• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Weszliśmy do gdańskiej celi marszałka Piłsudskiego

Marek Gotard
10 listopada 2009 (artykuł sprzed 14 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Pamięć gdańszczan na komendzie

W gdańskim areszcie śledczym zachowała się cela, w której przebywał marszałek Piłsudski. Dziś, ze względów bezpieczeństwa, nie można jej zwiedzać, gdyż znajduje się na terenie oddziału specjalnego gdańskiego aresztu, w którym osadzeni są więźniowie niebezpieczni. Nam to się udało.



Przemierzyliśmy z kamerą tę samą drogę, co Józef Piłsudski w 1917 r., kiedy trafił do gdańskiego więzienia. Zobacz, jak dziś wygląda cela Marszałka w areszcie przy Kurkowej. W środę zostanie odsłonięta tablica, upamiętniająca pobyt Piłsudskiego w Gdańsku.



Czy chciałbyś, by Polską rządził dziś człowiek pokroju Józefa Piłsudskiego?

Pociąg z Warszawy zatrzymał się na gdańskim dworcu w nocy z 22 na 23 lipca 1917 roku. W asyście uzbrojonych Niemców wysiadł z niego Józef Piłsudski wraz ze swoim zastępcą, Kazimierzem Sosnkowskim. Zaledwie kilkanaście minut później obaj więźniowie znaleźli się w kwartale obecnych ulic Nowe Ogrody, Strzelecka, Kurkowa i 3-go Maja zobacz na mapie Gdańska. W stosunkowo nowym kompleksie budynków z czerwonej cegły mieściło się gdańskie więzienie oraz sąd i prokuratura. To tam dwóch Polaków miało oczekiwać na wyrok niemieckiego sądu.

Piłsudskiego i Sosnkowskiego aresztowano po tzw. "kryzysie przysięgowym", gdy Józef Piłsudski zakazał swoim żołnierzom składania przysięgi na wierność Niemcom.

Gdy za więźniami zamknęły się bramy aresztu, Józef Piłsudski, jako "generał", trafił do lepszej, jednoosobowej celi z oknem i żelaznym łóżkiem. Potraktowany jak zwykły więzień Sosnkowski znalazł się w małym pomieszczeniu, o długości "około pięciu kroków wzdłuż i trzech wszerz". Aresztantom pozwolono korzystać z posiłków przygotowywanych w restauracji "Venselov", znajdującej się przy Targu Siennym zobacz na mapie Gdańska. Piłsudski do posiłków dostawał również wino.

Niemcy nieprzypadkowo przywieźli obu Polaków właśnie do Gdańska - miasta, znajdującego się w strefie przyfrontowej. Sądy były tu szybkie, surowe, a wyroki śmierci bardzo częste.

Gdańscy Polacy natychmiast rozpoczęli starania o uwolnienie aresztantów. Udało się to po tygodniu, dzięki wstawiennictwu Alojzego Rapiora, późniejszego proboszcza w Lubichowie, który w tym czasie odbywał służbę wojskową w Gdańsku jako tłumacz i sekretarz sądu wojennego.

Rankiem 29 lipca, Piłsudski i Sosnkowski znów znaleźli się na gdańskim dworcu. O ile po przyjeździe przemierzali puste ulice uśpionego Gdańska, teraz eskorta musiała interweniować, gdyż nieprzychylni Polakom mieszkańcy Gdańska chcieli poturbować więźniów.

Do 8 listopada 1918 roku Józef Piłsudski przebywał w twierdzy w Magdeburgu, z kolei Kazimierza Sosnkowskiego więziono w Wesel.

Po pokonaniu Niemiec, przyszłość Gdańska wciąż była niepewna. W samym środku świąt Bożego Narodzenia, 25 grudnia 1918 roku, w Wisłoujściu zacumował angielski okręt wojenny "Conrad". Z jego pokładu, entuzjastycznie witany przez gdańskich Polaków, wysiadł Ignacy Paderewski, jako emisariusz Polskiego Komitetu Narodowego. Z okrętu udał się prostu do najlepszego gdańskiego hotelu - "Danziger Hof" na Targu Węglowym.

W wielkiej sali hotelu odbył się płomienny wiec Polaków, podczas którego debatowano także nad przyszłością Gdańska. Gazeta "Danziger Allgemeine Zeitung" w specjalnym wydaniu doniosła później o "tajnym zebraniu polskich rewolucjonistów", podczas którego miała zapaść deklaracja o powstaniu Niepodległej Rzeczpospolitej Polskiej z Paderewskim jako prezydentem. Sam Gdańsk miał być zbrojnie zajęty przez armię generała Hallera.

Z Gdańska Ignacy Paderewski udał się od razu do Poznania. Wkrótce po jego przybyciu wybuchło tam zakończone sukcesem Powstanie Wielkopolskie...

Cela Piłsudskiego

W gdańskim areszcie śledczym zachowała się cela, w której przebywał marszałek Piłsudski. Dziś, ze względów bezpieczeństwa, nie można jej zwiedzać, gdyż znajduje się na terenie oddziału specjalnego gdańskiego aresztu, w którym osadzeni są więźniowie niebezpieczni. Nam to się udało.

Obaj słynni aresztanci doczekali się też pamiątkowej tablicy. Z inicjatywy stowarzyszenia "Nasz Gdańsk", w najbliższą środę, w Dzień Niepodległości, zawiśnie ona na murze aresztu przy bramie od ulicy ul. 3 Maja.

Gdański epizod marszałka Piłsudskiego i generała Sosnkowskiego możemy dokładnie poznać dzięki opracowaniu "Więźniowie specjalni - Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski", którego autorem jest Waldemar Kowalski, wicedyrektor Aresztu Śledczego w Gdańsku.

Opinie (247) ponad 20 zablokowanych

  • Piłsudski (12)

    PRZECIEŻ JEST ON ZNIENAWIDZONY W WIELKOPOLSCE ZA BRAK POMOCY DLA JEDYNEGO ZWYCIĘSKIEGO POWSTANIA !!!

    • 32 81

    • Rewanż poznaniaków (1)

      W 1920 w obliczu zagrożenia bytu Polski poznaniacy postulowali odłączenie się od Polski.

      • 0 2

      • walczyli w wojnie bolszewickiej tak jak inni, co Ty wiesz...

        • 1 0

    • (2)

      Znienawidzony to on jest lae przez SB-ków którzy za komuny niszczyli wszystko co Polskie

      • 16 4

      • Chyba ci się 88 pomyliło (1)

        Nie zapominaj, że Piłsudski zaczynał u socjalistów.

        • 4 0

        • i co z tego? to był polski socjalizm a nie internacjonalistyczny marksizm

          • 0 1

    • ty nie jestes z wielkopolski tylko z pyrlandii (2)

      prawdziwy wielkopolanin jest dumny z Pilsudskiego! nie tylko z drzymaly..

      • 18 11

      • Prawdziwy Wielkopolanin nie ma za co go kochać (1)

        • 5 1

        • ?

          Nie kochasz tajnego agenta bezpieki CK, towarzysza "Ziuka"?

          • 6 0

    • Piłsudski nie żyje?

      • 3 0

    • (1)

      Z tym, że taka pomoc mogła przynieść skutek odwrotny od zamierzonego. Piłsudski doskonale zdawał sobie z tego sprawę i pomagał w sposób nieoficjalny, np. wysyłał oficerów w cywilnym przebraniu w celu zasilenia kadr powstańców. Jeśli faktycznie jest znienawidzony w Wielkopolsce to tylko przez historycznych ignorantów.

      • 32 8

      • inaczej: Wielkopolska go nie kocha

        Niekoniecznie nienawidzi

        • 4 1

    • Bzdura !!

      Slaskie powstania ! byly zwycieskie !
      Takze powstanie w Sejnach i Suwalkach, przeci Litwinom bylo zwyciskie !
      Polacy sami wywalczyli niepodleglosc !
      Jakby Niemcy nie przegrali WW1, Polska nigdy by nie powstala !

      • 9 0

  • Chwała Marszałkowi !!!! (5)

    Moim zdaniem na najwiekszy Polaka wszechczasow, doprowadził do zmartwychwstania Polski i pokonał bolszewicką zarazę ze wschodu.

    • 100 30

    • Kontrowersyjna postac (1)

      Piłsudski jest kontrowersyjna postacia, nie mozna jednak nie zauwazac wielu pozytywów jakie zrobił dla wyzwolenia Polski. Sam pragnął tez władzy- ale byl on tylko czlowiekiem, nikt nie jest idealny. Co do wspołpracy z niemcami- gdyby nie to, to nie moglby nic osiagnac w walce z rosja, wyznawal zasade ze cel uswieca srodki. Pucz majowy- byc moze pragnal wladzy, ale prawda jest to, ze gdyby nie pucz i umocnienie wladzy w Polsce, to bylibysmy dzis obywatelami Rosjii.
      To jest tylko moje zdanie, nie jest to prawda historyczna, mozna sie nie zgadzac.
      Jednak Piłsudskiego oceniam na plus;]

      • 5 5

      • ale to właśnie bierność Piłsudskiego doprowadziła do umocnienia się Czerwonych w Rosji

        otóż jako socjalista (oraz człowiek "przetrenowany" przez "Białych") Piłsudski nie zrobił nic, aby ukrócić umacnianie się komunistów na wschodzie. Niektórzy uważają, że celowo nie prowadził Bitwy Warszawskiej, aby ułatwić im zadanie przejęcia Polski w strefę swoich wpływów.

        • 0 0

    • ja poprosze o odpowiedź :]

      Co bierzesz?

      • 1 6

    • gangster nie bohater (1)

      Piłsudski to gangster nie bohater. Świadczy o tym sam fakt zamachu majowego, a zwłaszcza to co robił po nim. I nic mu nie pomoże nawet to że aż do powstania niepodległej Polski był w PPS - niewiele się jak widać tam nauczył.

      • 16 24

      • Zamknij rzyć prowokatorze, bo przynosisz wstyd prawdziwym Kaszubom !

        • 20 13

  • ile krwi ma na rękach "bohaterski" marszałek-wiecie? (6)

    Piłsudski wydawał rozkazy do mordowania przeciwników politycznych -prawda czy fałsz?

    • 41 44

    • oczywiście (2)

      oczywiście że prawda że wydawał takie rozkazy. starczy pointeresować się historią, w burżuazyjnej szkole tego nie uczą. dlatego też wyżej słusznie napisano że był gangsterem a nie bohaterem

      • 16 11

      • Do wypranych mózgów

        Gdyby Józef Piłsudski i nie pucz majowy to do dziś zapewne byśle hasali po stepach Kazachstanu lub na Syberii pod kołem podbiegunowym czując na grzbiecie sowiecki bat.Chyba że dalej marzy się czerwonym Polska Republika Rad.Oj słoma z butów wychodzi piszącym nie na temat.

        • 1 3

      • ?

        Tow. Ziuk już przed I wojną światową był agentem bezpieki CK.

        • 4 0

    • prawda

      prawda was wyzwoli.

      • 0 0

    • stasiu! szkoła cie wzywa!!! (1)

      • 5 15

      • raczej ciebie

        Rozwadowski, Zagórski...

        • 0 0

  • Kogo oprócz dziadków to dzisiaj obchodzi? (11)

    Odległa historia. Było, minęło.
    Za to są inne, realne, problemy stojące przed tym marnym krajem.

    • 19 96

    • Pamiętaj, że historia kołem sie toczy (1)

      • 1 1

      • Do Oxi

        100% racji. Wystarczy poczytać o okresie międzywojennym, bardzo podobna analogia się obecnie toczy...

        • 0 0

    • Ignorant i tyle w tym temacie...

      • 1 0

    • Głównym problemem jest więc widzę:

      a) nieumiejętność krytycznego spojrzenia na rzeczywistość
      b) podniecanie się bzdurami sprzed 100 lat
      c) przep...lanie najlepszej koniunktury od jakichś 300 lat. Czy jesteśmy dumni z kończącego się Złotego Wieku naszego kraju? czy możemy się pochwalić czymś co powstało po 1989?

      • 0 3

    • (1)

      TWÓJ PROBLEM FRAJERZE TO PRZYNALEŻNOŚĆ DO "PO"

      • 6 2

      • Albo "PRZED".
        No i jak zawsze: CAPS OFF NOOB.

        • 2 0

    • zemrzesz zapomniany bo nie czcisz przodkow

      • 5 1

    • kto nie zna i nie pielegnuje (1)

      swoich korzeni ten jest jak liść na wietrze, albo dosadniej jak g... pływajace po wodzie

      • 11 2

      • Korzenie to jedno, legendy to drugie

        Wiekszym problemem niz autor tego postu sa ludzie, ktorzy mysla symbolami.

        • 2 4

    • mam nadzieję, że za 100 lat

      Ty nie będziesz obchodzić nawet dziadków. Będziesz odledłą historią. Jesteś, miniesz. Zastanowisz się może jednak wcześniej, dlaczego o ludziach takich jak Piłsudski mówi się nadal. I co oni robili w swoim życiu, do czego Ty nie jesteś zdolny... nawet pomyśleć.

      Dobrze zauważyłeś, są realne problemy - jednym z tych problemów są ludzie tacy jak Ty.

      • 18 3

    • marny to jest twój umysł

      • 13 3

  • Nie

    • 0 1

  • Niektórzy potrzebują mieć wodza, co stoi ponad prawem (2)

    To własnie tacy głosują na PO i Wodza Tuska ucznia wielkiego Wodza Wałęsy i Autoryteta Balcerowicza.

    Prawo niech obowiazuje obywateli ("eletorat", "masy", "Naród") a Wódz i jego dworzanie mogą sobie robić z Państwa prywatny folwark i kręcić lody. Sanacja w praktyce działania niczym nie różniła się od PZPR i współczesnego PO. Partia Władzy rzadzona przez Wodza. Wielkie hasła na górze a prywata i przekręty na dole

    • 3 2

    • Kpisz czy o zdrowie pytasz?

      Sanacja mogla byc mile widziana albo nie ale za czasów sanacji Polska sie odrodziła i w ciagu kilkunastu lat przekształciła w jedno z najsilniejszych państw. Zbudowano polske od nowa postawiono fabryki, huty, stworzono przemysł wojskowy motoryzacyjny utworzono od zera nowoczesne lotnictwo które juz latach 20 tych byodnosiło sukcesy. np tzw "Polskie skrzydło" Kraj sie rozwijał i był silny. Lepiej porównaj to z tym co mamy teraz.. gdzie nasz przemysł gdzie nasza kadra gdzie oni moga pracowac gdzie sie kształcic.. studia to poczatek drogi. Gdzie Ci piloci gdzie ich sprzet, gdzie pozostala czesc armi.. przed wojna to by sie popłakali albo smieli do rozpuku jak by zobaczyli ile Polska ma zołnierzy... IIRP to była inna Polska.

      • 2 0

    • dodaj jeszcze tylko, że to samo dotyczy PiS, PSL i SLD.

      • 2 0

  • JP i JP 2 - zauwazyliscie zbieznosc inicjalow ?? Oni odrodzili Polske (10)

    • 45 30

    • To jak Polska była odrodzona okazało się (1)

      w 1939, gdy banda karmionych propagandą straceńców zasuwała z szabelkami na chabetach przeciwko czołgom (a cyniczni notable spier... aż się kurzyło przez Zaleszczyki). Śmieszne mity i wybiórczo traktowana historia przez pryzmat propagandy. Rządy wojskowych sanacyjnych darmozjadów, którzy z kraju zrobili sobie prywatny folwarczek do bibek na masową skalę.

      • 7 5

      • z tymi szabelkami na czołgi

        to akurat Ty uskuteczniasz "Śmieszne mity i wybiórczo traktowana historia przez pryzmat propagandy" ponieważ w żadnej bitwie kampani wrześniowej nie było ataku szabelek na czołgi, natomiast był taki film za komuny gdzie rzeczywiście coś takiego można było zobaczyć.

        • 3 0

    • Moje inicjały tez JP!

      hurra!!!! jestem BOHATEREM!

      • 1 2

    • (3)

      ta, Juzef Piłsudski, Jan Paweł i Janusz Palikot

      • 12 5

      • Józef ośle, nie Juzef... (2)

        • 4 0

        • Jozue?

          • 1 2

        • Juzew!!

          • 0 2

    • cud mniemany (2)

      a Matke Boską na szybie to jusz zauważyłeś?

      • 12 13

      • nie bo mam umytą

        • 9 1

      • jusz?

        idź lepiej JUŻ do szkoły

        • 10 2

  • Generałowi zostawili nawet playstation ;) (2)

    ...Piłsudski, jako "generał", trafił do lepszej, jednoosobowej celi...
    ...Aresztantom pozwolono korzystać z posiłków przygotowywanych w restauracji "Venselov"...

    czyli wywczasy w kurorcie i przytulny pokoik z niezłą wyżerką ;)

    ...Potraktowany jak zwykły więzień Sosnkowski znalazł się w małym pomieszczeniu, o długości "około pięciu kroków...

    biedaczek, prawie jak w schronisku młodzieżowym ;)

    • 4 1

    • cala historia to jedno wielkie klamstwo

      • 0 0

    • .

      No, ale Ziuk był agentem wywiadu Austrowęgier, więc słusznie miał lepsze warunki (w końcu to sojusznik Prus).

      • 2 0

  • JP 2 też nie był kryształowy (5)

    np. papież Karol Wojtyła popierał "męczenników" - księży walczących z komunizmem, ale księży zamordowanych przez antykomunistów - już nie. Był zręcznym politykiem. Niestety - takim, który wbrew powołaniu dla sprawy politycznych poświęcił szczerość wiary. JP2 - numquam subito!

    • 8 8

    • to prawda, nawet na ołtarze wynosił morderców

      jak w przpadku zakonnika chorwackiego, ktory z ramienia ss mordowal ludzi

      • 1 0

    • Co ty dziecko za bzdury pleciesz!!Onyx

      jak zawsze jakiś sekciarz się odezwie!

      • 2 1

    • (1)

      dziś ubecja mocno skrzeczy na forum

      • 6 4

      • i cykliści, nie zapominaj o cyklistach!

        • 0 1

    • jak zwykle można liczyć na wsparcie polaczków którzy zawsze docenią co dobre

      • 0 1

  • Lepszy autorytaryzm niz demokracja (4)

    oczywiście pod jednym koniecznym warunkiem. Warunkiem jest to że tym dyktatorem będzie ktoś inteligentny i dobry. Wtedy mógł by ktoś taki postepować zgodnie ze swoim zdaniem nie patrząc na zdanie opinii publicznej (która jest podatna na populizm i w wiekszosci zidiociała) i krzykaczy sejmowych. W demokracji człowiek nie może postepować słusznie jeżeli jest to sprzeczne z żadaniami społeczenstwa. Znaczy może tak postąpic ale w nastepnych wyborach moze sie pozegnac ze stolkiem. Musi wiec robic pod publiczke. W dyktaturze ktos taki nie musialby zwracac uwagi na glupie postulaty spoleczenstwa. W takim wydaniu autorytaryzm jest sto razy lepszy od demokracji ale i sto razy niebezpieczniejszy. Bo wystarczy ze do rządów dojdzie ktoś głupi albo zły i mamy rzady stpo razy gorsze niż najgorsza demokracja. Wiec coś za coś...

    • 6 4

    • (2)

      wybierz się do Korei Północnej - tam masz władze autorytarną

      • 1 4

      • Nie trzeba do Korei - Totalitarne Państwo Tuska i jego kolegów z boiska już jest tutaj.

        • 0 0

      • naucz sie czytac ze zrozumieniem imbecylu

        bo wyraznie napisalem ze autorytaryzm jest lepszy od demokracji tylko w przypadku gdy jest odpowiednia osoba na odpowiednim stanowisku. Jak ktos nieodpowiedni przejmie wladze to jest to gorsze niz najgorsza demokracja razy sto. No ale taka jest wiekszosc Polaków. Juz nawet Bismarck mowil "dajcie Polakom rządzic to sami sie wykoncza" i tak niestety bylo i bedzie. Same klotnie byle tylko dokopac przeciwnikowi, zadnej konstruktywnej krytyki. Oto Polska wlasnie.

        • 0 2

    • Przecież Polacy nigdy nie potrafili kożystać z demokracji zawsze kłucili się ze sobą

      a na tej kłótni korzystali wszyscy nasi sąsiedzi dlatego Józef Piłsudski był wielkim Polakiem a to że przeprowadził zamach majowy bo miał trochę większą wyobraźnię i potrafił przewidzieć że zbyt duża demokracja w Polsce zawsze prowadzi do anarchii dlatego nie można zaszufladkować go jako tyrana jakby chciała cała ta tłuszcza która przybyła do Polski na bagnetach Armii Czerwonej !!!!!

      • 1 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane