W gdańskim areszcie śledczym zachowała się cela, w której przebywał marszałek Piłsudski. Dziś, ze względów bezpieczeństwa, nie można jej zwiedzać, gdyż znajduje się na terenie oddziału specjalnego gdańskiego aresztu, w którym osadzeni są więźniowie niebezpieczni. Nam to się udało.
Przemierzyliśmy z kamerą tę samą drogę, co Józef Piłsudski w 1917 r., kiedy trafił do gdańskiego więzienia. Zobacz, jak dziś wygląda cela Marszałka w areszcie przy Kurkowej. W środę zostanie odsłonięta tablica, upamiętniająca pobyt Piłsudskiego w Gdańsku.
tak, potrzeba nam postaci budzących tak duże zaufanie społeczne42%
tak, nawet gdyby działał tak radykalnie, jak Piłsudski w dniach Przewrotu Majowego26%
nie, dzisiejsza demokracja nie potrzebuje postaci, które wyprowadzają wojsko na ulice32%
Pociąg z Warszawy zatrzymał się na gdańskim dworcu w nocy z 22 na 23 lipca 1917 roku. W asyście uzbrojonych Niemców wysiadł z niego Józef Piłsudski wraz ze swoim zastępcą, Kazimierzem Sosnkowskim. Zaledwie kilkanaście minut później obaj więźniowie znaleźli się w kwartale obecnych ulic Nowe Ogrody, Strzelecka, Kurkowa i 3-go Maja. W stosunkowo nowym kompleksie budynków z czerwonej cegły mieściło się gdańskie więzienie oraz sąd i prokuratura. To tam dwóch Polaków miało oczekiwać na wyrok niemieckiego sądu.
Piłsudskiego i Sosnkowskiego aresztowano po tzw. "kryzysie przysięgowym", gdy Józef Piłsudski zakazał swoim żołnierzom składania przysięgi na wierność Niemcom.
Gdy za więźniami zamknęły się bramy aresztu, Józef Piłsudski, jako "generał", trafił do lepszej, jednoosobowej celi z oknem i żelaznym łóżkiem. Potraktowany jak zwykły więzień Sosnkowski znalazł się w małym pomieszczeniu, o długości "około pięciu kroków wzdłuż i trzech wszerz". Aresztantom pozwolono korzystać z posiłków przygotowywanych w restauracji "Venselov", znajdującej się przy Targu Siennym. Piłsudski do posiłków dostawał również wino.
Niemcy nieprzypadkowo przywieźli obu Polaków właśnie do Gdańska - miasta, znajdującego się w strefie przyfrontowej. Sądy były tu szybkie, surowe, a wyroki śmierci bardzo częste.
Gdańscy Polacy natychmiast rozpoczęli starania o uwolnienie aresztantów. Udało się to po tygodniu, dzięki wstawiennictwu Alojzego Rapiora, późniejszego proboszcza w Lubichowie, który w tym czasie odbywał służbę wojskową w Gdańsku jako tłumacz i sekretarz sądu wojennego.
Rankiem 29 lipca, Piłsudski i Sosnkowski znów znaleźli się na gdańskim dworcu. O ile po przyjeździe przemierzali puste ulice uśpionego Gdańska, teraz eskorta musiała interweniować, gdyż nieprzychylni Polakom mieszkańcy Gdańska chcieli poturbować więźniów.
Do 8 listopada 1918 roku Józef Piłsudski przebywał w twierdzy w Magdeburgu, z kolei Kazimierza Sosnkowskiego więziono w Wesel.
Po pokonaniu Niemiec, przyszłość Gdańska wciąż była niepewna. W samym środku świąt Bożego Narodzenia, 25 grudnia 1918 roku, w Wisłoujściu zacumował angielski okręt wojenny "Conrad". Z jego pokładu, entuzjastycznie witany przez gdańskich Polaków, wysiadł Ignacy Paderewski, jako emisariusz Polskiego Komitetu Narodowego. Z okrętu udał się prostu do najlepszego gdańskiego hotelu - "Danziger Hof" na Targu Węglowym.
W wielkiej sali hotelu odbył się płomienny wiec Polaków, podczas którego debatowano także nad przyszłością Gdańska. Gazeta "Danziger Allgemeine Zeitung" w specjalnym wydaniu doniosła później o "tajnym zebraniu polskich rewolucjonistów", podczas którego miała zapaść deklaracja o powstaniu Niepodległej Rzeczpospolitej Polskiej z Paderewskim jako prezydentem. Sam Gdańsk miał być zbrojnie zajęty przez armię generała Hallera.
Z Gdańska Ignacy Paderewski udał się od razu do Poznania. Wkrótce po jego przybyciu wybuchło tam zakończone sukcesem Powstanie Wielkopolskie...
Cela Piłsudskiego
W gdańskim areszcie śledczym zachowała się cela, w której przebywał marszałek Piłsudski. Dziś, ze względów bezpieczeństwa, nie można jej zwiedzać, gdyż znajduje się na terenie oddziału specjalnego gdańskiego aresztu, w którym osadzeni są więźniowie niebezpieczni. Nam to się udało.
Obaj słynni aresztanci doczekali się też pamiątkowej tablicy. Z inicjatywy stowarzyszenia "Nasz Gdańsk", w najbliższą środę, w Dzień Niepodległości, zawiśnie ona na murze aresztu przy bramie od ulicy ul. 3 Maja.
Gdański epizod marszałka Piłsudskiego i generała Sosnkowskiego możemy dokładnie poznać dzięki opracowaniu "Więźniowie specjalni - Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski", którego autorem jest Waldemar Kowalski, wicedyrektor Aresztu Śledczego w Gdańsku.
CHWAŁA ZWYCIĘZCOM! CHWAŁA POWSTAŃCOM WIELKOPOLSKIM! z POWAŻANIEM GDAŃSZCZANIE
ANTONI
14 lat
70
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-11 13:34
mam w du...ie wasze obchody liczy sie jak ludzie zyja,a zyja marnie.... (1)
wiec co tu obchodzić chyba niewole i niedole POLSKI ,SMIECH MNIE OGARNIA jak słysze zakichanych patryjotów co do gara nie maja co włozyć....
maciej
14 lat
57
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-11 13:36
taka prawda to nie porozumienie niewola i niedola jakas
propagande wciskaja ludziom ....
vivaldi
14 lat
11
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-11 13:48
Wszedłem do domu Lenina w Poroninie
to było dopiero przeżycie. Do dziś pamiętam krzesło, na którym siedział Lenin, łóżko, na którym spał. Niezapomiane wrażenia.
też bywalec
14 lat
33
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-11 14:52
kazdy patriota czci lecha i jego wodza!
Moze tez będą mieli kiedyś celę!?
14 lat
13
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-11 19:59
kłamstwo
cela piłsudskiego jest na oddziale centralnym 5 czyli siedzą tam zwykli więzniowie wtórnie aresztowani bo ci najbardziej niebezpieczni siedzą na specjalnym oddziale N przy oddziale zachodnim aresztu w gdańsku
14 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-12 10:14
a marszałek Rokossowski to co ? :DDDD
Antek Prowokator
14 lat
02
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2009-11-12 12:48
jaka skomplikowana była społeczność Gdańszczan......
1.eskorta musiała interweniować, gdyż nieprzychylni Polakom mieszkańcy Gdańska chcieli poturbować więźniów.
2.entuzjastycznie witany przez gdańskich Polaków, wysiadł Ignacy Paderewski
. W stosunkowo nowym kompleksie budynków z czerwonej cegły mieściło się gdańskie więzienie oraz sąd i prokuratura. To tam dwóch Polaków miało oczekiwać na wyrok niemieckiego sądu.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
