• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Westerplatte: teren starych koszar odsłania swoje tajemnice

Rafał Borowski
3 września 2017 (artykuł sprzed 6 lat) 

Zobacz, jak przebiegają wykopaliska na Westerplatte

Archeolodzy znowu kopią na terenie byłej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte zobacz na mapie Gdańska. Tym razem badają działkę, na której kryją się fundamenty starych koszar oraz budynku administracyjnego. Choć badania zakończą się dopiero w grudniu, już teraz wydobyto kilkaset drobnych przedmiotów, m.in. guzików, monet czy łusek karabinowych. Część z nich należała do polskich żołnierzy, którzy bohatersko bronili się przed niemieckim atakiem na początku września 1939 roku.



Kiedy ostatnio byłeś na terenie półwyspu Westerplatte?

W październiku ubiegłego roku władze Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 - będącego od kilku miesięcy oddziałem Muzeum II Wojny Światowej - rozpoczęły badania archeologiczne dawnej polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Wykopaliska trwały ok. dwóch miesięcy i objęły teren, na którym niegdyś znajdowały się Willa Oficerska oraz Wartownia nr 5.

Były to pierwsze tak wnikliwe badania, które przeprowadzono na półwyspie Westerplatte od zakończenia II wojny światowej. Archeolodzy szczegółowo zinwentaryzowali wówczas relikty wspomnianych budowli oraz wydobyli z ziemi ok. 4,5 tys. przedmiotów. Wiele z nich było związanych bezpośrednio z bohaterską walką, jaką stoczyli Polacy z niemieckim agresorem między 1 a 7 września 1939 roku.

Na Westerplatte wciąż zalegają niewybuchy i niewypały

Na początku sierpnia, na terenie dawnej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte rozpoczął się drugi etap prac wykopaliskowych. Archeolodzy przeszukują teren, na którym znajdowały się niegdyś Stare Koszary oraz Budynek Administracyjny. Pracami kieruje Filip Kuczma, archeolog z wieloletnim doświadczeniem oraz szeroką wiedzą z zakresu II wojny światowej. W zadaniu wspierają go kolejny archeolog i historyk Adam Dziewanowski i archeolog Wojciech Samól.

- W skład naszego zespołu, który pracuje tutaj codziennie od poniedziałku do piątku, wchodzi kilkunastu pracowników fizycznych, trzech archeologów, rysownik, operator detektora metali, ale również saper i ratownik medyczny. Choć półwysep Westerplatte był wielokrotnie przeszukiwany pod kątem niewybuchów i niewypałów, nadal można na nie natrafić. Podczas ubiegłorocznego sezonu badań, wydobyto ponad 140 sztuk materiałów wybuchowych, które przewieziono na poligon, gdzie zostały zdetonowane - informuje Dziewanowski.
Co już udało się odnaleźć archeologom?

Choć badania trwają niewiele ponad trzy tygodnie, już teraz ich wyniki można uznać za naprawdę zadowalające. Odnaleziono wiele zabytków w formie drobnych przedmiotów, m.in. guziki od mundurów, monety, łuski i magazynki karabinowe, scyzoryk, resztki zastawy stołowej czy biżuterii.

Pochodzą one zarówno z przełomu XIX i XX wieku, kiedy na Westerplatte funkcjonował kurort letniskowy, jak i z okresu międzywojennego, gdy miejsce kurortu zajęła polska Wojskowa Składnica Tranzytowa. Choć wszystkie przedmioty zostaną poddane konserwacji i szczegółowym badaniom, już teraz można z niemal pewnością stwierdzić, że część z nich należała do Polaków bohatersko broniących się we wrześniu 1939 roku.

Torebka z częścią odnalezionych guzików, które lada dzień trafią do pracowni konserwatorskiej. Torebka z częścią odnalezionych guzików, które lada dzień trafią do pracowni konserwatorskiej.

- Co ciekawe, nie wszystkie guziki mundurowe należały do polskich żołnierzy. W wykopie natrafiliśmy również na guziki mundurowe pruskiej marynarki wojennej. Natomiast polskie guziki, których jest oczywiście najwięcej, zostały wytłoczone zarówno przed, jak i po 1928 roku. To ważna cezura, gdyż w tym roku wprowadzono nowy wzór godła państwowego, czyli orzełka w koronie, który obowiązuje po dzień dzisiejszy - wyjaśnia Dziewanowski.
Z nieco starszych znalezisk, warto wymienić np. kule muszkietowe i armatnie, pochodzące z okresu wojen napoleońskich. Relikty konfliktu z początku XIX wieku nie były niczym zdumiewającym, gdyż półwysep u ujścia Wisły wielokrotnie był areną walk pomiędzy wojskami Napoleona i ich sojusznikami a koalicją antyfrancuską. Całkowitym zaskoczeniem okazała się jednak moneta pochodząca z... Cesarstwa Rzymskiego, datowana na IV wiek po Chrystusie.

Zadokumentowanie reliktów dwóch budynków

Oprócz wydobywania znajdujących się w ziemi przedmiotów, archeolodzy sukcesywnie inwentaryzują również relikty dwóch budynków, które znajdowały się niegdyś na terenie wykopalisk: Starych Koszar oraz Budynku Administracyjnego. Oba budynki, zrujnowane we wrześniu 1939 roku, zostały rozebrane rękami polskich więźniów na polecenie Niemców w 1940 roku. Odzyskane z rozbiórki cegły posłużyły do rozbudowy oddalonego o ok. 70 km od Gdańska obozu koncentracyjnego Stutthof.

- Budynek Starych Koszar powstał pod koniec XIX wieku na potrzeby tutejszego kurortu. Miał lekką konstrukcję o ścianach szachulcowych. Funkcję koszarową dla liczącego 88 osób oddziału wartowniczego pełnił od 1926 roku do 1936 roku. Po tej dacie oddział przeniósł się do Nowych Koszar, oddalonych stąd o ok. 300 m. Ich ruiny mijamy w drodze na pomnik Obrońców Wybrzeża. Stare Koszary, podobnie jak większość kurortowych budowli, był nieogrzewany. Stacjonujący w nim żołnierze narzekali na wilgoć i chłód. Nie był on również przygotowany do ewentualnej obrony. Stąd właśnie pojawiła się potrzeba budowy nowego, trwalszego obiektu - wyjaśnia Dziewanowski.
Polscy żołnierze stoją przed budynkiem Starych Koszar. Lata 30. XX wieku. Polscy żołnierze stoją przed budynkiem Starych Koszar. Lata 30. XX wieku.

Eksploracja całego pola walki do końca 2019 roku

Zgodnie z harmonogramem, wykopaliska powinny zakończyć się w drugiej połowie grudnia tego roku. To jednak nie koniec poszukiwań archeologów. Jak zapowiedział w ubiegłym roku dyrektor Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 Mariusz Wójtowicz-Podhorski, eksploracji zostanie poddane niemal całe pole walki polskich żołnierzy. Ostatni etap badań terenowych powinien zostać sfinalizowany wraz z końcem 2019 roku.

Od samego początku są one w pełni finansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i objęte honorowym patronatem Jarosława Sellina, sekretarza stanu tegoż resortu. Oprócz przekopania półwyspu, ich dalekosiężnym celem jest również opracowanie dokumentacji pod ewentualną rekonstrukcję choć części obiektów dawnej, polskiej składnicy. Natomiast pozostałości obiektów, które nie zostaną zrekonstruowane, mają zostać trwale zabezpieczone i wyeksponowane.

Wystawa eksponatów z ubiegłorocznych wykopalisk

Na koniec warto wspomnieć, że od piątkowego poranka wszyscy zainteresowani mogą na własne oczy zobaczyć ok. 200 najciekawszych zabytków, które wydobyto na gdańskim półwyspie podczas ubiegłorocznych wykopalisk. Prezentowane są one na wystawie "Westerplatte w 7 odsłonach", która znajduje się w sali wystaw czasowych Muzeum II Wojny Światowej przy pl. Bartoszewskiego 1 zobacz na mapie Gdańska.

Wszystkie eksponaty są związane bezpośrednio z bohaterską obroną Polaków przed niemieckim atakiem na początku września 1939 roku. Zostały one pogrupowane w siedmiu tematycznych odsłonach, które odpowiadają dramatowi siedmiodniowych walk. Wystawa będzie prezentowana do 15 marca 2018. W dniu 1 września, z okazji 78. rocznicy wybuchu II wojny światowej, wstęp na nią jest całkowicie bezpłatny.

Miejsca

Opinie (110) ponad 10 zablokowanych

  • Guzik(i) znaleźli ... ;P

    • 7 9

  • Przypadek

    Zdjęcie, a na nim napis "Stralsund".Kto był i/lub studiował- tego pozdrawiam.

    • 4 5

  • o to chodzi (1)

    Będą kopać tak długo, aż znajdą wpinkę z logo Pis-u i brudną pieluchę Jarosława, najdzielniejszego spośród obrońców. IPN kazał

    • 30 22

    • Podobno już mają wylewać fundamenty pod pomnik dwóch kartofli jedynych obrońców Westerplatte, podobno z

      Westerplatte przebili się do stoczni i zaczęli i wygrali strajki. Te i pozostałe ich dzielne czyny będą wymienione na kilku tablicach na cokole pomnika. W nowym podręczniku najnowszej Historii Polski , który już jest pisany na Nowogrodzkiej ,wszystko będzie ujęte i pokazane od czasów Mieszka, oj przepraszam, Lecha i Jarosława.

      • 10 3

  • Filia wydziału propagandy historycznej kc@ pis@ dziękuje (2)

    Dziękujemy za ,,dobrą robotę'' brak informacji że teren był po wojnie poligonem ,strzelnicą i miejscem wysadzania niewybuchów oraz że kiluosobowa grupa ,naszychpis' dostała bez konkursu 1mlnzł na badania aby być pretekstem do przejęcia muzeum 2wś. to dobry pomysł.Wartość łusek w stosunku do Gdyni i Helu podkreślać , o pluciu przez Pod@.,na mjr Sucharskiego nie pisać.Szef propagandy kc .dobrej zmiany ., Szafer@

    • 22 16

    • Gdybyś się zainteresował tematem wykopalisk wiedziałbyś, że znaleziono tam wiele innych ciekawych artefaktów - patrz wystawa czasowa w MIIWŚ: odnośnie samego półwyspu na tą chwilę Muzeum ma największą i najbardziej aktualną wiedzę co i gdzie się znajdowało, a ujadają ci którym jest to zwyczajnie nie w smak - że można jednak coś na tym terenie zrobić i odkryć. pozdrawiam i wiecej pokory życzę

      • 4 10

    • podchorski czy jak mu tam już jest prezesem muzeumóf?

      • 9 4

  • (4)

    Chętnie pomogę w kopaniu albo zamiataniu wykrywaczem. Jestem przekonany ze wiekszość pasjonatów przeszłosci pojdzie z pomocą gdyby zaszla taka potrzeba. Fajnie ze archeolodzy tam kopią. Wg mnie to caly cypel powinien byc odbudowany jak za czasow wybuchu wojny. I to wlasnie tam powinno znajdowac sie muzeum II wojny a nie w centrum miasta.

    • 18 7

    • od 2018 wsadzać będą detektorystów za posiadanie detektora. (3)

      Prawo made in noce sejmowe z PiS.

      • 6 6

      • Od stycznia wchodzi poprawiona ustawa o

        ochronie zabytków. Poszukiwanie ukrytych bądź porzuconych zabytków będzie zamiast wykroczenia przestępstwem. Kto mi zabroni szukać kamieni magnetycznych, samorodków złota, złomu, współczesnych monet. Niedorobione przepisy. I uwaga do synka co machał wykrywaczem - cewkę prowadzi się rownolegle do ziemi.

        • 10 2

      • (1)

        Wez daj spokoj. Pomysl do bani. Moim skromnym zdaniem lepiej zeby ktos z wykrywką znalazl i wykopal niz zeby zgnilo w piachu. Co za durnie ustalaja te przepisy. Nawet sami muzealnicy mowia ze gdyby nie ludzie z wykrywaczami to niektorych zabytkow nigdy by w muzeach nikt nie ogladal.

        • 8 0

        • Jest pole, które rolnik orze 2 razy w roku. Brony

          jadą na 50 cm w głąb mieląc fibuły z brązu, guziki, monety itd. Do tego nawozy fosforowo azotowe bardzo ładnie zjadają metal. No ale wyjdziesz na takie pole z wykrywaczem i szukasz tych guzików to jesteś przestepcą.

          • 11 0

  • (1)

    Szacunek dla bohaterów

    • 26 4

    • chwała im panu - apel smoleński

      poleglji na pollju chFały i pychy -

      • 3 10

  • Dobra robota panowie! (1)

    Świetna wystawa. Czekam na kolejną, nowe znaleziska i stałą wystawę na Westerplatte. Powodzenia!

    • 15 9

    • archeolożka z Torunia

      Ty od tego przekrętu z tą górą "zabytków" zwalonych na podwórku muzeum w Toruniu?

      • 5 2

  • Bardzo dobrze!

    I bardzo dobrze, że kopią. Niech wyciągają z ziemi każdy skrawek historii i ratują przed zapomnieniem, choćby to były i guziki.
    Hejterstwem, które cierpi na syndrom bólu tylnej części ciała, nie należy się przejmować. Jakby mieli coś pozytywnego do wniesienia w to wszystko, to sami przyszliby z łopatami wspomóc pracę archeologów. Szczekać i narzekać każdy głupi potrafi.

    • 24 12

  • kolejne guziki i łuski

    brawo!

    • 13 3

  • Nie wierzę! (1)

    Większość z negatywnych wpisów pochodzi na pewno od ludzi, którzy zawsze mówią " nie widziałem, ale nie podoba mi się". ja sam nie jestem jakimś pasjonatem historii, ale akurat widziałem w piątek wystawę, o której piszą na końcu. Wszystkim półglowkom co to piszą tu "guzik wykopali", "po co kopią" czy "odrywali żeby udawać volksdeutschów" polecam, bo robi wrażenie - obojętnie czy są z KODu, PO, czy PISu. Idźcie, może się czegoś nauczycie i zrozumiecie po co kopać guziki...

    • 23 7

    • hejtują danzigery, urzędasy na zlecenie Budynia i kodowcy

      • 0 6

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane