza. Ich komentarze przybliżą widzom zarówno okoliczności omawianej akcji budowlanej, jak i powstania filmu.

Oficjalne przekazanie odnalezionego nagrania oraz premiera wcześniej wspomnianego filmu dokumentalnego odbędą się w sobotę 29 czerwca o godz. 11, na placu przed Wartownią nr 1, w ramach uroczystości 45-lecia jej istnienia jako placówki muzealnej. Pracownicy Muzeum Gdańska zapowiadają, że wkrótce po premierze dokument zostanie bezpłatnie udostępniony w internecie, prawdopodobnie na platformie Vimeo.

Wartownia prawdopodobnie trafi do Muzeum Westerplatte i Wojny 1939



Prezentacja filmu może być jednym z ostatnich działań Muzeum Gdańska dotyczących Westerplatte. Przypomnijmy, że w Sejmie trwają prace nad powołaniem Muzeum Westerplatte i Wojny 1939, które stanie się oddziałem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Ustawa, która ma ułatwić jego budowę zakłada, że tereny należące dziś do miasta Gdańska i będące w gestii Muzeum Gdańska zostaną wywłaszczone za odszkodowaniem. Więcej na ten temat pisaliśmy w ubiegłym tygodniu.

Czytaj również: W Sejmie debata o przyszłości Westerplatte

Wydarzenia

45-lecie Wartowni nr 1 (3 opinie)

(3 opinie)
uroczystość oficjalna, jubileusz

Miejsca

Miejsca

Opinie (215) ponad 10 zablokowanych

  • Po plus pani od czasów stalinowskich,na zieloną trawkę u przyjaciół Niemców,

    • 12 7

  • Panie Sellin jak w imieniu PiS zabierzesz Gdańskowi Westerplatte to..... (1)

    .... na stałe wyprowadź się do Warszawy.

    • 26 44

    • Jak może "zabrać" - ma Pan na myśli zagospodarować? to co się nie POdoba?

      • 6 2

  • Westerplatte jest gdańskie a mały kurdupel na śmietnik (3)

    • 23 52

    • Jest polskie, nie kurduplów Niemiec typu Tusk. (2)

      • 10 6

      • widać u ciebie wszelkie znamiona totalnego zidiocenia (1)

        • 3 6

        • Lekarz niby psychiatra a taki beznadziejny osiol.

          Westerplatte jest czescia Polski a nie Gdanska.

          • 3 1

  • Dancingiery to folgzdojcze!!!!!!!! Westerplatte to Polska!!!!!! (6)

    • 38 19

    • marna prowokacja pisowska świnio zza Buga (2)

      • 8 8

      • Westerplatte nalezy do Polski a nie zadnego regionalnego miasta. (1)

        Jestem za PiSem a za Bugiem jeszcze nie bylem i nikt stamtad z mojej rodziny nie pochodzi. A świnia to pasuje dokladnie do ciebie.

        • 3 2

        • jak się zna tylko rodziców, to można myśleć, że się zza buga nie jest...

          • 0 3

    • po transkrypcji wnosząc to ty taki kaszub od 2 miesięcy.

      • 5 0

    • Moze i owszem ale Kaszeba to NIE Polska

      • 2 2

    • Gdzieś ty widział współcześnie "dancingierów", barani łbie?

      To dzisiaj jednocyfrowy % całej ludności Gdańska! Większość to przesiedleńcy zza Buga. Niedouczony dureń na zawsze zostanie durniem.

      • 7 2

  • dobra inżynierska robota

    brawo!

    • 22 0

  • Dziś Wolne Miasto Gdańsk-Frei Stadt Danzig ponownie po stronie Niemiec.. (5)

    • 27 19

    • (2)

      no daj lepszą alternatywę ;)

      • 2 1

      • (1)

        Nie ma dla Ciebie innej alternatywy? Może lewatywa?

        • 3 1

        • cieszę się, że lewatywa pomaga ci na nerwy dnia codziennego, ale z takimi zabiegami nie można przesadzać.

          • 0 0

    • czemu jesteś totalnym kretynem?

      • 6 0

    • Cudowny odlot:)

      Stary, sam komponujesz składniki, czy masz zaufanego dostawcę?

      • 2 0

  • Porównanie przejęcia zdewastowanego i zaśmieconego terenu przez Państwo do Stalinizmu, świadczy o braku elementarnej wiedzy na ten temat. Nie dziwię się, że Pani Prezydent unika dziennikarzy. Widziałbym chętnie na takim stanowisku kogoś bardziej rozgarniętego.

    • 34 14

  • (5)

    Przez kilkadziesiąt lat Westerplatte zarządzał Koperkiewicz. A gdzie teraz pracuje Koperkiewicz? A u Nawrockiego, jako doradca

    • 22 6

    • (4)

      no właśnie, do ktorego roku był dyrektorem? 2014? 2015? przez tyle lat nic się nie dało zrobić?

      • 5 2

      • (2)

        Ciekawe, co też on robi dla Nawrockiego
        Jedną z pierwszych decyzji Nawrockiego było utajnienie listy pracowników. Co najmniej jeden asystent Sellina z miejsca pracę dostał no i Koperkiewicz, jako - uwaga - doradca do spraw kontaktów międzynarodowych

        • 9 2

        • (1)

          w kontaktach z którymi narodami tam doradza?

          • 5 0

          • A kto to może wiedzieć?

            • 3 0

      • No nie dało się. Zapewne wina Tuska.

        • 0 0

  • Czekamy na reparacje wojenne od niemców, tyle mln. zamordowali (1)

    • 25 7

    • 100-lcu pomacaj się z pOsłem Arkadiuszem

      • 2 4

  • Otwórzcie drzwi do muzeum Powstania Warszawskiego i ci sami pseudo turyści zrobią syf . Westerplatte można zwiedzać 24 na dobę nikt tu nikomu nie broni wstępu

    • 19 8

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane