• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wojenna tułaczka ojca czworga dzieci

wysłuchał Jakub Gilewicz
19 marca 2016 (artykuł sprzed 8 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Wspomnienia przedwojennych Polaków z Gdańska
Do  kościoła w Emaus    młody Hubert chodził na ministranckie zbiórki. Z kolei ojciec chłopca był przewodniczącym Stowarzyszenia Kolpinga, które działało przy tutejszej parafii. Do  kościoła w Emaus    młody Hubert chodził na ministranckie zbiórki. Z kolei ojciec chłopca był przewodniczącym Stowarzyszenia Kolpinga, które działało przy tutejszej parafii.

Hitlerowcy naciskali na tatę, żeby zmienił nazwisko. Nie zgodził się. W czasie wojny przymusowo więc wcielono ojca do wojska i wysłano na front wschodni - opowiada ponad 80-letni ks. Hubert. W cyklu Trójmiejskie opowieści wspomnieniami dzieli się przedwojenny mieszkaniec gdańskich Siedlec.



Ojca zabrali do wojska. Kompania, do której go przydzielili złożona była z mieszkańców Pomorza. Tata mówił, że spotkał tam ludzi, którzy tak jak on nie byli przychylni Hitlerowi. Dlatego, kiedy w 1941 roku wysłano ich na front wschodni, najpierw szli oni, a za nimi esesmani. To na wypadek, gdyby ktoś próbował zdezerterować.

Czytaj też: Za bycie Polką dostawała w twarz

Kiedy pewnego dnia dowódca kompanii został ranny, ojciec taszczył go do szpitala polowego. Sam też dostał - kula trafiła go w tył nogi. Wlókł się więc i jednocześnie ciągnął dowódcę. Kiedy ojca zobaczyli esesmani, chcieli go rozstrzelać. Dla nich, jeśli ktoś miał ranę z tyłu, oznaczało to jedno: uciekinier.

- Nieprawda. Dostał kulę, kiedy mnie dźwigał. Dlatego ma ranę z tyłu nogi - wstawił się za ojcem jego dowódca.
Tatę zabrano do szpitala w Bautzen, czyli do Budziszyna. Podleczono go, ale był skazany na chodzenie o lasce. Dostał kilka dni urlopu, więc przyjechał do nas, do Gdańska. Po czym znów zabrali go na front wschodni. III Rzesza zdecydowała: miał walczyć i koniec. Nieżyczliwy hitlerowcom. Nie było litości.

Bojówkarze, cegła i matka w ciąży

Ojciec miał na imię Paweł i był gdańszczaninem, a mama Maria była Kaszubką. W 1934 roku urodziła się Regina, rok później ja, a trzy lata po mnie Jan. Najmłodsza Hania przyszła na świat w 1942 r. Hitlerowcy jeszcze przed wojną naciskali, żeby tata zmienił nazwisko. Nie zgodził się.

Pod koniec lat 30. hitlerowscy bojówkarze rozbisurmanili się w Gdańsku. W czasie powrotów z drukarni, gdzie tata pracował jako zecer, musiała pomagać mama. Szła nieco z przodu, i kiedy widziała mężczyznę w brunatnym mundurze, dawała znać chrząknięciem. Tata chował się w bramie lub w klatce schodowej i czekał aż mama da znać, że może wyjść.

Dom Kolpinga przy dzisiejszej ul. Malczewskiego na Siedlcach. W budynku, gdzie niegdyś mieszkał Hubert z rodziną, obecnie mieści się przedszkole.  Dom Kolpinga przy dzisiejszej ul. Malczewskiego na Siedlcach. W budynku, gdzie niegdyś mieszkał Hubert z rodziną, obecnie mieści się przedszkole.
Jako dziecko pamiętam, że okiennice w sypialni od strony ulicy były dzień i noc zamknięte. Mama opowiedziała mi dlaczego. Był marzec 1935 roku. Wrzucili przez okno cegłę. Trafiła w bok łóżka. Leżała na nim mama w zaawansowanej ciąży i niedługo miała mnie urodzić. Mama bardzo się przestraszyła.

- 20 centymetrów dalej by padła i byś nigdy nie żył - powiedziała mi kiedyś.
Łóżko rodziców, a później również nasze stały w sypialni. Był też salon, gdzie stało piękne biurko i fotel taty oraz stół i rzeźbione krzesła obite skórą. Do salonu dzieci nie wchodziły. Chyba że byli goście lub jakaś uroczystość. Za to kuchnia to było miejsce, gdzie spędzaliśmy sporo czasu. Przy stole się jadło, odrabiało lekcje i grało.

Mieszkanie mieliśmy na pierwszym piętrze Domu Kolpinga, który wzniesiono między dzisiejszymi ulicami Kartuską i Malczewskiego zobacz na mapie Gdańska. To była część wielkiego dzieła, którego twórcą był niemiecki ksiądz Adolph Kolping.

Celem była między innymi pomoc młodym ubogim ludziom, którzy opuszczali swoje rodzinne strony, bo chcieli nauczyć się zawodu i znaleźć pracę. Przy wielu parafiach powstawały więc Domy Kolpinga, gdzie młodzież mogła znaleźć wsparcie, doskonalić swoje umiejętności pod okiem doświadczonych rzemieślników - braci kolpingowych oraz pogłębiać swoją wiarę.

Przeczytaj również: Opowieść o przedwojennym domu dziecka

Ojciec był przewodniczącym Stowarzyszenia Kolpinga przy parafii w Emaus. Na parterze budynku były salki, a powyżej mieszkania - między innymi naszej rodziny. W drugiej części znajdowała się z kolei duża sala, a pod nią - w suterenie - kręgielnia i trzy warsztaty: introligatorski, ślusarski i stolarski. Przy domu urządzono ogród ze ścieżkami do spacerów. Rosły bzy i topole.

Krzyż na chlebie i pomoc Rosjan

- Wygłupiają się? Co ja z tobą mam zrobić? - stwierdził dowódca, kiedy ojca - tym razem kulejącego - ponownie wysłano na front wschodni.
Pod koniec wojny ojciec siedział z żołnierzami w piwnicy gdzieś pod Królewcem. Nie chcieli dalej walczyć. Wnet jakichś esesman wpadł i zaczął krzyczeć:

- Walczyć! Bo was rozstrzelam!
Nie musiał już jednak strzelać. Dali mu dwa konie i wóz. Miał dowozić amunicję z tyłów na pierwszą linię. Opowiadał, że dobre były konie. Potrafiły zwietrzyć niebezpieczeństwo i same wyrwać do przodu. Jeździł więc z amunicją, a że gdzieś musiał nocować, znalazł pewnego razu ziemiankę. Zapukał. W środku byli starsi ludzie - Rosjanie. Przyjęli go. Usiadł, wyjął chleb i powiedział:

- Razem będziemy jedli.
Po czym zrobił na chlebie znak krzyża. Bo dawniej, jak się chwytało świeży chleb, to zanim się go pokroiło, czyniono znak krzyża. Rosjanie zobaczyli, że tata - podobnie jak oni - był religijny. Znał parę słów po rosyjsku, jakoś się porozumiewali. Zapytał, czy mógłby tu nocować? Bo na dworze to niebezpiecznie. I zatrzymywał się tu na noc.

Jednak pewnego dnia nie chcieli go wpuścić. Pukał i nic.

- Czemu? Otwórzcie...
W końcu otworzyli. Byli jednak przestraszeni. Zaczęli jeść, a tu nagle wyskoczył Rosjanin z pepeszą. Ojciec przeżył, bo staruszkowie wzięli go w obronę i przekonali partyzanta, żeby nie strzelał. Oni siedli do stołu, a partyzant przyglądał się ojcu z boku. Kiedy tata zjadł posiłek i poszedł spać, Rosjanin gdzieś zniknął.

Do Moskwy zamiast na Syberię

Pod koniec wojny ojciec siedział z żołnierzami w piwnicy gdzieś pod Królewcem. Nie chcieli dalej walczyć. Wnet jakichś esesman wpadł i zaczął krzyczeć:

- Walczyć! Bo was rozstrzelam!
Esesman chwilę później już nie żył. Zastrzelił go jeden z tych, którzy siedzieli w piwnicy. Po czym weszli Rosjanie i żołnierze poddali się. Sformowano kolumnę jeńców, która szła od jednego obozu przejściowego do kolejnego. Dzienny przydział wyglądał tak: machorka, chleb i menażka zupy.

Czytaj też: Historia przedwojennej gdańskiej nauczycielki

W kolejnych obozach przejściowych wywoływano ludzi. Kto poszedł, ten już raczej nie wracał. Słychać było strzały. Tak Rosjanie wyłapywali esesmanów i zbrodniarzy. W pewnym momencie wywołali... tatę. Żołnierze, którzy go znali, a było kilku z jego kompani, stali zdziwieni. Przecież on nikomu nic nie zrobił.

W pokoju siedział politruk. Wyczytał imię i nazwisko ojca.

- Ja nic robiłem, w ogóle nie strzelałem, byłem ranny - tłumaczył tata.

- Byłeś w kompanii, dowoziłeś broń, na tej trasie. Nocowałeś tam i tam.

Tata się przestraszył.

- Tak, ale ja naprawdę nic nie zrobiłem.

- Znasz mnie?

- Nie znam. Jak ja pana mogę znać? Nie znam pana.

To był partyzant, który kiedyś zobaczył tatę w ziemiance. Staruszkowie, u których nocował ojciec, byli rodzicami żołnierza.

- Ty nie dojdziesz. Ja cię zatrzymam, bo ja dla Moskwy zbieram kolumnę niemieckich żołnierzy, którzy muszą odbudować miasto.
Uratował ojca od Syberii. W 1947 roku dostaliśmy kartkę z Moskwy. Wiedzieliśmy, że tata żyje.

On w Niemczech, ona i dzieci w Gdańsku. Walka o połączenie rodziny

Po wojnie Dom Kolpinga przy ul. Malczewskiego został znacznie przebudowany. Znajduje się w nim Przedszkole nr 2. Po wojnie Dom Kolpinga przy ul. Malczewskiego został znacznie przebudowany. Znajduje się w nim Przedszkole nr 2.
Po jakimś czasie wysyłali jeńców do Niemiec.

- Moja rodzina mieszka w Gdańsku.

- Niet, nie da rady - odpowiedział rosyjski dowódca.

- Tylko do Niemiec. Gdzie chcesz? Podaj adres.

Podał adres swojej siostry w Dessau. Kiedy znalazł się na miejscu, chciał jechać do nas, do Gdańska. Okazało się, że to niemożliwe. A my nie mogliśmy jechać do taty, bo mieliśmy polskie obywatelstwo. Pisaliśmy do siebie, czasem tacie udało się zadzwonić.

W 1948 roku zmarła moja młodsza siostra. Zjeżdżała z górki na sankach i uderzyła w płot na Siedlcach. Kolejni lekarze nie potrafili trafnie zdiagnozować, dlaczego ma bardzo wysoką gorączkę. Ponad 41 stopni. Dopiero ostatni powiedział:

- To jest ostatnie stadium zapalenia opon mózgowych. Już nic nie możemy zrobić.
Dał jeszcze siostrze zastrzyk penicyliny, który miał z UNRRY. Niestety, siostra zmarła. Miała sześć lat.

Ojciec tymczasem dalej próbował wyjechać z Niemiec. W tym celu wstąpił do Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Niemieckiej i został przewodniczącym lokalnego koła. Ale i to nie pomogło. Ojciec był zdesperowany i rozżalony. Pewnego razu podczas zjazdu przewodniczących z regionu nie wytrzymał. Naprzeciw ojca siedział rosyjski politruk.

- Piękna rzecz towarzystwo przyjaźni - oceniał Rosjanin.

- Nie. To jedno wielkie kłamstwo i lipa - wypalił ojciec.

- Jak to?

- Ja jestem w Niemczech, a moja żona i dzieci w Gdańsku. Tyle już lat walczymy, żeby być razem...

- Niemożliwe...

Kolejnego dnia przyszedł do pracy. Chciał się przebrać, bo w fabryce miał stanowisko przy maszynie, a majster do niego:

- Nie przebieraj się. Masz zgłosić się do dyrekcji.
Przypuszczał, że zatrzymają go i trafi do więzienia.

- Proszę usiąść. Może kawę? Pan ma żonę w Polsce i chce do niej jechać - zagadywał dyrektor.

- Tak.

- Oczywiście, my rozumiemy, pan musi jechać do żony. Zaraz będzie taksówka, pojedzie pan do biura paszportów. Paszport pana już czeka.

Rosjanin, z którym ojciec rozmawiał dzień wcześniej, okazał się uczciwym komunistą i zrobił porządek. Ojciec dostał paszport. Przyjechał do nas w 1952 roku.

Zobacz fragment Siedlec z perspektywy żurawia budowlanego.

Materiał ze stycznia br.

wysłuchał Jakub Gilewicz

Miejsca

Opinie (101)

  • (52)

    Szkoda gadać. Coraz wiecej dobrych niemców , coraz wiecej dobrych rosjan tylko kto tą wojne wywołał i przez 6 lat walczył? Wszyscy w orkiestrach , weterynarze , telefonisci albo w opozycji antyhitlerowskiej.Dziwne że w 39 nie nosił chleba na W-tte albo na Poczte Polską.

    • 116 119

    • (7)

      Wojnę wywołały chore ideologie i ich zwolennicy, a zwykli ludzie - po wszystkich stronach - obrywali rykoszetem.
      Ważna lekcja, zwłaszcza na dzisiejsze czasy.

      • 65 19

      • Bardzo trafny komentarz, zgadzam się w zupełności!

        • 33 11

      • Prawda

        • 18 5

      • Zwykli ludzie wybrali Hitlera do Bundestagu (4)

        w demokratycznych wyborach. Przestan pitolic jakies pseudo filozoficzne wydumki o jakis bezosobowych ideologiach i (w domysle) garstce zlych ludzi.

        • 34 9

        • (2)

          I zwykli ludzie dzisiaj głosują na prawicowo-nacjonalistyczne partie. Jak widać, niewiele się nauczyliśmy.

          • 32 17

          • Tak a ty wzorujesz się na komunizmie :-D

            • 9 13

          • Bardzo trafny komentarz. Historia nic ludzi nie uczy.

            • 1 4

        • w mojej rodzinie

          Też była podobna historia...

          • 5 1

    • To jest jedna z wielu histori

      wojennych. Ta,o pozytywnych ludziach i ludzkich relacjach. A Ty jeśli masz trochę oleju w głowie powinieneś się tego domyślić.

      • 20 5

    • (26)

      Region w którym my mieszkamy czyli Kaszuby, Żuławy ,Mazury był regionem gdzie
      Polaków mieszkało mało! Takie są fakty historyczne ! Oczywiście ,że Niemcy i Rosjanie są OK! Wiesz co to są rozkazy? Tamte czasy to historia , tylko w Polsce się steka jaka wojna była zła itd .Znasz historie ? To odpowiedz na pytanie czy gdyby nie I wojna światowa powstałaby Polska? Prawda historyczna jest taka ,że dzieki armi czerwonej Polska istnieje teraz !Bo to Związek radziecki stacił kilka milionów ludzi w walce z III Rzeszą! Gdyby nie Rosjanie nie byłoby jezyka polskiego i mowy polskiej ! Naucz się historii i przestań bzdury pisać! Bo Polacy powinni Rosjanom dziekować za to ,ze rozje*li III Rzesze ! Dodam ,że w 39 r Polsie wojsko zostało pokonane w kilka tygodni!

      • 11 38

      • (5)

        Sprawdź też może ile Polaków staciło życie.... W zasadzie to rosjanie nie chcieli pomagać w walce Polakom, oni chcieli cały nasz kraj. Więc to co piszesz nie do końca jest prawdą.

        • 15 5

        • (4)

          Ale Polacy to mieli gów*o do gadania .Nawet granice w jakich znajduje się Polska nie były ustalane przez Polaków tylko przez Rosjan , Amerykanów i Anglików! Noe oszukujmy sie wojsko Polskie w tamtych czasach było słabe ! Wiesz ilu Rosjan ,Niemców , Amerykanów , Anglików , Francuzów itd straciło zycie walczac na wojnie ? MILIONY!

          • 6 10

          • (2)

            Ja wiem, ale odnoszę wrażenie że Ty niestety nie za bardzo....

            • 6 0

            • Mysle ,ze wiem...Jak jest tu podtekst to domyśliłem się dawno... :-D

              • 0 3

            • Ta z Sopotu?

              • 0 1

          • Z tych oficjalnych szacunków wynika również, że w latach 1939-1945, na skutek działań wojennych i podczas okupacji spośród każdego tysiąca obywateli Polski zginęło 220 osób (dla porównania: USA 2,9, Belgia 7, Wielka Brytania 8, Francja 15, Holandia 22, ZSRR 116).

            • 7 0

      • sorry ale za 45 lat (13)

        okupacji rosyjskiej też mamy dziękować?

        Poza tym na Pomorzu tak jak w Prusach Wschodnich ludność dostała okropnie po d..pie - gwałty, rozboje, rozstrzelania, zabieranie absolutnie wszystkiego tak że np. matki nie miały jedzenie dla małych dzieci i te dzieci umierały.
        Poczytaj sobie historię Pomorza (np. Wojna na Kaszubach) - a potem się wypowiadaj o Ruskach.

        • 13 3

        • (12)

          Tak za 45 komunizmu też! Bo wtedy tylko taka Polska mogła powstać .Gardze komunizmem ale nie jestem hipokrytą! Dzięki Rosjanom , mogli się ludzie uczyć w Polskich szkołach po Polsku! Nazwy miast ulic były za czasów komuny po Polsku , na olimpiade i inne zawody sportowe jeździli ludzie jako Polacy z Polską flagą! Wiem nie było kolorowo ale była Polska .To Amerykanie z Anglikami przychylili się stalinowi do takiego podziału Europy po zakończeniu wojny .Jeśli chodzi o Kaszuby to moja rodzina miała tam dworki ,dużo ziemi i nigdy nie chcieli być Polakami! W domu mówiło się po Niemiecku lub kaszubsku. Gwałty na kobietach były stosowane też przez wojska alianckie i wojska III Rzeszy! Babcia mi opowiadała ,że gdy wkroczyli Rosjanie to była dzicz z dalekiego wschodu .Wielu oficerów Rosyjskich było kulturalnymi ludzmi! Jesłi chodzi o komunizm w Polsce to porownaj wyszkolenie i metody dzialania SB z metodami i skutecznością dzisiejszych słuzb . Nawet w samochodzie prezydenckim była trefna opona na takich pierdołach wtopa! Albo katastrofa Smoleńska .Kto w cywilizowanym świecie pakuje na jeden pokład samolotu prawie całą elite narodową? NIKT. Ręce opadają!

          • 13 14

          • (6)

            Co ty gadasz? Dziękować za to? Tylko taka Polska mogła powstać?? Pewnie, że Anglia z Ameryką zdradziła Polskę i oddała w ręce radzieckie, więc geopolitycznego punktu widzenia inaczej być nie mogło.. ale dziękować za to?
            Absolutnie nie, kraj miał być wolny, niepodległy, a stał się bezwolny. Wartościowych ludzi i tak zabili Niemcy z Rosjanami na spółkę podczas wojny, a po 45 więzienia i zsyłki zrobiły swoje. Z resztą o czym tu mówić, skoro w ZSRR nie działo się inaczej - swoich wysyłali na 10 lat łagru tylko za to, że poddali się na froncie. Nic dziwnego, że rosyjski naród ciągle głupi i daje się ogłupić Putinowi, skoro inteligencję i wartościowych ludzi ubijają na bieżąco.

            • 14 4

            • (5)

              Na rany Chrystusa! Jak grochem o sciane. Polska powstała po zakończeniu I wojny
              swiatowej , w okresie międzywojennym Polska jako kraj ktory uzyskał niepodległosć był słaby militarnie .Piszw Ci to ostatni raz , Polska podczas działań wojennych była ,,aktorem "ostatnio planowym .Gdyby nie wojska Rosyjskie III Rzesza wygrałaby wojne i nie byłoby mowy o żadnej Polsce ! Tak naprawdę to cale to AK i wojsko Polskie wybito by w miesiąc .Armia krajowa nie posiadala nawet czołgów ,samolotów zawyczajnie NIC.Dziekii Amerykanom i Kanadyjczykom i ich przemyśle zbrojeniowym było coś takiego jak desant w Normandi .Dzięki czemu wojska III Rzeszy musiały wzmocnić wojska na froncie zachodnim dzieki czemu został front wschodni osłabiony. Armia czerwona napierala ze wschodu ,alianci z zachodu . Gdyby nie Rosjanie nie byłoby NATO , Uni europejskiej i wolnosci w Europie! Sami Alianci w starciu z III rzeszą byli skazani na sromotną porazke .Nawet Anglicy gardzili Polakami jak polacy mieli latac dla RAF-u .Mieli duze uprzedzenia do Polaków (100%prawdy).Wiec nie pisz bzdur o Rosjanach i armi czerwonej bo żaden historyk nie podważy tego co pisze! W Polskim wojsku nawet mundurów brakowało!

              • 13 15

              • (4)

                Proponuje zamiast minusować, historii sie nauczyć i powiązać fakty! Smieszni jesteście!

                • 6 10

              • Bredzisz bzdury czlowieku. Wierutne bzdury. (1)

                • 4 2

              • Sprawa jest prosta zamiast mnie oczerniać ,że piszę bzdury , podważ moje posty , pisząc fakty historyczne! Wypdałoby obalić moje wpisy , ale wiem jak napiszesz jekieś bajeczki to się skompromitujesz ! Wiem prawda w oczy kole ,ale debila ze mnoe nie rób ! Historie to ja znam bardzo dobrze z róznych okresów ! Hipokryci! Najgorsze u człowieka jest to jak zacznie oszukiwać samego siebie! Chyba ,że stosujesz teorie ministra propagandy Pana Goebbelsa :-D , ze kłamstwo powiedziane tysiac razy staje się prawdą! Prawdą historyczną jest to ,że gdyby nie armia czerwona w Europie
                trwałaby TYSIĄCLETNIA RZESZA! Znajdz historyka który będzie negował toco piszę! :-D

                • 2 2

              • ja proponuje tobie poczytac o historii (1)

                z ksiazek nie z h///j we jakich ulotek propagandowych

                alianci hitlera by pokonali
                amerykanie byli gotowi po hiroshimie i nagasaki zrzucic kolejna bombe na berlin

                a co do twoich ruskich zbrodniarzy to przypominam ze w 1939 roku razem z hitlerem najechali Polske za to tez mamy im k..a dziekowac?
                o przepraszam to nie byl najazd tylko "wyzwolenie" a co robili podczas tego wyzwolenia? wywozili wszystko sprzet z fabryk zwierzeta hodowalne zywe i martwe dziela sztuki z muzeow ludzi grabili z majatku kobiety gwalcili i to bylo w ramach wyzwolenia za ktore ty im k..a dziekujesz?
                oczywscie o takich zbrodniach jak wymordowanie polskich jencow w wilnie pod gasienicami czolgow to nie slyszales? czy tez im za to wdzieczny jestes?

                • 3 1

              • Niemieccy naukowcy przypadkiem nie pracowali nad bronią jądrową? Fakt Rosjanie wywozili wszystko do sieboe bo to były zwyczajnie łupy wojenne! Niemcy też wszystko wywozili jak podbili jakiś kraj! Amerykanie też wywiezli sporo za ocean . W prezencie wylewam ci kubeł zimnej wody na głowe czytaj uważnie! Prezydent Ameryki (którą tak gloryfikujesz) .Franklin.D Roosevelt miał w d*p*e Polske i Polaków bo w Jałcie jakoś był przychylny Rosjanom (Stalinowi) :-D . Ci Amerykanie po wojnie zaopiekowali się Niemcami Zachodnimi (RFN) ,dzięki czemu Niemiecka gospodarka do dzisiaj jest najlepsza w uni europejskiej! Nawet w Niemcczech wschodnich(NRD) były najlepsze warunki w bloku wszchodnim :-D .Amerykanie nie wygrali samodzielnie nigdy wojny ! W Korei w latach 50-tych była skuch w Wietnamie w latach 70-tych skucha , W krajach bliskiego wschodu w latach 90-do teraz skucha ! Amerykanie przyjaciele Polaków :-D Zobaczysz jak Pan Donald Trump dojdzie do władzy ... :-D Może Polaków na budowie zatrudni do budowy drapacza chmur. Polski mit Ameryki...fiu fiu .Jesli chodzi o jeńców to zbytecznego balastu się pozbywa czasami .Wojna to nie zabawa :-D

                • 2 2

          • strasznie mieszasz (4)

            w tym co piszesz - zmiksowałeś całą możliwą historię tak że nie trzyma się to kompletnie kupy.

            Czy na Pomorzu gwałtów dokonywali alianci? Kiedy Gdzie?
            Piszesz że Rosjanie to dzicz, ale... kulturalna - czy to się trzyma kupy?

            Prawda o Rosjanach była taka że wojska frontowe bardzo rzadko dopuszczały się do bestialstw. To wojska tyłowe Rusków był tym co najgorsze, to samo dotyczyło oddziałów NKWD i Smiersza które postępowały po wojskach frontowych. To była totalna dzicz.

            • 10 4

            • (3)

              Ale alianci dokonywali gwaltow w zachodniej Europie .Owszem wielu czerwonoarmistów niskiej rangi zachowywała sie jak dzicz ! Naromiast wielu oficerow armi czeewonej było kulturalnych! NKWD było skuteczne ! Słyszałeś kiedyś o czymś takim jak złamanie morali ludnosci cywilnej? Interesując się historią liczą się fakty i dowody ! Bądz tak łaskaw i napisz co byłoby gdyby armia czerwona
              została pokonana przez wojska III Rzeszy :-D Historii nie można zakłamywać ani jej upiększać.

              • 5 9

              • Historia (2)

                a co by się stało gdyby Hitler nie naruszył paktu ze Stalinem? Czy Stalin by ruszył żeby uratować Polskę????

                • 3 0

              • (1)

                Teorie spiskowe to wsadz sobie w cztery litery! Faktem jest ,że wojska sowieckie wykrwawiając się przeszly do ofensywy , po porazce pod Staliningradem wojsk OSI itd .Fakt Rosjanom pomogla zima , zbyt dluga droga zaopatrzenia , błędne decyzje (ignorowanie raportów generała von Mansteina , generała von Paulusa przez Hitlera) .Armia genera Żukowa wjechała w dzisiejszy teren Polski z czołgami T-34 , wyrzutnoami rakiet katiusza (organy stalina ) i zdobywała metr , po metrze terenu aż doszła do Berlina ! Zakłamywanie historii to zwykłe DNO!

                • 0 2

              • Naucz sie pisać twarde fakty historyczne ! Bo takie minusowanie to dziecinada! Wiem prawda w oczy kole!

                • 0 0

      • proponuję porządną rozgrzewkę, potem rozbieg i z całej siły bania w mur

        • 5 3

      • 17. IX.1939 (3)

        sprawdź co wówczas się wydarzyło?????

        • 2 0

        • (2)

          Związek Radziecki napadł na Polske! Jest tofakt historyczny.Ale nie zmienia to faktu ,że po prawie 4,5 roku wojska radzieckie wypchneły z dzisiejszych ziem Polskich wojska III Rzeszy.Praktycznie teren który zajeły wojska Radzieckie po ataku z 17 września były przez wiele lat pod zaborem Rosyjskim! Sojusznicy Polski
          Polski czyli Francuzi w tum czasie wkładali sobie kwiatki w lufy karabinów !

          • 3 3

          • gdzies ty aie hiatorii uczyl? (1)

            lwow byl pod zaborem austrackim bialystok pod pruskim

            poza tym nie rozumiem tego belkotu to ze kiedys nam zabrali ziemie znaczy ze nalezy do nich?

            • 2 1

            • Bełkotu? Zabrali ziemie? Naucz się historii ale takiej światowej bo nawet śmiać mi się nie chce ? Może Polacy samodzielnie uzyskali niepodległość po zakończeniu I wojny światowej? Na rany Chrystusa twój wpis to jakiś blamaż wyrywasz zdania z kontekstu!

              • 1 2

      • Wojsko Polskie zostało pokonane w 4 tygodnie ,bo 17 wrzesnia z "pomoca" przyszla Armia Czerwona

        jak lubisz statystyki porównaj sobie ile czasu zajęło Niemcom zajęcie :Holandi ,Dani ,Belgi , Norwegi , Francji .
        ZSSR straciło kilka milionów ludzi ,to fakt , ale należy również wspomnieć o dyrektywach Stalina - kazdy wziety do niewoli to zdrajca , o NKWD strzelające w plecy i o tym ze po czystkach Jeżowa nie bylo komu dowodzic w armii czerwonej .
        szpilek pisz prawde ,a nie posługuj sie pol prawdami

        • 4 0

    • (7)

      Może i miałbyś rację ale w odniesieniu do Polaków wcielanych do armii niemieckiej już niestety nie. Może napisz krótko co Twoja rodzina robiła przed i podczas wojny. Bardzo jestem ciekaw.

      • 5 3

      • To miało być do tego neptyka który jako pierwszy napisał post ale się nie podpisał.

        • 2 3

      • (5)

        Odpowiadam walczyla w wojskach III Rzeszy nawet SS-mani byli. Ja jestem z tego regionu , tu jest mój dom! Kaszuby ,Żuławy , Mazury to byly Prusy.

        • 3 4

        • Do Wehrmachtu wcielali sila. (4)

          Ale, zeby zalapac sie do SS to juz trzeba bylo wykazac sie aryjskim pochodzeniem do dziadkow wlacznie i przede wszystkim chciec tam wstapic.
          A to juz chluby nie przynosi.

          • 12 4

          • (2)

            Szanowny Panie Romanie , owszem do SS wstepowało sie na ochotnika .W mojej rodzinie po wojnie na egzwkucje przez powieszenie SS-mana musiała przyjść rodzina i patrzeć jak go wieszają.Nie zmienia to faktu ,że tamte czasy to historia.Ja jako osoba interesująca się historią mam szacunek do WSZYSTKICH białych i żoltych żolnierzy ! Polityka i rozkazy tłumaczą wszystko.Rozumiem żal osób skrzywdzonych przez III Rzesze i komunizm ale nie można winić żołnierzy za to ,że wykonywali swe rozkazy!

            • 4 8

            • W Norymberdze chyba wszyscy mieli taka linie obrony. (1)

              Tzn. ze tylko wykonywali rozkazy. Ale cale szczescie, ze ta linia zawiodla i zadyndali jak nalezy.

              • 10 1

              • Norymberga była dla elit III rzeszy i zbrodniarzy wojennych .Moim zdanie proces pod publiczke .Ale z psychologicznego punktu widzenia dla swiata sluszny!

                • 2 5

          • Tylko do 1943 roku, potem wcielali także siłą.

            • 2 4

    • niedouczony z deficytem myslenia

      • 2 0

    • mylisz się, w Gdańsku (4)

      spora część ludzi tych wykształconych była przeciwna Hitlerowi (mówię o Niemcach, bo Polacy mieli przekichane po 1933 roku) - słyszałeś może o ławach gdańskich i co Hitler z nimi zrobił? Jakakolwiek działalność która była nie związana z faszyzmem byłą niszczona. Myślisz że to wszystkim podobało.

      Poza tym wyżej jest napisane - to była POLSKA RODZINA - może tego nie kumasz bo może jesteś potomkiem Antków ze Wschodu - tak jak Kurski który urodził się Gdańsku ale nie rozumie i nie zna historii tego miejsce i Pomorza.
      Dla mnie karygodne jest to ze ktoś kto mieszka na Pomorzu nie zna jego historii.

      • 17 4

      • (1)

        Wielu ludzi było przeciwnych Hitlerowi nawet u osób go otaczających .Przyczyn dojścia Nazistów do władzy szukaj jeszcze przed I wojną swiatową! Naziści to buli ludzie w odpowiednim miejcu i czasie!

        • 1 7

        • W Niemczech po 1945

          okazalo sie, ze wiekszosc walczyla z Hitlerem lub przynajmniej byla przeciwna.
          Podobnie u nas po 1989 okazalo sie, ze wszyscy walczyli z komuna.

          • 3 1

      • ciekawe ze jednak znalezli sie tacy Polacy którzy nie dali sie wcielic do niemieckiego wojska (1)

        Ciekawe ze kochali nie tylko swoją d.pe ale kochali Polskę, kochali ojczyznę i potrafili dla tego kraju walczyć i ginąć. Teraz ktoś napisze ze to byli idioci. Bo zgodnie z liberalnym myśleniem patriota to idiota.

        • 5 7

        • Nie byli idiotami , byli patryjotami i ja to SZANUJE ale ja interesuje się historią i dla mnie liczą się fakty. Wojna zakończyła się 71 lat temu jest to historia ,czasy i Europa geuntownie się zmieniły. Teraz jest NATO gdzie Polska w razie zagrożenia Niemiec lub ataku na Niemcu musi udzielić pomocy NIEMCOM! Tak samo Niemcy POLSCE. Polska gospodarka jest uzalezniona w dużym stopniu od Niemiec , bardzo
          wiele towarów jest eksportowanych do Niemiec dzięki czemu Polska gospodarka się rozwija! Polska jako kraj izolujacy sie w Europie i gardzacy rynkiem Rosyjskim zbliża sie ku upadkowi. Rope i Gaz kupujemy z Rosji , nawet na jabłkach Polska dostała pstryczek w nos od Rosjan i sadownicy ponieśli ogromne straty! Wojna to historia ! Pomysl lepiej jak mają 100% Liberałowie dojść do władzy!

          • 6 1

    • Szkoda gadac

      Zastanow sie zanim powiesz cos glupiego , lepszy sorcie .

      • 4 2

    • Cóż, pozostaje miec nadzieje

      Że nie trzeba będzie nigdy mówić o dobrych Polakach.

      • 0 0

  • Kolejna.... (2)

    Kolejna ciekawa historia na trójmiasto.pl....dzięki..:)

    • 117 8

    • Ja też dziękuję

      • 8 2

    • 50% faktów, 50% mitów

      • 2 1

  • (2)

    Prawdziwi to byli szabrownicy ,, Bose Antki,,ci to okradli ludność która została bo mieszkali tu na Pomorzu i tu ich miejsce takie były czasy

    • 39 21

    • Nie słyszałaś o wysiedleniach Polaków w Poznańskim w Płockim itp? w 5 minut musieli się wynosić,

      Nie słyszałaś o "Dzieciach Zamojszczyzny"? itd. x milion.
      Nie pi..l więc głupot.

      • 8 0

    • To mi się podoba Pano Ewo !

      • 3 2

  • (1)

    Miałem bierzmowanie i komunię w tym kościele.
    Fajne są historie opowiadane przez żyjących jeszcze naocznych świadków. Osoby np 90 letnie ile w życiu widziały...Jak taki Gdańsk się zmienił w ich oczach...Od ruiny w 1945 do pięknego miasta lat obecnych.

    • 54 3

    • Winno być: Od pięknego, historycznego miasta lat 30. ubiegłego wieku, przez ruinę 1945, przez szare miasto lat komuny, aż po pstrokate, niespójne, bylejakie i nieszanowane przez włodarzy i architektów, kierujących się czystym zyskiem, miasto XXI wieku. O wielkiej historii, dużych ambicjach i zupełnie przeciętnej rzeczywistości.

      • 14 6

  • Oj biedni Niemcy. (6)

    W imieniu Polski i aliantow przepraszam za II Wojne Swiatowa.
    PS.
    Juz normalnie rzygam takimi ckliwymi historiami. Przypominam, ze Hitler zostal kanclerzem w wyniku demokratycznych wyborow - wiec sam sie nie wybral.

    • 63 45

    • (3)

      głąbie, przecież historia ta jest o Polaku, niedouczony bezmyślny najlepszy polaku i jedyny z pewnością patrioto

      • 16 12

      • kuźwa grzeczniej !

        • 13 4

      • Adolph Kopling i jego towarzysto tez.

        Nawet nie jestes glabem - tylko idiota.

        • 5 4

      • to bosy

        Antek zaa Buga (albo ich potomek) to czego oczekujesz, zrozumienia historii Pomorza?

        • 9 6

    • ?

      Twoj ukochany PiS , tez zostal wybrany w wyniku demokratycznych wyborow , to taki efekt uboczny demokracji ktora teraz probuja zniszczyc .

      • 15 7

    • podobnie prezes kaczynski:)

      • 4 2

  • (2)

    dzisiaj warto opisać tułaczki studentów za pracą, te po za granicami Polski zwłaszcza.

    • 31 11

    • Dlaczego nie wracają? Przeciez rządząca partia tysiące miejsc pracy zorganizowała . Aktualnie pracy jest pod dostatkiem dla wszystkich.

      • 4 2

    • generał dobrze rzecze polać mu !!!

      • 2 0

  • Proponuje następnym razem artykuł pt... (1)

    emigracja zarobkowa i losy młodych Pomorzan w czasach obecnych. Przestańmy żyć historią bo tematy do opisania dzieją się na naszych oczach.

    • 22 23

    • Nie. Nie może byc takiego artykułu.

      To by stawiało w złym świetle rządy tych, którzy odzyskali dla nas wolność i demokrację.

      • 2 0

  • czytajcie (3)

    http://niezalezna.pl/77789-niemiec-mowi-ze-zabilby-wszystkich-polakow

    • 18 16

    • (1)

      Olo ogladaj tv Trwam i słuchaj radyjka maryja ! Jesli to ty o kim mysle , to przypomnij sobie jak krzyczaleś naszym wzorem jest Rudolf Hess...Pamietaj zawsze znajdzie się jakiś idiota :-D To tak ja z ruchem skinhead wielu podszywało się pod ten ruch ale źle go rozumieli! Albo Katolik miłosnikiem Ku Klux Klanu :-D Członkowie Ku Klux Klanu to protestanci! Może widziałeś kiedyś flage Rudolfa Hessa na płocie pewnego Polskiego klubu pilkarskiego... :-D Skleroza?

      • 3 11

      • Ale wiesz że nagranie to pojawiło się najpierw na youtube, dopiero potem podchwyciła je część mediów?

        • 0 0

    • Hahaha "niezależna"... Sam ich tytuł to dobry żart :-D

      • 3 12

  • Hitlerowcy (1)

    Gratulacje. Pełne pojednanie. Czemu tego nie ma na trójmiasto.pl? Czemu pytam? http://telewizjarepublika.pl/dzis-w-quototwartym-tekstemquot-o-stosunku-niemcow-do-polakow-quotzabilbym-ich-wszystkich-nienawidze-ichquot,30918.html

    • 14 10

    • TV Republika? To jakiś żart?

      • 1 9

  • ten fragment jest nie do pobicia: (3)

    "Rosjanin, z którym ojciec rozmawiał dzień wcześniej, okazał się uczciwym komunistą"
    jestem na kolanach i boli mnie brzuch... a, i te łzy :)

    • 27 31

    • Urzekła nas Twoja historia.

      • 8 0

    • wiem wiem w popisowsko ipnowskiej wersji "historii" to niemożliwe

      • 6 4

    • Hehe, głąby nie zrozumiały z czego się śmiejesz. Winno być: Komunista okazał się być uczciwym człowiekiem. A nie "uczciwy komunista", co samo w sobie brzmi zarówno przewrotnie, co po prostu idiotycznie.

      • 3 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane